Powiadomienie zgodnie z art. 95 ust. 5 Traktatu WEPolski projekt ustawy w sprawie organizmów genetycznie zmodyfikowanych, zawierającej odstępstwa od przepisów dyrektywy 2001/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zamierzonego uwalniania do środowiska organizmów zmodyfikowanych genetycznie
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
(2007/C 173/05)
(Dz.U.UE C z dnia 26 lipca 2007 r.)
1. Dnia 13 kwietnia 2007 r. Polska powiadomiła Komisję, zgodnie z art. 95 ust. 5 Traktatu WE, o art. 111 i 172 projektu ustawy pod nazwą "Prawo o organizmach genetycznie zmodyfikowanych", zawierającej krajowe przepisy wprowadzające odstępstwa od dyrektywy 2001/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 marca 2001 r. w sprawie zamierzonego uwalniania do środowiska organizmów zmodyfikowanych genetycznie (GMO)(1).
2. Projekt ustawy ma na celu kompleksowe uregulowanie działań związanych z GMO. Jej celem jest wdrożenie dyrektywy Rady 90/219/EWG z dnia 23 kwietnia 1990 r. w sprawie ograniczonego stosowania GMO(2) oraz dyrektywy 2001/18/WE w sprawie zamierzonego uwalniania GMO do środowiska. Dodatkowo określa ona wymagania w zakresie uprawy zbóż genetycznie zmodyfikowanych oraz ich współistnienia z uprawami konwencjonalnymi i organicznymi.
3. Artykuł 95 ust. 5 Traktatu WE stanowi, że:
"Ponadto, bez uszczerbku dla ust. 4, jeśli po przyjęciu przez Radę lub Komisję środka harmonizującego państwo członkowskie uzna za niezbędne wprowadzenie przepisów krajowych opartych na nowych dowodach naukowych dotyczących ochrony środowiska naturalnego lub środowiska pracy ze względu na specyficzny problem tego państwa, który pojawił się po przyjęciu środka harmonizującego, notyfikuje ono Komisji projektowane środki oraz powody ich wprowadzenia."
W myśl art. 95 ust. 6 w terminie sześciu miesięcy od daty powiadomienia Komisja zatwierdza lub odrzuca przepisy krajowe, o których mowa, sprawdziwszy, czy stanowią one środek arbitralnej dyskryminacji lub ukryte ograniczenie w handlu pomiędzy państwami członkowskimi i czy stanowią one przeszkodę w funkcjonowaniu rynku wewnętrznego.
4. Artykuł 111 ust. 2 pkt 5 i 6 projektu polskiej ustawy wymaga, by wnioskowi o zamierzone uwolnienie towarzyszyły:
a) zaświadczenie wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, że w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego ze względu na konieczność ochrony miejscowego środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego danego terenu została ustalona możliwość zamierzonego uwolnienia oraz,
b) pisemne oświadczenia posiadaczy gospodarstw rolnych, sąsiadujących z miejscem zamierzonego uwolnienia, że nie wyrażają sprzeciwu w związku z tym uwolnieniem.
5. Zgodnie z art. 172 ust. 1 projektu polskiej ustawy zabroniona będzie uprawa roślin genetycznie zmodyfikowanych z zastrzeżeniem przepisów art. 172 ust. 2. Ustęp 2 tego artykułu przewiduje, że na wniosek zainteresowanej strony minister właściwy do spraw rolnictwa może wydać, po konsultacjach z ministrem właściwym do spraw środowiska i z radą gminy, na terenie której prowadzona będzie uprawa roślin genetycznie zmodyfikowanych, decyzję w sprawie utworzenia strefy do prowadzenia upraw roślin genetycznie zmodyfikowanych.
6. Powyższe przepisy mają na celu wprowadzenie ogólnego zakazu uprawy GMO z możliwością uzyskania zezwolenia w poszczególnych przypadkach. Przepisy te ustanawiają dodatkową procedurę uzyskania zezwolenia polskich władz i uzależniają uprawę GMO od zgody rolników prowadzących sąsiednie gospodarstwa.
7. Jako takie, przepisy te stanowią odstępstwa od przepisów wprowadzonych dyrektywą 2001/18/WE, w szczególności w odniesieniu do art. 22, który przewiduje, że "państwa członkowskie nie mogą zakazywać, ograniczać ani utrudniać wprowadzenia do obrotu GMO w charakterze lub w składzie produktów, które są zgodne do wymagań ustanowionych w niniejszej dyrektywie" oraz art. 19, zgodnie z którym "produkt może być stosowany we Wspólnocie bez dodatkowego powiadomienia tylko pod warunkiem wydania pisemnego zezwolenia na wprowadzenie do obrotu GMO w charakterze lub w składzie produktu i tylko przy ścisłym stosowaniu się do specyficznych warunków stosowania oraz środowisk i/lub regionów geograficznych określonych w zezwoleniu."
8. Władze polskie twierdzą, że:
a) zamierzone uwolnienie GMO wymaga specjalnych środków bezpieczeństwa zgodnie z zasadą ostrożności UE, biorąc pod uwagę bogactwo różnorodności biologicznej w Polsce i potrzebę zapobiegania poważnym zakłóceniom funkcjonowania środowiska naturalnego,
b) struktura rolnictwa polskiego jest jedną z najbardziej rozdrobnionych w UE, składają się na nią 2 miliony gospodarstw o przeciętnej powierzchni poniżej 8 ha,
c) nie istnieje prawodawstwo krajowe dotyczące współistnienia trzech rodzajów upraw: GMO, konwencjonalnych i organicznych, ani regulacje w zakresie rekompensat za uszkodzenie lub utratę upraw w przypadku niekontrolowanego zapylenia krzyżowego.
9. Procedura dotycząca przedmiotowego powiadomienia będzie toczyć się przy odpowiednim uwzględnieniu dyrektywy 2001/18/WE w sprawie zamierzonego uwalniania do środowiska organizmów zmodyfikowanych genetycznie oraz zgodnie z art. 95 ust. 5 Traktatu WE. Komisja ma sześć miesięcy na zbadanie zgłoszonych przepisów stanowiących odstępstwa od dyrektywy 2001/18/WE i może wydłużyć ten okres maksymalnie o kolejne sześć miesięcy, jeżeli jest to uzasadnione złożonością faktów w sprawie i nie istnieje zagrożenie dla zdrowia ludzkiego.
10. Wszelkie komentarze dotyczące przedmiotowego powiadomienia winny być przesłane do Komisji w ciągu 30 dni od opublikowania niniejszego zawiadomienia. Wszelkie komentarze nadesłane po upływie owych 30 dni nie będą brane pod uwagę.
11. Dodatkowych informacji na temat polskiego powiadomienia udziela:
Komisja Europejska
Dyrekcja Generalna ds. Środowiska
DG ENV. B.3 - Biotechnologia, Pestycydy i Zdrowie
Ioannis Karamitsios
Tel: (32-2) 298 30 89
Adres elektroniczny: yannis.karamitsios@ec.europa.eu
______
(1) Dz.U. L 106 z 17.4.2001, str. 1. Dyrektywa ostatnio zmieniona rozporządzeniem (WE) nr 1830/2003 (Dz.U. L 268 z 18.10.2003, str. 24).
(2) Dz.U. L 117 z 8.5.1990, str. 1. Dyrektywa ostatnio zmieniona decyzją Komisji 2005/174/WE (Dz.U. L 59 z 5.3.2005, str. 20).
