Akty Prawne
Dziennik Ustaw
Dz.U.2022.1329

Zmiana rozporządzenia w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach szkolnictwa artystycznego.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO 1

z dnia 19 kwietnia 2022 r.

zmieniające rozporządzenie w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach szkolnictwa artystycznego

Na podstawie art. 46a ust. 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2021 r. poz. 1082 oraz z 2022 r. poz. 655, 1079 i 1116) zarządza się, co następuje:

§ 2.

Podstawę programową kształcenia w zawodzie muzyk, stanowiącą załącznik nr 5 do rozporządzenia zmienianego w § 1, w brzmieniu nadanym niniejszym rozporządzeniem, stosuje się:

ZAŁĄCZNIK

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE MUZYK

EFEKTY KSZTAŁCENIA PO ZAKOŃCZENIU NAUKI W OGÓLNOKSZTAŁCĄCEJ SZKOLE MUZYCZNEJ I STOPNIA ORAZ W SZKOLE MUZYCZNEJ I STOPNIA

Uczeń:

1) szanuje dziedzictwo kulturowe swojego i innych narodów;

2) przestrzega zasad kultury, etyki i prawa autorskiego;

3) posiada wiedzę niezbędną do rozwijania umiejętności w zakresie przedmiotu głównego i

do świadomego uczestnictwa w życiu muzycznym;

4) zna i stosuje zasady dotyczące występów publicznych, ze szczególnym uwzględnieniem zachowania i stroju;

5) wykazuje wrażliwość artystyczną w kreatywnym realizowaniu zadań;

6) rozwija pasję muzyczną przez podejmowanie inicjatyw artystycznych;

7) publicznie prezentuje swoje dokonania;

8) podczas gry na instrumencie prawidłowo operuje aparatem gry;

9) czyta nuty ze zrozumieniem, potrafi wykonać a vista proste utwory muzyczne;

10) wykorzystuje wiedzę oraz umiejętności niezbędne do zrozumienia i wykonywania utworów;

11) świadomie wykorzystuje słuch muzyczny w działaniach praktycznych;

12) wykorzystuje ekspresję muzyczną i muzyczno-ruchową;

13) realizuje wskazówki wykonawcze ze zrozumieniem;

14) ocenia jakość wykonywanych zadań;

15) pracuje w zespole pod nadzorem osoby odpowiedzialnej za realizację projektu oraz bierze współodpowiedzialność za efekt tej pracy;

16) integruje się i współpracuje z członkami zespołu;

17) buduje relacje oparte na zaufaniu;

18) wykazuje się w działaniu aktywną postawą;

19) organizuje swoją indywidualną pracę;

20) systematycznie rozwija swoje umiejętności;

21) wykorzystuje technologię informacyjną i komunikacyjną;

22) przewiduje skutki podejmowanych działań;

23) jest przygotowany do kontynuowania nauki;

24) potrafi skutecznie radzić sobie ze stresem, w szczególności z tremą.

OBOWIĄZKOWE ZAJĘCIA EDUKACYJNE DLA OGÓLNOKSZTAŁCĄCEJ SZKOŁY MUZYCZNEJ I STOPNIA

AUDYCJE MUZYCZNE

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Zdobywanie wiedzy z zakresu budowy dzieła muzycznego, obsady wykonawczej, polskich tańców narodowych, twórczości wybranych kompozytorów i epok

Uczeń:

1) posługuje się pojęciami muzycznymi;

2) potrafi opisać dzieło, posługując się terminologią muzyczną.

2. Kształcenie umiejętności świadomego odbioru muzyki

Uczeń rozpoznaje zagadnienia w słuchanych przykładach z literatury muzycznej, zwraca uwagę na różnorodność środków wyrazu.

3. Kształcenie umiejętności analizy utworów muzycznych

Uczeń opisuje dzieło, posługując się terminologią muzyczną na podstawie zapisu nutowego.

4. Rozwijanie kreatywności

Uczeń rozwija wyobraźnię i wrażliwość muzyczną, aktywnie słucha muzyki.

5. Rozbudzanie zainteresowania literaturą muzyczną

Uczeń świadomie słucha muzyki, uczestniczy w wydarzeniach muzycznych.

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Zdobywanie wiedzy z zakresu budowy dzieła muzycznego, obsady wykonawczej, polskich tańców narodowych, twórczości wybranych kompozytorów i epok

Uczeń:

1) stosuje podstawowe pojęcia z zakresu:

a) elementów dzieła muzycznego (rytmiki, melodyki, harmoniki, artykulacji, agogiki, dynamiki, kolorystyki),

b) budowy utworu (w oparciu o budowę okresową i ewolucyjną),

c) faktury utworu (monofonia, polifonia, homofonia),

d) gatunków i form muzycznych (kanon, inwencja, fuga, forma okresowa dwui trzyczęściowa, rondo, temat z wariacjami, forma sonatowa, formy cykliczne: suita, sonata, symfonia, koncert solowy, opera),

e) obsady wykonawczej wokalnej i instrumentalnej (solista, zespół kameralny, orkiestra, chór),

f) budowy instrumentów muzycznych i rodzajów głosu ludzkiego;

2) wymienia cechy polskich tańców narodowych oraz cechy polskiej muzyki ludowej, posługuje się pojęciem stylizacji muzyki ludowej;

3) wymienia i ogólnie charakteryzuje:

a) epoki (średniowiecze, renesans, barok, klasycyzm, romantyzm, muzykę XX i XXI wieku),

b) twórczość wybranych kompozytorów (w szczególności: J. S. Bacha, W. A. Mozarta, F. Chopina, K. Szymanowskiego, W. Lutosławskiego),

c) zawody związane z muzyką, w tym: wykonawca - instrumentalista i wokalista, kompozytor, dyrygent, lutnik, reżyser dźwięku,

d) najważniejsze wydarzenia muzyczne (np. festiwale, konkursy);

4) potrafi korzystać ze wskazanych tradycyjnych i multimedialnych zbiorów literatury muzycznej, oprogramowania komputerowego wspomagającego naukę i rozwój kompetencji muzycznych.

2. Kształcenie umiejętności świadomego odbioru muzyki

Uczeń:

1) rozpoznaje w słuchanych przykładach muzycznych:

a) elementy dzieła muzycznego (rytmikę, melodykę, harmonikę, artykulację, agogikę, dynamikę, kolorystykę),

b) budowę utworu (okresową i ewolucyjną),

c) fakturę utworu muzycznego (monofonię, polifonię, homofonię),

d) formy muzyczne (kanon, formę okresową dwu- i trzyczęściową, rondo, temat z wariacjami),

e) obsadę wykonawczą wokalną i instrumentalną (solista, zespół kameralny, orkiestra, chór),

f) brzmienie instrumentów muzycznych i rodzaje głosu ludzkiego;

2) określa na przykładach muzycznych cechy polskich tańców narodowych.

3. Kształcenie umiejętności analizy utworów muzycznych

Uczeń:

1) zauważa w zapisie nutowym:

a) elementy dzieła muzycznego (rytmikę, melodykę, harmonikę, artykulację, agogikę, dynamikę, kolorystykę),

b) budowę utworu (okresową i ewolucyjną),

c) fakturę utworu muzycznego (monofonię, polifonię, homofonię),

d) formy muzyczne (kanon, formę okresową dwu- i trzyczęściową, rondo, temat z wariacjami),

e) polskie tańce narodowe;

2) odczytuje z partytury obsadę wykonawczą.

4. Rozwijanie kreatywności

Uczeń:

1) komponuje miniatury muzyczne z wykorzystaniem cech polskich tańców narodowych oraz wybranych form muzycznych;

2) stosuje proste formy ruchu podczas słuchania utworu muzycznego.

5. Rozbudzanie zainteresowania literaturą muzyczną

Uczeń:

1) zapoznaje się z różnorodną literaturą muzyczną;

2) kształtuje umiejętność świadomego odbioru muzyki i jej wartościowania;

3) wyraża własne opinie dotyczące słuchanych utworów;

4) bierze udział w koncertach i festiwalach.

CHÓR

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Śpiewanie zespołowe

Uczeń posiada umiejętności pracy w zespole, potrafi ponosić odpowiedzialność za siebie i grupę oraz świadomie współtworzy dzieło.

2. Elementarna wiedza i umiejętności z zakresu techniki wokalnej

Uczeń świadomie i umiejętnie posługuje się aparatem głosowym.

3. Podstawowa wiedza dotycząca literatury chóralnej

Uczeń zna literaturę chóralną realizowaną w trakcie zajęć chóralnych.

4. Przygotowanie do prezentacji muzyki chóralnej

Uczeń bierze czynny udział w audycjach, koncertach, konkursach i festiwalach.

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Śpiewanie zespołowe

Uczeń:

1) zachowuje prawidłową postawę podczas śpiewu w chórze (siedzącą i stojącą);

2) prawidłowo reaguje na gest dyrygenta;

3) dba o spójność i wyrównanie brzmienia;

4) współpracuje z grupą w zespole chóralnym;

5) świadomie współtworzy dzieło (interpretacja i ogólny wyraz artystyczny);

6) interpretuje ze zrozumieniem tekst słowny i muzyczny;

7) czyta nuty głosem a vista w stopniu podstawowym;

8) opanowuje pamięciowo część utworów poznanych podczas zajęć chóru.

2. Elementarna wiedza i umiejętności z zakresu techniki wokalnej

Uczeń:

1) posiada podstawową wiedzę niezbędną do rozwijania techniki wokalnej;

2) posługuje się techniką wokalną w stopniu podstawowym (oddech, fonacja, artykulacja, rezonans, pozycja dźwięku, dykcja) w celu uzyskania prawidłowej intonacji zarówno linearnej, jak i pionowej;

3) świadomie operuje dynamiką;

4) precyzyjnie realizuje rytmikę utworu.

3. Podstawowa wiedza dotycząca literatury chóralnej

Uczeń:

1) potrafi przedstawić sylwetki kompozytorów wykonywanych utworów chóralnych;

2) posiada podstawowe wiadomości o stylach wykonywanych utworów;

3) wykorzystuje i łączy w działaniach praktycznych wiedzę z zakresu przedmiotów ogólnomuzycznych.

4. Przygotowanie do prezentacji muzyki chóralnej

Uczeń:

1) dba o estetykę zachowania się na scenie;

2) właściwie interpretuje dzieła muzyczne przygotowywane pod kierunkiem dyrygenta zespołu chóralnego;

3) świadomie współtworzy dzieło (ogólny wyraz artystyczny, interpretacja, rytmika, artykulacja, dynamika, agogika).

FORTEPIAN DLA RYTMIKI

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Znajomość techniki gry na fortepianie

Uczeń posługuje się różnymi elementami techniki pianistycznej.

2. Kształtowanie wyobraźni muzycznej i wrażliwości słuchowej

Uczeń świadomie przekazuje treść muzyczną, wykorzystując wiedzę i wyobraźnię muzyczną, zwraca uwagę na estetykę brzmienia.

3. Kształcenie umiejętności samodzielnej pracy

Uczeń efektywnie organizuje swoją pracę, rozwija umiejętność gry a vista.

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Znajomość techniki gry na fortepianie

Uczeń:

1) posługuje się różnymi technikami gry:

a) zna budowę i zasady działania mechanizmu fortepianu,

b) zachowuje prawidłową postawę przy instrumencie,

c) stosuje różne rodzaje artykulacji (legato, staccato, portato),

d) stosuje technikę palcową, pasażową, podwójnych dźwięków, akordową,

e) prowadzi dwugłos w jednej ręce,

f) prawidłowo używa prawego pedału;

2) poprawnie realizuje zadania wykonawcze:

a) właściwie realizuje zapis muzyczny utworu (wysokość dźwięku, zapis metrorytmiczny, artykulacja, dynamika, frazowanie, agogika, pedalizacja, aplikatura),

b) prawidłowo realizuje fakturę homofoniczną i podstawy polifonii,

c) świadomie pracuje nad interpretacją utworu muzycznego zgodnie z jego stylem i budową formalną,

d) wykonuje utwór z pamięci;

3) posługuje się umiejętnością gry gam i pasaży do czterech znaków przykluczowych:

a) zna zasady prawidłowego palcowania gam i pasaży,

b) wykonuje prawidłowo gamy i pasaże oraz kadencję wielką doskonałą w tonacjach majorowych i minorowych;

4) posiada zasób środków wykonawczych niezbędnych do realizacji przedmiotu improwizacja fortepianowa.

2. Kształtowanie wyobraźni muzycznej i wrażliwości słuchowej

Uczeń:

1) świadomie kształtuje stronę brzmieniową i wyrazową wykonywanych utworów, w tym własnych kompozycji;

2) wykonuje ze zrozumieniem utwory muzyczne: polifoniczne, klasyczne i inne, np.: utwory kameralne, utwory dowolne, własne kompozycje.

3. Kształcenie umiejętności samodzielnej pracy

Uczeń:

1) umiejętnie planuje swoją pracę - dzieli ją na etapy, koncentruje się na wybranym zagadnieniu;

2) doskonali swoje umiejętności przez systematyczną pracę;

3) samodzielnie i dokładnie odczytuje tekst nutowy;

4) świadomie koryguje swoje błędy.

FORTEPIAN DODATKOWY

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Poznanie podstawowych wiadomości na temat fortepianu

Uczeń poznaje budowę i możliwości brzmieniowe instrumentu.

2. Opanowanie podstaw gry na fortepianie

Uczeń prawidłowo posługuje się aparatem gry na fortepianie, nabywa podstawowych umiejętności technicznych i interpretacyjnych w grze na instrumencie wraz z elementami analizy utworu.

3. Nauka gry a vista

Uczeń kształci podstawowe umiejętności gry a vista łatwych utworów muzycznych.

4. Kształcenie umiejętności gry w zespole

Uczeń poznaje zasady gry w zespole, wykorzystując nabytą wiedzę i umiejętności muzyczne.

5. Kształcenie umiejętności samodzielnej pracy

Uczeń:

1) świadomie realizuje wyznaczone przez nauczyciela cele;

2) w pracy nad utworem posługuje się posiadaną wiedzą oraz świadomie uczy się utworu na pamięć;

3) w podstawowym zakresie potrafi samodzielnie wykorzystywać technologię informacyjną i komunikacyjną w nabywaniu wiedzy i rozwoju umiejętności.

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Poznanie podstawowych wiadomości na temat fortepianu

Uczeń:

1) zna i określa poszczególne części fortepianu;

2) prawidłowo rozpoznaje klawisze i oktawy;

3) zna możliwości brzmieniowe instrumentu.

2. Opanowanie podstaw gry na fortepianie

Uczeń:

1) zachowuje odpowiednią postawę przy instrumencie;

2) prawidłowo posługuje się aparatem gry (ułożenie rąk, pozycja dłoni i palców, swoboda nadgarstka, koordynacja i niezależność rąk);

3) realizuje podstawowy zapis notacji muzycznej w kluczu wiolinowym i basowym (przyporządkowuje nutę jako zapis graficzny właściwym klawiszom, prawidłowo odczytuje rytm i znaki chromatyczne);

4) prawidłowo realizuje zapis graficzny artykulacji, dynamiki i pedalizacji;

5) posługuje się artykulacją portato, legato i staccato;

6) posługuje się techniką palcową w stopniu podstawowym;

7) posługuje się grą dwudźwięków, akordów i prostych ozdobników;

8) rozumie oznaczenia agogiczne;

9) zna podstawowe zasady kształtowania dźwięku i frazowania;

10) analizuje budowę formalną utworu;

11) wykonuje utwory w fakturze homofonicznej i polifonicznej.

3. Nauka gry a vista

Uczeń:

1) dokonuje wstępnej analizy tekstu;

2) gra a vista proste utwory w kluczu wiolinowym i basowym.

4. Kształcenie umiejętności gry w zespole

Uczeń:

1) gra łatwe utwory na cztery ręce z nauczycielem lub innym uczniem;

2) realizuje spójną interpretację w zespole (agogika, dynamika, artykulacja).

5. Kształcenie umiejętności samodzielnej pracy

Uczeń:

1) realizuje zalecenia nauczyciela oraz koryguje popełniane błędy podczas samodzielnej pracy;

2) wykonuje z pamięci wybrane utwory;

3) wykorzystuje wiedzę zdobytą na innych przedmiotach (zwłaszcza ogólnomuzycznych);

4) wykorzystuje do własnego rozwoju technologię informacyjną i komunikacyjną (nagrania muzyczne, zasoby nutowe).

IMPROWIZACJA FORTEPIANOWA

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Rozwijanie wyobraźni muzycznej i twórczego myślenia

Uczeń w sposób kreatywny realizuje zadania z zakresu improwizacji fortepianowej i podstaw kompozycji.

2. Wykorzystywanie wiedzy z zakresu teorii muzyki w praktyce

Uczeń poznaje miniatury muzyczne o różnorodnej stylistyce i charakterze, na ich przykładzie potrafi tworzyć improwizacje i kompozycje o określonej budowie formalnej, stosuje w grze kontrasty związane z elementami muzyki.

3. Wykorzystanie improwizacji fortepianowej do zajęć rytmiki prowadzonych metodą E. Jaques-Dalcroze'a

Uczeń improwizuje do ćwiczeń muzyczno-ruchowych wykorzystywanych w ramach zajęć rytmiki prowadzonych metodą E. Jaques-Dalcroze'a.

4. Zdobywanie umiejętności w zakresie szybkości i wielotorowości myślenia przez ćwiczenia transpozycyjne i grę a vista

Uczeń rozwija umiejętność antycypacji przebiegu muzycznego i wyczucia klawiatury.

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Rozwijanie wyobraźni muzycznej i twórczego myślenia

Uczeń:

1) improwizuje melodię i jej warianty;

2) kreuje własne improwizacje konstruowane na zasadach podobieństwa, przeciwieństwa i przejścia (tj. sposobu łączenia stanów kontrastujących) na gruncie harmoniki funkcyjnej, w oparciu o wybrane skale lub w oparciu o technikę modelowania interwałowego;

3) tworzy krótkie kompozycje oparte na dowolnym materiale dźwiękowym (np. na gruncie harmoniki funkcyjnej czy na wybranych skalach);

4) dba o jakość dźwięku w improwizacji.

2. Wykorzystywanie wiedzy z zakresu teorii muzyki w praktyce

Uczeń:

1) tworzy wypowiedzi muzyczne (improwizowane lub przygotowane) o określonej budowie formalnej (AB, ABA) na gruncie harmoniki funkcyjnej oraz w oparciu o wybrane skale;

2) kształtuje improwizacje zgodnie z czasem trwania motywu, frazy, zdania, okresu muzycznego (improwizacja następnika do podanego poprzednika);

3) różnicuje grę ze względu na elementy muzyki (dynamika, artykulacja, kolorystyka, faktura, charakter improwizacji);

4) improwizuje w tonacjach majorowych i minorowych do dwóch znaków przykluczowych włącznie na podstawie wybranych kadencji;

5) wykorzystuje w grze różne typy faktury fortepianowej (np. akordową, figuracyjną).

3. Wykorzystanie improwizacji fortepianowej do zajęć rytmiki prowadzonych metodą E. Jaques-Dalcroze'a

Uczeń:

1) improwizuje wstęp do lekcji rytmiki w stylu klasycznym lub neoklasycznym;

2) improwizuje w oparciu o podane wartości, grupy i tematy rytmiczne w różnym metrum oraz w różnych tempach;

3) tworzy proste akompaniamenty do polskich piosenek ludowych, popularnych i dziecięcych, a także kolęd i pastorałek w oparciu o podstawowe akordy w danej tonacji;

4) komponuje proste formy taneczne w stylistyce klasycznej lub neoklasycznej;

5) improwizuje miniatury oparte na technice modelowania interwałowego w przebiegu periodycznym i aperiodycznym o charakterze ilustracyjnym;

6) potrafi współpracować w grupie przy tworzeniu zespołowej improwizacji instrumentalnej lub wokalno-instrumentalnej.

4. Zdobywanie umiejętności w zakresie szybkości i wielotorowości myślenia przez ćwiczenia transpozycyjne i grę a vista

Uczeń:

1) transponuje pojedyncze dźwięki, interwały i współbrzmienia wieloskładnikowe obiema rękami w różnych układach fakturalnych;

2) kształci umiejętność gry na fortepianie bez obserwowania klawiatury;

3) grając a vista, antycypuje dalszy przebieg utworu;

4) poznaje wybrane przykłady literatury pianistycznej, zdobywa doświadczenie w zakresie szybkiej orientacji w tekście muzycznym.

INSTRUMENT GŁÓWNY - AKORDEON

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Rozbudzenie zamiłowania ucznia do muzyki i jego zainteresowania nauką gry na instrumencie

Rozwijanie zainteresowań i uzdolnień ucznia, kształtowanie jego wrażliwości estetycznej, wyobraźni oraz poczucia piękna.

Uczeń:

1) zdobywa wiedzę ogólnomuzyczną, niezbędną do nauki gry na akordeonie;

2) poznaje podstawową literaturę akordeonową, oryginalną i transkrybowaną;

3) nabywa pod kontrolą nauczyciela podstawowych umiejętności interpretowania wykonywanych utworów zgodnie z kanonami stylu i formy muzycznej.

2. Opanowanie techniczno-wykonawczych umiejętności gry na instrumencie

Uczeń:

1) zdobywa wiedzę na temat ogólnej budowy instrumentu, prawidłowej postawy podczas gry oraz zasad prawidłowego prowadzenia i zmian miecha;

2) poznaje sposoby wydobywania i kształtowania dźwięku na akordeonie;

3) nabywa umiejętności właściwego posługiwania się aparatem gry;

4) poznaje techniki gry w oparciu o wszystkie manuały akordeonu - MD, MM, MB/A;

5) zdobywa umiejętności gry a vista w kluczu wiolinowym i basowym.

3. Kształcenie umiejętności organizowania samodzielnej pracy nad wyznaczonymi zadaniami

Wdrażanie ucznia do systematycznego ćwiczenia na instrumencie, kształtowanie umiejętności ćwiczenia efektywnego oraz samodzielnego przygotowania łatwych utworów.

4. Przygotowanie do występów publicznych

Uczeń:

1) kształtuje umiejętności koncentracji i panowania nad tremą;

2) rozwija psychiczną gotowość do występów publicznych;

3) zdobywa umiejętności dokonywania właściwej samooceny występu publicznego;

4) poznaje różne sposoby zapamiętywania utworów;

5) poszerza liczbę utworów w swoim repertuarze;

6) poznaje zasady i sposoby zachowania na scenie;

7) poznaje zasady i sposoby radzenia sobie w zmiennych warunkach towarzyszących aktywności estradowej.

5. Przygotowanie do aktywnego uczestnictwa w różnych formach życia artystycznego

Uczeń:

1) uczestniczy jako solista i kameralista w różnych formach życia artystycznego;

2) jest świadomym odbiorcą kultury jako słuchacz koncertów, spektakli operowych i teatralnych;

3) czynnie uczestniczy w domowym muzykowaniu.

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Rozbudzenie zamiłowania ucznia do muzyki i jego zainteresowania nauką gry na instrumencie

Uczeń:

1) posiada wiedzę z zakresu zasad muzyki (notacja muzyczna, pojęcia i terminy muzyczne) niezbędną w grze na instrumencie;

2) posiada podstawową wiedzę na temat stylów muzycznych i związanych z nimi tradycji wykonawczych;

3) zna i wykonuje repertuar akordeonowy - oryginalny i transkrybowany w zakresie szkoły muzycznej I stopnia i dwóch lat drugiego etapu edukacji muzycznej;

4) posiada zróżnicowany pod względem stylistycznym repertuar, zarówno w zakresie literatury oryginalnej, jak również transkrybowanej;

5) czyta zapis nutowy w kluczu wiolinowym i basowym;

6) samodzielnie odczytuje tekst ze zrozumieniem;

7) wykorzystuje zdobytą wiedzę ogólnomuzyczną w pracy nad utworem.

2. Opanowanie techniczno-wykonawczych podstaw gry na instrumencie

Uczeń:

1) zna ogólną budowę instrumentu, potrafi nazwać poszczególne części akordeonu i określić ich rolę w procesie powstawania dźwięku;

2) zna podstawowe zasady prawidłowej eksploatacji akordeonu;

3) zna funkcje i układ poszczególnych manuałów instrumentu i działanie systemu regestrowego (skale, notacje, transpozycje);

4) zna i stosuje podstawowe sposoby artykulacji akordeonowej: palcowej, miechowej i miechowo-palcowej;

5) zachowuje prawidłową postawę podczas gry na instrumencie;

6) prawidłowo prowadzi i zmienia miech;

7) posługuje się prawidłowo ukształtowanym aparatem gry;

8) rozwija technikę gry w oparciu o wszystkie manuały akordeonu - MD, MM, MB/A;

9) jest wrażliwy na jakość i estetykę dźwięku;

10) zna i stosuje sposoby kształtowania dźwięku na akordeonie;

11) poprawnie wykonuje utwory muzyczne zróżnicowane pod względem stylistycznym, wykorzystując zdobyte umiejętności techniczne i wiedzę ogólnomuzyczną;

12) poprawnie wykonuje utwory pod względem technicznym i artystycznym.

3. Kształcenie umiejętności organizowania samodzielnej pracy nad wyznaczonymi zadaniami

Uczeń:

1) zna cele i sposoby efektywnego ćwiczenia;

2) samodzielnie pracuje w domu nad zadaniami wyznaczonymi przez nauczyciela;

3) świadomie ćwiczy i koryguje własne błędy;

4) opracowuje pod względem techniczno-wykonawczym utwory o łatwym i średnim stopniu trudności (wstępne opracowanie aplikatury, zmian miecha, regestracji);

5) poprawnie i samodzielnie odczytuje zapis nutowy o różnym stopniu trudności.

4. Przygotowanie do występów publicznych

Uczeń:

1) zna sposoby uczenia się utworów na pamięć;

2) przygotowuje utwory do wykonania estradowego;

3) wykonuje wybrane utwory z pamięci;

4) stosuje zasady poprawnego zachowania na estradzie;

5) bierze udział w audycjach i koncertach szkolnych, przesłuchaniach oraz innych formach prezentacji artystycznej.

5. Przygotowanie do aktywnego uczestnictwa w różnych formach życia artystycznego

Uczeń:

1) poznaje życie kulturalne środowiska, poszerza wiedzę ogólnomuzyczną i korzysta z aktualnych informacji multimedialnych;

2) czynnie uczestniczy w życiu szkoły i środowiska lokalnego, występując jako solista lub kameralista w różnych zespołach;

3) jest aktywnym uczestnikiem muzykowania domowego w różnych formach życia rodzinnego;

4) wykazuje się kreatywnością i inicjatywą w realizacji zadań i projektów zespołowych;

5) posiada podstawowe przygotowanie do uczestnictwa w kulturze.

INSTRUMENT GŁÓWNY - ALTÓWKA

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Umuzykalnienie oraz rozbudzenie wrażliwości muzycznej, kształtowanie świadomego i kompetentnego odbiorcy dóbr kultury

Uczeń:

1) rozwija zainteresowania muzyczne, uczęszczając na koncerty i słuchając nagrań;

2) uczestniczy w życiu muzycznym szkoły i środowiska oraz nabywa umiejętności stosownego zachowania w czasie rozmaitych wydarzeń kulturalnych;

3) podejmuje próby świadomego kształtowania własnego gustu estetycznego, niezależnie od postaw, poglądów i wartości promowanych w mediach;

4) wzrasta w poszanowaniu dziedzictwa kulturowego swojego i innych narodów.

2. Zapoznanie z teoretycznymi podstawami gry na instrumencie oraz rozwinięcie wrażliwości i estetyki gry w oparciu o wiedzę ogólnomuzyczną

Uczeń:

1) poznaje zasady notacji oraz podstawowe terminy i pojęcia niezbędne w odczytaniu i realizacji tekstu muzycznego;

2) zdobywa wiedzę dotyczącą budowy i historii swojego instrumentu, stylów wykonawczych, budowy formalnej utworu i interpretacji.

3. Opanowanie oraz doskonalenie umiejętności gry na instrumencie

Uczeń:

1) nabywa umiejętności przyjmowania odpowiedniej postawy podczas gry na instrumencie oraz posługiwania się prawidłowym aparatem gry;

2) poznaje zasady strojenia i konserwacji instrumentu;

3) rozwija podstawy techniki instrumentalnej, wrażliwość na jakość dźwięku i intonację;

4) próbuje tworzyć proste tematy melodyczne i grać ze słuchu;

5) z pomocą nauczyciela usprawnia aparat gry prawej i lewej ręki, doskonali umiejętności techniczne i interpretacyjne, poszerzając środki wyrazu o nowe i pogłębiając już opanowane;

6) rozwija wirtuozowskie elementy gry;

7) pod kierunkiem nauczyciela poznaje sposoby samodzielnej pracy w zakresie organizacji, kontroli i samooceny.

4. Przygotowanie do występów solowych i zespołowych oraz uzyskanie kompetencji niezbędnych do prezentacji estradowej

Uczeń:

1) poznaje zasady występów dotyczące umiejętności koncentracji, prezentacji estradowej oraz współpracy z innymi muzykami;

2) przez udział w koncertach doskonali umiejętność swobodnej prezentacji przed publicznością przy równoczesnym kreatywnym wyrażaniu swojej wrażliwości artystycznej;

3) pogłębia umiejętność współpracy z innymi instrumentalistami;

4) pracuje nad osiągnięciem stopnia koncentracji pozwalającego na pokonanie tremy i prawidłowy przebieg występu.

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Umuzykalnienie oraz rozbudzenie wrażliwości muzycznej, kształtowanie świadomego i kompetentnego odbiorcy dóbr kultury

Uczeń:

1) czynnie uczestniczy w życiu muzycznym szkoły i środowiska;

2) rozróżnia i nazywa podstawowe gatunki muzyki;

3) określa własne preferencje repertuarowe i brzmieniowe;

4) samodzielnie dociera do interesujących interpretacji i wykonań;

5) poszerza swoją wiedzę, m.in. słuchając nagrań i czytając literaturę fachową, a także korzystając z technologii informacyjnej i komunikacyjnej;

6) uczestniczy w audycjach, koncertach, wystawach i innych wydarzeniach kulturalnych.

2. Zapoznanie z teoretycznymi podstawami gry na instrumencie oraz rozwinięcie wrażliwości i estetyki gry w oparciu o wiedzę ogólnomuzyczną

Uczeń:

1) zna budowę altówki i smyczka;

2) definiuje poszczególne części instrumentu i smyczka;

3) stosuje podstawowe zasady konserwacji altówki i smyczka;

4) zna notację w kluczu altowym i wiolinowym;

5) zna podstawowe pojęcia i określenia muzyczne, niezbędne w realizacji utworów;

6) zna zasady prawidłowego wydobywania i kształtowania dźwięku;

7) zdobywa podstawową wiedzę na temat stylów i epok;

8) zna różnorodne interpretacje; umie je ocenić i określić z pomocą nauczyciela mocne i słabe strony wykonania;

9) wykorzystuje technikę informacyjną i komunikacyjną do pogłębiania wiedzy merytorycznej;

10) wykorzystuje dostępne środki techniczne do rejestracji swoich występów oraz analizy i weryfikacji osiągnięć.

3. Opanowanie oraz doskonalenie umiejętności gry na instrumencie

Uczeń:

1) przyjmuje prawidłową postawę podczas gry;

2) posługuje się prawidłowym aparatem gry;

3) potrafi z pomocą nauczyciela nastroić altówkę;

4) w stopniu elementarnym wykorzystuje technikę przygotowawczą lewej i prawej ręki;

5) kontroluje i koryguje intonację oraz jakość dźwięku;

6) umie grać łatwe akordy i dwudźwięki;

7) swobodnie wykonuje flażolety naturalne;

8) interpretuje utwór zgodnie z zapisem (metrorytmika, dynamika, agogika);

9) prezentuje opanowanie podstaw techniki gry z uwzględnieniem prawidłowego podziału smyczka;

10) posługuje się wybranymi sposobami artykulacji;

11) umie grać w pozycjach I-VII;

12) potrafi zawibrować długie dźwięki;

13) wykazuje się umiejętnością frazowania;

14) prawidłowo odtwarza linię melodyczną głosem;

15) gra ze słuchu proste melodie;

16) rozpoznaje i koryguje błędy;

17) samodzielnie odczytuje łatwy utwór;

18) umie zorganizować pracę nad utworem;

19) dostosowuje sposób ćwiczenia do zaistniałego problemu;

20) stosuje różne techniki zapamiętywania tekstu;

21) umie z pomocą nauczyciela rozwijać technikę gry;

22) dba o prawidłowe warunki pracy (materiały nutowe, ustawienie pulpitu, oświetlenie).

4. Przygotowanie do występów solowych i zespołowych oraz uzyskanie kompetencji niezbędnych do prezentacji estradowej

Uczeń:

1) zna i stosuje zasady dotyczące publicznego występu (strój, zachowanie);

2) umie skupić się przed i podczas występu;

3) zna techniki pozwalające opanować tremę;

4) współpracuje z innymi muzykami;

5) w prezentacji estradowej wykorzystuje wyobraźnię muzyczną i ekspresję;

6) umie wykonać z akompaniamentem utwory o niskim i średnim poziomie trudności;

7) analizuje wspólnie z nauczycielem swoje występy i konstruktywnie wykorzystuje spostrzeżenia;

8) utrzymuje w gotowości wykonawczej wybrane utwory;

9) jest zdyscyplinowany podczas pracy w zespole;

10) zdobywa obycie estradowe.

INSTRUMENT GŁÓWNY - FAGOT

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Rozbudzenie zainteresowania muzyką

Uczeń:

1) rozwija uzdolnienia muzyczne i predyspozycje do gry na fagocie - odpowiednio do wieku;

2) zdobywa wiedzę o muzyce, zna podstawowe pojęcia i terminy muzyczne;

3) chętnie uczestniczy w życiu muzycznym i kulturalnym.

2. Opanowanie podstaw gry na instrumencie

Uczeń zna i stosuje w praktyce różnorodne metody pracy z instrumentem i utrwala umiejętności gry.

3. Wykorzystanie nabytej wiedzy i umiejętności w praktyce

Uczeń realizuje indywidualne i zespołowe projekty artystyczne w zakresie swojej specjalności. Odpowiedzialnie wykorzystuje czas przeznaczony na pracę z instrumentem.

4. Przygotowanie do występów publicznych

Uczeń posiada umiejętności w zakresie występów publicznych.

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Rozbudzenie zainteresowania muzyką

Uczeń:

1) świadomie słucha muzyki i dokonuje właściwego wyboru literatury muzycznej oraz nagrań;

2) rozpoznaje brzmienie fagotu w słuchanych utworach;

3) znajduje w środkach masowego przekazu informacje o interesujących go nagraniach muzycznych, poszerzających jego wiedzę w tym zakresie;

4) porównuje różne interpretacje wysłuchanych utworów;

5) poszerza wiedzę na temat epok w historii muzyki i kompozytorów;

6) zna podstawową literaturę muzyczną przeznaczoną na fagot;

7) zna w stopniu podstawowym historię fagotu;

8) gra utwory o zróżnicowanym charakterze wybrane przez pedagoga;

9) zna i stosuje podstawowe pojęcia i terminy muzyczne, w szczególności: dźwięk, melodia, harmonia, rytm, agogika, metrum, artykulacja, dynamika, tonacja, gama, pasaż, akord;

10) wykorzystuje poznaną wiedzę z zakresu epok, stylów i kompozytorów w pracy nad utworami oraz podczas rozmów o muzyce;

11) wykazuje szczególne zainteresowanie grą na instrumencie.

2. Opanowanie podstaw gry na instrumencie

Uczeń:

1) czyta poprawnie nuty w kluczu basowym;

2) zna zasady notacji muzycznej w stopniu umożliwiającym samodzielne odczytanie zapisu nutowego w ramach realizowanego programu;

3) zna budowę i higienę użytkowania stroika fagotowego;

4) przestrzega podstawowych warunków higieny pracy (np. wietrzenie pomieszczeń, odpowiednie oświetlenie, prawidłowe ustawienie pulpitu);

5) dba i właściwie troszczy się o instrument;

6) potrafi nazwać poszczególne części fagotu;

7) samodzielnie składa i rozkłada instrument;

8) opanowuje technikę prawidłowego oddechu i zadęcia;

9) kontroluje i właściwie prowadzi strumień powietrza;

10) utrzymuje właściwą postawę ciała podczas gry, trzyma instrument pod odpowiednim kątem oraz poprawnie układa ręce i palce;

11) zna i stosuje właściwą aplikaturę w obrębie skali B₁-b¹;

12) zna i stosuje podstawowe rodzaje artykulacji, w szczególności legato, non legato;

13) umiejętnie stosuje podstawowe określenia dynamiczne, takie jak: piano, mezzopiano, mezzoforte, forte, crescendo, decrescendo;

14) prawidłowo odczytuje i realizuje oznaczenia tempa;

15) właściwie odczytuje i realizuje rytm w wykonywanych utworach;

16) potrafi nastroić instrument z pomocą nauczyciela oraz dba o poprawną intonację dźwięków;

17) dysponuje biegłością palcową w stopniu podstawowym;

18) zwraca uwagę na jakość i estetykę dźwięku;

19) gra a vista utwory o przeciętnej skali trudności;

20) uwzględnia znaczenie narządów jamy ustnej oraz zmiennej plastyki warg, mięśni twarzy, pracy języka;

21) zna zasady prawidłowego wykonania ćwiczeń przygotowawczych: ćwiczenia oddechowe, z zakresu emisji dźwięku;

22) realizuje w stopniu zadowalającym przewidziane dla niego zadania techniczno-wykonawcze.

3. Wykorzystanie nabytej wiedzy i umiejętności w praktyce

Uczeń:

1) samodzielnie i bezbłędnie odczytuje dostosowany do jego możliwości zapis nutowy, uwzględnia metrorytmikę, dynamikę i agogikę;

2) interpretuje utwory pod nadzorem pedagoga zgodnie z kanonami stylu i formy muzycznej, wyraża emocje i wydobywa charakter utworu;

3) samodzielnie i efektywnie ćwiczy, korygując popełniane błędy;

4) poprawnie wykonuje z pamięci utwory lub ćwiczenia;

5) jest przygotowany do gry z akompaniamentem;

6) w muzykowaniu zespołowym uczy się współpracy i odpowiedzialności.

4. Przygotowanie do występów publicznych

Uczeń:

1) odpowiedzialnie i świadomie przygotowuje się do występów publicznych;

2) zna i stosuje zasady zachowania się na estradzie: odpowiedni strój, ukłon, wejście i zejście z estrady;

3) potrafi dostroić instrument podczas występów;

4) potrafi wykonać publicznie utwory z pamięci;

5) koncentruje się zarówno przed grą, jak i podczas występu przed publicznością;

6) dokonuje prawidłowej analizy własnej gry;

7) bierze udział w popisach szkolnych i koncertach okolicznościowych.

INSTRUMENT GŁÓWNY - FLET

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Rozbudzenie zainteresowania muzyką

Uczeń:

1) rozwija uzdolnienia muzyczne i predyspozycje do gry na flecie - odpowiednio do wieku;

2) zdobywa wiedzę o muzyce, zna podstawowe pojęcia i terminy muzyczne;

3) chętnie uczestniczy w życiu muzycznym i kulturalnym.

2. Opanowanie podstaw gry na instrumencie

Uczeń zna możliwości techniczne instrumentu i stara się w prawidłowy sposób wykorzystywać metody pracy z fletem.

3. Nabywanie umiejętności samodzielnej pracy

Uczeń potrafi samodzielnie przygotowywać się do lekcji.

4. Wykorzystanie nabytej wiedzy i umiejętności w praktyce

Uczeń realizuje indywidualnie i zespołowo projekty w zakresie swojej specjalności.

5. Przygotowanie do występów publicznych

Uczeń posiada niezbędne umiejętności w zakresie występów publicznych.

6. Posługiwanie się sprzętem elektronicznym

Uczeń posiada umiejętności obsługi komputera.

7. Przygotowanie do kontynuowania nauki na poziomie szkoły średniej

Uczeń jest świadomy wyboru kolejnego etapu swojej ścieżki edukacyjno-zawodowej.

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Rozbudzenie zainteresowania muzyką

Uczeń:

1) uczęszcza na koncerty;

2) interesuje się kulturą;

3) zna historię swojego instrumentu oraz literaturę fletową, odpowiednią do etapu nauczania;

4) gra wyznaczone przez pedagoga (z uwzględnieniem upodobań ucznia) utwory o zróżnicowanym charakterze;

5) muzykuje w zespole, ucząc się jednocześnie współpracy i odpowiedzialności;

6) zna i stosuje podstawowe pojęcia i terminy muzyczne, w szczególności: dźwięk, melodia, harmonia, rytm, agogika, metrum, artykulacja, dynamika, tonacja, gama, pasaż, akord;

7) wykorzystuje poznaną wiedzę na temat epok, stylów i kompozytorów w pracy nad utworami;

8) wykazuje szczególne zainteresowanie grą na instrumencie.

2. Opanowanie podstaw gry na instrumencie

Uczeń:

1) zna budowę fletu, potrafi dbać o instrument;

2) potrafi samodzielnie złożyć i rozłożyć instrument;

3) zna podstawy techniki oddechu i zadęcia niezbędne do dalszego rozwoju;

4) kontroluje i właściwie prowadzi strumień powietrza;

5) zna i stosuje prawidłową postawę podczas gry na instrumencie oraz poprawnie układa ręce i palce;

6) zna i stosuje podstawowe rodzaje artykulacji, w szczególności legato, non legato;

7) zna i stosuje podstawowe określenia dynamiczne, takie jak: piano, mezzopiano, mezzoforte, forte, crescendo, decrescendo;

8) prawidłowo odczytuje i realizuje oznaczenia tempa;

9) właściwie odczytuje i realizuje struktury rytmiczne w wykonywanych utworach;

10) potrafi nastroić instrument z pomocą nauczyciela oraz dba o prawidłową intonację;

11) dysponuje podstawową biegłością palcową;

12) zna zasady notacji muzycznej;

13) dba o estetykę wykonania i jest wrażliwy na jakość dźwięku;

14) realizuje przewidziane programem nauczania zadania techniczno-wykonawcze.

3. Nabywanie umiejętności samodzielnej pracy

Uczeń:

1) organizuje swoje miejsce pracy (pulpit ustawiony na odpowiedniej wysokości, uporządkowany materiał nutowy, odpowiednie oświetlenie, przewietrzone pomieszczenie);

2) organizuje swoją pracę, aby ćwiczyć ilość czasu potrzebną do czynienia postępów na danym etapie;

3) organizuje próby zespołu kameralnego (duet, trio) bez udziału nauczyciela;

4) analizuje swoją grę podczas ćwiczenia i świadomie koryguje błędy;

5) potrafi samodzielnie się rozegrać, stosując znane mu ćwiczenia;

6) potrafi się koncentrować i relaksować, zarządzając swoim czasem, aby ćwiczenie było efektywne.

4. Wykorzystanie nabytej wiedzy i umiejętności w praktyce

Uczeń:

1) samodzielnie i bezbłędnie odczytuje łatwy, dostosowany do jego możliwości zapis nutowy, uwzględnia metrorytmikę, dynamikę i agogikę;

2) interpretuje utwory pod kierunkiem pedagoga zgodnie z kanonami stylu i formy muzycznej, wyraża emocje i charakter utworu;

3) samodzielnie i efektywnie ćwiczy oraz koryguje popełniane błędy;

4) poprawnie wykonuje z pamięci wyznaczony przez pedagoga utwór lub ćwiczenie;

5) jest przygotowany do gry z akompaniamentem i w zespołach kameralnych.

5. Przygotowanie do występów publicznych

Uczeń:

1) odpowiedzialnie i świadomie przygotowuje się do występów publicznych;

2) koncentruje się zarówno przed grą, jak i podczas występu przed publicznością;

3) dokonuje prawidłowej analizy własnej gry;

4) bierze udział w popisach szkolnych i koncertach okolicznościowych;

5) jest świadomym odbiorcą sztuki i kultury.

6. Posługiwanie się sprzętem elektronicznym

Uczeń:

1) potrafi dokonywać nagrań własnych wykonań;

2) samodzielnie wyszukuje nagrania utworów, które gra lub które go interesują;

3) potrafi odnaleźć i wydrukować legalnie dostępne nuty zadanych lub interesujących go utworów.

7. Przygotowanie do kontynuowania nauki na poziomie szkoły średniej

Uczeń:

1) świadomie planuje swój rozwój zawodowy;

2) jest świadomy roli kultury muzycznej w społeczeństwie swojego kraju i innych narodów;

3) jest odbiorcą kultury o dobrze ukształtowanym guście muzycznym.

INSTRUMENT GŁÓWNY - FORTEPIAN

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Rozbudzenie wrażliwości muzycznej i zainteresowania muzyką

Uczeń:

1) pod kierunkiem nauczyciela rozwija swoje zainteresowania, wrażliwość i wyobraźnię muzyczną oraz naturalną potrzebę ekspresji twórczej;

2) kształtuje swój smak i gust muzyczny.

2. Zdobywanie podstawowej wiedzy o muzyce

Uczeń:

1) posiada podstawowe wiadomości z historii i budowy instrumentu;

2) zdobywa w podstawowym zakresie wiadomości ogólnomuzyczne;

3) nabywa umiejętności rozpoznawania cech charakterystycznych budowy formalnej

utworów.

3. Kształcenie umiejętności gry na fortepianie

Uczeń:

1) nabywa umiejętności właściwego posługiwania się aparatem gry;

2) rozwija sprawność w zakresie stosowania podstawowych technik gry na fortepianie;

3) interpretuje utwory muzyczne zgodnie z ich stylem, charakterem i budową formalną;

4) opanowuje różnorodne formy utworów z literatury fortepianowej oraz gamy do siedmiu znaków;

5) nabywa umiejętności prawidłowej gry a vista i gry zespołowej.

4. Kształcenie umiejętności samodzielnej pracy w grze na instrumencie

Uczeń podczas samodzielnego ćwiczenia doskonali umiejętności efektywnej organizacji czasu pracy, świadomego wyboru metod ćwiczenia oraz korygowania własnych błędów.

5. Publiczna prezentacja

Uczeń zdobywa niezbędne umiejętności do poprawnego wykonania programu artystycznego na zakończenie szkoły muzycznej I stopnia.

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Rozbudzenie wrażliwości muzycznej i zainteresowania muzyką

Uczeń:

1) rozwija swoją muzyczną wrażliwość i poznaje środki ekspresji;

2) poznaje literaturę muzyczną z różnych źródeł, świadomie i aktywnie słucha muzyki;

3) uczęszcza na koncerty w szkole i poza szkołą oraz czynnie uczestniczy w życiu muzycznym szkoły;

4) odróżnia i nazywa podstawowe gatunki muzyki;

5) określa własne preferencje repertuarowe i interpretacyjne.

2. Zdobywanie podstawowej wiedzy o muzyce

Uczeń:

1) posiada podstawowe wiadomości z historii instrumentu, zna mechanizm działania poszczególnych elementów oraz charakterystyczne cechy brzmienia;

2) opanowuje zasady muzyki:

a) zapis nutowy w kluczu wiolinowym i basowym oraz oznaczenia interpretacyjne,

b) układ pokrewieństwa kwintowego tonacji w systemie dur-moll oraz różnice w budowie gam,

c) interwały, rodzaje trójdźwięków (dur, moll, zwiększony, zmniejszony) wraz z przewrotami oraz D7 i czterodźwięk zmniejszony z przewrotami;

3) zna główne funkcje harmoniczne oraz podstawowe rodzaje kadencji;

4) rozróżnia i zna elementy dzieła muzycznego, style muzyczne oraz sylwetki i twórczość najważniejszych kompozytorów;

5) rozpoznaje i wskazuje cechy charakterystyczne budowy formalnej utworów np.: ABA, forma sonatowa, rondo, wariacje, utwory polifoniczne, etiuda;

6) w wykonywanym repertuarze potrafi określić charakterystyczne cechy epoki, stylu oraz kompozytora, np. technika imitacyjna w polifonii barokowej, faktura homo foniczna w utworach klasycznych, tempo rubato w romantycznej kantylenie.

3. Kształcenie umiejętności gry na fortepianie

Uczeń:

1) wydobywa i kształtuje odpowiedni dźwięk w zależności od dynamiki, rejestru i charakteru wykonywanego utworu;

2) prawidłowo operuje aparatem gry, potrafi świadomie kontrolować jego elastyczność i swobodę;

3) stosuje w tempach umiarkowanych podstawowe techniki gry: palcową, pasażową, dwudźwiękową, akordową;

4) potrafi śpiewnie prowadzić frazę kantylenową;

5) gra różnymi sposobami artykulacji: portato, legato i staccato;

6) prawidłowo realizuje fakturę homofoniczną i polifoniczną;

7) właściwie posługuje się prawym pedałem: rytmicznym i synkopowanym;

8) interpretuje utwory muzyczne zgodnie z ich stylem, charakterem i budową formalną, zwracając szczególną uwagę na: jakość dźwięku, metrorytmikę, agogikę, dynamikę, artykulację i frazowanie;

9) wykonuje utwory z różnych epok muzycznych: baroku, klasycyzmu, romantyzmu, współczesności (XX i XXI wieku);

10) prawidłowo i ze zrozumieniem prezentuje w grze różne formy muzyczne: etiudy, utwory polifoniczne, klasyczny cykl sonatowy (do wyboru np.: sonatinę, sonatę, koncert), utwory kantylenowe, utwory taneczne, utwory ilustracyjne;

11) prawidłowo gra wszystkie gamy durowe oraz molowe harmoniczne i melodyczne; odpowiednie do nich pasaże toniczne, pasaże oparte na czterodźwiękach dominanty septymowej i akordach septymowych zmniejszonych z przewrotami; kadencje i gamy chromatyczne;

12) gra a vista łatwe utwory muzyczne w wolnym tempie:

a) posiada orientację przestrzenną na klawiaturze we wszystkich rejestrach,

b) kojarzy zapis nutowy z jego brzmieniem,

c) dokonuje wstępnej analizy utworu,

d) spostrzega i realizuje oznaczenia zawarte w tekście nutowym;

13) nabywa podstawowych umiejętności w zakresie gry zespołowej i je rozwija:

a) dąży do zgodności w zespołowej interpretacji utworu,

b) odpowiedzialnie współpracuje ze współwykonawcą.

4. Kształcenie umiejętności samodzielnej pracy w grze na instrumencie

Uczeń:

1) samodzielnie odczytuje zapis nutowy utworu w kluczach wiolinowym i basowym, poprawnie realizując wysokość dźwięków, aplikaturę, rytm, metrum, tempo, artykulację, dynamikę, frazowanie, pedalizację, charakter muzyczny;

2) samodzielnie opracowuje proste utwory, dbając o poprawność tekstową;

3) systematycznie i efektywnie organizuje czas samodzielnej pracy;

4) podczas samodzielnego ćwiczenia świadomie doskonali poprawność wykonawczą zgodnie z posiadaną wiedzą i umiejętnościami technicznymi oraz interpretacyjnymi;

5) koryguje popełniane błędy i dobiera odpowiednie, wskazane przez nauczyciela metody ćwiczenia do ich pokonywania.

5. Publiczna prezentacja

Uczeń:

1) stosuje różne sposoby pamięciowego opanowania utworów muzycznych z wykorzystaniem różnych technik pamięciowych; stosuje aktywne formy nauki tekstu muzycznego;

2) posiada umiejętność koncentracji na zadaniu muzycznym podczas publicznego występu;

3) dokonuje krytycznej i szczegółowej oceny wykonanych przez siebie utworów;

4) prezentuje podczas audycji lub przesłuchania śródrocznego umiejętności:

a) gry a vista,

b) samodzielnego opracowania prostego utworu,

c) gry zespołowej;

5) na egzaminie końcowym prezentuje następujący program:

a) Sinfonia lub Preludium i Fuga J. S. Bacha,

b) etiuda uwzględniająca technikę palcową obydwu rąk,

c) etiuda zawierająca inny problem techniczny,

d) dwie części sonaty klasycznej (jedna część do wyboru: allegro sonatowe, rondo lub wariacje oraz wolna część cyklu sonatowego),

e) utwór dowolny.

INSTRUMENT GŁÓWNY - GITARA

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Umuzykalnienie i rozbudzenie wrażliwości na muzykę

Uczeń:

1) pod kierunkiem nauczyciela rozwija swoje zainteresowania, wrażliwość i wyobraźnię muzyczną oraz naturalną potrzebę ekspresji twórczej;

2) kształtuje swój smak i gust muzyczny;

3) poznaje pojęcia i terminy muzyczne, historię gitary, jej budowę i zasady konserwacji;

4) uczestniczy w wydarzeniach kulturalnych i poznaje literaturę muzyczną przedmiotu.

2. Kształcenie podstawowych umiejętności gry na instrumencie

Uczeń:

1) poznaje podstawy gry na instrumencie: prawidłowe funkcjonowanie aparatu gry, elementy techniki gitarowej oraz środki wyrazu artystycznego;

2) wykorzystuje wiedzę ogólnomuzyczną do zrozumienia i wykonywania utworów;

3) poznaje notację muzyczną (w tym oznaczenia notacji gitarowej), kształci umiejętność odczytywania muzycznego sensu utworu oraz grę a vista prostych utworów solowych i kameralnych;

4) poznaje sposoby efektywnej pracy, kształci nawyki systematycznego i świadomego ćwiczenia, samodzielnego opracowywania krótkich i łatwych utworów oraz świadomego korygowania błędów.

3. Przygotowanie do występów publicznych i świadomego odbioru dóbr kultury

Uczeń:

1) potrafi publicznie prezentować swoje umiejętności, zna zasady obycia estradowego, kształci umiejętności koncentracji oraz radzenia sobie z tremą;

2) aktywnie uczestniczy w życiu muzycznym szkoły i środowiska (solista, kameralista, akompaniator);

3) potrafi współpracować z innymi wykonawcami;

4) kształtuje własny gust estetyczny.

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Umuzykalnienie i rozbudzenie wrażliwości na muzykę

Uczeń:

1) rozwija zainteresowania i uzdolnienia muzyczne;

2) uczestniczy jako świadomy odbiorca w życiu muzycznym szkoły i w wydarzeniach kulturalnych poza szkołą;

3) świadomie korzysta z nagrań muzycznych i ze źródeł informacji;

4) zna podstawy budowy gitary klasycznej, zasady użytkowania, strojenia, wymiany strun i konserwacji instrumentu;

5) rozróżnia rodzaje gitar;

6) zna historię gitary i muzyki gitarowej w zakresie podstawowym;

7) poznaje literaturę gitarową z różnych epok.

2. Kształcenie podstawowych umiejętności gry na instrumencie

Uczeń:

1) prawidłowo posługuje się aparatem gry (postawa, układ rąk, właściwy sposób wydobycia dźwięku);

2) dba o właściwy dobór akcesoriów (krzesło, ustawienie pulpitu, oświetlenie oraz wykorzystanie podnóżka, podgitarnika lub poduszki);

3) posługuje się metronomem i tunerem lub kamertonem;

4) kształci podstawową technikę gry (koordynacja pracy obu rąk, niezależność palców, tłumienie strun, uderzenie tirando i apoyando, gra dwudźwięków, trójdźwięków, czterodźwięków i podstawowych akordów gitarowych, gra naturalnych i sztucznych flażoletów, chwyt barré, gra w pozycjach i zmiany pozycji, realizacja arpeggio, legato, tremolo, rasgueado i podstawowych ozdobników);

5) samodzielnie odczytuje zapis nutowy;

6) analizuje własną grę;

7) dba o jakość dźwięku;

8) analizuje własną grę pod kątem realizacji wskazówek nauczyciela, interpretacji i poprawności technicznej;

9) świadomie ćwiczy i koryguje własne błędy;

10) realizuje oznaczenia dynamiczne i agogiczne;

11) z pomocą nauczyciela interpretuje utwory muzyczne zgodnie ze stylem, z charakterem i budową formalną, zwracając uwagę na rytm, agogikę, dynamikę, barwę, artykulację i frazowanie;

12) gra a vista łatwe utwory solowe i kameralne;

13) samodzielnie opracowuje łatwe utwory pod względem techniczno-wykonawczym (aplikatura, frazowanie, dynamika, interpretacja);

14) wykorzystuje wiedzę z zakresu przedmiotów ogólnomuzycznych do zrozumienia i wykonywania utworów gitarowych;

15) realizuje różne formy muzykowania zespołowego (np. zespoły gitarowe, akompaniament lub zespoły kameralne z udziałem innych instrumentów);

16) wykonuje utwory z różnych epok (od renesansu do muzyki współczesnej) i gatunków: miniatury instrumentalne, formy cykliczne w całości lub wybrane części, opracowane samodzielnie utwory dowolne oraz etiudy o zróżnicowanych problemach technicznych;

17) wykonuje z pamięci wybrane utwory;

18) wykonuje gamę C-dur oraz gamy krzyżykowe do czterech znaków - jednogłosowo, w tercjach, sekstach i oktawach;

19) zna podstawowe akordy durowe i molowe w wyżej wymienionych tonacjach;

20) rozwija swoje zdolności i zainteresowania muzyczne;

21) z pomocą nauczyciela planuje swoją pracę domową.

3. Przygotowanie do występów publicznych i świadomego odbioru dóbr kultury

Uczeń:

1) uczestniczy w publicznych występach jako solista, kameralista lub akompaniator;

2) nawiązuje kreatywną współpracę z innymi wykonawcami;

3) zna zasady zachowania się na estradzie;

4) jest otwarty i wrażliwy na potrzeby innych osób;

5) dokonuje krytycznej oceny swojej prezentacji;

6) uczestniczy w audycjach, koncertach, wystawach i innych wydarzeniach kulturalnych;

7) poszerza swoją wiedzę, m.in. słuchając nagrań, a także korzystając z technologii informacyjnej i komunikacyjnej;

8) aktywnie uczestniczy w życiu muzycznym szkoły i środowiska jako wykonawca. INSTRUMENT GŁÓWNY - HARFA HACZYKOWA/PEDAŁOWA

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Umuzykalnienie i rozbudzenie wrażliwości muzycznej

Uczeń:

1) rozwija wrażliwość artystyczną oraz zainteresowania muzyczne przez uczęszczanie na koncerty i słuchanie muzyki z nagrań;

2) uczestniczy w życiu muzycznym szkoły i środowiska.

2. Opanowanie podstawowych umiejętności gry na harfie

Uczeń:

1) kształci prawidłową postawę przy instrumencie oraz posługiwanie się prawidłowym, naturalnym i swobodnym aparatem gry;

2) poznaje zasady strojenia i konserwacji instrumentu;

3) rozwija technikę instrumentalną oraz wrażliwość na jakość dźwięku i intonację;

4) próbuje improwizować proste tematy melodyczne i grać ze słuchu;

5) rozwija umiejętności interpretacyjne.

3. Zdobycie podstawowej wiedzy teoretycznej

Uczeń:

1) poznaje zasady notacji muzycznej oraz podstawowe terminy muzyczne i pojęcia niezbędne do realizacji utworu muzycznego;

2) zdobywa podstawową wiedzę dotyczącą budowy i historii instrumentu;

3) zdobywa wiedzę dotyczącą stylistyki i budowy formalnej utworów, posiłkuje się wiedzą z przedmiotów zarówno teoretycznych, jak i praktycznych, w celu prawidłowej realizacji wykonywanego repertuaru.

4. Przygotowanie do samodzielnej pracy nad repertuarem

Uczeń:

1) pod kierunkiem nauczyciela poznaje sposoby samodzielnej pracy w zakresie jej organizacji, kontroli i samooceny;

2) przez słuchanie nagrań uczy się kształtować własny gust estetyczny.

5. Przygotowanie do występów publicznych

Uczeń kształci umiejętności koncentracji, zasad zachowania się na estradzie podczas występu, współpracy z innymi instrumentalistami w zespole, wspierając ich swoją wiedzą i wrażliwością artystyczną.

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Umuzykalnienie i rozbudzenie wrażliwości muzycznej

Uczeń:

1) muzykuje na instrumencie oraz rozwija swoją muzyczną wrażliwość;

2) rozwija muzykalność przez grę w duetach i większych zespołach;

3) czynnie uczestniczy w życiu muzycznym szkoły;

4) uczęszcza na koncerty w szkole i poza szkołą;

5) potrafi określić własne preferencje repertuarowe i brzmieniowe;

6) rozwija zainteresowania muzyczne przez wyszukiwanie ciekawych nagrań;

7) odróżnia i nazywa podstawowe gatunki muzyki, takie jak: muzyka klasyczna, folklorystyczna, popularna i jazzowa.

2. Opanowanie podstawowych umiejętności gry na harfie

Uczeń:

1) prawidłowo, naturalnie i swobodnie posługuje się aparatem gry;

2) kształci odpowiednie nawyki siedzenia przy instrumencie, gwarantujące prawidłowy rozwój oraz zdobycie właściwej techniki gry;

3) posługuje się podstawową techniką gry na harfie pozwalającą na wykonywanie utworów;

4) potrafi nastroić harfę, używając elektronicznego aparatu do strojenia instrumentu; potrafi korygować strój instrumentu w miarę pojawiających się problemów intonacyjnych;

5) samodzielnie ustawia odpowiednie haczyki lub pedały przed rozpoczęciem gry oraz w trakcie wykonywania utworu;

6) prawidłowo odczytuje zapis muzyczny od strony melodyki, harmonii, rytmiki, dynamiki, agogiki, pulsu, artykulacji i frazowania;

7) właściwie realizuje zawarte w utworze oznaczenia artykulacyjne oraz typowe dla harfy wybrane efekty brzmieniowe, takie jak: glissanda, flażolety, arpeggia, zarywanie strun paznokciami, près de la table, wykonywanie efektów perkusyjnych;

8) prawidłowo interpretuje utwór, zwracając uwagę na jego stylistykę, a także dba o piękno dźwięku i intonację w wykonywanych dziełach;

9) w pracy nad utworami rozwija pamięć muzyczną, potrafi zagrać ze słuchu nieskomplikowane melodie;

10) potrafi zaaranżować łatwe utwory do celów muzykowania zespołowego;

11) zapoznaje się z techniką pedałową harfy koncertowej; dostrzega zmiany harmoniczne w przebiegu utworu oraz rolę mechanizmu pedałowego;

12) zapoznaje się z różnorodnymi sposobami efektywnego ćwiczenia.

3. Zdobycie podstawowej wiedzy teoretycznej

Uczeń:

1) dysponuje elementarną wiedzą w zakresie historii harfy oraz jej budowy (umie nazwać poszczególne, najważniejsze części instrumentu), zna zasady prostej konserwacji instrumentu, m.in. umie samodzielnie założyć strunę;

2) zna notację w kluczu wiolinowym i basowym;

3) zna terminologię muzyczną w zakresie melodyki, frazowania, rytmiki, artykulacji, dynamiki i agogiki oraz podstawowych harfowych efektów brzmieniowych;

4) rozpoznaje formę, prostą harmonię, określa czas powstania i stylistykę utworów, które wykonuje;

5) zna i stosuje zasady prawidłowego wydobywania i kształtowania dźwięku.

4. Przygotowanie do samodzielnej pracy nad repertuarem

Uczeń:

1) rozpoznaje i koryguje błędy;

2) stosując wskazówki nauczyciela i respektując wymagania tekstu, umie dostosować metodę ćwiczenia do sposobu rozwiązania występującego problemu technicznego;

3) opracowuje plan pracy, uwzględniając ćwiczenie na instrumencie w harmonogramie dnia;

4) ocenia efekty swojej pracy;

5) dba o prawidłowe warunki pracy (materiały nutowe, ustawienie harfy, stołka i pulpitu).

5. Przygotowanie do występów publicznych

Uczeń:

1) koncentruje się przed wyjściem na estradę i podczas występu przed publicznością;

2) potrafi prawidłowo nastroić harfę przed występem publicznym;

3) w prezentacji estradowej wykorzystuje swoją wyobraźnię muzyczną i wrażliwość;

4) potrafi umiejętnie słuchać drugiego głosu podczas gry w duetach;

5) bierze udział w popisach i audycjach muzycznych.

INSTRUMENT GŁÓWNY - KLARNET

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Kształcenie wiedzy i rozwijanie zainteresowania muzyką

Uczeń:

1) zdobywa wiedzę z zakresu zasad muzyki i notacji muzycznej;

2) rozwija uzdolnienia muzyczne stosownie do wieku i predyspozycji.

2. Opanowanie podstawowych umiejętności gry na instrumencie

Uczeń poznaje możliwości techniczne instrumentu i prawidłowy sposób wydobywania dźwięków na klarnecie.

3. Przygotowanie do samodzielnej pracy

Uczeń odpowiedzialnie wykorzystuje czas przeznaczony na pracę z instrumentem.

4. Wykorzystanie nabytej wiedzy i umiejętności w praktyce

Uczeń realizuje projekty artystyczne w zakresie swojej specjalności - indywidualnie i w pracy zespołowej.

5. Przygotowanie do występów publicznych

Uczeń:

1) posiada niezbędne umiejętności w zakresie występów publicznych;

2) chętnie uczestniczy w życiu muzycznym i kulturalnym, biorąc udział w audycjach szkolnych i koncertach pozaszkolnych.

6. Posługiwanie się dostępną technologią informacyjną i komunikacyjną

Uczeń wykorzystuje technologię informacyjną i komunikacyjną w celu poszerzania wiedzy oraz dalszego kształcenia i rozwoju artystycznego.

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Kształcenie wiedzy i rozwijanie zainteresowania muzyką

Uczeń:

1) uczęszcza na koncerty, słucha muzyki z nagrań oraz interesuje się kulturą;

2) zna podstawową literaturę przeznaczoną na klarnet;

3) zna w stopniu podstawowym historię swojego instrumentu;

4) gra wyznaczone przez pedagoga (z uwzględnieniem własnych upodobań) utwory o zróżnicowanym charakterze;

5) muzykuje w zespole, ucząc się jednocześnie współpracy i odpowiedzialności;

6) zna i stosuje podstawowe pojęcia i terminy muzyczne, w szczególności: dźwięk, melodia, harmonia, rytm, agogika, metrum, artykulacja, dynamika, tonacja, gama, pasaż, akord;

7) wykorzystuje, w pracy nad utworami oraz podczas rozmów o muzyce, poznaną wiedzę na temat epok, stylów i kompozytorów;

8) potrafi wykorzystać umiejętności i zdobytą wiedzę w kształtowaniu swojej osobowości.

2. Opanowanie podstaw gry na instrumencie

Uczeń:

1) zna budowę i zasady konserwacji instrumentu;

2) samodzielnie składa i rozkłada instrument;

3) samodzielnie dobiera, oznacza i zmienia stroik, przymocowuje go ligaturą do ustnika;

4) zna podstawy techniki oddechu i zadęcia niezbędne do dalszego rozwoju;

5) kontroluje i właściwie prowadzi strumień powietrza;

6) utrzymuje prawidłową postawę podczas gry, trzyma instrument pod odpowiednim kątem oraz poprawnie układa ręce i palce;

7) zna i stosuje podstawowe rodzaje artykulacji, w szczególności: legato i non legato;

8) zna i stosuje podstawowe określenia dynamiczne, takie jak: piano, mezzopiano, mezzoforte, forte, crescendo, decrescendo;

9) prawidłowo odczytuje i realizuje oznaczenia tempa;

10) prawidłowo realizuje struktury rytmiczne w wykonywanych utworach;

11) potrafi samodzielnie lub z pomocą nauczyciela nastroić instrument oraz wydobyć właściwą intonację;

12) dysponuje biegłością palcową umożliwiającą mu wykonanie wybranych utworów;

13) zna zasady notacji muzycznej;

14) dba o estetykę wykonania - jest wrażliwy na jakość techniczną i artystyczną dźwięku.

3. Przygotowanie do samodzielnej pracy

Uczeń:

1) zna podstawowe warunki pracy i higienę pracy i ich przestrzega (przewietrzone pomieszczenie, odpowiednie oświetlenie, prawidłowe ustawienie pulpitu);

2) zna sposoby rozgrywania się (ćwiczenia oddechowe, ćwiczenia emisji dźwięku i biegłości palcowej);

3) organizuje i realizuje pracę nad poszczególnymi elementami warsztatu według wskazówek nauczyciela;

4) kontroluje i analizuje własną grę podczas ćwiczenia;

5) odznacza się w grze kreatywnością, muzykalnością i wrażliwością artystyczną.

4. Wykorzystanie nabytej wiedzy i umiejętności w praktyce

Uczeń:

1) samodzielnie i bezbłędnie odczytuje zapis nutowy, dostosowany do jego możliwości; uwzględnia oznaczenia metrorytmiczne, dynamiczne i agogiczne;

2) interpretuje utwory pod kierunkiem pedagoga zgodnie z kanonami stylu i formy muzycznej, wyraża emocje i wydobywa charakter utworu;

3) samodzielnie i efektywnie ćwiczy, korygując popełniane błędy;

4) poprawnie wykonuje z pamięci wyznaczony przez pedagoga zakres materiału;

5) jest przygotowany do gry z akompaniamentem i w zespołach kameralnych.

5. Przygotowanie do występów publicznych

Uczeń:

1) odpowiedzialnie przygotowuje się do występów publicznych;

2) rozwija umiejętność koncentracji przed występem i podczas gry przed publicznością;

3) dokonuje prawidłowej analizy własnej gry;

4) bierze udział w popisach szkolnych i koncertach okolicznościowych;

5) czynnie uczestniczy w życiu kulturalnym;

6) kształtuje własne poglądy na temat muzyki, słuchając różnych wykonań dzieł muzycznych i porównując te wykonania.

6. Posługiwanie się dostępną technologią informacyjną i komunikacyjną

Uczeń:

1) samodzielnie poszukuje, analizuje i dobiera informacje z zakresu przedmiotu głównego oraz przedmiotów ogólnomuzycznych;

2) potrafi obsługiwać aparaturę umożliwiającą rejestrację gry w celu dokonania analitycznej oceny swoich prezentacji.

INSTRUMENT GŁÓWNY - KLAWESYN

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Opanowanie podstawowych umiejętności gry na instrumencie, rozwijanie

wrażliwości muzycznej oraz praktyczne wykorzystywanie wiedzy teoretycznej

Uczeń:

1) kształci umiejętności prawidłowego posługiwania się aparatem gry;

2) zdobywa podstawy techniki klawesynowej;

3) poznaje zasady interpretacji materiału muzycznego;

4) rozwija własną muzykalność.

2. Zapoznanie z teoretycznymi podstawami gry na klawesynie oraz z podstawową wiedzą muzyczną i kontekstem historyczno-estetycznym

Uczeń:

1) poznaje różne odmiany klawesynów;

2) poznaje wybraną literaturę przedmiotu oraz reprezentatywne utwory z repertuaru klawesynowego skomponowane w różnych stylach i okresach historycznych.

3. Przygotowanie do samodzielnej pracy oraz aktywnego uczestnictwa w życiu kulturalnym i społecznym

Uczeń:

1) postępuje zgodnie z zasadami etyki;

2) poznaje i stosuje zasady komunikacji społecznej;

3) uczestniczy w życiu kulturalnym jako odbiorca sztuki, a także przez grę solową i kameralną.

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Opanowanie podstawowych umiejętności gry na instrumencie, rozwijanie

wrażliwości muzycznej oraz praktyczne wykorzystywanie wiedzy teoretycznej

Uczeń:

1) posiada prawidłową postawę podczas gry na instrumencie;

2) we właściwy sposób posługuje się aparatem gry z dobrą korelacją lewej i prawej ręki;

3) posiada podstawową technikę klawesynową obejmującą biegłość palcową, zróżnicowaną artykulację, umiejętność wykonywania ozdobników oraz korzystania z systemu rejestrów;

4) prawidłowo wykonuje przebiegi gamowe majorowe oraz minorowe harmoniczne i melodyczne w tonacjach do sześciu znaków w pozycjach oktawy, tercji, seksty i decymy oraz gamy chromatyczne w pozycji oktawy, rozłożone akordy molowe i durowe, czterodźwięki dominanty septymowej i akordy septymowe zmniejszone z przewrotami;

5) prawidłowo odczytuje prosty zapis muzyczny, interpretuje zawarte w nim oznaczenia wykonawcze;

6) posiada umiejętność gry polifonicznej;

7) stosuje różne sposoby zapamiętywania utworów;

8) wykonuje a vista utwory o małym stopniu trudności;

9) samodzielnie opracowuje proste utwory;

10) twórczo interpretuje utwór, uwzględniając zasady notacji, cechy stylu i strukturę formy muzycznej, specyfikę instrumentu oraz elementy wyrazowe;

11) dysponuje repertuarem obejmującym zróżnicowane formy i style, w tym formy taneczne, polifoniczne, sonaty wczesnoklasyczne oraz utwory współczesne;

12) wykonuje utwory w różnych formach muzykowania zespołowego;

13) w podstawowym zakresie realizuje basso continuo, stosuje elementy improwizacji oraz wykonuje kadencje do czterech znaków;

14) korzysta w praktyce z zasobów wiedzy teoretycznej.

2. Zapoznanie z teoretycznymi podstawami gry na klawesynie oraz z podstawową wiedzą muzyczną i kontekstem historyczno-estetycznym

Uczeń:

1) zna i definiuje podstawowe terminy i pojęcia muzyczne;

2) posiada podstawową wiedzę z zakresu historii, budowy i obsługi klawesynu;

3) posiada podstawową wiedzę z zakresu dawnych praktyk wykonawczych;

4) zna reprezentatywne dzieła literatury klawesynowej;

5) potrafi wymienić i zdefiniować podstawowe cechy form i gatunków muzyki klawesynowej;

6) definiuje strukturę formalną wykonywanego utworu, zna zasady akcentowania, wskazuje motywy, frazy i inne odcinki muzyczne;

7) pozyskuje niezbędne materiały i wiedzę ze zbiorów bibliotecznych i multimedialnych;

8) korzysta z technologii informacyjnej i komunikacyjnej.

3. Przygotowanie do aktywnego uczestnictwa w życiu kulturalnym i społecznym

Uczeń:

1) przestrzega zasad kultury i etyki;

2) systematycznie rozwija swoje umiejętności;

3) jest zdolny do samodzielnej i dobrze zorganizowanej pracy;

4) jest przygotowany do pracy zespołowej oraz do współpracy w grupie i na rzecz grupy;

5) potrafi odpowiednio prezentować się na estradzie oraz krytycznie oceniać własne dokonania;

6) jest obiektywny i rzetelny w ocenie swoich kwalifikacji;

7) potrafi skutecznie radzić sobie ze stresem, w szczególności z tremą;

8) poszerza swoją wiedzę i korzysta z zasobów kultury w różnych jej formach, m.in. słuchając nagrań i czytając literaturę fachową;

9) bierze czynny udział w różnych formach życia muzycznego i korzysta z zasobów kultury w różnych dziedzinach sztuki.

INSTRUMENT GŁÓWNY - KONTRABAS

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Umuzykalnienie i rozbudzenie wrażliwości muzycznej

Uczeń:

1) rozwija muzyczne zainteresowania;

2) uczęszcza na koncerty i słucha muzyki z nagrań;

3) uczestniczy w życiu muzycznym szkoły i środowiska;

4) poznaje wiedzę dotyczącą charakterystycznych stylów wykonawczych.

2. Poznanie teoretycznych podstaw gry na instrumencie

Uczeń:

1) poznaje zasady notacji oraz podstawowe terminy i pojęcia muzyczne niezbędne do odczytania i realizacji tekstu muzycznego;

2) stosuje w praktyce estradowej style wykonawcze;

3) zdobywa wiedzę z zakresu historii, budowy instrumentu oraz zasad jego konserwacji.

3. Opanowanie podstawowych umiejętności gry na instrumencie

Uczeń:

1) kształci umiejętność zachowania prawidłowej postawy podczas gry na instrumencie oraz udoskonala sprawność aparatu gry prawej i lewej ręki;

2) poszerza spektrum umiejętności technicznych i interpretacyjnych oraz doskonali umiejętność prezentacji estradowej;

3) poznaje zasady precyzyjnego strojenia instrumentu;

4) rozwija podstawy techniki instrumentalnej oraz wrażliwość na jakość dźwięku i intonację;

5) podejmuje próby improwizacji prostych tematów melodycznych oraz doskonali umiejętność gry ze słuchu.

4. Kształcenie umiejętności samodzielnej pracy nad repertuarem

Uczeń:

1) poznaje pod kierunkiem nauczyciela sposoby samodzielnej pracy w zakresie jej organizacji, stosowania odpowiednich technik oraz kształci umiejętność kontrolowania własnej gry i samooceny;

2) rozwija, wdraża i stosuje nabyte umiejętności samodzielnej pracy w praktyce solistycznej i kameralistycznej.

5. Przygotowanie do występów publicznych

Uczeń:

1) poznaje zasady występów publicznych, nabywa umiejętności koncentracji i właściwego skupienia celem prezentacji estradowej;

2) poznaje i stosuje sposoby pokonywania sytuacji trudnych związanych z występem estradowym;

3) współpracuje z akompaniatorem i rozwija umiejętności współpracy z instrumentalistami w ramach zespołu/orkiestry.

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Umuzykalnienie i rozbudzenie wrażliwości muzycznej

Uczeń:

1) posiada niezbędną wiedzę i uczestniczy w życiu muzycznym swojej szkoły i środowiska (koncerty, audycje, uroczystości okolicznościowe), występuje solo i w różnych formach muzykowania zespołowego (zespół instrumentalny, zespół kameralny, orkiestra);

2) korzysta z dostępnych dóbr kultury;

3) zna podstawowe gatunki muzyki oraz charakterystyczne style wykonawcze;

4) rozwija swoje muzyczne zainteresowania: uczęszcza na koncerty, słucha muzyki z nagrań, poznaje wybrane utwory z literatury kontrabasowej.

2. Poznanie teoretycznych podstaw gry na instrumencie

Uczeń:

1) zna i stosuje podstawowe terminy i pojęcia muzyczne;

2) zna i odczytuje zapis nutowy, w szczególności: nazwy strun, oznaczenia pozycji, aplikaturę, kierunki smyczka, oznaczenia dynamiczne, artykulacyjne i agogiczne;

3) wykorzystuje wiedzę ogólnomuzyczną w działaniach praktycznych;

4) zna budowę gam durowych i molowych oraz pasaży (do czterech znaków przykluczowych);

5) zna w stopniu podstawowym historię, budowę oraz zasady konserwacji kontrabasu i smyczka, a także ich bezpiecznego transportu;

6) stosuje wybrane elementy technologii informacyjnych i komunikacyjnych;

7) wykorzystuje techniki audiowizualne do rejestracji swoich występów i weryfikacji osiągnięć;

8) zna i stosuje sposoby frazowania, pogłębiając stronę wyrazową granych utworów;

9) rozwija i buduje z pomocą nauczyciela świadomość stylów wykonawczych utworów.

3. Opanowanie podstawowych umiejętności gry na instrumencie

Uczeń:

1) zachowuje poprawną postawę podczas gry na instrumencie (postawa stojąca, postawa siedząca);

2) usprawnia aparat gry prawej i lewej ręki;

3) jest wrażliwy na jakość dźwięku, intonacji i rytmu;

4) posiada kompetencje do publicznej prezentacji utworów;

5) stosuje podstawową technikę gry z uwzględnieniem właściwego podziału smyczka (gra całym smyczkiem oraz jego poszczególnymi częściami);

6) wykorzystuje równe sposoby artykulacji: detachè, martelè, portato, legato, staccato i pizzicato;

7) gra w pozycjach "szyjkowych" bez użycia kciuka, a także w pozycjach kciukowych;

8) realizuje poprawnie oznaczenia dynamiczne, artykulacyjne i agogiczne;

9) podejmuje próby wibracji dźwięku, udoskonala ją oraz swobodnie stosuje;

10) precyzyjnie stroi instrument;

11) zna i wykorzystuje w swojej grze flażolety naturalne;

12) czyta nuty a vista w stopniu pozwalającym na zagranie prostych melodii;

13) doskonali grę ze słuchu.

4. Kształcenie umiejętności samodzielnej pracy nad repertuarem

Uczeń:

1) realizuje uwagi nauczyciela podczas pracy nad utworem;

2) świadomie i systematycznie ćwiczy oraz koryguje własne błędy;

3) doskonali pod kierunkiem nauczyciela organizację własnego warsztatu pracy;

4) kontroluje jakość dźwięku, intonację i rytm;

5) potrafi ocenić słuchany utwór i jego wykonanie;

6) wykorzystuje i wdraża metody samodzielnego ćwiczenia, opracowując utwory o podstawowym i średnim stopniu trudności jako solista, a także jako kameralista (zespół/orkiestra).

5. Przygotowanie do występów publicznych

Uczeń:

1) zna i stosuje podstawowe zasady odpowiedniego zachowania się i prezencji na estradzie;

2) zdobywa i rozwija doświadczenia w zakresie występów publicznych;

3) stosuje poznane sposoby koncentracji, dbając o prawidłowy przebieg występu;

4) współpracuje z akompaniatorem oraz rozumie potrzebę współdziałania w zespole/orkiestrze;

5) jest świadomy znaczenia muzykowania zespołowego w rozwoju artystycznym, wykazując dbałość o zachowanie proporcji brzmieniowych, jednolitą artykulację i czystość intonacji;

6) zna na pamięć część utworów ze swojego repertuaru;

7) rozwija zainteresowania muzyczne i odczuwa satysfakcję z działalności estradowej;

8) jest przygotowany do kontynuowania nauki.

INSTRUMENT GŁÓWNY - OBÓJ

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Nabywanie wiedzy muzycznej i rozwijanie muzykalności

Uczeń:

1) rozwija swoje zainteresowania muzyczne;

2) rozwija zdolności i predyspozycje muzyczne oraz wrażliwość;

3) zdobywa wiedzę o muzyce.

2. Opanowanie i doskonalenie umiejętności gry na instrumencie

Uczeń:

1) zna budowę oboju i jego możliwości techniczne;

2) zdobywa umiejętności posługiwania się aparatem gry, techniką i ekspresją wyrazu.

3. Wykorzystanie nabytej wiedzy i umiejętności w praktyce

Uczeń:

1) realizuje indywidualnie i zespołowo projekty artystyczne w zakresie swojej specjalności;

2) uczestniczy w audycjach i koncertach szkolnych oraz poza szkołą;

3) potrafi samodzielnie pracować nad repertuarem.

4. Przygotowanie do udziału w życiu muzycznym i odbioru dóbr kultury

Uczeń jest przygotowany do świadomego odbioru muzyki i innych form życia kulturalnego.

5. Przygotowanie do występów przed publicznością

Uczeń posiada niezbędne umiejętności w zakresie występów publicznych.

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Nabywanie wiedzy muzycznej i rozwijanie muzykalności

Uczeń:

1) interesuje się kulturą, uczęszcza na koncerty;

2) pogłębia zainteresowania muzyczne, słuchając nagrań;

3) zna podstawową literaturę muzyczną na obój;

4) posiada podstawowe wiadomości z zakresu budowy i historii swojego instrumentu;

5) gra wybrane przez pedagoga (z uwzględnieniem swoich upodobań) utwory o zróżnicowanym charakterze;

6) zna i definiuje podstawowe pojęcia i terminy muzyczne, w szczególności: dźwięk, melodia, harmonia, rytm, agogika, metrum, artykulacja, dynamika, tonacja, gama, pasaż, akord;

7) wykorzystuje poznaną wiedzę na temat epok, stylów i kompozytorów w pracy nad utworami oraz podczas rozmów o muzyce.

2. Opanowanie i doskonalenie umiejętności gry na instrumencie

Uczeń:

1) zna historię, budowę i odmiany oboju;

2) zna zasady konserwacji oboju, dba o stroiki;

3) właściwie posługuje się techniką oddechu i zadęcia;

4) prawidłowo operuje i kontroluje strumień powietrza;

5) utrzymuje właściwą postawę podczas gry, trzyma instrument pod odpowiednim kątem oraz poprawnie układa ręce i palce;

6) zwraca uwagę na jakość i barwę dźwięku;

7) świadomie posługuje się środkami artykulacyjnymi, dynamiką i agogiką;

8) prawidłowo odczytuje i realizuje oznaczenia tempa oraz struktury rytmiczne w wykonywanych utworach;

9) samodzielnie stroi instrument oraz świadomie dba o czystość intonacji;

10) posiada umiejętności techniczne oraz biegłość palcową umożliwiające wykonywanie utworów o bardziej skomplikowanej budowie;

11) dba o estetykę wykonania;

12) realizuje zadania techniczno-wykonawcze przewidziane programem szkoły I stopnia.

3. Wykorzystanie nabytej wiedzy i umiejętności w praktyce

Uczeń:

1) samodzielnie i prawidłowo odczytuje dostosowany do swoich możliwości tekst nutowy, realizuje oznaczenia metrorytmiczne, dynamiczne i agogiczne;

2) pod kierunkiem pedagoga interpretuje utwory zgodnie z kanonami stylu i formy muzycznej, wyraża emocje i wydobywa charakter utworu;

3) samodzielnie i efektywnie ćwiczy, korygując popełniane błędy;

4) organizuje swoją pracę w sposób przemyślany, rozumie potrzebę systematyczności;

5) wykorzystuje nabytą wiedzę teoretyczną do pracy nad repertuarem;

6) poprawnie wykonuje z pamięci wyznaczony przez pedagoga zakres materiału;

7) czyta proste utwory a vista, wykorzystując znajomość notacji muzycznej;

8) jest przygotowany do gry z akompaniamentem oraz w zespołach kameralnych i orkiestrze;

9) muzykuje w zespole, ucząc się jednocześnie współpracy i odpowiedzialności za poziom wykonywanych utworów.

4. Przygotowanie do występów przed publicznością

Uczeń:

1) bierze udział w koncertach szkolnych, audycjach i konkursach;

2) odpowiedzialnie i świadomie przygotowuje się do swoich występów;

3) koncentruje się przed wyjściem na scenę i podczas gry przed publicznością;

4) dba o właściwy strój i odpowiednie zachowanie na scenie;

5) uczy się panować nad tremą;

6) umie dokonać krytycznej oceny własnej gry.

5. Przygotowanie do udziału w życiu muzycznym i odbioru dóbr kultury

Uczeń:

1) bierze czynny udział w różnych formach życia muzycznego - jako słuchacz i wykonawca;

2) uczestniczy w audycjach, koncertach, wystawach i innych wydarzeniach kulturalnych;

3) bierze udział w kursach, lekcjach otwartych i warsztatach;

4) poznaje literaturę muzyczną za pomocą tradycyjnych środków oraz technik multimedialnych.

INSTRUMENT GŁÓWNY - ORGANY

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Zdobycie podstawowej wiedzy ogólnomuzycznej

Uczeń poznaje podstawy teoretyczne muzyki tonalnej i atonalnej, zagadnień metrorytmicznych, elementy notacji muzycznej oraz zaznajamia się z terminami muzycznymi dotyczącymi konstrukcji i wykonania dzieła muzycznego.

2. Umuzykalnienie i rozwój zainteresowań muzycznych

Uczeń:

1) rozwija zainteresowania muzyczne, uczęszczając na koncerty i słuchając muzyki z nagrań;

2) bierze udział w życiu muzycznym szkoły i środowiska.

3. Zdobycie i rozwój umiejętności gry na organach pozwalających na wykonywanie utworów z różnych epok, zgodnie z zapisem i kanonami stylistycznymi

Uczeń:

1) zaznajamia się z działaniem i obsługą organów;

2) kształci umiejętność zachowania prawidłowej postawy podczas gry na instrumencie oraz odpowiedniego posługiwania się aparatem gry;

3) rozwija umiejętności techniczne w zakresie gry na manuale i klawiaturze pedałowej.

4. Kształtowanie wrażliwości muzycznej i poczucia piękna

Uczeń rozwija umiejętności w zakresie interpretacji muzycznej zgodnej ze stylem i indywidualnym charakterem dzieła muzycznego.

5. Kształcenie umiejętności samodzielnej pracy nad repertuarem

Uczeń:

1) zdobywa umiejętności samodzielnej organizacji pracy, ćwiczenia oraz interpretacji utworów muzycznych;

2) poznaje i stosuje różnorodne techniki szybkiego czytania i zapamiętywania tekstu muzycznego.

6. Przygotowanie do występów publicznych

Uczeń:

1) rozwija zdolności do publicznej prezentacji przygotowanych utworów;

2) kształci umiejętności koncentracji przed występem oraz podczas prezentacji estradowej;

3) zna i stosuje różne sposoby opanowania pamięciowego utworów;

4) poznaje zasady współpracy z asystentami (registrantami).

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Zdobycie podstawowej wiedzy ogólnomuzycznej

Uczeń:

1) zna podstawowe pojęcia i terminy muzyczne w zakresie melodyki, rytmiki, dynamiki, agogiki i artykulacji;

2) prawidłowo odczytuje zapis nutowy w różnych kluczach;

3) potrafi analizować budowę formalną utworów organowych oraz określać jej specyfikę;

4) wykorzystuje wiedzę ogólnomuzyczną w praktyce wykonawczej (potrafi odpowiednio odczytać i zastosować w grze oznaczenia rytmiczne, dynamiczne, agogiczne i artykulacyjne).

2. Umuzykalnianie i rozwój zainteresowań muzycznych

Uczeń:

1) uczestniczy w różnych przejawach życia kulturalnego, w szczególności w audycjach klasowych, koncertach szkolnych, konkursach i innych imprezach muzycznych;

2) poznaje literaturę muzyczną za pomocą tradycyjnych środków oraz technik multimedialnych;

3) wyraża w sposób kompetentny opinie estetyczne związane ze zjawiskami muzycznymi.

3. Zdobycie i rozwój umiejętności gry na organach pozwalających na wykonywanie utworów z różnych epok, zgodnie z zapisem i kanonami stylistycznymi

Uczeń:

1) zna budowę, działanie i sposób obsługi organów;

2) kształci nawyki zachowania prawidłowej postawy (właściwe ułożenie rąk na manuale i nóg na klawiaturze pedałowej);

3) rozwija technikę gry organowej (manuałowej, pedałowej i wzajemnej ich korelacji) w jej różnorodnych przejawach (biegłość, artykulacja itd.), pozwalającą na wykonywanie dzieł muzycznych z różnych stylów;

4) wykorzystuje technikę gry fortepianowej, stosowaną w różnych formach muzycznych do doskonalenia umiejętności gry na organach.

4. Kształtowanie wrażliwości muzycznej i poczucia piękna

Uczeń:

1) zna i posługuje się różnorodnymi registrami organowymi i ich zestawieniami, dopasowując do nich odpowiedni sposób gry (artykulacja, tempo, frazowanie);

2) rozumie zagadnienia związane z niepowtarzalnością brzmieniową organów jako instrumentu oryginalnego i umieszczonego w indywidualnej przestrzeni akustycznej;

3) dąży do "ożywiania" dźwięku organowego przez kształtowanie wrażliwości artykulacyjnej i umiejętne stosowanie tempo rubato.

5. Kształcenie umiejętności samodzielnej pracy nad repertuarem

Uczeń:

1) organizuje swoją pracę, ćwiczy w sposób racjonalny;

2) stosuje w praktyce wskazówki i zalecenia nauczyciela;

3) poszukuje indywidualnych i optymalnych dla siebie technik ćwiczenia na organach;

4) korzysta z nowoczesnych technik szybkiego czytania i zapamiętywania;

5) praktykując grę a vista, dąży do zachowania ciągłości narracyjnej;

6) samodzielnie przygotowuje i prezentuje utwory organowe;

7) rozumie potrzebę systematycznej pracy dla osiągnięcia wyznaczonych celów.

6. Przygotowanie do występów publicznych

Uczeń:

1) świadomie rozpoznaje własne stany emocjonalne oraz potrafi kontrolować swoje zachowanie podczas występu;

2) zna i stosuje sposoby koncentracji przed występem i w trakcie koncertu;

3) stosuje różne sposoby pamięciowego opanowania utworów;

4) dysponuje podzielnością uwagi umożliwiającą mu samodzielne registrowanie bądź współpracę z asystentem;

5) potrafi dokonywać krytycznej oceny wykonanych przez siebie utworów.

INSTRUMENT GŁÓWNY - PERKUSJA

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Kształcenie teoretycznych podstaw gry na instrumencie

Uczeń zdobywa teoretyczną wiedzę, niezbędną do realizacji zadań muzycznych, obsługi instrumentów oraz realizacji zadań praktycznych.

2. Kształcenie umiejętności gry na instrumencie

Uczeń kształci umiejętności techniczno-wyrazowe w grze na instrumencie pozwalające na realizację programu określonego przez nauczyciela.

3. Przygotowanie do samodzielnej pracy nad utworem

Uczeń posiada umiejętność samodzielnego ćwiczenia, korekty własnych błędów oraz realizacji zamierzonego celu artystycznego nakreślonego przez nauczyciela.

4. Przygotowanie do udziału w życiu artystycznym oraz do występów publicznych

Uczeń:

1) potrafi zaprezentować program artystyczny;

2) uczestniczy w różnych formach życia muzycznego szkoły i poza szkołą.

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Kształcenie teoretycznych podstaw gry na instrumencie

Uczeń:

1) zdobywa podstawową wiedzę na temat historii instrumentów perkusyjnych, ich budowy, pochodzenia i roli;

2) posiada podstawową wiedzę dotyczącą użytkowania i konserwacji instrumentarium, np.: wymiany membrany oraz jej strojenia, przygotowania instrumentu do bezpiecznego transportu;

3) zna nazwy wybranych instrumentów w podstawowych językach nowożytnych;

4) posiada wiedzę na temat instrumentów perkusyjnych w zakresie:

a) roli w zespole lub orkiestrze,

b) rozróżniania wybranych instrumentów etnicznych i ich zastosowania w określonym stylu muzycznym;

5) dba o sprawne funkcjonowanie mechanizmów i wygląd estetyczny instrumentów.

2. Kształcenie umiejętności gry na instrumencie

Uczeń:

1) przyjmuje prawidłową postawę przy poszczególnych instrumentach, uwzględnia specyfikę każdego z nich;

2) zna prawidłowe zasady posługiwania się aparatem gry na poszczególnych instrumentach;

3) prawidłowo wydobywa dźwięk na instrumentach, uwzględnia ich specyfikę, barwę i teksturę;

4) prawidłowo odczytuje tekst muzyczny oraz wykonuje łatwy utwór a vista;

5) posługuje się podstawowymi technikami gry na instrumentach perkusyjnych z uwzględnieniem:

a) umiejętności gry tremolo naprzemiennego na membranofonach i idiofonach,

b) umiejętności gry techniką klasyczną i rudymentarną w grze na werblu,

c) podstawowej umiejętności gry techniką 4-pałkową (do wyboru) - tradycyjną, H. Lee Stevensa lub G. Burtona - na wibrafonie lub marimbie,

d) pedalizacji oraz różnych technik tłumienia na wibrafonie,

e) umiejętności strojenia oraz kształtowania dźwięku w grze na kotłach (dwóch do czterech);

6) realizuje różne formy muzykowania zespołowego:

a) gra z akompaniamentem,

b) gra w perkusyjnych zespołach kameralnych - klasycznych, marszowych lub batucadzie,

c) gra w mieszanych zespołach kameralnych lub w orkiestrze;

7) zapoznaje się z literaturą perkusyjną w zakresie:

a) wybranych etiud o zróżnicowanej problematyce technicznej z uwzględnieniem specyfiki poszczególnych instrumentów,

b) wybranych utworów na instrumenty perkusyjne - solo i z akompaniamentem,

c) wybranych utworów kameralnych;

8) podejmuje próby realizacji swobodnej improwizacji na różnych instrumentach lub zestawach instrumentów.

3. Przygotowanie do samodzielnej pracy nad utworem

Uczeń:

1) zna notacje właściwe dla poszczególnych instrumentów;

2) samodzielnie odczytuje tekst nutowy;

3) dąży do osiągnięcia wyznaczonego celu;

4) definiuje problem;

5) wykorzystuje nowoczesne technologie w celu skorygowania własnych błędów: metronom, nagrania audio-wideo;

6) zna i stosuje różne formy zapamiętywania utworu;

7) realizuje zgodnie z zapisem metrorytmikę, agogikę i dynamikę;

8) interpretuje utwór zgodnie ze stylistyką i formą danej epoki;

9) posiada umiejętność gry a vista.

4. Przygotowanie do udziału w życiu artystycznym oraz do występów publicznych

Uczeń:

1) stosuje sposoby koncentracji przed występem i w trakcie koncertu;

2) dba o wygląd osobisty;

3) planuje i realizuje ustawienie instrumentów na estradzie;

4) sprawnie przygotowuje lub zmienia instrument w czasie koncertu;

5) dokonuje krytycznej oceny prezentacji;

6) uczestniczy w życiu kulturalnym.

INSTRUMENT GŁÓWNY - PUZON

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Rozbudzenie zainteresowania muzyką

Uczeń:

1) rozwija zainteresowania muzyczne, uczęszczając na koncerty i słuchając nagrań;

2) uczestniczy w życiu muzycznym szkoły i środowiska.

2. Kształcenie podstawowych umiejętności gry na instrumencie

Uczeń:

1) poznaje zasady notacji muzycznej oraz podstawowe terminy i pojęcia niezbędne w odczytaniu i realizacji tekstu muzycznego;

2) zdobywa wiedzę dotyczącą budowy i funkcjonowania instrumentu;

3) poznaje podstawy technicznego warsztatu instrumentalisty.

3. Przygotowanie do samodzielnej pracy nad repertuarem

Uczeń nabywa zdolności do samodzielnej pracy z instrumentem oraz realizacji bieżących zadań otrzymywanych od pedagoga.

4. Przygotowanie do udziału w życiu muzycznym oraz do występów publicznych

Uczeń:

1) reprezentuje szkołę w projektach szkolnych oraz poza placówką;

2) zdobywa doświadczenia estradowe oraz rozwija swoje kompetencje.

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Rozbudzenie zainteresowania muzyką

Uczeń:

1) uczestniczy w życiu muzycznym i kulturalnym;

2) rozwija uzdolnienia muzyczne stosownie do wieku i predyspozycji;

3) zdobywa podstawową wiedzę o muzyce;

4) wypowiada się w sposób zrozumiały na temat doznań artystycznych;

5) samodzielnie wyszukuje informacje o wydarzeniach kulturalnych dotyczących jego specjalności.

2. Kształcenie podstawowych umiejętności gry na instrumencie

Uczeń:

1) rozwija umiejętności techniczne i interpretacyjne;

2) kontroluje prawidłową postawę podczas gry;

3) rozwija wrażliwość na jakość dźwięku;

4) rozwija umiejętność samodzielnego odczytania zapisu nutowego;

5) potrafi samodzielnie opracować krótkie utwory o zróżnicowanym poziomie trudności;

6) zna i wykorzystuje w grze możliwości techniczne instrumentu.

3. Przygotowanie do samodzielnej pracy nad repertuarem

Uczeń:

1) realizuje indywidualnie i w zespole projekty artystyczne w zakresie swojej specjalności;

2) prezentuje publicznie swoje umiejętności i postępy w grze na instrumencie;

3) poznaje sposoby samodzielnej pracy z instrumentem w zakresie jej organizacji, kontroli i samooceny;

4) posiada umiejętności samodzielnej pracy w małym zespole muzycznym.

4. Przygotowanie do udziału w życiu muzycznym oraz do występów publicznych

Uczeń:

1) uczestniczy jako solista i kameralista w audycjach, koncertach, konkursach i przesłuchaniach;

2) posiada umiejętność koncentracji przed występem i w trakcie koncertu;

3) krytycznie analizuje i ocenia swoje prezentacje;

4) potrafi prezentować utwory muzyczne z pamięci;

5) jest przygotowany do świadomego odbioru muzyki;

6) przestrzega zasad prawidłowego zachowania się podczas występów artystycznych.

INSTRUMENT GŁÓWNY - SAKSHORN

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Kształcenie podstawowej wiedzy ogólnomuzycznej

Uczeń zdobywa teoretyczną wiedzę muzyczną niezbędną do prawidłowej realizacji zadań praktycznych w swojej dziedzinie artystycznej.

2. Kształcenie umiejętności gry na instrumencie

Uczeń:

1) zdobywa podstawy gry na instrumencie w różnych rejestrach;

2) posiada umiejętność samodzielnej pracy.

3. Przygotowanie do występów publicznych

Uczeń realizuje indywidualnie i zespołowo projekty w zakresie swojej dziedziny artystycznej.

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Kształcenie podstawowej wiedzy ogólnomuzycznej

Uczeń:

1) wykorzystuje w praktyce wiedzę z zakresu przedmiotów ogólnomuzycznych;

2) samodzielnie wyszukuje informacje z zakresu przedmiotów ogólnomuzycznych, wykorzystując technologię informacyjną i komunikacyjną;

3) zna i stosuje notację muzyczną, pojęcia i terminy muzyczne;

4) rozwija swoje zainteresowania i pasje muzyczne.

2. Kształcenie umiejętności gry na instrumencie

Uczeń:

1) zna i definiuje budowę i zasady konserwacji instrumentu;

2) zna i stosuje podstawowe zasady higieny w użytkowaniu instrumentu;

3) zna zasady prawidłowej postawy podczas gry na instrumencie;

4) jest wrażliwy na emisję, jakość i intonację dźwięku (ze szczególnym uwzględnieniem techniki oddechowej);

5) prawidłowo stosuje aparat gry (zadęcie, przyłożenie ustnika);

6) zna odpowiednie dla sakshornu zasady notacji muzycznej;

7) interpretuje utwory zgodnie z zapisem nutowym; uwzględnia ich budowę formalną;

8) czyta nuty a vista, radząc sobie z utworem o niewielkim stopniu trudności;

9) samodzielnie przygotowuje prosty utwór;

10) opanowuje pamięciowo część utworów ze swojego repertuaru;

11) systematycznie osiąga zamierzone cele kształcenia;

12) świadomie organizuje plan swojej pracy.

3. Przygotowanie do występów publicznych

Uczeń:

1) publicznie prezentuje program artystyczny w grze solowej i zespołowej;

2) aktywnie uczestniczy w różnych formach życia muzycznego.

INSTRUMENT GŁÓWNY - SAKSOFON

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Kształcenie podstawowej wiedzy ogólnomuzycznej

Uczeń:

1) zdobywa teoretyczną wiedzę muzyczną niezbędną do prawidłowej realizacji zadań praktycznych w swojej dziedzinie artystycznej;

2) rozwija uzdolnienia muzyczne stosownie do wieku i predyspozycji.

2. Kształcenie umiejętności gry na instrumencie

Uczeń:

1) poznaje zasady notacji oraz podstawowe terminy i pojęcia niezbędne w odczytaniu i realizacji tekstu muzycznego;

2) zdobywa wiedzę dotyczącą historii budowy instrumentu i potrafi wykorzystać w grze jego możliwości techniczno-wyrazowe.

3. Przygotowanie do samodzielnej pracy nad repertuarem

Uczeń realizuje indywidualnie i zespołowo zadania muzyczne w zakresie swojej specjalności.

4. Przygotowanie do występów publicznych

Uczeń:

1) posiada niezbędne umiejętności w zakresie występów publicznych, uczestnicząc w koncertach szkolnych i poza placówką;

2) jest przygotowany do świadomego odbioru muzyki.

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Kształcenie podstawowej wiedzy ogólnomuzycznej

Uczeń:

1) uczęszcza na koncerty oraz słucha muzyki z nagrań;

2) rozwija zainteresowanie kulturą;

3) zna podstawową literaturę przeznaczoną na saksofon;

4) zna w stopniu podstawowym historię i budowę swojego instrumentu oraz jego odmiany;

5) gra wyznaczone przez pedagoga utwory o zróżnicowanej formie i charakterze;

6) gra w zespole, ucząc się jednocześnie współpracy i odpowiedzialności w grupie;

7) zna i stosuje podstawowe pojęcia i terminy muzyczne, w szczególności: dźwięk, melodia, harmonia, rytm, agogika, metrum, artykulacja, dynamika, tonacja, gama, pasaż, akord;

8) wykorzystuje poznaną wiedzę na temat epok, stylów i kompozytorów w pracy nad utworami oraz podczas rozmów o muzyce.

2. Kształcenie umiejętności gry na instrumencie

Uczeń:

1) zna budowę i zasady konserwacji instrumentu;

2) samodzielnie składa i rozkłada instrument;

3) samodzielnie dobiera, oznacza i zmienia stroik, przymocowuje go ligaturą do ustnika;

4) prawidłowo posługuje się techniką oddechu i zadęcia;

5) kontroluje i właściwie prowadzi strumień powietrza;

6) utrzymuje prawidłową postawę podczas gry, trzyma instrument pod odpowiednim kątem oraz poprawnie układa ręce i palce;

7) zna i stosuje różne rodzaje artykulacji, w szczególności legato, non legato;

8) zna i stosuje podstawowe określenia dynamiczne, takie jak: piano, mezzopiano, mezzoforte, forte, crescendo, decrescendo;

9) prawidłowo odczytuje i realizuje oznaczenia tempa;

10) prawidłowo odczytuje i realizuje struktury rytmiczne w wykonywanych utworach;

11) samodzielnie stroi instrument oraz dba o właściwą intonację;

12) osiągnął biegłość palcową;

13) zna zasady notacji muzycznej;

14) dba o estetykę wykonania, jest wrażliwy na jakość dźwięku;

15) zna sposoby stosowania wibracji na instrumencie;

16) prawidłowo czyta nuty a vista;

17) zna współczesne środki wyrazu muzycznego umożliwiające wykonywanie utworów literatury współczesnej XX i XXI wieku.

3. Przygotowanie do samodzielnej pracy nad repertuarem

Uczeń:

1) samodzielnie i bezbłędnie odczytuje tekst muzyczny, dostosowany do jego możliwości. W tekście nutowym uwzględnia oznaczenia metrorytmiczne, dynamiczne, agogiczne i artykulacyjne;

2) pod kierunkiem pedagoga interpretuje utwory zgodnie z kanonami stylu i formy muzycznej, wyraża emocje i wydobywa charakter utworu;

3) samodzielnie i efektywnie ćwiczy na instrumencie, koryguje własne błędy;

4) poprawnie wykonuje z pamięci wyznaczony przez pedagoga zakres materiału;

5) jest przygotowany do gry z akompaniamentem oraz w zespołach kameralnych.

4. Przygotowanie do występów publicznych

Uczeń:

1) odpowiedzialnie i świadomie przygotowuje się do występów publicznych;

2) koncentruje się przed występem i podczas gry przed publicznością;

3) dokonuje prawidłowej analizy własnej gry;

4) bierze udział w popisach szkolnych i koncertach okolicznościowych;

5) wykazuje szczególne zainteresowanie grą na instrumencie;

6) potrafi wykorzystać umiejętności i wiedzę zdobytą w procesie kształcenia do uformowania swojej osobowości.

INSTRUMENT GŁÓWNY - SKRZYPCE

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Umuzykalnienie i rozbudzenie wrażliwości muzycznej

Uczeń:

1) rozwija muzyczne zainteresowania, uczęszczając na koncerty i słuchając muzyki z nagrań;

2) uczestniczy w życiu muzycznym szkoły i środowiska.

2. Poznanie podstaw teoretycznych w zakresie gry na instrumencie

Uczeń:

1) poznaje zasady notacji muzycznej oraz podstawowe terminy i pojęcia niezbędne w odczytaniu i realizacji tekstu muzycznego;

2) zdobywa wiedzę dotyczącą budowy instrumentu.

3. Kształcenie podstawowych umiejętności gry na instrumencie oraz ich doskonalenie

Uczeń:

1) kształci umiejętność zachowania odpowiedniej postawy podczas gry na instrumencie oraz prawidłowego posługiwania się aparatem gry;

2) poznaje zasady strojenia i konserwacji instrumentu;

3) rozwija technikę instrumentalną oraz wrażliwość na jakość dźwięku i intonację;

4) potrafi improwizować proste tematy melodyczne i grać ze słuchu;

5) w ostatnich latach nauki usprawnia aparat gry prawej i lewej ręki, doskonali umiejętności techniczne i interpretacyjne, wzbogacając środki wyrazu i pogłębiając już opanowane.

4. Przygotowanie do samodzielnej pracy nad repertuarem

Uczeń, pod kierunkiem nauczyciela, poznaje sposoby samodzielnej pracy w zakresie jej organizacji, kontroli i samooceny.

5. Przygotowanie do występów publicznych

Uczeń poznaje zasady występów publicznych: umiejętności koncentracji, prezentacji estradowej oraz współpracy z innymi instrumentalistami.

6. Przygotowanie do aktywnego uczestnictwa w życiu artystycznym

Uczeń:

1) przez udział w wydarzeniach kulturalnych oraz słuchanie nagrań świadomie kształtuje własny gust estetyczny i kształci umiejętność właściwego zachowania podczas różnych wydarzeń kulturalnych;

2) aktywnie bierze udział w życiu kulturalnym swojego środowiska.

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Umuzykalnienie i rozbudzenie wrażliwości muzycznej

Uczeń:

1) rozwija muzyczne zainteresowania przez uczęszczanie na koncerty, słuchanie muzyki z nagrań, poznaje wybrane pozycje z literatury wiolinistycznej;

2) uczestniczy w życiu muzycznym szkoły i środowiska;

3) odróżnia i definiuje podstawowe gatunki muzyki (muzyka klasyczna, ludowa, rozrywkowa, jazz);

4) uczestniczy w różnych formach muzykowania zespołowego;

5) przestrzega zasad dobrego wychowania.

2. Poznanie teoretycznych podstaw w zakresie gry na instrumencie

Uczeń:

1) dysponuje podstawowym zasobem terminów i pojęć niezbędnych do odczytania zapisu muzycznego;

2) zna podstawową notację właściwą dla skrzypiec: oznaczenie strun, palcowanie, kierunki prowadzenia smyczka;

3) zna i stosuje podstawowe oznaczenia wykonawcze w zakresie agogiki, dynamiki i artykulacji;

4) wykazuje się podstawową wiedzą dotyczącą budowy skrzypiec i smyczka, umie nazwać ich poszczególne części;

5) korzysta ze źródeł i pomocy naukowych, takich jak: metronom, słowniczek muzyczny, encyklopedie, Internet.

3. Kształcenie podstawowych umiejętności gry na instrumencie oraz ich doskonalenie

Uczeń:

1) wykazuje umiejętność prawidłowego ułożenia prawej i lewej ręki oraz prawidłowego wydobycia dźwięku przy zachowaniu swobodnego aparatu gry;

2) samodzielnie stroi instrument, dba o jego czystość i należyty stan techniczny;

3) stosuje właściwy podział smyczka (gra całym smyczkiem oraz jego poszczególnymi częściami);

4) wykorzystuje różne rodzaje artykulacji i smyczkowania;

5) posługuje się techniką dwudźwiękową i akordową;

6) posługuje się techniką przygotowawczą;

7) gra w pozycjach - do ósmej;

8) zna budowę gam durowych i molowych oraz pasaży; potrafi je rozpoznać i wykonać;

9) różnicuje wibrację i kształtuje dźwięk zgodnie ze stylem wykonywanego utworu;

10) realizuje przebieg muzyczny z dbałością o jakość dźwięku, intonację i rytm;

11) posiada umiejętność wykonania trylu, mordentu, ozdobników, flażoletów naturalnych oraz flażoletów sztucznych;

12) stosuje w grze frazowanie;

13) transponuje proste tematy muzyczne, wykonując je od podanego dźwięku;

14) gra ze słuchu proste przebiegi melodyczne;

15) poprawnie odczytuje a vista prosty utwór w wolnym tempie.

4. Przygotowanie do samodzielnej pracy nad utworem

Uczeń:

1) samodzielnie realizuje opracowany z pedagogiem plan pracy nad utworem;

2) zna i stosuje metody efektywnego ćwiczenia;

3) posiada umiejętność świadomego i systematycznego ćwiczenia oraz korygowania błędów;

4) rozwiązuje problemy, m.in. przez realizowanie wskazówek nauczyciela;

5) samodzielnie odczytuje prosty zapis nutowy;

6) kontroluje na bieżąco jakość dźwięku, intonację i rytm.

5. Przygotowanie do występów publicznych

Uczeń:

1) zdobywa praktykę estradową przez udział w koncertach, audycjach, popisach, przesłuchaniach i egzaminach;

2) realizuje na estradzie założenia muzyczno-wykonawcze: stosuje właściwą artykulację i dynamikę, dba o estetykę i jakość dźwięku, a także o ogólny wyraz artystyczny;

3) zna i stosuje różne techniki zapamiętywania utworów;

4) współpracuje z pianistą akompaniatorem oraz ze współwykonawcami w zespole.

6. Przygotowanie do aktywnego uczestnictwa w życiu artystycznym

Uczeń:

1) ocenia słuchany utwór i jego wykonanie;

2) poszerza swoją wiedzę, m.in. słuchając nagrań i czytając literaturę fachową, a także korzystając z technologii informacyjnej i komunikacyjnej;

3) uczestniczy w audycjach, koncertach, wystawach i innych wydarzeniach kulturalnych.

INSTRUMENT GŁÓWNY - TRĄBKA

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Rozbudzenie zainteresowania muzyką

Uczeń:

1) rozwija uzdolnienia i zainteresowania muzyczne (dostosowane do wieku i predyspozycji) przez uczęszczanie na koncerty i słuchanie muzyki z nagrań;

2) zdobywa podstawową wiedzę o muzyce i o instrumencie.

2. Kształcenie umiejętności gry na instrumencie

Uczeń kształci podstawowe umiejętności gry i poznaje możliwości techniczne instrumentu.

3. Wykorzystanie nabytej wiedzy i umiejętności w praktyce

Uczeń realizuje indywidualne i zespołowe projekty artystyczne w zakresie swojej specjalności.

4. Przygotowanie do czynnego udziału w życiu muzycznym oraz do występów publicznych

Uczeń:

1) posiada niezbędne umiejętności w zakresie występów publicznych;

2) jest przygotowany do świadomego odbioru muzyki.

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Rozbudzenie zainteresowania muzyką

Uczeń:

1) posiada podstawową wiedzę na temat historii i budowy swojego instrumentu;

2) w miarę rozwoju aktualizuje i poszerza swą wiedzę dotyczącą możliwości użycia instrumentu w różnych strojach;

3) poznaje właściwości techniczne i wyrazowe instrumentu;

4) poznaje zasady gry zespołowej kameralnej (zaleca się stosować jak najwcześniej np.: duety dostosowane do możliwości uczniów, mogą być grane z nauczycielem już w pierwszej lub drugiej klasie);

5) uczestniczy (zgodnie z sugestiami nauczyciela) w wydarzeniach kulturalnych i artystycznych;

6) zdobywa i wykorzystuje wiadomości o muzyce z dostępnych mu źródeł;

7) potrafi korzystać z techniki informatycznej;

8) wypowiada się w sposób prosty i zrozumiały na temat doznań artystycznych.

2. Kształcenie umiejętności gry na instrumencie

Uczeń:

1) zachowuje prawidłową postawę podczas gry na instrumencie;

2) jest wrażliwy na emisję, jakość i intonację dźwięku (ze szczególnym uwzględnieniem techniki oddechowej);

3) operuje podstawowymi sposobami artykulacji: legato, staccato, non legato;

4) zdobywa umiejętność transpozycji (in C);

5) potrafi czytać nuty a vista;

6) samodzielnie opracowuje krótkie, łatwe utwory;

7) poznaje różne techniki pamięciowego opanowania tekstu muzycznego;

8) zna i stosuje różnorodne formy pracy w grze na instrumencie.

3. Wykorzystanie nabytej wiedzy i umiejętności w praktyce

Uczeń:

1) samodzielnie odczytuje zapis nutowy;

2) zna i posługuje się terminologią muzyczną;

3) dokonuje oceny swojej gry i koryguje popełniane błędy;

4) realizuje w sposób odpowiedzialny powierzone mu zadania, m.in. w prostych formach muzykowania zespołowego;

5) postępuje zgodnie z zasadami etyki koleżeńskiej.

4. Przygotowanie do czynnego udziału w życiu muzycznym oraz do występów publicznych

Uczeń:

1) posiada umiejętności koncentracji i krytycznej oceny swoich występów;

2) uczestniczy jako solista i kameralista w audycjach, koncertach, konkursach i przesłuchaniach;

3) potrafi grać z akompaniamentem;

4) część programu koncertowego wykonuje na pamięć;

5) samodzielnie wykonuje zadania wyznaczone przez nauczyciela;

6) uczestniczy w różnych formach życia muzycznego.

INSTRUMENT GŁÓWNY - TUBA

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Rozbudzenie zainteresowania muzyką

Uczeń:

1) rozwija zainteresowania muzyczne, uczęszczając na koncerty i słuchając nagrań;

2) uczestniczy w życiu muzycznym szkoły i środowiska.

2. Kształcenie podstawowych umiejętności gry na instrumencie

Uczeń:

1) poznaje zasady notacji muzycznej oraz podstawowe terminy i pojęcia niezbędne w odczytaniu i realizacji tekstu muzycznego;

2) zdobywa wiedzę dotyczącą budowy i funkcjonowania instrumentu;

3) zachowuje prawidłową postawę podczas gry na instrumencie, jest wrażliwy na emisję, jakość i intonację dźwięku (ze szczególnym uwzględnieniem techniki oddechowej);

4) operuje podstawowymi sposobami artykulacji: legato, staccato, non legato;

5) rozwija i kontroluje technikę gry (ćwiczenia alikwotowe i gamowe).

3. Przygotowanie do samodzielnej pracy nad repertuarem

Uczeń:

1) nabywa zdolności do samodzielnej pracy z instrumentem oraz realizacji bieżących zadań otrzymywanych od pedagoga;

2) osiąga systematycznie i z determinacją zamierzone cele kształcenia;

3) świadomie potrafi zorganizować plan swojej pracy;

4) wykorzystuje technologię informacyjną i komunikacyjną w procesie kształcenia i własnego rozwoju artystycznego.

4. Przygotowanie do udziału w życiu muzycznym oraz do występów publicznych

Uczeń:

1) reprezentuje szkołę w projektach szkolnych oraz poza placówką;

2) zdobywa doświadczenia estradowe oraz rozwija swoje kompetencje.

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Rozbudzenie zainteresowania muzyką

Uczeń:

1) uczestniczy w życiu muzycznym i kulturalnym;

2) rozwija uzdolnienia muzyczne stosownie do wieku i predyspozycji;

3) zdobywa podstawową wiedzę o muzyce;

4) wypowiada się w sposób prosty i zrozumiały na temat doznań artystycznych.

2. Kształcenie podstawowych umiejętności gry na instrumencie

Uczeń:

1) doskonali umiejętności techniczne i interpretacyjne;

2) rozwija wrażliwość na jakość dźwięku;

3) rozwija umiejętność samodzielnego odczytania zapisu nutowego;

4) potrafi samodzielnie opracować krótkie, łatwe utwory;

5) zna i wykorzystuje w grze możliwości techniczne instrumentu.

3. Przygotowanie do samodzielnej pracy nad repertuarem

Uczeń:

1) realizuje indywidualnie i w zespole projekty artystyczne w zakresie swojej specjalności;

2) prezentuje swoje umiejętności i postępy w grze na instrumencie;

3) poznaje sposoby samodzielnej pracy w zakresie jej organizacji, kontroli i samooceny;

4) aktywnie współpracuje z akompaniatorem.

4. Przygotowanie do udziału w życiu muzycznym oraz występów publicznych

Uczeń:

1) uczestniczy jako solista i kameralista w audycjach, koncertach, konkursach i przesłuchaniach;

2) posiada umiejętność koncentracji przed występem i w trakcie koncertu;

3) krytycznie ocenia swoje prezentacje;

4) prezentuje utwory muzyczne z pamięci;

5) jest przygotowany do kontynuacji nauki oraz świadomego odbioru muzyki. INSTRUMENT GŁÓWNY - WALTORNIA

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Pogłębianie zainteresowania muzyką

Uczeń:

1) poszerza zainteresowania muzyczne przez uczęszczanie na koncerty, słuchanie muzyki z różnych dostępnych źródeł;

2) zdobywa wiedzę o muzyce i literaturze muzycznej;

3) zna podstawowe pojęcia i terminy muzyczne;

4) uczestniczy w życiu muzycznym szkoły i środowiska.

2. Opanowanie umiejętności gry na instrumencie

Uczeń:

1) zna i wykorzystuje w praktyce prawidłową technikę gry,

2) stosuje różnorodne formy samodzielnej pracy z instrumentem.

3. Wykorzystanie nabytej wiedzy i umiejętności w praktyce

Uczeń:

1) wykorzystuje wiedzę ogólnomuzyczną do samodzielnego przygotowania utworów;

2) realizuje indywidualne i zespołowe projekty artystyczne w zakresie swojej specjalności.

4. Przygotowanie do czynnego udziału w życiu muzycznym oraz do występów publicznych

Uczeń:

1) posiada niezbędne umiejętności w zakresie występów publicznych solowych i zespołowych;

2) jest przygotowany do świadomego odbioru muzyki;

3) potrafi wykorzystać technologię informacyjną i komunikacyjną dla własnego rozwoju muzycznego.

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Pogłębianie zainteresowania muzyką

Uczeń:

1) posiada wiedzę na temat historii i budowy swojego instrumentu;

2) dba o czystość i konserwację instrumentu, przestrzegając zasad higieny pracy;

3) poznaje praktycznie właściwości techniczno-wyrazowe instrumentu;

4) uczestniczy regularnie w wydarzeniach kulturalnych i artystycznych zgodnie z sugestiami nauczyciela oraz własnymi zainteresowaniami;

5) zdobywa i wykorzystuje wiadomości o muzyce i literaturze muzycznej z dostępnych mu źródeł, uwzględniając w nich szczególnie rolę swojego instrumentu;

6) korzysta z oferty edukacyjnej szkoły;

7) wypowiada się w sposób zrozumiały na temat doznań artystycznych.

2. Opanowanie umiejętności gry na instrumencie

Uczeń:

1) zachowuje prawidłową postawę podczas gry na instrumencie;

2) potrafi prawidłowo trzymać prawą rękę w czarze instrumentu i wykorzystywać ją do zmiany barwy i wysokości dźwięków;

3) jest wrażliwy na emisję, jakość i intonację dźwięku (ze zwróceniem uwagi na rolę techniki oddechowej);

4) operuje różnymi sposobami artykulacji, potrafi ładnie prowadzić frazę, rozwija biegłość palcową i skalę gry;

5) samodzielnie opracowuje wskazane przez nauczyciela utwory z różnych epok i gatunków;

6) zna zasady transpozycji i potrafi je stosować w miarę swoich możliwości.

3. Wykorzystanie nabytej wiedzy i umiejętności w praktyce

Uczeń:

1) samodzielnie odczytuje zapis nutowy, wykorzystując wiedzę ogólnomuzyczną i doświadczenie;

2) stale rozwija umiejętności interpretacji utworu;

3) ocenia i koryguje popełniane błędy;

4) gra a vista utwory o różnej problematyce;

5) ćwiczy świadomie, odpowiedzialnie organizuje swój czas pracy;

6) posługuje się różnymi technikami zapamiętywania;

7) realizuje w sposób odpowiedzialny powierzone mu zadania także w formach muzykowania zespołowego;

8) postępuje zgodnie z zasadami etyki koleżeńskiej.

4. Przygotowanie do czynnego udziału w życiu muzycznym oraz do występów publicznych

Uczeń:

1) posiada umiejętności koncentracji i krytycznej oceny swoich występów;

2) uczestniczy jako solista i kameralista w audycjach, koncertach, konkursach i przesłuchaniach;

3) potrafi aktywnie współpracować z akompaniatorem;

4) część programu występu wykonuje z pamięci;

5) samodzielnie wykonuje zadania wyznaczone przez nauczyciela;

6) aktywnie uczestniczy w różnych formach życia muzycznego szkoły i środowiska;

7) poszerza wiedzę muzyczną, korzystając z technologii informacyjnej i komunikacyjnej.

INSTRUMENT GŁÓWNY - WIOLONCZELA

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Umuzykalnienie i rozbudzenie wrażliwości muzycznej

Uczeń:

1) rozwija zainteresowania muzyczne, uczęszczając na koncerty i słuchając muzyki z nagrań;

2) uczestniczy w życiu muzycznym szkoły i środowiska.

2. Kształcenie teoretycznych podstaw gry na instrumencie

Uczeń:

1) poznaje zasady notacji oraz terminy i pojęcia, niezbędne w odczytaniu i realizacji tekstu muzycznego;

2) zdobywa wiedzę dotyczącą budowy instrumentu.

3. Kształcenie podstawowych umiejętności gry na instrumencie oraz ich stopniowe rozwijanie

Uczeń:

1) kształci umiejętność zachowania prawidłowej postawy podczas gry na instrumencie oraz właściwego posługiwania się aparatem gry aż do osiągnięcia ogólnej sprawności;

2) poznaje zasady strojenia i konserwacji instrumentu;

3) rozwija podstawy techniki instrumentalnej oraz wrażliwość na jakość dźwięku i intonację w stopniu dającym możliwość dalszego kształcenia;

4) próbuje improwizować proste tematy melodyczne i grać ze słuchu.

4. Przygotowanie do samodzielnej pracy nad repertuarem

Uczeń, pod kierunkiem nauczyciela, poznaje sposoby samodzielnej pracy w zakresie jej organizacji, kontroli i samooceny.

5. Przygotowanie do występów publicznych

Uczeń poznaje zasady występów publicznych: umiejętność koncentracji, prezentacji estradowej oraz współpracy z innymi instrumentalistami.

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Umuzykalnienie i rozbudzenie wrażliwości muzycznej

Uczeń:

1) uczestniczy w życiu muzycznym szkoły, biorąc udział w koncertach oraz audycjach szkolnych;

2) orientuje się w zasadach obowiązujących w świecie muzycznym, zarówno jako uczestnik czynny, jak i bierny;

3) odróżnia i definiuje podstawowe gatunki muzyki (muzyka klasyczna, muzyka ludowa, muzyka rozrywkowa, jazz);

4) na podstawie swoich doświadczeń z muzyką określa własne potrzeby i oczekiwania odnośnie do realizowanego repertuaru;

5) uczestniczy w różnych formach muzykowania zespołowego;

6) wykazuje naturalną potrzebę ekspresji i kreatywności artystycznej.

2. Kształcenie teoretycznych podstaw gry na instrumencie

Uczeń:

1) zna system notacji muzycznej w zakresie klucza basowego, wiolinowego i tenorowego;

2) zna i stosuje terminy i pojęcia muzyczne umożliwiające poprawne odczytanie i realizację tekstu muzycznego zróżnicowanego stylistycznie;

3) zna podstawowe środki wyrazu muzycznego (agogika, dynamika, artykulacja, barwa, wibracja);

4) zna zasady poprawnego wydobywania i kształtowania dźwięku;

5) dba i stosuje poprawną intonację w grze w stopniu umożliwiającym realizowanie trudniejszych utworów w dalszym etapie nauki;

6) wykazuje się podstawową wiedzą na temat budowy instrumentu, umie nazwać jego poszczególne części oraz ich funkcję.

3. Kształcenie podstawowych umiejętności gry na instrumencie oraz ich stopniowe rozwijanie

Uczeń:

1) zachowuje odpowiednią postawę podczas gry na instrumencie oraz prawidłowo posługuje się aparatem gry;

2) określa poprawność nastrojenia instrumentu i samodzielnie dokonuje niezbędnej korekty stroju;

3) jest wrażliwy na jakość wydobywanego dźwięku, potrafi go kreować i kształtować jego wolumen;

4) prawidłowo układa prawą i lewą rękę oraz wydobywa dźwięk przy zachowaniu swobodnego aparatu gry;

5) świadomie porusza się w pozycjach szyjkowych oraz kciukowej, stosując prawidłowe zmiany pozycji;

6) wykazuje się techniką gry, w ramach której stosuje właściwy podział smyczka i operuje niezbędnymi sposobami artykulacji (détaché, legato, portato, martelé, staccato, sautillé) oraz ozdobnikami;

7) posługuje się techniką przygotowawczą;

8) prawidłowo realizuje zapis muzyczny pod względem metrorytmiki, agogiki i dynamiki;

9) poznaje budowę gam majorowych i minorowych oraz pasaży; uczy się je rozpoznawać i wykonywać;

10) prawidłowo realizuje dwudźwięki i akordy;

11) dba o czystość intonacji;

12) prawidłowo odtwarza głosem linię melodyczną;

13) wykazuje się umiejętnością frazowania;

14) potrafi swobodnie wibrować i używa wibracji jako środka wyrazu muzycznego;

15) zna różne sposoby zapamiętywania utworów i potrafi zastosować je w praktyce;

16) poprawnie odczytuje a vista umiarkowanie trudny utwór w wolnym tempie;

17) gra ze słuchu proste tematy melodyczne.

4. Przygotowanie do samodzielnej pracy nad repertuarem

Uczeń:

1) dba o swój warsztat pracy (dobór krzesła i jego wysokości, ustawienie pulpitu, oświetlenie) i jego estetykę;

2) opracowuje plan pracy, uwzględniając ćwiczenie w harmonogramie dnia;

3) samodzielnie koryguje błędy dotyczące aparatu gry, tekstu, intonacji i artykulacji;

4) dostosowuje sposób ćwiczenia do zaistniałego problemu;

5) ocenia efekty własnej pracy;

6) prezentuje umiejętność samodzielnego opracowania utworu zróżnicowanego pod względem stopnia trudności w zakresie opanowanych dotychczas elementów techniki.

5. Przygotowanie do występów publicznych

Uczeń:

1) koncentruje się przed występem i podczas koncertu;

2) wykazuje się umiejętnością gry w różnych formach muzykowania solowego i zespołowego;

3) wykorzystuje wyobraźnię muzyczną i ekspresję w prezentacji estradowej;

4) potrafi współpracować z akompaniatorem.

KSZTAŁCENIE SŁUCHU

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Rozwijanie słuchu muzycznego

Uczeń:

1) rozwija umiejętności słuchowego rozpoznawania struktur melodycznych, metrorytmicznych i harmonicznych;

2) potrafi zaznaczyć w przebiegu muzycznym poznane struktury i rozróżnić zjawiska muzyczne.

2. Rozwijanie umiejętności czytania nut głosem

Uczeń odtwarza głosem zapis nutowy na podstawie znajomości notacji muzycznej oraz wykształconych wyobrażeń słuchowych (kierunek melodii, brzmienie poszczególnych interwałów i rozłożonych akordów, relacje czasowe), zwraca uwagę na intonację i precyzję rytmiczną.

3. Kształcenie ekspresji muzycznej

Uczeń rozwija wyobraźnię i wrażliwość muzyczną, potrafi wypowiadać się przez aktywność muzyczną, kształtuje twórczą postawę wobec stawianych zadań.

4. Kształcenie podstawowej wiedzy z zakresu teorii muzyki

Uczeń posługuje się właściwą terminologią i notacją muzyczną, rozumie podstawowe pojęcia i oznaczenia muzyczne, dostrzega, rozróżnia i buduje poznane struktury.

5. Wykorzystanie w praktyce posiadanej wiedzy i umiejętności

Uczeń wykorzystuje wiedzę i umiejętności do realizacji innych przedmiotów muzycznych, dostrzega korelację między zagadnieniami pochodzącymi z różnych przedmiotów, rozwija i doskonali pamięć i percepcję umożliwiającą mu słuchową analizę zjawisk muzycznych.

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Rozwijanie słuchu muzycznego

Uczeń:

1) rozpoznaje:

a) struktury melodyczne: skalę majorową (odmiana naturalna i harmoniczna) i minorową (odmiana naturalna, harmoniczna, dorycka i melodyczna), skale modalne (dorycka, frygijska, lidyjska i miksolidyjska), pochodzenia ludowego (pentatonika bezpółtonowa, góralska, skale cygańskie) oraz całotonową, interwały proste i złożone (nona, decyma) gamowłaściwe i w oderwaniu od tonacji, trójdźwięki majorowe i minorowe w postaci zasadniczej i w przewrotach, trójdźwięki zmniejszone i zwiększone, dominantę septymową w postaci zasadniczej i w przewrotach z rozwiązaniem, czterodźwięk zmniejszony, progresje, dźwięki obce w melodii; zagadnienia realizowane są w tonacjach do pięciu znaków przykluczowych,

b) struktury harmoniczne: interwały proste i złożone (nona, decyma) gamowłaściwe i w oderwaniu od tonacji, trójdźwięki majorowe i minorowe w postaci zasadniczej i w przewrotach, trójdźwięki zmniejszone i zwiększone, triadę harmoniczną i TVI w poznanych odmianach gam, dominantę septymową w postaci zasadniczej i w przewrotach z rozwiązaniem, czterodźwięk zmniejszony, rodzaje kadencji (doskonała, plagalna, zawieszona, zwodnicza); zagadnienia są realizowane w tonacjach do pięciu znaków przykluczowych,

c) struktury metrorytmiczne: wartości rytmiczne, grupy rytmiczne regularne i nieregularne (triolę, kwintolę, duolę), takty ćwierćnutowe (2/4, 3/4, 4/4) i ósemkowe (3/8, 6/8), synkopę, przedtakt, fermatę,

d) zjawiska agogiczne i dynamiczne,

e) podstawowe sposoby artykulacji (legato, staccato, portato, glissando, tremolo, arpeggio, arco, pizzicato),

f) brzmienie różnych instrumentów i głosów wokalnych;

2) zapisuje, uzupełnia i koryguje struktury interwałowe, akordowe i rytmiczne, jednogłosowe przebiegi melodyczne tonalne i proste atonalne, rytmiczne i melodyczno-rytmiczne oraz harmoniczne zawierające trójdźwięki triady, D7, TVI oraz czterodźwięk zmniejszony (dyktanda, ćwiczenia solfeżowe, przykłady z literatury muzycznej oraz z repertuaru uczniowskiego);

3) zapamiętuje i odtwarza motywy melodyczne i rytmiczne, fragmenty piosenek i utworów muzycznych;

4) zapisuje z pamięci jednogłosową melodię tonalną.

2. Rozwijanie umiejętności czytania nut głosem

Uczeń realizuje z nut:

1) nierytmizowane następstwa dźwięków różnej wysokości;

2) proste motywy i melodie jedno- i dwugłosowe oparte o poznane struktury interwałowe i harmoniczne;

3) przebiegi rytmiczne;

4) melodie z akompaniamentem drugiej osoby;

5) proste dwugłosowe przebiegi melodyczne, rytmiczne lub melodyczno-rytmiczne z samodzielną realizacją jednego z głosów lub zespołowo. Zagadnienia melodyczne są realizowane głosem w kluczu wiolinowym i basowym następującymi sposobami: solmizacją, literowo, stopniami gamy oraz pracą z tekstem jako ćwiczenia tonalne i proste atonalne z dbałością o precyzję intonacyjną i rytmiczną. Zagadnienia rytmiczne są realizowane tataizacją, pracą z tekstem oraz technikami perkusyjnymi z dbałością o precyzję rytmiczną.

3. Kształcenie ekspresji muzycznej

Uczeń:

1) tworzy własne wypowiedzi muzyczne (improwizuje głosem i na instrumentach, komponuje miniatury muzyczne);

2) odczytuje i realizuje zapisany tekst muzyczny, zgodnie z zawartymi oznaczeniami wykonawczymi i wskazówkami interpretacyjnymi;

3) aktywnie słucha muzyki, wykorzystując proste formy ruchu, w tym taktowanie.

4. Kształcenie podstawowej wiedzy z zakresu teorii muzyki

Uczeń stosuje:

1) zasady notacji i kaligrafii muzycznej, dotyczące zapisu pojedynczych dźwięków i współbrzmień w kluczach wiolinowym i basowym, na pięciolinii oraz na liniach dodanych dolnych i górnych, symboli interwałów i akordów, wartości rytmicznych nut i pauz, grup rytmicznych, kropki przy nucie, fermaty, łuków, znaków przykluczowych, znaków chromatycznych pojedynczych i podwójnych, przenośników oktawowych, transpozycji, znaków zakończenia utworu i innych skrótów pisowni muzycznej;

2) solmizacyjne i literowe nazwy dźwięków odpowiadających stopniom gamy w poznanych tonacjach, nazwy oktaw w zakresie C - c³;

3) nazewnictwo związane z rodzajami gam i poznanych skal;

4) terminologię związaną z pokrewieństwem gam (równoległość, jednoimienność, koło kwintowe) w zakresie poznanych tonacji;

5) zasady budowy poznanych struktur melodycznych, harmonicznych i metrorytmicznych oraz zasady rozwiązywania dysonansów;

6) terminologię harmoniczną dotyczącą nazewnictwa funkcyjnego i przebiegów harmonicznych (kadencji).

5. Wykorzystanie w praktyce posiadanej wiedzy i umiejętności

Uczeń:

1) stosuje terminologię muzyczną w wypowiedziach ustnych i pisemnych w zakresie zdobytej wiedzy i umiejętności;

2) dostrzega, odczytuje i wykonuje poznane struktury melodyczne (gamy, skale, interwały), harmoniczne (struktury akordowe, funkcje harmoniczne i kadencje) i metrorytmiczne;

3) posługuje się notacją muzyczną do zapisu nut i tworzenia własnych wypowiedzi muzycznych;

4) wykorzystuje zdobytą wiedzę i umiejętności w realizacji innych przedmiotów, zwłaszcza instrumentu głównego, i świadomym odbiorze muzyki.

LITERATURA MUZYCZNA

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Zdobywanie wiedzy z zakresu dzieł reprezentatywnych dla kolejnych epok, czołowych kompozytorów, głównych form, gatunków i stylów muzycznych

Uczeń wykazuje się znajomością rozpoznawania wybranych dzieł muzycznych, określania ich przynależności do stylu epoki historycznej.

2. Umiejętność charakteryzowania elementów muzyki, faktury muzycznej, elementów i sposobów kształtowania formy muzycznej

Uczeń wykazuje się umiejętnością rozpoznawania i określania elementów muzyki, faktury muzycznej, środków wyrazu, sposobów kształtowania dzieła muzycznego oraz charakterystycznych cech podstawowych form i gatunków muzycznych.

3. Znajomość instrumentów muzycznych, głosów ludzkich, rodzajów zespołów muzycznych i ich zastosowania w praktyce wykonawczej różnych epok

Uczeń posiłkuje się znajomością aparatu wykonawczego właściwego dla danej epoki w dziejach muzyki.

4. Określanie cech polskiej muzyki ludowej i jej oddziaływania na twórczość polskich kompozytorów XIX i XX wieku

Uczeń przyswaja podstawowe wiadomości o pieśniach, tańcach, instrumentach i zespołach, zwyczajach i obrzędach w polskiej kulturze ludowej oraz o stylizacjach muzyki ludowej w kompozycjach XIX i XX wieku.

5. Kształtowanie umiejętności opisu, analizy i interpretacji dzieł muzycznych

Uczeń wykorzystuje zdobytą wiedzę do opisu, analizy i interpretacji dzieł muzycznych.

6. Wypracowywanie kreatywnej postawy w zakresie kształcenia w ramach literatury muzycznej

Uczeń tworzy wypowiedzi o muzyce, jej twórcach i rozwoju historycznym na podstawie poznanej literatury muzycznej.

7. Kształcenie aktywnego udziału w życiu muzycznym

Uczeń aktywnie uczestniczy w życiu kulturalnym, w szczególności w różnych formach życia muzycznego.

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Zdobywanie wiedzy z zakresu dzieł reprezentatywnych dla kolejnych epok, czołowych kompozytorów, głównych form, gatunków i stylów muzycznych

Uczeń:

1) wykazuje znajomość dzieł reprezentatywnych dla kolejnych epok w dziejach muzyki:

a) starożytna Grecja,

b) średniowiecze,

c) renesans,

d) barok,

e) klasycyzm,

f) romantyzm,

g) wiek XX i XXI;

2) charakteryzuje twórczość:

a) kompozytorów reprezentatywnych dla epoki, stylu, kierunku, szkoły lub ugrupowania artystycznego,

b) czołowych kompozytorów: J. S. Bacha, W. A. Mozarta, L. van Beethovena, F. Chopina, K. Szymanowskiego, I. Strawińskiego, W. Lutosławskiego;

3) rozpoznaje i opisuje cechy stylu muzycznego:

a) historycznego,

b) narodowego,

c) indywidualnego;

4) porządkuje chronologicznie:

a) sylwetki kompozytorów reprezentatywnych dla epoki, stylu, kierunku,

b) szkoły kompozytorskie,

c) gatunki i formy muzyczne.

2. Umiejętność charakteryzowania elementów muzyki, faktury muzycznej, elementów i sposobów kształtowania formy muzycznej

Uczeń:

1) poprawnie posługuje się terminami i pojęciami muzycznymi określającymi:

a) język dźwiękowy: skale, melodyka, metrorytmika, harmonika, kolorystyka, artykulacja, agogika, dynamika i ich najczęściej spotykane włoskie określenia,

b) rodzaje faktury muzycznej (np. homofoniczna, polifoniczna, instrumentalna, wokalna);

2) określa i charakteryzuje:

a) współczynniki dzieła muzycznego,

b) podstawowe zasady kształtowania formy muzycznej,

c) techniki kompozytorskie charakterystyczne dla różnych stylów historycznych;

3) określa funkcje muzyki różnie rozumiane w poszczególnych epokach;

4) rozróżnia i charakteryzuje gatunki i formy muzyczne typowe dla poszczególnych epok.

3. Znajomość instrumentów muzycznych, głosów ludzkich i rodzajów zespołów muzycznych i ich zastosowania w praktyce wykonawczej różnych epok

Uczeń:

1) charakteryzuje praktykę wykonawczą: instrumenty, głosy ludzkie, rodzaje zespołów muzycznych;

2) określa sposoby ich stosowania - w gatunkach i formach właściwych dla poszczególnych epok.

4. Określanie cech polskiej muzyki ludowej i jej oddziaływania na twórczość polskich kompozytorów XIX i XX wieku

Uczeń:

1) zna regiony muzyczne Polski;

2) posiada podstawowe wiadomości o zwyczajach i obrzędach;

3) wykazuje się znajomością pieśni i tańców ludowych oraz instrumentarium ludowego;

4) określa znaczenie polskiego folkloru muzycznego dla twórczości wybranych twórców muzyki XIX i XX wieku;

5) zna przykłady stylizacji muzyki ludowej oraz wykorzystania folkloru w sposób in crudo.

5. Kształtowanie umiejętności opisu, analizy i interpretacji dzieł muzycznych

Uczeń stosuje posiadaną wiedzę do analizy słuchowej, wzrokowej lub słuchowo-wzrokowej utworów muzycznych:

1) rozpoznaje i opisuje podstawowe techniki kompozytorskie;

2) rozpoznaje i opisuje cechy stylów muzycznych, wskazując przynależność utworu do danego stylu (od średniowiecza do XXI wieku);

3) rozpoznaje i charakteryzuje podstawowe cechy języka muzycznego (np. tonalność, melodykę, harmonikę, fakturę, sposoby kształtowania formy, obsadę wykonawczą, typ wyrazowości);

4) rozpoznaje i opisuje cechy gatunków i form muzycznych typowych dla poszczególnych epok.

6. Wypracowywanie kreatywnej postawy w zakresie kształcenia w ramach literatury muzycznej

Uczeń:

1) wybiera i porządkuje informacje istotne dla literatury muzycznej;

2) wykorzystuje technologię informacyjną i komunikacyjną do odczytania i porządkowania faktów, pojęć i terminów z zakresu literatury muzycznej.

7. Kształcenie aktywnego udziału w życiu muzycznym

Uczeń:

1) wykorzystuje wiedzę z zakresu literatury muzycznej w sposób praktyczny do tworzenia własnych interpretacji;

2) prezentuje własny pogląd na twórczość muzyczną poznaną podczas uczestnictwa w różnych formach życia kulturalnego.

ORKIESTRA

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Kształcenie zamiłowania do muzykowania w orkiestrze

Uczeń rozwija zamiłowanie do gry w orkiestrze, pracy w grupie oraz odczuwa satysfakcję z powierzonych i zrealizowanych zadań artystycznych.

2. Przygotowanie ucznia do pracy w orkiestrze

Uczeń:

1) kształtuje wiedzę i umiejętności niezbędne do gry w zespole orkiestrowym;

2) wykorzystuje doświadczenia zdobyte w trakcie nauki innych zajęć edukacyjnych artystycznych.

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Kształcenie zamiłowania do muzykowania w orkiestrze

Uczeń:

1) jest świadomy roli, jaką pełni instrumentalista w zespole;

2) wykazuje dyscyplinę artystyczną i ogólnowychowawczą;

3) jest systematyczny, punktualny, cierpliwy, wytrwały i koleżeński;

4) uczestniczy w prezentacjach zespołu;

5) posiada umiejętność koncentrowania się;

6) dba o estetykę sceniczną zespołu, zgodną z obowiązującymi normami.

2. Przygotowanie ucznia do pracy w orkiestrze

Uczeń:

1) zna notację muzyczną, w szczególności: wartości nut i pauz, metrum, wysokości dźwięków, znaki chromatyczne; orientuje się we współzależności głosów w utworach orkiestrowych;

2) czyta nuty ze zrozumieniem w zakresie umożliwiającym wykonanie a vista prostych utworów muzycznych, wykonanych w wolnym tempie;

3) posiada podstawowe umiejętności w zakresie techniki gry na instrumencie;

4) wykorzystuje w grze podstawowe dla swojego instrumentu sposoby artykulacji, agogiki, dynamiki oraz frazowania;

5) samodzielnie stroi swój instrument i dba o prawidłową intonację;

6) zachowuje prawidłową postawę podczas gry;

7) dba o puls, swobodę ruchu oraz odpowiednią koncentrację podczas pracy w zespole;

8) kształtuje piękno barwy dźwięku podczas gry;

9) samodzielnie przygotowuje swoje miejsce pracy do zajęć, koryguje popełniane błędy, słuchając pozostałych członków zespołu;

10) dba o właściwe wyposażenie do pracy w orkiestrze;

11) samodzielnie zaznacza w nutach uwagi nauczyciela prowadzącego zajęcia;

12) wykorzystuje technologię informacyjną i komunikacyjną w zakresie wskazanym przez nauczyciela (np. dokonuje nagrań audio próby, lekcji lub własnej gry w domu) do lepszego przygotowania prezentacji muzycznej;

13) dokonuje krytycznej oceny wykonywanego utworu oraz koryguje popełniane błędy;

14) pracuje w zespole nad zadaniami wyznaczonymi przez nauczyciela;

15) wykazuje gotowość do występów.

PODSTAWY RYTMIKI

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Rozwijanie dyspozycji muzycznej

Uczeń realizuje ćwiczenia ruchowe, słuchowe i słuchowo-ruchowe.

2. Kształcenie ekspresji muzycznej i muzyczno-ruchowej, twórczej postawy oraz kompetencji społecznych

Uczeń tworzy własne wypowiedzi muzyczne, rozwija wyobraźnię i kreatywność.

3. Zdobywanie wiedzy ogólnomuzycznej

Uczeń rozpoznaje i świadomie nazywa zjawiska muzyczne.

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Rozwijanie dyspozycji muzycznej

Uczeń:

1) świadomie i aktywnie słucha muzyki;

2) jest uwrażliwiony na zmiany wysokości dźwięków i relacje między nimi;

3) rozpoznaje barwę brzmienia instrumentów muzycznych;

4) realizuje różnymi sposobami puls i akcent metryczny oraz rytmy złożone z poznanych wartości;

5) rozpoznaje słuchowo i wykonuje różnymi sposobami motywy, tematy i frazy melodyczne, rytmiczne i melodyczno-rytmiczne.

2. Kształcenie ekspresji muzycznej i muzyczno-ruchowej, twórczej postawy oraz kompetencji społecznych

Uczeń:

1) interpretuje ruchem i za pomocą instrumentów orffowskich: wartości rytmiczne, akcenty metryczne, różnego rodzaju tematy rytmiczne, kanony i piosenki;

2) improwizuje ruchem, głosem oraz na instrumentach orffowskich;

3) wyraża ruchem nastrój i charakter muzyki;

4) reaguje ruchem na elementy dzieła muzycznego;

5) wykonuje lub tworzy akompaniament do piosenek i utworów instrumentalnych;

6) rozpoznaje podstawowe kroki tańców polskich i potrafi je wykonać;

7) wykazuje się kreatywnością w tworzeniu i realizacji własnych pomysłów;

8) współpracuje w zespole w ramach przydzielonych zadań;

9) buduje relacje w grupie oparte na zaufaniu i dzieleniu się wiedzą.

3. Zdobywanie wiedzy ogólnomuzycznej

Uczeń:

1) realizuje w ćwiczeniach i zabawach ruchowych poznane wartości rytmiczne: cała nuta, cała nuta z kropką, półnuta, półnuta z kropką, ćwierćnuta, ósemki, szesnastki oraz odpowiadające im pauzy, grupy rytmiczne: ćwierćnuta z kropką i ósemka, grupy szesnastkowe, synkopy, triola ósemkowa;

2) stosuje zasady notacji i kaligrafii muzycznej;

3) rozpoznaje metrum dwudzielne i trójdzielne o ćwierćnutowej i ósemkowej jednostce miary;

4) realizuje, analizuje i zapisuje dyktanda rytmiczne i melodyczno-rytmiczne w formie: "uzupełnianek" i "układanek";

5) zna nazwy oraz sposoby gry na instrumentach orffowskich;

6) stosuje graficzny obraz wartości, grup rytmicznych oraz pauz, kojarzy go z wyobrażeniem słuchowym.

RYTMIKA

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Kształtowanie wrażliwości muzycznej, rozwijanie wyobraźni i pamięci muzycznej oraz ruchowej

Uczeń:

1) integruje i wykorzystuje wiedzę z zajęć edukacyjnych artystycznych;

2) interpretuje ruchem utwory muzyczne zgodnie z ich formą i charakterem, z uwzględnieniem estetyki i ekspresji muzyczno-ruchowej.

2. Rozwijanie aktywnej i twórczej postawy

Uczeń działa w ramach projektów artystycznych.

3. Zdobywanie praktycznej wiedzy z zakresu wybranych zagadnień metody E. Jaques- Dalcroze'a

Uczeń realizuje ćwiczenia słuchowo-ruchowe i słuchowo-głosowe, kształci umiejętność szybkiego reagowania na bodźce muzyczne.

4. Rozwijanie sprawności fizycznej i świadomości ruchu

Uczeń ćwiczy aparat ruchowy i wyrabia świadomość poczucia ciała.

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Kształtowanie wrażliwości muzycznej, rozwijanie wyobraźni i pamięci muzycznej oraz ruchowej

Uczeń:

1) świadomie określa elementy dzieła muzycznego i wyraża je w ruchu, odzwierciedla ruchem zmiany agogiczne, dynamiczne i artykulacyjne, prowadzi ruch zgodnie z czasem trwania motywu, frazy, zdania, okresu muzycznego (poprzednik - następnik);

2) rozpoznaje w utworach muzycznych i tworzy formy: AB, ABA, wykorzystując rożne typy ćwiczeń rytmicznych;

3) wykorzystuje zdobytą wiedzę teoretyczną w działaniach praktycznych.

2. Rozwijanie aktywnej i twórczej postawy

Uczeń:

1) rozwija inwencję twórczą przez działania oparte na improwizacji ruchowej, wokalnej i instrumentalnej;

2) pracuje z innymi osobami w ramach wspólnych projektów i działań, doskonaląc umiejętności interpersonalne;

3) zdobywa umiejętność radzenia sobie z tremą podczas uczestnictwa w projektach artystycznych.

3. Zdobywanie praktycznej wiedzy z zakresu wybranych zagadnień metody E. Jaques- Dalcroze'a

Uczeń:

1) wyraża w ruchu wartości rytmiczne nut i pauz w taktach o ćwierćnutowej jednostce miary;

2) realizuje wartości, grupy i tematy rytmiczne według ustalonego tempa, w określonej dynamice i artykulacji;

3) rozróżnia w przebiegu muzycznym i wyraża w ruchu akcent metryczny;

4) realizuje w różnorodny sposób: łańcuchy realizacji tematów rytmicznych, ostinato rytmiczne, a także polirytmię, polimetrię i uzupełnienie rytmiczne;

5) kształci umiejętność szybkiego reagowania na bodźce w ćwiczeniach inhibicyjnoincytacyjnych, rozwija umiejętność koncentracji i samokontroli;

6) rozpoznaje ze słuchu i wyraża w ruchu struktury dźwiękowe (interwały, trójdźwięki), reaguje ruchem na przebieg harmoniczny, kierunek i strukturę interwałową linii melodycznej.

4. Rozwijanie sprawności fizycznej i świadomości ruchu

Uczeń:

1) utrzymuje prawidłową postawę ciała;

2) rozwija sprawność fizyczną i świadomość ruchu przez ćwiczenia z zakresu techniki ruchu, w szczególności wzmacniające, odprężające i rozciągające;

3) kształci koordynację i pamięć ruchową oraz orientację w przestrzeni.

ZASADY MUZYKI Z ELEMENTAMI EDYCJI NUT

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Kształcenie podstawowej wiedzy z zakresu zasad muzyki

Uczeń zdobywa podstawową wiedzę z zakresu materiału dźwiękowego, elementów notacji muzycznej, metrorytmiki, budowy skal, gam, interwałów i akordów.

2. Wykorzystywanie wiedzy z zakresu zasad muzyki i edycji nut w działaniach praktycznych

Uczeń:

1) w praktyce wykorzystuje poznane wiadomości w tworzeniu i określaniu zapisu muzycznego;

2) posługuje się edytorem nut.

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Kształcenie podstawowej wiedzy z zakresu zasad muzyki

Uczeń:

1) definiuje podstawowe cechy dźwięku;

2) zna zasady pisowni muzycznej (pięciolinia, nazwy oktaw, sposoby zapisywania nut i pauz, klucze: wiolinowy, basowy, altowy);

3) rozróżnia określenia: skala, gama, tonacja;

4) zna budowę gamy durowej (naturalnej) i gamy molowej (we wszystkich odmianach);

5) zna budowę pentatoniki bezpółtonowej oraz skal: modalnych, całotonowej, chromatycznej nieregularnej i góralskiej;

6) zna budowę trójdźwięków (durowy i molowy we wszystkich postaciach, zwiększony i zmniejszony) oraz budowę dominanty septymowej (we wszystkich postaciach) z rozwiązaniem;

7) definiuje podstawowe pojęcia metrorytmiczne;

8) zna podział wartości rytmicznych;

9) zna zasady grupowania wartości rytmicznych w różnego rodzaju taktach;

10) zna budowę interwałów prostych i złożonych;

11) określa interwały charakterystyczne z rozwiązaniami (major naturalny, minor naturalny i harmoniczny);

12) definiuje podstawowe elementy dzieła muzycznego (melodyka, rytmika, harmonika, agogika, dynamika, artykulacja, kolorystyka).

2. Wykorzystywanie wiedzy z zakresu zasad muzyki i edycji nut w działaniach praktycznych

Uczeń:

1) stosuje poznane zasady notacji muzycznej;

2) zapisuje za pomocą edytora nutowego jeden głos i dwugłos (z wykorzystaniem agogiki, dynamiki i metrorytmiki);

3) rozpoznaje gamy durowe naturalne i gamy molowe (we wszystkich odmianach) do siedmiu znaków przykluczowych;

4) określa pokrewieństwo tonacji;

5) buduje pentatonikę bezpółtonową, skale modalne, skale całotonową i chromatyczną nieregularną;

6) określa i buduje poznane trójdźwięki oraz dominantę septymową z rozwiązaniem;

7) stosuje poznane wartości rytmiczne i zasady ich grupowania;

8) określa i buduje poznane interwały;

9) rozwiązuje poznane interwały charakterystyczne;

10) transponuje melodię (do innego klucza, tonacji i oktaw);

11) posługuje się podstawowymi pojęciami z zakresu agogiki, dynamiki i artykulacji. ZESPÓŁ INSTRUMENTALNY

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Kształcenie umiejętności gry w zespole instrumentalnym

Uczeń:

1) zdobywa umiejętność współdziałania oraz pracy w grupie;

2) jest odpowiedzialny za wykonywaną pracę;

3) kształci umiejętność gry w zespole o różnorodnym składzie.

2. Rozwój umiejętności wykonawczych w zespole instrumentalnym

Uczeń:

1) posiada wiedzę i umiejętności zdobyte na indywidualnych lekcjach gry na instrumencie, umie je wykorzystać w pracy w zespole;

2) wykazuje się kreatywnością w odczytaniu i wykonaniu utworu.

3. Prezentacja muzyczna

Uczeń:

1) bierze aktywny udział w audycjach, koncertach indywidualnych i zespołowych;

2) rozwija swoją wrażliwość muzyczną i estetyczną;

3) rozwija swoje zainteresowania muzyczne i pasję do muzykowania zespołowego.

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Kształcenie umiejętności gry w zespole instrumentalnym

Uczeń:

1) jest świadomy roli, jaką pełni instrumentalista w zespole;

2) motywuje innych członków grupy do współdziałania w zespole;

3) dostraja swój instrument pod kierunkiem nauczyciela do gry w zespole;

4) jest uwrażliwiony na zmiany intonacji;

5) wykazuje dbałość o elementy metrorytmiczne podczas pracy w zespole;

6) jest systematyczny, punktualny, cierpliwy i wytrwały oraz koleżeński w grupie;

7) potrafi samodzielnie przygotować swój warsztat pracy do zajęć;

8) pracuje w zespole nad zadaniami wyznaczonymi przez nauczyciela;

9) dostrzega i koryguje błędy popełniane w grze zespołowej.

2. Rozwój umiejętności wykonawczych w zespole instrumentalnym

Uczeń:

1) zna notację muzyczną, w szczególności: podział wartości nut i pauz, metrum, wysokości dźwięków, znaki chromatyczne;

2) wykazuje umiejętność gry z nut oraz orientację we współzależności głosów w utworach;

3) czyta nuty ze zrozumieniem, potrafi wykonać a vista łatwe utwory muzyczne o prostej fakturze, zagrane w wolnym tempie;

4) posługuje się prawidłową postawą podczas gry;

5) w sposób prawidłowy posługuje się techniką gry na swoim instrumencie;

6) wykazuje dbałość o barwę i jakość dźwięku podczas gry;

7) wykorzystuje w grze charakterystyczne dla swojego instrumentu sposoby artykulacji, agogiki, dynamiki oraz frazowania.

3. Prezentacja muzyczna

Uczeń:

1) wykonuje program przygotowany w ramach zespołu;

2) uczestniczy w prezentacjach zespołu;

3) dba o swój wizerunek sceniczny oraz estetykę zespołu;

4) potrafi dokonać krytycznej oceny wykonanego utworu;

5) wykorzystuje do prezentacji muzycznej technologię informacyjną i komunikacyjną w zakresie wskazanym przez nauczyciela.

OBOWIĄZKOWE ZAJĘCIA EDUKACYJNE DLA SZKOŁY MUZYCZNEJ I STOPNIA

AUDYCJE MUZYCZNE

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Zdobywanie wiedzy z zakresu budowy dzieła muzycznego, obsady wykonawczej, polskich tańców narodowych, twórczości wybranych kompozytorów i epok

Uczeń:

1) posługuje się pojęciami muzycznymi;

2) potrafi opisać dzieło, posługując się terminologią muzyczną.

2. Kształcenie umiejętności świadomego odbioru muzyki

Uczeń rozpoznaje zagadnienia w słuchanych przykładach z literatury muzycznej, zwraca uwagę na różnorodność środków wyrazu.

3. Kształcenie umiejętności analizy utworów muzycznych

Uczeń opisuje dzieło, posługując się terminologią muzyczną na podstawie zapisu nutowego.

4. Rozwijanie kreatywności

Uczeń rozwija wyobraźnię i wrażliwość muzyczną, aktywnie słucha muzyki.

5. Rozbudzanie zainteresowania literaturą muzyczną

Uczeń świadomie słucha muzyki, uczestniczy w wydarzeniach muzycznych.

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Zdobywanie wiedzy z zakresu budowy dzieła muzycznego, obsady wykonawczej, polskich tańców narodowych, twórczości wybranych kompozytorów i epok

Uczeń:

1) stosuje podstawowe pojęcia z zakresu:

a) elementów dzieła muzycznego (rytmiki, melodyki, harmoniki, artykulacji, agogiki, dynamiki, kolorystyki),

b) budowy utworu (w oparciu o budowę okresową i ewolucyjną),

c) faktury utworu (monofonia, polifonia, homofonia),

e) obsady wykonawczej wokalnej i instrumentalnej (solista, zespół kameralny, orkiestra, chór),

f) budowy instrumentów muzycznych i rodzajów głosu ludzkiego;

2) wymienia cechy polskich tańców narodowych oraz cechy polskiej muzyki ludowej, posługuje się pojęciem stylizacji muzyki ludowej;

3) wymienia i ogólnie charakteryzuje:

a) epoki (średniowiecze, renesans, barok, klasycyzm, romantyzm, muzykę XX i XXI wieku),

b) twórczość wybranych kompozytorów (w szczególności: J. S. Bacha, W. A. Mozarta, F. Chopina, K. Szymanowskiego, W. Lutosławskiego),

c) zawody związane z muzyką, w tym: wykonawca - instrumentalista i wokalista, kompozytor, dyrygent, lutnik, reżyser dźwięku,

d) najważniejsze wydarzenia muzyczne (np. festiwale, konkursy);

4) potrafi korzystać ze wskazanych tradycyjnych i multimedialnych zbiorów literatury muzycznej, oprogramowania komputerowego wspomagającego naukę i rozwój kompetencji muzycznych.

2. Kształcenie umiejętności świadomego odbioru muzyki

Uczeń:

1) rozpoznaje w słuchanych przykładach muzycznych:

a) elementy dzieła muzycznego (rytmikę, melodykę, harmonikę, artykulację, agogikę, dynamikę, kolorystykę),

b) budowę utworu (okresową i ewolucyjną),

c) fakturę utworu muzycznego (monofonię, polifonię, homofonię),

d) formy muzyczne (kanon, formę okresową dwui trzyczęściową, rondo, temat z wariacjami),

e) obsadę wykonawczą wokalną i instrumentalną (solista, zespół kameralny, orkiestra, chór),

f) brzmienie instrumentów muzycznych i rodzaje głosu ludzkiego;

2) określa na przykładach muzycznych cechy polskich tańców narodowych.

3. Kształcenie umiejętności analizy utworów muzycznych

Uczeń:

1) zauważa w zapisie nutowym:

a) elementy dzieła muzycznego (rytmikę, melodykę, harmonikę, artykulację, agogikę, dynamikę, kolorystykę),

b) budowę utworu (okresową i ewolucyjną),

c) fakturę utworu muzycznego (monofonię, polifonię, homofonię),

d) formy muzyczne (kanon, formę okresową dwui trzyczęściową, rondo, temat z wariacjami),

e) polskie tańce narodowe;

2) odczytuje z partytury obsadę wykonawczą.

4. Rozwijanie kreatywności

Uczeń:

1) komponuje miniatury muzyczne z wykorzystaniem cech polskich tańców narodowych oraz wybranych form muzycznych;

2) stosuje proste formy ruchu podczas słuchania utworu muzycznego.

5. Rozbudzanie zainteresowania literaturą muzyczną

Uczeń:

1) zapoznaje się z różnorodną literaturą muzyczną;

2) kształtuje umiejętność świadomego odbioru muzyki i jej wartościowania;

3) wyraża własne opinie dotyczące słuchanych utworów;

4) bierze udział w koncertach i festiwalach.

CHÓR

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Śpiewanie zespołowe

Uczeń posiada umiejętności pracy w zespole, potrafi ponosić odpowiedzialność za siebie i grupę oraz świadomie współtworzy dzieło.

2. Elementarna wiedza i umiejętności z zakresu techniki wokalnej

Uczeń świadomie i umiejętnie posługuje się aparatem głosowym.

3. Podstawowa wiedza dotycząca literatury chóralnej

Uczeń zna literaturę chóralną realizowaną w trakcie zajęć chóralnych.

4. Przygotowanie do prezentacji muzyki chóralnej

Uczeń bierze czynny udział w audycjach, koncertach, konkursach i festiwalach.

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Śpiewanie zespołowe

Uczeń:

1) zachowuje prawidłową postawę podczas śpiewu w chórze (siedzącą i stojącą);

2) prawidłowo reaguje na gest dyrygenta;

3) dba o spójność i wyrównanie brzmienia;

4) współpracuje z grupą w zespole chóralnym;

5) świadomie współtworzy dzieło (interpretacja i ogólny wyraz artystyczny);

6) interpretuje ze zrozumieniem tekst słowny i muzyczny;

7) czyta nuty głosem a vista w stopniu podstawowym;

8) opanowuje pamięciowo część utworów poznanych podczas zajęć chóru.

2. Elementarna wiedza i umiejętności z zakresu techniki wokalnej

Uczeń:

1) posiada podstawową wiedzę niezbędną do rozwijania techniki wokalnej;

3) świadomie operuje dynamiką;

4) precyzyjnie realizuje rytmikę utworu.

3. Podstawowa wiedza dotycząca literatury chóralnej

Uczeń:

1) potrafi przedstawić sylwetki kompozytorów wykonywanych utworów chóralnych;

2) posiada podstawowe wiadomości o stylach wykonywanych utworów;

3) wykorzystuje i łączy w działaniach praktycznych wiedzę z zakresu przedmiotów ogólnomuzycznych.

4. Przygotowanie do prezentacji muzyki chóralnej

Uczeń:

1) dba o estetykę zachowania się na scenie;

2) właściwie interpretuje dzieła muzyczne przygotowywane pod kierunkiem dyrygenta zespołu chóralnego;

3) świadomie współtworzy dzieło (ogólny wyraz artystyczny, interpretacja, rytmika, artykulacja, dynamika, agogika).

FORTEPIAN DODATKOWY

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Poznanie podstawowych wiadomości na temat fortepianu Uczeń poznaje budowę i możliwości brzmieniowe instrumentu.

2. Opanowanie podstaw gry na fortepianie

Uczeń prawidłowo posługuje się aparatem gry na fortepianie oraz nabywa podstawowych umiejętności technicznych i interpretacyjnych w grze na instrumencie.

3. Nauka gry a vista

Uczeń kształci podstawowe umiejętności gry a vista łatwych utworów muzycznych.

4. Kształcenie umiejętności gry w zespole

Uczeń poznaje zasady gry w zespole, wykorzystując nabytą wiedzę i umiejętności muzyczne.

5. Kształcenie umiejętności samodzielnej pracy

Uczeń:

1) świadomie realizuje wyznaczone przez nauczyciela cele;

2) w pracy nad utworem posługuje się posiadaną wiedzą oraz świadomie uczy się utworu na pamięć.

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Poznanie podstawowych wiadomości na temat fortepianu

Uczeń:

1) zna i określa poszczególne części fortepianu;

2) zna możliwości brzmieniowe instrumentu;

3) prawidłowo rozpoznaje klawisze i oktawy.

2. Opanowanie podstaw gry na fortepianie

Uczeń:

1) zachowuje odpowiednią postawę przy instrumencie;

2) prawidłowo posługuje się aparatem gry (ułożenie rąk, pozycja dłoni i palców, swoboda nadgarstka, koordynacja i niezależność rąk);

3) realizuje podstawowy zapis notacji muzycznej w kluczu wiolinowym i basowym (przyporządkowuje nutę jako zapis graficzny właściwym klawiszom, prawidłowo odczytuje rytm i znaki chromatyczne);

4) prawidłowo realizuje zapis graficzny artykulacji i dynamiki;

5) posługuje się artykulacją portato, legato i staccato;

6) posługuje się techniką palcową w stopniu podstawowym;

7) stosuje zróżnicowaną dynamikę;

8) zna podstawowe zasady kształtowania dźwięku.

3. Nauka gry a vista

Uczeń:

1) dokonuje wstępnej analizy tekstu;

2) gra a vista proste utwory, każdą ręką osobno - w kluczu wiolinowym i basowym.

4. Kształcenie umiejętności gry w zespole

Uczeń:

1) gra łatwe utwory na 4 ręce z nauczycielem lub innym uczniem;

2) realizuje spójną interpretację w zespole (agogika, dynamika).

5. Kształcenie umiejętności samodzielnej pracy

Uczeń:

1) realizuje zalecenia nauczyciela oraz koryguje popełniane błędy podczas samodzielnej pracy;

2) wykonuje z pamięci wybrane utwory;

3) wykorzystuje wiedzę zdobytą na innych przedmiotach (zwłaszcza ogólnomuzycznych).

INSTRUMENT GŁÓWNY - AKORDEON

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Rozbudzenie zamiłowania ucznia do muzyki i jego zainteresowania nauką gry na instrumencie

Rozwijanie zainteresowań i uzdolnień ucznia, kształtowanie jego wrażliwości estetycznej, wyobraźni oraz poczucia piękna.

Uczeń:

1) zdobywa wiedzę ogólnomuzyczną, niezbędną do nauki gry na akordeonie;

2) poznaje podstawową literaturę akordeonową - oryginalną i transkrybowaną.

2. Opanowanie techniczno-wykonawczych podstaw gry na instrumencie

Uczeń:

1) zdobywa wiedzę na temat ogólnej budowy instrumentu, prawidłowej postawy podczas gry oraz zasad prawidłowego prowadzenia i zmian miecha;

2) zapoznaje się z podstawowymi sposobami wydobywania i kształtowania dźwięku na akordeonie.

3. Kształcenie umiejętności organizowania samodzielnej pracy nad wyznaczonymi zadaniami

Wdrażanie ucznia do systematycznego ćwiczenia na instrumencie, kształtowanie umiejętności ćwiczenia efektywnego oraz samodzielnego przygotowania łatwych utworów.

4. Przygotowanie do występów publicznych

Uczeń:

1) kształtuje umiejętności koncentracji i panowania nad tremą oraz różnych sposobów zapamiętywania utworów;

2) przyswaja podstawowe elementy obycia scenicznego;

3) zdobywa umiejętności dokonywania właściwej samooceny występu publicznego;

4) rozwija psychiczną gotowość do występów publicznych;

5) poszerza liczbę utworów w swoim repertuarze.

5. Przygotowanie do aktywnego uczestnictwa w różnych formach życia artystycznego

Uczeń:

1) uczestniczy jako solista i kameralista w różnych formach muzykowania zespołowego;

2) jest świadomym odbiorcą kultury jako słuchacz koncertów, spektakli operowych i teatralnych;

3) czynnie uczestniczy w domowym muzykowaniu.

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Rozbudzenie zamiłowania ucznia do muzyki i jego zainteresowania nauką gry na instrumencie

Uczeń:

1) posiada podstawową wiedzę z zakresu zasad muzyki (notacja muzyczna, główne pojęcia i terminy muzyczne) niezbędną do gry na instrumencie;

2) zna repertuar akordeonowy - oryginalny i transkrybowany w zakresie szkoły muzycznej I stopnia;

3) czyta zapis nutowy w kluczu wiolinowym i basowym;

4) samodzielnie odczytuje tekst ze zrozumieniem;

5) wykorzystuje zdobytą wiedzę ogólnomuzyczną w pracy nad utworem.

2. Opanowanie techniczno-wykonawczych podstaw gry na instrumencie

Uczeń:

1) zna ogólną budowę instrumentu, potrafi nazwać poszczególne części akordeonu i określić ich rolę w procesie powstawania dźwięku;

2) zna podstawowe zasady prawidłowej eksploatacji akordeonu;

3) zna i stosuje podstawowe sposoby artykulacji akordeonowej: palcowej, miechowej i miechowo-palcowej;

4) zachowuje prawidłową postawę podczas gry na instrumencie;

5) prawidłowo prowadzi i zmienia miech;

6) posługuje się prawidłowo ukształtowanym aparatem gry;

7) jest wrażliwy na jakość i estetykę dźwięku;

8) poprawnie wykonuje utwory muzyczne o łatwym i średnim stopniu trudności, wykorzystując zdobyte umiejętności techniczne i ogólnomuzyczne.

3. Kształcenie umiejętności organizowania samodzielnej pracy nad wyznaczonymi zadaniami

Uczeń:

1) zna cele i sposoby efektywnego ćwiczenia;

2) samodzielnie pracuje w domu nad zadaniami wyznaczonymi przez nauczyciela;

3) świadomie ćwiczy i koryguje własne błędy;

4) opracowuje pod względem techniczno-wykonawczym łatwe utwory (wstępne opracowanie aplikatury, zmian miecha, regestracji).

4. Przygotowanie do występów publicznych

Uczeń:

1) zna sposoby uczenia się utworów na pamięć;

2) przygotowuje utwory do wykonania estradowego;

3) wykonuje wybrane utwory z pamięci;

4) bierze udział w audycjach i koncertach szkolnych, przesłuchaniach oraz innych formach prezentacji artystycznej.

5. Przygotowanie do aktywnego uczestnictwa w różnych formach życia artystycznego

Uczeń:

1) poznaje życie kulturalne środowiska, korzystając z wiedzy ogólnomuzycznej i aktualnych informacji multimedialnych;

2) czynnie uczestniczy w życiu szkoły i środowiska lokalnego, występując jako solista lub muzykując w różnych zespołach;

3) jest aktywnym uczestnikiem muzykowania domowego w różnych formach życia rodzinnego;

4) posiada podstawowe przygotowanie do uczestnictwa w kulturze.

INSTRUMENT GŁÓWNY - ALTÓWKA

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Umuzykalnienie i rozbudzenie wrażliwości muzycznej

Uczeń:

1) rozwija zainteresowania muzyczne, uczęszczając na koncerty i słuchając muzyki z nagrań;

2) uczestniczy w życiu muzycznym szkoły i środowiska.

2. Poznanie teoretycznych podstaw gry na instrumencie

Uczeń:

1) poznaje zasady notacji muzycznej oraz podstawowe terminy i pojęcia niezbędne do realizacji tekstu muzycznego;

2) zdobywa wiedzę na temat budowy instrumentu.

3. Opanowanie podstawowych umiejętności gry na instrumencie

Uczeń:

1) kształci prawidłową postawę podczas gry na instrumencie oraz umiejętność prawidłowego posługiwania się aparatem gry;

2) poznaje zasady strojenia i konserwacji instrumentu;

3) rozwija podstawy techniki gry na instrumencie oraz wrażliwość na jakość dźwięku i intonację;

4) potrafi tworzyć proste tematy melodyczne i grać ze słuchu.

4. Kształcenie umiejętności organizowania samodzielnej pracy nad wyznaczonymi zadaniami

Uczeń pod kierunkiem nauczyciela poznaje sposoby samodzielnej pracy w zakresie organizacji pracy, kontroli swojej gry i samooceny.

5. Przygotowanie do występów publicznych

Uczeń poznaje zasady występów solowych i zespołowych, kształtuje umiejętności koncentracji, prezentacji estradowej oraz współpracy z innymi muzykami.

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Umuzykalnienie i rozbudzenie wrażliwości muzycznej

Uczeń:

1) czynnie uczestniczy w życiu muzycznym szkoły i środowiska;

2) rozróżnia i definiuje podstawowe gatunki muzyki (muzyka klasyczna, ludowa, rozrywkowa, jazz);

3) określa własne preferencje repertuarowe i brzmieniowe;

4) samodzielnie poszukuje interesujących interpretacji i wykonań.

2. Poznanie teoretycznych podstaw gry na instrumencie

Uczeń:

1) zna budowę altówki i smyczka;

2) definiuje poszczególne części instrumentu i smyczka;

3) czyta zapis nutowy w kluczu altowym i wiolinowym;

4) rozumie znaczenie podstawowych pojęć muzycznych;

5) zna zasady prawidłowego wydobywania i kształtowania dźwięku;

6) zdobywa podstawową wiedzę na temat stylów i epok.

3. Opanowanie podstawowych umiejętności gry na instrumencie

Uczeń:

1) zna i stosuje podstawowe zasady konserwacji altówki i smyczka;

2) przyjmuje prawidłową postawę podczas gry;

3) posługuje się prawidłowym aparatem gry;

4) prawidłowo koryguje intonację;

5) zwraca uwagę na jakość dźwięku podczas gry;

6) samodzielnie odczytuje z nut łatwy utwór;

7) interpretuje utwór zgodnie z zapisem nutowym (metrorytmika, dynamika, agogika);

8) opanowuje technikę gry w stopniu umożliwiającym dalsze kształcenie, stosuje prawidłowy podział smyczka oraz operuje podstawowymi sposobami artykulacji (detache, portato, legato, martele);

9) stosuje różne techniki zapamiętywania tekstu;

10) potrafi prawidłowo zmieniać pozycje w zakresie I-III;

11) stosuje wibrację długich dźwięków;

12) prawidłowo realizuje proste akordy i dwudźwięki;

13) wykazuje się umiejętnością frazowania;

14) gra ze słuchu proste melodie.

4. Kształcenie umiejętności organizowania samodzielnej pracy nad wyznaczonymi zadaniami

Uczeń:

1) dba o prawidłowe warunki pracy (materiały nutowe, ustawienie pulpitu, oświetlenie);

2) pokonuje problemy techniczne przez dobór odpowiednich sposobów ćwiczenia;

3) prawidłowo odtwarza głosem linię melodyczną;

4) rozpoznaje i koryguje błędy;

5) opracowuje plan pracy, uwzględniając ćwiczenie w harmonogramie dnia.

5. Przygotowanie do występów publicznych

Uczeń:

1) potrafi skupić się przed i w trakcie występu;

2) współpracuje z innymi muzykami;

3) w prezentacji estradowej wykorzystuje wyobraźnię muzyczną i ekspresję.

INSTRUMENT GŁÓWNY - FAGOT

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Rozbudzenie zainteresowania muzyką

Uczeń:

1) rozwija uzdolnienia muzyczne i predyspozycje do gry na fagocie - odpowiednio do wieku;

2) zdobywa wiedzę o muzyce, zna podstawowe pojęcia i terminy muzyczne;

3) chętnie uczestniczy w życiu muzycznym i kulturalnym.

2. Opanowanie podstaw gry na instrumencie

Uczeń zna i stosuje w praktyce różnorodne metody pracy z instrumentem.

3. Wykorzystanie nabytej wiedzy i umiejętności w praktyce

Uczeń realizuje indywidualne i zespołowe projekty artystyczne w zakresie swojej specjalności.

4. Przygotowanie do występów publicznych

Uczeń posiada umiejętności w zakresie występów publicznych.

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Rozbudzenie zainteresowania muzyką

Uczeń:

1) świadomie słucha muzyki i dokonuje właściwego wyboru literatury muzycznej oraz nagrań;

2) rozpoznaje brzmienie fagotu w słuchanych utworach;

3) znajduje w środkach masowego przekazu informacje o interesujących go nagraniach muzycznych, poszerzających jego wiedzę w tym zakresie;

4) porównuje różne interpretacje wysłuchanych utworów;

5) poszerza wiedzę na temat epok w historii muzyki i kompozytorów;

6) zna podstawową literaturę muzyczną przeznaczoną na fagot;

7) zna w stopniu podstawowym historię swojego instrumentu;

8) gra utwory o zróżnicowanym charakterze wybrane przez pedagoga;

9) zna i stosuje podstawowe pojęcia i terminy muzyczne, w szczególności: dźwięk, melodia, harmonia, rytm, agogika, metrum, artykulacja, dynamika, tonacja, gama, pasaż, akord;

10) wykorzystuje poznaną wiedzę z zakresu epok, stylów i kompozytorów w pracy nad utworami oraz podczas rozmów o muzyce;

11) wykazuje szczególne zainteresowanie grą na instrumencie.

2. Opanowanie podstaw gry na instrumencie

Uczeń:

1) czyta poprawnie nuty w kluczu basowym;

2) zna zasady notacji muzycznej w stopniu umożliwiającym samodzielne odczytanie zapisu nutowego w ramach realizowanego programu;

3) zna budowę i higienę użytkowania stroika fagotowego;

4) przestrzega podstawowych warunków higieny pracy (np. wietrzenie pomieszczeń, odpowiednie oświetlenie, prawidłowe ustawienie pulpitu);

5) dba i właściwie troszczy się o instrument;

6) potrafi określić poszczególne części fagotu;

7) samodzielnie składa i rozkłada instrument;

8) opanowuje technikę prawidłowego oddechu i zadęcia;

9) kontroluje i właściwie prowadzi strumień powietrza;

10) utrzymuje właściwą postawę ciała podczas gry, trzyma instrument pod odpowiednim kątem oraz poprawnie układa ręce i palce;

11) zna i stosuje właściwą aplikaturę w obrębie skali B₁-f¹;

12) zna i stosuje podstawowe rodzaje artykulacji, w szczególności legato, non legato;

13) umiejętnie stosuje podstawowe określenia dynamiczne, takie jak: piano, mezzopiano, mezzoforte, forte, crescendo, decrescendo;

14) prawidłowo odczytuje i realizuje oznaczenia tempa;

15) właściwie odczytuje i realizuje rytm w wykonywanych utworach;

16) potrafi nastroić instrument z pomocą nauczyciela oraz dba o poprawną intonację dźwięków;

17) dysponuje biegłością palcową w stopniu podstawowym;

18) zwraca uwagę na jakość i estetykę dźwięku;

19) realizuje w stopniu zadowalającym przewidziane dla niego zadania techniczno-wykonawcze.

3. Wykorzystanie nabytej wiedzy i umiejętności w praktyce

Uczeń:

1) samodzielnie i bezbłędnie odczytuje dostosowany do jego możliwości zapis nutowy; uwzględnia metrorytmikę, dynamikę i agogikę;

2) interpretuje utwory pod nadzorem pedagoga zgodnie z kanonami stylu i formy muzycznej; wyraża emocje i wydobywa charakter utworu;

3) samodzielnie i efektywnie ćwiczy, korygując popełniane błędy;

4) poprawnie wykonuje z pamięci wyznaczoną przez pedagoga część utworu lub ćwiczenia;

5) jest przygotowany do gry z akompaniamentem;

6) w muzykowaniu zespołowym uczy się współpracy i odpowiedzialności.

4. Przygotowanie do występów publicznych

Uczeń:

1) odpowiedzialnie i świadomie przygotowuje się do występów publicznych;

2) potrafi dostroić instrument podczas występów publicznych;

3) koncentruje się zarówno przed grą, jak i podczas występu przed publicznością;

4) dokonuje prawidłowej analizy własnej gry;

5) bierze udział w popisach szkolnych i koncertach okolicznościowych.

INSTRUMENT GŁÓWNY - FLET

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Rozbudzenie zainteresowania muzyką

Uczeń:

1) rozwija uzdolnienia muzyczne i predyspozycje do gry na flecie - odpowiednio do wieku;

2) zdobywa wiedzę o muzyce, zna podstawowe pojęcia i terminy muzyczne;

3) chętnie uczestniczy w życiu muzycznym i kulturalnym.

2. Opanowanie podstaw gry na instrumencie

Uczeń zna możliwości techniczne instrumentu i stara się w prawidłowy sposób wykorzystywać metody pracy z fletem.

3. Wykorzystanie nabytej wiedzy i umiejętności w praktyce

Uczeń realizuje indywidualnie i zespołowo projekty w zakresie swojej specjalności.

4. Przygotowanie do występów publicznych

Uczeń posiada niezbędne umiejętności w zakresie występów publicznych.

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Rozbudzenie zainteresowania muzyką

Uczeń:

1) uczęszcza na koncerty;

2) interesuje się kulturą;

3) zna historię swojego instrumentu oraz literaturę fletową, odpowiednią do etapu nauczania;

4) gra wyznaczone przez pedagoga (z uwzględnieniem upodobań ucznia) utwory o zróżnicowanym charakterze;

5) muzykuje w zespole, ucząc się jednocześnie współpracy i odpowiedzialności;

6) zna i stosuje podstawowe pojęcia i terminy muzyczne, w szczególności: dźwięk, melodia, harmonia, rytm, agogika, metrum, artykulacja, dynamika, tonacja, gama, pasaż, akord;

7) wykorzystuje poznaną wiedzę na temat epok, stylów i kompozytorów w pracy nad utworami;

8) wykazuje szczególne zainteresowanie grą na instrumencie.

2. Opanowanie podstaw gry na instrumencie

Uczeń:

1) zna budowę fletu, potrafi dbać o instrument;

2) potrafi samodzielnie złożyć i rozłożyć instrument;

3) zna podstawy techniki oddechu i zadęcia niezbędne do dalszego rozwoju;

4) kontroluje i właściwie prowadzi strumień powietrza;

5) zna i stosuje prawidłową postawę podczas gry na instrumencie oraz poprawnie układa ręce i palce;

6) zna i stosuje podstawowe rodzaje artykulacji, w szczególności legato, non legato;

7) zna i stosuje podstawowe określenia dynamiczne, takie jak: piano, mezzopiano, mezzoforte, forte, crescendo, decrescendo;

8) prawidłowo odczytuje i realizuje oznaczenia tempa;

9) właściwie odczytuje i realizuje struktury rytmiczne w wykonywanych utworach;

10) potrafi nastroić instrument z pomocą nauczyciela oraz dba o prawidłową intonację;

11) dysponuje podstawową biegłością palcową;

12) zna zasady notacji muzycznej;

13) dba o estetykę wykonania i jest wrażliwy na jakość dźwięku;

14) realizuje przewidziane programem nauczania zadania techniczno-wykonawcze.

3. Wykorzystanie nabytej wiedzy i umiejętności w praktyce

Uczeń:

1) samodzielnie i bezbłędnie odczytuje łatwy, dostosowany do jego możliwości zapis nutowy, uwzględnia metrorytmikę, dynamikę i agogikę;

2) interpretuje utwory pod kierunkiem pedagoga zgodnie z kanonami stylu i formy muzycznej, wyraża emocje i charakter utworu;

3) samodzielnie i efektywnie ćwiczy oraz koryguje popełniane błędy;

4) poprawnie wykonuje z pamięci wyznaczony przez pedagoga utwór lub ćwiczenie;

5) jest przygotowany do gry z akompaniamentem i w zespołach kameralnych.

4. Przygotowanie do występów publicznych

Uczeń:

1) odpowiedzialnie i świadomie przygotowuje się do występów publicznych;

2) koncentruje się zarówno przed grą, jak i podczas występu przed publicznością;

3) dokonuje prawidłowej analizy własnej gry;

4) bierze udział w popisach szkolnych i koncertach okolicznościowych;

5) jest świadomym odbiorcą sztuki i kultury.

INSTRUMENT GŁÓWNY - FORTEPIAN

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Podstawowa wiedza o muzyce

Uczeń:

1) zna w zakresie podstawowym historię i budowę instrumentu, wymienia jego części;

2) poznaje podstawy teoretyczne: muzyki tonalnej, zagadnień metrorytmicznych, notacji muzycznej, budowy formalnej utworów, wiedzy o epoce i kompozytorze wykonywanych utworów.

2. Podstawy gry na fortepianie

Uczeń:

1) nabywa umiejętności właściwego posługiwania się aparatem gry, prezentując prawidłową postawę, ułożenie rąk, odpowiedni sposób wydobycia dźwięku, różną artykulację, użycie pedału;

2) rozwija sprawność w zakresie stosowania podstawowych technik gry na fortepianie;

3) kształtuje umiejętność prawidłowej realizacji faktury homofonicznej i polifonicznej, gry gam i pasaży oraz transponowania od różnych dźwięków prostych struktur muzycznych.

3. Kształtowanie wrażliwości estetycznej i poczucia piękna

Uczeń:

1) rozwija umiejętności w zakresie interpretacji muzycznej zgodnej ze stylem, charakterem i budową formalną utworów;

2) opanowuje utwory z literatury fortepianowej w jej podstawowych formach oraz stylach muzycznych;

3) zdobywa niezbędne umiejętności do poprawnego wykonania programu artystycznego na zakończenie szkoły muzycznej I stopnia.

4. Samodzielne opracowywanie utworu muzycznego

Uczeń:

1) zna zasady notacji muzycznej właściwej dla gry na fortepianie;

2) samodzielnie realizuje zapis nutowy utworu;

3) nabywa umiejętności prawidłowej gry a vista łatwych utworów;

4) opracowuje proste utwory muzyczne od strony techniczno-wykonawczej i interpretacyjno-muzycznej.

5. Kształcenie umiejętności samodzielnej pracy w grze na instrumencie

Uczeń doskonali poprawność techniczną i umiejętność korygowania własnych błędów podczas samodzielnego ćwiczenia.

6. Kształcenie umiejętności gry w zespole

Uczeń rozwija swą muzykalność przez grę zespołową. Prawidłowo stosuje swoją wiedzę i umiejętności muzyczne podczas gry z innym instrumentalistą, na 4 ręce lub 2 fortepiany.

7. Przygotowanie do występów publicznych

Uczeń:

1) rozwija zdolności do prezentacji przygotowanych utworów przed publicznością;

2) wykazuje umiejętność koncentracji na zadaniu muzycznym i pokonywania tremy;

3) zna i stosuje różne sposoby opanowania pamięciowego utworów;

4) zdobywa wiedzę i praktykę w zakresie obycia estradowego;

5) potrafi krytycznie ocenić wykonywane utwory.

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Podstawowa wiedza o muzyce

Uczeń:

1) posiada podstawowe wiadomości z historii i budowy instrumentu:

a) określa poszczególne części fortepianu,

b) zna klawiaturę, nazwy klawiszy i oktaw,

c) zna najbardziej charakterystyczne cechy brzmienia fortepianu (zanikanie dźwięku po uderzeniu w klawisze, różnice w brzmieniu),

d) dostrzega zależność głośności i długości dźwięku od grubości strun;

2) zna podstawowe terminy i pojęcia z zakresu systemu temperowanego:

a) półton, cały ton,

b) interwały,

c) gama majorowa oraz minorowa harmoniczna i melodyczna,

d) gama chromatyczna,

e) trójdźwięki i przewroty,

f) tonacje,

g) transpozycja,

h) znajomość pokrewieństwa gam do 5 znaków,

i) tonika, subdominanta i dominanta, kadencja,

j) czterodźwięk dominantowy septymowy i nonowy bez prymy;

3) zna podstawowe zagadnienia metrorytmiczne:

a) wartości nut i pauz, przedłużanie wartości nut przez kropkę, łuk i fermatę,

b) metrum, takt, przedtakt,

c) synkopa,

d) nieregularny podział wartości rytmicznych;

4) zna podstawy notacji muzycznej:

a) nutę jako graficzny symbol dźwięku,

b) akoladę, dwie pięciolinie, klucz wiolinowy i basowy,

c) podział na takty, kreskę taktową, podwójną kreskę taktową,

d) krzyżyk, bemol, kasownik, znaki przykluczowe, znaki przygodne, podwójny krzyżyk i bemol,

e) przenośniki oktawowe, zamiany rąk,

f) znak repetycji, volty, da capo al fine,

g) ornamentację - podstawowe oznaczenia: przednutka, tryl, mordent, obiegnik, arpeggio,

h) aplikaturę,

i) oznaczenia dynamiczne, artykulacyjne, agogiczne i interpretacyjne (w tym oznaczenia włoskie);

5) rozpoznaje i wskazuje cechy charakterystyczne budowy formalnej utworów, np.: ABA, forma sonatowa, rondo, wariacje, inwencja polifoniczna, etiuda;

6) rozpoznaje i wskazuje cechy charakterystyczne epoki, stylu oraz kompozytora wykonywanych utworów, np. technika imitacyjna w polifonii barokowej, faktura homofoniczna w utworach klasycznych, tempo rubato i oddech w romantycznej kantylenie.

2. Podstawy gry na fortepianie

Uczeń:

1) wydobywa i kształtuje odpowiedni dźwięk w zależności od charakteru, dynamiki i rejestru;

2) operuje aparatem gry, zachowując:

a) prawidłową postawę (wysokość, odległość siedzenia, ułożenie nóg),

b) swobodę i elastyczność aparatu ruchowego,

c) naturalne oparcie ręki w klawiaturze,

d) elastyczność przegubu rąk,

e) właściwe ułożenie dłoni i palców,

f) wyrównaną pracę palców,

g) aktywność chwytu czubków palców,

h) koordynację rąk,

i) niezależność pracy rąk i palców;

3) stosuje w tempach umiarkowanych podstawowe techniki gry:

a) palcową,

b) pasażową,

c) dwudźwiękową,

d) akordową,

e) kantylenową;

4) gra różnymi sposobami artykulacji: portato, legato i staccato;

5) prawidłowo realizuje, w grze na fortepianie, fakturę homofoniczną i polifoniczną, zachowując:

a) proporcje brzmienia melodii głównej i akompaniamentu,

b) słyszenie linearne w polifonii dwugłosowej, elementy trzygłosowości;

6) właściwie posługuje się prawym pedałem: rytmicznym i synkopowanym;

7) prawidłowo gra gamy i pasaże majorowe oraz minorowe harmoniczne i melodyczne do pięciu znaków przykluczowych; odpowiednie do nich pasaże toniczne z przewrotami, pasaże oparte na czterodźwiękach dominanty septymowej z przewrotami i akordach septymowych zmniejszonych bez przewrotów; kadencje i gamy chromatyczne;

8) transponuje od różnych, wskazanych przez nauczyciela, dźwięków proste melodie i inne struktury muzyczne (np. kadencje).

3. Kształtowanie wrażliwości estetycznej i poczucia piękna

Uczeń:

1) interpretuje utwory muzyczne zgodnie z ich stylem, charakterem i budową formalną, zwracając szczególną uwagę na: jakość dźwięku, metrorytmikę, agogikę, dynamikę, artykulację i frazowanie;

2) wykonuje nieskomplikowane utwory literatury fortepianowej z różnych epok muzycznych: baroku, klasycyzmu, romantyzmu, współczesności (XX i XXI wieku), zgodnie z odpowiednim stylem;

3) prawidłowo i ze zrozumieniem prezentuje w grze różne formy muzyczne: etiudy, utwory polifoniczne, klasyczny cykl sonatowy (do wyboru np.: sonatinę, sonatę, koncert), utwory kantylenowe, utwory taneczne, utwory ilustracyjne;

4) poprawnie wykonuje, podczas występu publicznego, z pamięci następujący program: etiudę uwzględniającą technikę palcową obydwu rąk, etiudę zawierającą inny problem techniczny, utwór polifoniczny, jedną część sonatiny lub sonaty klasycznej (do wyboru: allegro sonatowe, rondo lub wariacje), utwór dowolny.

4. Samodzielne opracowywanie utworu muzycznego

Uczeń:

1) samodzielnie odczytuje zapis nutowy utworu w kluczach wiolinowym i basowym, poprawnie realizując od strony techniczno-wykonawczej i interpretacyjno-muzycznej: wysokość dźwięków, aplikaturę, rytm, metrum, tempo, artykulację, dynamikę, frazowanie, pedalizację, charakter muzyczny, interpretację;

2) gra a vista łatwe utwory muzyczne w wolnym tempie:

a) posiada orientację przestrzenną na klawiaturze we wszystkich rejestrach,

b) kojarzy zapis nutowy z jego brzmieniem,

c) dokonuje wstępnej analizy utworu,

d) spostrzega i realizuje informacje na pięciolinii i poza nią;

3) samodzielnie opracowuje proste utwory, dbając o poprawność tekstową.

5. Kształcenie umiejętności samodzielnej pracy w grze na instrumencie

Uczeń:

1) podczas samodzielnego ćwiczenia świadomie doskonali poprawność wykonawczą zgodnie z posiadaną wiedzą i umiejętnościami technicznymi oraz interpretacyjnymi;

2) koryguje popełniane błędy podczas swojej pracy.

6. Kształcenie umiejętności gry w zespole

Uczeń, grając z innym instrumentalistą na 4 ręce lub 2 fortepiany:

1) wykonuje utwory oryginalne lub transkrypcje oraz akompaniamenty;

2) realizuje zapis nutowy zawarty w partyturze;

3) dąży do zgodności w zespołowej interpretacji utworu (wspólne tempo, artykulacja, dynamika, frazowanie);

4) słyszy w czasie wykonywania jednej warstwy utworu pełne jego brzmienie;

5) odpowiedzialnie współpracuje z innym wykonawcą.

7. Przygotowanie do występów publicznych

Uczeń:

1) stosuje różne sposoby pamięciowego opanowania utworów muzycznych;

2) posiada umiejętność koncentracji na zadaniu muzycznym podczas publicznego występu;

3) potrafi dokonać krytycznej oceny wykonanych przez siebie utworów.

INSTRUMENT GŁÓWNY - GITARA

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Umuzykalnienie i rozbudzenie wrażliwości na muzykę

Uczeń pod kierunkiem nauczyciela rozwija swoje zainteresowania, wrażliwość i wyobraźnię muzyczną oraz naturalną potrzebę ekspresji twórczej. Kształtuje swój smak i gust muzyczny. Poznaje pojęcia i terminy muzyczne, historię gitary, jej budowę i zasady konserwacji.

2. Kształcenie podstawowych umiejętności gry na instrumencie

Uczeń:

1) poznaje podstawy gry na instrumencie: prawidłowe funkcjonowanie aparatu gry, elementy techniki gitarowej oraz środki wyrazu artystycznego;

2) wykorzystuje wiedzę ogólnomuzyczną do zrozumienia i wykonywania utworów;

3) poznaje notację muzyczną (w tym oznaczenia notacji gitarowej), kształci umiejętność odczytywania muzycznego sensu utworu oraz grę a vista prostych utworów solowych i kameralnych;

4) poznaje sposoby efektywnej pracy, kształci nawyki systematycznego i świadomego ćwiczenia oraz samodzielnego opracowywania krótkich i łatwych utworów.

3. Przygotowanie do występów publicznych

Uczeń:

1) potrafi publicznie prezentować swoje umiejętności, zna zasady obycia estradowego, kształci umiejętności koncentracji oraz radzenia sobie z tremą;

2) aktywnie uczestniczy w życiu muzycznym szkoły i środowiska (solista, kameralista, akompaniator);

3) potrafi współpracować z innymi wykonawcami.

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Umuzykalnienie i rozbudzenie wrażliwości na muzykę

Uczeń:

1) rozwija zainteresowania i uzdolnienia muzyczne;

2) uczestniczy jako świadomy odbiorca w życiu muzycznym szkoły i w wydarzeniach kulturalnych poza szkołą;

3) świadomie korzysta z nagrań muzycznych i ze źródeł informacji;

4) zna podstawy budowy gitary klasycznej, zasady użytkowania, strojenia, wymiany strun i konserwacji instrumentu;

5) rozróżnia rodzaje gitar;

6) zna historię gitary i muzyki gitarowej w zakresie podstawowym;

7) poznaje literaturę gitarową z różnych epok.

2. Kształcenie podstawowych umiejętności gry na instrumencie

Uczeń:

1) prawidłowo posługuje się aparatem gry (postawa, układ rąk, właściwy sposób wydobycia dźwięku);

2) dba o właściwy dobór akcesoriów (krzesło, ustawienie pulpitu, oświetlenie oraz wykorzystanie podnóżka, podgitarnika lub poduszki);

3) posługuje się metronomem i tunerem lub kamertonem;

5) samodzielnie odczytuje zapis nutowy;

6) analizuje własną grę;

7) dba o jakość dźwięku;

8) analizuje własną grę pod kątem realizacji wskazówek nauczyciela, interpretacji i poprawności technicznej;

9) świadomie ćwiczy i koryguje własne błędy;

10) realizuje oznaczenia dynamiczne i agogiczne;

11) z pomocą nauczyciela interpretuje utwory muzyczne zgodnie ze stylem, z charakterem i budową formalną, zwracając uwagę na rytm, agogikę, dynamikę, barwę, artykulację i frazowanie;

12) gra a vista łatwe utwory solowe i kameralne;

13) samodzielnie opracowuje łatwe utwory pod względem techniczno-wykonawczym (aplikatura, frazowanie, dynamika, interpretacja);

14) wykorzystuje wiedzę z zakresu przedmiotów ogólnomuzycznych do zrozumienia i wykonywania utworów gitarowych;

15) realizuje różne formy muzykowania zespołowego (np. zespoły gitarowe, akompaniament lub zespoły kameralne z udziałem innych instrumentów);

17) wykonuje z pamięci wybrane utwory;

18) wykonuje gamę C-dur oraz gamy krzyżykowe do czterech znaków - jednogłosowo, w tercjach i sekstach;

19) zna podstawowe akordy durowe i molowe w wyżej wymienionych tonacjach;

20) z pomocą nauczyciela planuje swoją pracę domową.

3. Przygotowanie do występów publicznych

Uczeń:

1) uczestniczy w publicznych występach jako solista, kameralista lub akompaniator;

2) nawiązuje kreatywną współpracę z innymi wykonawcami;

3) jest otwarty i wrażliwy na potrzeby innych osób;

4) dokonuje krytycznej oceny swojej prezentacji;

5) aktywnie uczestniczy w życiu muzycznym szkoły i środowiska jako wykonawca. INSTRUMENT GŁÓWNY - HARFA HACZYKOWA/PEDAŁOWA

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Umuzykalnienie i rozbudzenie wrażliwości muzycznej

Uczeń rozwija wrażliwość artystyczną oraz zainteresowania muzyczne przez uczęszczanie na koncerty i słuchanie muzyki z nagrań. Uczestniczy w życiu muzycznym szkoły i środowiska.

2. Opanowanie podstawowych umiejętności gry na harfie

Uczeń:

1) kształci prawidłową postawę przy instrumencie oraz posługiwanie się prawidłowym, naturalnym i swobodnym aparatem gry;

2) poznaje zasady strojenia i konserwacji instrumentu;

3) rozwija podstawy techniki instrumentalnej oraz wrażliwość na jakość dźwięku i intonację;

4) próbuje improwizować proste tematy melodyczne i grać ze słuchu.

3. Zdobycie podstawowej wiedzy teoretycznej

Uczeń:

1) poznaje zasady notacji muzycznej oraz podstawowe terminy i pojęcia niezbędne do realizacji utworu muzycznego;

2) zdobywa podstawową wiedzę dotyczącą budowy i historii instrumentu.

4. Przygotowanie do samodzielnej pracy nad repertuarem

Uczeń pod kierunkiem nauczyciela poznaje sposoby samodzielnej pracy w zakresie jej organizacji, kontroli i samooceny.

5. Przygotowanie do występów publicznych

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Umuzykalnienie i rozbudzenie wrażliwości muzycznej

Uczeń:

1) muzykuje na instrumencie oraz rozwija swoją muzyczną wrażliwość;

2) rozwija muzykalność przez grę w duetach i większych zespołach;

3) czynnie uczestniczy w życiu muzycznym szkoły;

4) uczęszcza na koncerty w szkole i poza szkołą;

5) potrafi określić własne preferencje repertuarowe i brzmieniowe;

6) rozwija zainteresowania muzyczne przez wyszukiwanie ciekawych nagrań;

7) odróżnia i nazywa podstawowe gatunki muzyki, takie jak: muzyka klasyczna, folklorystyczna, popularna i jazzowa.

2. Opanowanie podstawowych umiejętności gry na harfie

Uczeń:

1) prawidłowo, naturalnie i swobodnie posługuje się aparatem gry;

2) kształci odpowiednie nawyki siedzenia przy instrumencie, gwarantujące prawidłowy rozwój oraz zdobycie właściwej techniki gry;

3) posługuje się podstawową techniką gry na harfie pozwalającą na wykonywanie utworów;

4) potrafi nastroić harfę, używając elektronicznego aparatu do strojenia instrumentu;

5) samodzielnie ustawia odpowiednie haczyki lub pedały przed rozpoczęciem gry oraz w trakcie wykonywania utworu;

6) prawidłowo odczytuje zapis muzyczny od strony melodyki, harmonii, rytmiki i frazowania;

7) właściwie realizuje zawarte w utworze oznaczenia artykulacyjne oraz typowe dla harfy wybrane efekty brzmieniowe, takie jak: glissanda, flażolety, arpeggia, dźwięki ksylofonowe, zarywanie strun paznokciami, wykonywanie efektów perkusyjnych;

8) prawidłowo interpretuje utwór;

9) dba o piękno dźwięku i intonację w wykonywanych utworach;

10) w pracy nad utworami rozwija pamięć muzyczną, potrafi zagrać ze słuchu nieskomplikowane melodie;

11) potrafi zaaranżować łatwe utwory do celów muzykowania zespołowego;

12) zapoznaje się z techniką pedałową harfy koncertowej i uczy wrażliwości na zmiany chromatyczne poszczególnych dźwięków; dostrzega zmiany harmoniczne w przebiegu utworu oraz rolę mechanizmu pedałowego.

3. Zdobycie podstawowej wiedzy teoretycznej

Uczeń:

1) dysponuje elementarną wiedzą w zakresie historii harfy oraz jej budowy (umie nazwać poszczególne, najważniejsze części instrumentu);

2) zna notację w kluczu wiolinowym i basowym;

3) zna terminologię muzyczną w zakresie melodyki, frazowania, rytmiki, artykulacji, dynamiki i agogiki oraz podstawowych harfowych efektów brzmieniowych;

4) rozpoznaje formę, prostą harmonię, określa czas powstania i stylistykę utworów, które wykonuje;

5) zna i stosuje zasady prawidłowego wydobywania i kształtowania dźwięku.

4. Przygotowanie do samodzielnej pracy nad repertuarem

Uczeń:

1) rozpoznaje i koryguje błędy;

2) umie dostosować metodę ćwiczenia do sposobu rozwiązania występującego problemu technicznego, stosując wskazówki nauczyciela i respektując wymagania tekstu;

3) opracowuje plan pracy, uwzględniając ćwiczenie na instrumencie w harmonogramie dnia;

4) ocenia efekty swojej pracy;

5) dba o prawidłowe warunki pracy (materiały nutowe, ustawienie harfy, stołka i pulpitu).

5. Przygotowanie do występów publicznych

Uczeń:

1) koncentruje się przed wyjściem na estradę i podczas występu przed publicznością;

2) potrafi prawidłowo nastroić harfę przed występem publicznym;

3) w prezentacji estradowej wykorzystuje swoją wyobraźnię muzyczną i wrażliwość;

4) potrafi umiejętnie słuchać drugiego głosu podczas gry w duetach;

5) bierze udział w popisach i audycjach muzycznych.

INSTRUMENT GŁÓWNY - KLARNET

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Kształcenie wiedzy i rozwijanie zainteresowania muzyką

Uczeń:

1) zdobywa wiedzę z zakresu zasad muzyki i notacji muzycznej;

2) rozwija uzdolnienia muzyczne stosownie do wieku i predyspozycji.

2. Opanowanie podstawowych umiejętności gry na instrumencie

Uczeń poznaje możliwości techniczne instrumentu i prawidłowy sposób wydobywania dźwięków na klarnecie.

3. Wykorzystanie nabytej wiedzy i umiejętności w praktyce

Uczeń realizuje projekty artystyczne w zakresie swojej specjalności - indywidualnie i w pracy zespołowej.

4. Przygotowanie do występów publicznych

Uczeń:

1) posiada niezbędne umiejętności w zakresie występów publicznych;

2) chętnie uczestniczy w życiu muzycznym i kulturalnym, biorąc udział w audycjach szkolnych i koncertach pozaszkolnych.

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Kształcenie wiedzy i rozwijanie zainteresowania muzyką

Uczeń:

1) uczęszcza na koncerty, słucha muzyki z nagrań i interesuje się kulturą;

2) zna podstawową literaturę przeznaczoną na klarnet;

3) zna w stopniu podstawowym historię swojego instrumentu;

4) gra wyznaczone przez pedagoga (z uwzględnieniem własnych upodobań) utwory o zróżnicowanym charakterze;

5) muzykuje w zespole, ucząc się jednocześnie współpracy i odpowiedzialności;

6) zna i stosuje podstawowe pojęcia i terminy muzyczne, w szczególności: dźwięk, melodia, harmonia, rytm, agogika, metrum, artykulacja, dynamika, tonacja, gama, pasaż, akord;

7) wykorzystuje, w pracy nad utworami oraz podczas rozmów o muzyce, poznaną wiedzę na temat epok, stylów i kompozytorów;

8) wykazuje zainteresowanie grą na instrumencie;

9) potrafi wykorzystać umiejętności i wiedzę zdobytą w procesie kształcenia w szkole muzycznej I stopnia w kształtowaniu swojej osobowości.

2. Opanowanie podstaw gry na instrumencie

Uczeń:

1) zna budowę i zasady konserwacji instrumentu;

2) samodzielnie składa i rozkłada instrument;

3) samodzielnie dobiera, oznacza i zmienia stroik, przymocowuje go ligaturą do ustnika;

4) zna podstawy techniki oddechu i zadęcia niezbędne do dalszego rozwoju;

5) kontroluje i właściwie prowadzi strumień powietrza;

6) utrzymuje prawidłową postawę podczas gry, trzyma instrument pod odpowiednim kątem oraz poprawnie układa ręce i palce;

7) zna i stosuje podstawowe rodzaje artykulacji, w szczególności: legato i non legato;

8) zna i stosuje podstawowe określenia dynamiczne, takie jak: piano, mezzopiano, mezzoforte, forte, crescendo, decrescendo;

9) prawidłowo odczytuje i realizuje oznaczenia tempa;

10) prawidłowo realizuje struktury rytmiczne w wykonywanych utworach;

11) potrafi samodzielnie lub z pomocą nauczyciela nastroić instrument oraz wydobyć właściwą intonację;

12) dysponuje biegłością palcową umożliwiającą mu wykonanie wybranych utworów;

13) zna zasady notacji muzycznej;

14) dba o estetykę wykonania - jest wrażliwy na jakość techniczną i artystyczną dźwięku.

3. Wykorzystanie nabytej wiedzy i umiejętności w praktyce

Uczeń:

1) samodzielnie i bezbłędnie odczytuje zapis nutowy, dostosowany do jego możliwości; uwzględnia oznaczenia metrorytmiczne, dynamiczne i agogiczne;

2) interpretuje utwory pod kierunkiem pedagoga zgodnie z kanonami stylu i formy muzycznej, wyraża emocje i wydobywa charakter utworu;

3) samodzielnie i efektywnie ćwiczy, korygując popełniane błędy;

4) poprawnie wykonuje z pamięci wyznaczony przez pedagoga zakres materiału;

5) jest przygotowany do gry z akompaniamentem i w zespołach kameralnych.

4. Przygotowanie do występów publicznych

Uczeń:

1) stara się odpowiedzialnie przygotowywać do występów publicznych;

2) rozwija umiejętność koncentracji przed występem i podczas gry przed publicznością;

3) dokonuje prawidłowej analizy własnej gry;

4) bierze udział w popisach szkolnych i koncertach okolicznościowych;

5) czynnie uczestniczy w życiu kulturalnym.

INSTRUMENT GŁÓWNY - KLAWESYN

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Opanowanie podstawowych umiejętności gry na instrumencie

Uczeń:

1) kształci prawidłowe posługiwanie się aparatem gry;

2) zdobywa podstawy techniki klawesynowej.

2. Zapoznanie z teoretycznymi podstawami gry na klawesynie oraz z podstawową wiedzą muzyczną

Uczeń:

1) zdobywa wiedzę na temat budowy klawesynu i sposobów gry na instrumencie;

2) poznaje reprezentatywne utwory z literatury klawesynowej skomponowane w różnych epokach i stylach;

3) kształci umiejętności analizy i interpretacji materiału muzycznego.

3. Przygotowanie do aktywnego uczestnictwa w życiu kulturalnym i społecznym

Uczeń:

1) postępuje zgodnie z zasadami etyki;

2) poznaje i stosuje zasady komunikacji społecznej;

3) uczestniczy w życiu kulturalnym szkoły i środowiska.

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Opanowanie podstawowych umiejętności gry na instrumencie

Uczeń:

1) zachowuje prawidłową postawę podczas gry na instrumencie;

2) poprawnie posługuje się aparatem gry z dobrą korelacją lewej i prawej ręki oraz podstawową biegłością palcową;

3) prawidłowo odczytuje prosty zapis muzyczny, interpretuje zawarte w nim oznaczenia wykonawcze i artykulacyjne;

4) starannie realizuje zaplanowaną ornamentację;

5) stosuje różne sposoby zapamiętywania utworów;

6) samodzielnie wykonuje a vista proste utwory;

7) samodzielnie opracowuje proste utwory;

8) dysponuje repertuarem obejmującym zróżnicowane formy i style, w tym proste formy taneczne, polifoniczne i sonaty wczesnoklasyczne;

9) wykonuje proste utwory w różnych formach muzykowania zespołowego.

2. Zapoznanie z teoretycznymi podstawami gry na klawesynie oraz z podstawową wiedzą muzyczną

Uczeń:

1) zna i definiuje podstawowe terminy i pojęcia muzyczne;

2) potrafi wymienić podstawowe cechy form i gatunków muzyki klawesynowej;

3) definiuje strukturę formalną wykonywanego utworu, zna zasady akcentowania, wskazuje motywy, frazy i inne odcinki muzyczne;

4) wykorzystuje wiedzę z zakresu obsługi klawesynu;

5) pozyskuje niezbędne materiały i wiedzę ze zbiorów bibliotecznych lub z multimediów.

3. Przygotowanie do aktywnego uczestnictwa w życiu kulturalnym i społecznym

Uczeń:

1) jest zdolny do samodzielnej i dobrze zorganizowanej pracy;

2) jest przygotowany do pracy zespołowej oraz do współpracy w grupie i na rzecz grupy;

3) potrafi krytycznie ocenić własną prezentację;

4) czynnie uczestniczy w życiu muzycznym i korzysta z zasobów kultury w różnych dziedzinach sztuki.

INSTRUMENT GŁÓWNY - KONTRABAS

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Umuzykalnienie i rozbudzenie wrażliwości muzycznej

Uczeń:

1) rozwija muzyczne zainteresowania, uczęszczając na koncerty i słuchając muzyki z nagrań;

2) uczestniczy w życiu muzycznym szkoły i środowiska.

2. Poznanie teoretycznych podstaw gry na instrumencie

Uczeń:

1) poznaje zasady notacji oraz podstawowe terminy i pojęcia muzyczne niezbędne do odczytania i realizacji tekstu muzycznego;

2) zdobywa wiedzę z zakresu historii, budowy instrumentu oraz zasad jego konserwacji.

3. Opanowanie podstawowych umiejętności gry na instrumencie

Uczeń:

1) kształci umiejętność zachowania prawidłowej postawy podczas gry na instrumencie oraz właściwego posługiwania się aparatem gry;

2) poznaje zasady strojenia instrumentu;

3) rozwija podstawy techniki instrumentalnej oraz wrażliwość na jakość dźwięku i intonację;

4) próbuje improwizować proste tematy melodyczne i grać ze słuchu.

4. Kształcenie umiejętności samodzielnej pracy nad repertuarem

Uczeń, pod kierunkiem nauczyciela, poznaje sposoby samodzielnej pracy w zakresie jej organizacji, stosowania odpowiednich technik oraz kształci umiejętność kontrolowania własnej gry i samooceny.

5. Przygotowanie do występów publicznych

Uczeń poznaje zasady występów publicznych, nabywa umiejętności koncentracji, prezentacji estradowej, pokonywania tremy oraz współpracy z akompaniatorem i innymi instrumentalistami w ramach zespołu kameralnego i orkiestry.

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE

1. Umuzykalnienie i rozbudzenie wrażliwości muzycznej

Uczeń:

1) uczestniczy w życiu muzycznym swojej szkoły i środowiska (koncerty, audycje, uroczystości okolicznościowe), występuje solo i w różnych formach muzykowania zespołowego;

2) korzysta z dostępnych dóbr kultury;

3) zna podstawowe gatunki muzyki;

4) rozwija swoje muzyczne zainteresowania: uczęszcza na koncerty, słucha muzyki z nagrań, poznaje wybrane utwory z literatury kontrabasowej;

5) posiada wiedzę niezbędną do uczestnictwa w życiu muzycznym.

2. Poznanie teoretycznych podstaw gry na instrumencie

Uczeń:

1) zna i stosuje podstawowe terminy i pojęcia muzyczne;

2) zna i odczytuje zapis nutowy, w szczególności: nazwy strun, oznaczenia pozycji, aplikaturę, kierunki smyczka, oznaczenia dynamiczne i artykulacyjne;

3) wykorzystuje wiedzę ogólnomuzyczną w działaniach praktycznych;

4) zna budowę gam durowych i molowych oraz pasaży (do czterech znaków przykluczowych);

5) zna w stopniu podstawowym historię, budowę oraz zasady konserwacji kontrabasu i smyczka, a także ich bezpiecznego transportu;

6) stosuje wybrane elementy technologii informacyjnych i komunikacyjnych.

3. Opanowanie podstawowych umiejętności gry na instrumencie

Uczeń:

1) przyjmuje prawidłową postawę podczas gry na instrumencie (postawa stojąca, postawa siedząca);

2) poprawnie dysponuje aparatem gry;

3) jest wrażliwy na jakość dźwięku, intonacji i rytmu;

4) posiada kompetencje do publicznej prezentacji utworów;

5) stosuje podstawową technikę gry z uwzględnieniem właściwego podziału smyczka (gra całym smyczkiem oraz jego poszczególnymi częściami);

6) operuje podstawowymi sposobami artykulacji: detachè, martelè, portato, legato, staccato i pizzicato;

7) gra w pozycjach "szyjkowych" (bez użycia kciuka);

8) realizuje poprawnie oznaczenia agogiczne i dynamiczne;

9) podejmuje próby wibracji oraz swobodnie ją stosuje;

10) samodzielnie stroi instrument;

11) zna i wykorzystuje w swojej grze flażolety naturalne;

12) zna i stosuje podstawowe sposoby frazowania;

13) czyta nuty a vista w stopniu pozwalającym na zagranie prostych melodii.

4. Kształcenie umiejętności samodzielnej pracy nad repertuarem

Uczeń:

1) realizuje uwagi nauczyciela podczas pracy nad utworem;

2) zna i wykorzystuje metody samodzielnego ćwiczenia;

3) świadomie i systematycznie ćwiczy oraz koryguje własne błędy;

4) samodzielnie odczytuje prosty zapis nutowy;

5) kontroluje jakość dźwięku, intonację i rytm.

5. Przygotowanie do występów publicznych

Uczeń:

1) rozumie potrzebę współdziałania w zespole;

2) zdobywa doświadczenia w zakresie występów publicznych;

3) wykorzystuje elementy "zabaw dydaktycznych" do rozwoju techniki instrumentalnej;

4) wykazuje umiejętność pamięciowego opanowania części repertuaru;

5) współpracuje z akompaniatorem oraz z muzykami zespołu kameralnego i orkiestry;

6) jest świadomy znaczenia muzykowania zespołowego w rozwoju artystycznym. INSTRUMENT GŁÓWNY - OBÓJ

CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE

1. Rozwijanie muzykalności i nabywanie wiedzy muzycznej