Kasy zapomogowo-pożyczkowe

USTAWA

z dnia 11 sierpnia 2021 r.

o kasach zapomogowo-pożyczkowych

Rozdział  1

Przepisy ogólne

Art.  1.  [Przedmiot regulacji]

Ustawa określa zasady tworzenia, organizowania i działania u pracodawcy kasy zapomogowo-pożyczkowej, zwanej dalej "KZP", oraz jej likwidacji.

Art.  2.  [Definicje]

Ilekroć w ustawie jest mowa o:

1) osobie wykonującej pracę zarobkową - należy przez to rozumieć osobę wykonującą pracę zarobkową w rozumieniu art. 1¹ pkt 1 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 263);

2) pracodawcy - należy przez to rozumieć pracodawcę w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1320 oraz z 2021 r. poz. 1162), a także osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niebędącą osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną i do której stosuje się odpowiednio przepisy o osobach prawnych, jeżeli zatrudniają one inną niż pracownik osobę wykonującą pracę zarobkową;

3) wkładzie członkowskim - należy przez to rozumieć sumę zgromadzonych przez członka KZP miesięcznych wkładów członkowskich;

4) zasiłku - należy przez to rozumieć zasiłek lub świadczenie rehabilitacyjne z:

a) ubezpieczenia w razie choroby i macierzyństwa, o których mowa w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1133 i 1621),

b) ubezpieczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, o których mowa w ustawie z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1205 oraz z 2021 r. poz. 1621)

- wypłacane przez pracodawcę i podlegające rozliczeniu w ciężar składek na ubezpieczenia społeczne.

Art.  3.  [Cel działania KZP]

Celem działania KZP jest udzielanie jej członkom pomocy materialnej w formie nieoprocentowanych pożyczek, a w miarę posiadanych środków także zapomóg.

Art.  4.  [Wymogi wobec pism składanych przez KZP oraz informacji na stronie internetowej KZP]

Pisma składane przez KZP w postaci papierowej lub elektronicznej, a także informacje na stronie internetowej KZP, o ile KZP ją prowadzi, powinny zawierać nazwę KZP, numer REGON nadany KZP oraz jej siedzibę i adres ze wskazaniem nazwy pracodawcy, u którego została utworzona.

Art.  5.  [Kontrola nad KZP]

1. Kontrolę nad KZP sprawuje działająca u pracodawcy zakładowa organizacja związkowa, o której mowa w art. 25¹ ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych.

2. Jeżeli u pracodawcy działa więcej niż jedna zakładowa organizacja związkowa, kontrolę nad KZP sprawują wspólnie te organizacje, tworząc wspólną reprezentację związkową, o której mowa w art. 30 ust. 4 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych, oraz wyznaczając osobę, o której mowa w ust. 6. W przypadku nieutworzenia wspólnej reprezentacji związkowej kontrolę nad KZP sprawuje zakładowa organizacja związkowa zrzeszająca największą liczbę osób wykonujących pracę zarobkową u pracodawcy, u którego działa ta organizacja.

3. Jeżeli u pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa, kontrolę nad KZP sprawuje rada pracowników, o której mowa w ustawie z dnia 7 kwietnia 2006 r. o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji (Dz. U. poz. 550, z 2008 r. poz. 584 i 778 oraz z 2009 r. poz. 805).

4. Jeżeli u pracodawcy nie działa rada pracowników, kontrolę nad KZP sprawuje reprezentacja osób wykonujących pracę zarobkową wyłoniona w trybie przyjętym u danego pracodawcy.

5. KZP przekazuje podmiotowi sprawującemu nad nią kontrolę:

1) protokoły z posiedzeń organów KZP oraz protokoły z kontroli działalności KZP sporządzone przez komisję rewizyjną;

2) sprawozdania z bieżącej działalności organów KZP oraz sprawozdania finansowe, o których mowa w art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2021 r. poz. 217);

3) statut KZP i jego zmiany.

6. Podmiot sprawujący kontrolę nad KZP wyznacza jedną osobę, która ma prawo uczestnictwa w posiedzeniach walnego zebrania członków.

Art.  6.  [Pomoc świadczona KZP przez pracodawcę]

1. Pracodawca świadczy KZP pomoc w zakresie:

1) udostępniania pomieszczeń biurowych;

2) udostępniania odpowiednio zabezpieczonego miejsca na przechowywanie gotówki;

3) transportu gotówki do banku i z banku, jeśli pracodawca prowadzi obrót gotówkowy;

4) udzielania informacji umożliwiających dokonanie weryfikacji, czy określona osoba spełnia warunki, o których mowa w art. 7 ust. 1 oraz art. 35 ust. 4 pkt 1-3;

5) prowadzenia rachunkowości, obsługi kasowej i prawnej;

6) dokonywania na rzecz KZP potrąceń wpisowego, miesięcznych wkładów członkowskich i rat pożyczek na listach płac, listach wypłat i zasiłków, a w przypadku braku możliwości dokonania takiego potrącenia - informuje o tym zarząd;

7) niezwłocznego odprowadzania wpłat wpisowego, miesięcznych wkładów członkowskich i rat pożyczek na rachunek płatniczy KZP;

8) przekazywania przez zarząd członkom KZP informacji o stanie ich wkładów członkowskich i zadłużenia.

2. Szczegółowe warunki świadczenia pomocy, o której mowa w ust. 1, określa umowa zawarta między pracodawcą a KZP.

3. Umowa, o której mowa w ust. 2, może określać zasady wykonywania czynności podejmowanych u pracodawcy przez członków KZP w związku z realizacją ich obowiązków w zarządzie i komisji rewizyjnej.

Rozdział  2

Członkowie KZP oraz ich prawa i obowiązki

Art.  7.  [Utworzenie KZP; przekształcenie w międzyzakładową KZP]

1. Osoby wykonujące pracę zarobkową u danego pracodawcy mogą utworzyć KZP, jeżeli gotowość przynależności do niej zadeklaruje co najmniej 10 z tych osób.

2. Osoby, o których mowa w ust. 1, tworzą KZP, uchwalając statut KZP, potwierdzając jego przyjęcie przez złożenie pod nim swoich podpisów i dokonując wyboru organów przewidzianych w tym statucie.

3. U jednego pracodawcy może działać jedna KZP. Siedzibą i adresem KZP są siedziba i adres pracodawcy, u którego została ona utworzona.

4. Walne zebranie członków może podjąć uchwałę o przekształceniu KZP w międzyzakładową KZP, o której mowa w art. 8 ust. 1, zwaną dalej "uchwałą o przekształceniu".

5. W dniu podjęcia uchwały o przekształceniu:

1) osoby będące członkami KZP w dniu podjęcia uchwały o przekształceniu stają się członkami międzyzakładowej KZP;

2) wpisowe i dotychczasowe wkłady członkowskie w KZP stają się wpisowym i wkładami członkowskimi w międzyzakładowej KZP.

Art.  8.  [Międzyzakładowa KZP]

1. Dopuszcza się utworzenie międzyzakładowej KZP obejmującej zakresem swojego działania co najmniej dwóch pracodawców. Łączna liczba osób wykonujących pracę zarobkową, od której zależy utworzenie międzyzakładowej KZP, nie może być mniejsza niż 10.

2. Do międzyzakładowej KZP stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące KZP.

3. Siedzibą i adresem międzyzakładowej KZP są siedziba i adres pracodawcy, u którego odbywają się posiedzenia zarządu.

4. Pracodawcy, których zakresem swojego działania obejmuje międzyzakładowa KZP, zawierają umowę określającą szczegółowe warunki świadczonej KZP pomocy, o której mowa w art. 6 ust. 1.

5. Jeżeli umowa zawarta między pracodawcami nie stanowi inaczej:

1) koszty działania międzyzakładowej KZP, wynikające ze świadczonej przez pracodawcę pomocy określonej w art. 6 ust. 1, ponoszą pracodawcy, u których ona działa, proporcjonalnie do liczby członków międzyzakładowej KZP u każdego z tych pracodawców;

2) liczba członków międzyzakładowej KZP jest ustalana w pierwszym roku działalności według stanu na dzień jej utworzenia, a w kolejnych latach działalności według stanu na dzień 31 grudnia poprzedniego roku kalendarzowego.

Art.  9.  [Zdolność prawna KZP; zakaz prowadzenia działalności gospodarczej; odpowiedzialność członka KZP za zobowiązania KZP]

1. KZP, w zakresie niezbędnym do realizacji jej celów statutowych, może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana, od dnia złożenia pod statutem KZP podpisów przez wszystkie osoby, o których mowa w art. 7 ust. 1.

2. KZP nie może prowadzić działalności gospodarczej.

3. Członek KZP odpowiada za zobowiązania KZP w części odpowiadającej jego wkładowi członkowskiemu.

Art.  10.  [Członkostwo w KZP]

1. Członkiem KZP może być osoba wykonująca pracę zarobkową u danego pracodawcy.

2. Przejście na emeryturę lub rentę nie pozbawia osoby, o której mowa w ust. 1 i 4, prawa członkostwa w KZP.

3. Osoba skierowana do pracodawcy w celu odbycia służby zastępczej może być członkiem KZP działającej u tego pracodawcy. Do tej osoby przepisy ustawy stosuje się odpowiednio.

4. Żołnierze zawodowi, funkcjonariusze Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Ochrony Państwa, pełniący służbę u pracodawcy i otrzymujący z tego tytułu uposażenie, mogą tworzyć i być członkami KZP na zasadach określonych w ustawie.

Art.  11.  [Deklaracja członkowska]

1. Osoba wykonująca pracę zarobkową u danego pracodawcy jest przyjmowana w poczet członków KZP na podstawie deklaracji złożonej w formie pisemnej, dokumentowej lub elektronicznej.

2. Uchwałę o przyjęciu osoby wykonującej pracę zarobkową u danego pracodawcy w poczet członków KZP podejmuje zarząd nie później niż w terminie miesiąca od dnia złożenia deklaracji.

Art.  12.  [Obowiązki i uprawnienia członka KZP]

1. Członek KZP jest obowiązany:

1) wpłacić wpisowe w wysokości ustalonej przez walne zebranie członków lub wyrazić zgodę na potrącenie wpisowego z wynagrodzenia lub zasiłku;

2) wpłacać miesięczne wkłady członkowskie w wysokości ustalonej przez walne zebranie członków lub wyrazić zgodę na potrącanie tych wkładów z wynagrodzenia lub zasiłku;

3) przestrzegać postanowień statutu KZP oraz uchwał organów KZP;

4) wskazać co najmniej jedną osobę uprawnioną do otrzymania wkładu członkowskiego w razie swojej śmierci, zwaną dalej "osobą uprawnioną", i przedłożyć oświadczenie tej osoby, o którym mowa w art. 43 ust. 1;

5) aktualizować swoje dane osobowe.

2. Członek KZP ma prawo:

1) gromadzić wkłady członkowskie w KZP według zasad określonych w statucie KZP;

2) zaciągać pożyczki;

3) w razie wydarzeń losowych ubiegać się o udzielenie zapomóg, o ile KZP posiada środki na ich udzielenie;

4) brać udział w obradach walnego zebrania członków;

5) wybierać i być wybieranym do zarządu lub komisji rewizyjnej;

6) zapoznawać się z treścią aktualnego statutu KZP;

7) zaznajamiać się z uchwałami organów KZP, protokołami z posiedzeń organów KZP, protokołami z kontroli przeprowadzanych przez komisję rewizyjną oraz sprawozdaniami finansowymi, o których mowa w art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości.

3. Członek KZP nabywa:

1) uprawnienia określone w ust. 2 pkt 1 i 4-7 - po wpłaceniu wpisowego;

2) uprawnienia określone w ust. 2 pkt 2 i 3 - po wpłaceniu wpisowego i dwóch kolejnych miesięcznych wkładów członkowskich.

Art.  13.  [Skreślenie z listy członków KZP]

1. Skreślenie z listy członków KZP następuje na skutek uchwały zarządu podjętej:

1) na wniosek członka KZP, którego wniosek ten dotyczy, złożony w formie pisemnej, dokumentowej lub elektronicznej;

2) w razie ustania stosunku prawnego między członkiem KZP a pracodawcą, z wyjątkiem przejścia na emeryturę lub rentę;

3) w razie śmierci członka KZP;

4) w wyniku niedopełnienia przez członka KZP obowiązku, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 1.

2. Zarząd może podjąć uchwałę o skreśleniu z listy członków KZP na skutek niedopełnienia przez członka KZP obowiązku określonego w art. 12 ust. 1 pkt 2 lub 3.

3. W przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 2 i 4 oraz ust. 2, uchwała o skreśleniu z listy członków KZP jest doręczana członkowi KZP wraz z uzasadnieniem.

Art.  14.  [Zwrot wkładu członkowskiego]

1. Osobie skreślonej z listy członków KZP, a w przypadku śmierci członka KZP - osobie uprawnionej, przysługuje zwrot wkładu członkowskiego w terminie i na zasadach określonych w statucie KZP.

2. Jeżeli członek KZP wskaże kilka osób uprawnionych, a nie oznaczy ich udziałów we wkładzie członkowskim, uważa się, że udziały tych osób są równe.

3. Po śmierci członka KZP zarząd niezwłocznie wzywa osobę uprawnioną do odbioru wkładu członkowskiego.

4. Wkład członkowski albo udział we wkładzie członkowskim wypłacony osobie uprawnionej nie wchodzi do spadku po członku KZP.

Rozdział  3

Statut i organy KZP

Art.  15.  [Statut KZP]

1. Statut KZP określa:

1) nazwę KZP oraz jej siedzibę i adres ze wskazaniem nazwy pracodawcy, u którego została utworzona;

2) cele i zadania KZP;

3) sposób reprezentowania KZP;

4) tryb wyboru i odwołania organów KZP oraz zakres ich kompetencji;

5) zasady zwoływania walnych zebrań członków i obradowania na nich;

6) tryb i sposób podejmowania uchwał, w tym wykorzystania środków komunikacji elektronicznej w głosowaniach na posiedzeniach organów KZP oraz poza nimi;

7) tryb i sposób wybierania delegatów, o których mowa w art. 16 ust. 2, oraz proporcję, w jakiej ustalana jest liczba delegatów w stosunku do członków KZP;

8) zasady gromadzenia wkładów członkowskich, terminy wpłaty wpisowego oraz terminy wpłat miesięcznych wkładów członkowskich;

9) zasady i terminy zwrotu wkładu członkowskiego w razie skreślenia członka KZP z listy członków KZP;

10) rodzaje udzielanych pożyczek, a także warunki ich udzielania i spłaty;

11) zasady poręczania spłaty zadłużenia;

12) termin zwyczajnego walnego zebrania członków, o którym mowa w art. 20 ust. 2;

13) zasady informowania członków KZP przez zarząd o stanie ich wkładów członkowskich i zadłużenia;

14) zasady ustalania wysokości odpisów z funduszu rezerwowego na fundusz zapomogowy oraz zasady ich dokonywania;

15) zasady i sposób przetwarzania danych osobowych oraz ich zabezpieczenia;

16) wzór oświadczenia woli, którego treścią jest zgoda na przetwarzanie danych osobowych tego, kto składa oświadczenie, oraz wskazanie administratora danych osobowych;

17) zasady uchwalania statutu KZP i wprowadzania w nim zmian.

2. Statut KZP może zawierać również inne postanowienia niż te, o których mowa w ust. 1, w szczególności dotyczące udzielania zapomóg.

Art.  16.  [Organy KZP]

1. Organami KZP są:

1) walne zebranie członków;

2) zarząd;

3) komisja rewizyjna.

2. Jeżeli KZP liczy więcej niż 100 członków, zamiast walnego zebrania członków zarząd może zwołać walne zebranie delegatów. Liczbę delegatów ustala zarząd, w drodze uchwały, zgodnie z proporcją, o której mowa w art. 15 ust. 1 pkt 7. Do walnego zebrania delegatów stosuje się odpowiednio przepisy o walnym zebraniu członków.

3. Organy KZP mogą obradować na posiedzeniach prowadzonych z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej, o których mowa w art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U. z 2020 r. poz. 344), co może obejmować w szczególności:

1) transmisję posiedzenia w czasie rzeczywistym między uczestnikami posiedzenia;

2) wielostronną komunikację w czasie rzeczywistym, w ramach której uczestnicy posiedzenia mogą wypowiadać się w jego toku;

3) identyfikację osoby, która korzysta ze środków komunikacji elektronicznej;

4) oddanie głosu z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej.

Art.  17.  [Podejmowanie uchwał przez organy KZP]

Uchwały organów KZP zapadają zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy liczby ich członków.

Art.  18.  [Kadencja zarządu i komisji rewizyjnej KZP; odwołanie członka zarządu lub komisji rewizyjnej przed upływem jego kadencji]

1. Zarząd i komisja rewizyjna pochodzą z wyboru.

2. Kadencja zarządu i komisji rewizyjnej trwa 4 lata.

3. Zarząd i komisja rewizyjna działają do dnia pierwszego posiedzenia nowo wybranego zarządu i komisji rewizyjnej.

4. Jeżeli kadencja zarządu i komisji rewizyjnej upływa w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, o których mowa w ustawie z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2020 r. poz. 1845, z późn. zm.), lub do 30 dni po odwołaniu danego stanu, podlega ona przedłużeniu do czasu wyboru tych organów na nową kadencję, jednak nie dłużej niż do 60 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii.

5. Członkiem zarządu lub komisji rewizyjnej nie może być osoba, która została skazana prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe. W razie skazania członka zarządu lub komisji rewizyjnej za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe w trakcie kadencji, walne zebranie członków odwołuje członka z pełnionej funkcji.

6. Walne zebranie członków może odwołać członka zarządu lub komisji rewizyjnej przed upływem jego kadencji:

1) na wniosek organu KZP, którego jest członkiem;

2) w razie rażącego naruszenia przez niego postanowień statutu KZP.

7. Wybory uzupełniające do zarządu i komisji rewizyjnej przeprowadza się w razie:

1) odwołania członka;

2) zrzeczenia się pełnienia funkcji przez członka;

3) skreślenia członka z listy członków KZP.

Art.  19.  [Brak wynagrodzenia za wykonywanie czynności przez członków organów KZP]

Członkowie organów KZP nie otrzymują wynagrodzenia z tytułu wykonywanych czynności.

Art.  20.  [Zwołanie walnego zebrania członków KZP; zaskarżenie do sądu uchwały walnego zebrania]

1. Walne zebranie członków może być zwyczajne lub nadzwyczajne.

2. Zwyczajne walne zebranie członków zwołuje zarząd przynajmniej raz w roku.

3. Nadzwyczajne walne zebranie członków zwołuje zarząd w razie potrzeby lub na wniosek:

1) komisji rewizyjnej;

2) 1/3 liczby członków KZP;

3) podmiotu sprawującego kontrolę nad KZP, o którym mowa w art. 5.

4. Nadzwyczajne walne zebranie członków zwołuje się nie później niż w terminie miesiąca od dnia złożenia wniosku i nie wcześniej niż po upływie 5 dni roboczych od dnia zawiadomienia członków KZP o zebraniu.

5. Z przebiegu walnego zebrania sporządza się protokół.

6. Członek KZP ma prawo zaskarżyć do sądu uchwałę walnego zebrania w terminie miesiąca od dnia jej uchwalenia.

7. Uchwała walnego zebrania staje się skuteczna z dniem:

1) bezskutecznego upływu terminu do jej zaskarżenia do sądu;

2) prawomocnego oddalenia przez sąd powództwa zaskarżającego uchwałę walnego zebrania.

8. Orzeczenie sądu ustalające nieistnienie albo nieważność uchwały walnego zebrania albo uchylające tę uchwałę ma moc prawną względem wszystkich członków KZP oraz wszystkich jej organów.

Art.  21.  [Kompetencje walnego zebrania członków KZP]

Do kompetencji walnego zebrania członków należy:

1) uchwalanie statutu KZP i wprowadzanie w nim zmian;

2) wybór i odwoływanie członków zarządu oraz członków komisji rewizyjnej;

3) ustalanie wysokości wpisowego i minimalnych miesięcznych wkładów członkowskich oraz zasad udzielania zapomóg;

4) zatwierdzanie sprawozdań finansowych, o których mowa w art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości;

5) przyjmowanie sprawozdań zarządu z bieżącej działalności oraz sprawozdań i wniosków komisji rewizyjnej;

6) rozpatrywanie przyczyn powstałych szkód i strat oraz podejmowanie decyzji w sprawach ich pokrycia;

7) ustalanie sposobu tworzenia i podziału funduszy, o których mowa w art. 30 pkt 4;

8) podjęcie uchwały o likwidacji KZP;

9) podjęcie uchwały o dostosowaniu struktury organizacyjnej KZP w związku ze zmianą struktury organizacyjnej pracodawcy;

10) podjęcie uchwały o przekształceniu.

Art.  22.  [Skład zarządu KZP]

1. Zarząd składa się co najmniej z 3 członków.

2. Zarząd na pierwszym posiedzeniu wybiera ze swojego grona przewodniczącego, sekretarza i skarbnika.

Art.  23.  [Posiedzenia zarządu KZP]

Posiedzenia zarządu odbywają się w miarę potrzeby, nie rzadziej jednak niż raz w miesiącu. Z każdego posiedzenia zarządu sporządza się protokół.

Art.  24.  [Kompetencje zarządu KZP]

Do kompetencji zarządu należy w szczególności:

1) przyjmowanie członków KZP i skreślanie ich z listy członków KZP;

2) prowadzenie ewidencji członków KZP;

3) przyznawanie pożyczek i ustalanie okresu ich spłaty;

4) podejmowanie decyzji w sprawie zwolnienia lub odroczenia spłaty pożyczek;

5) udzielanie zapomóg;

6) sprawowanie kontroli nad terminowym i właściwym dokonywaniem wpłat i wypłat oraz ewidencjonowaniem tych operacji;

7) czuwanie nad terminowym prowadzeniem obsługi kasowej i rachunkowości KZP przez pracodawcę;

8) informowanie członków KZP, przynajmniej raz w roku, o stanie ich wkładów członkowskich i zadłużeń, w sytuacji braku możliwości bieżącego dostępu przez członków KZP do tych informacji;

9) podpisywanie dyspozycji pieniężnych i innych dokumentów;

10) zwoływanie walnych zebrań członków;

11) składanie walnemu zebraniu członków sprawozdań z bieżącej działalności;

12) przedkładanie walnemu zebraniu członków do zatwierdzenia sprawozdania finansowego, o którym mowa w art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, wraz z protokołem z kontroli działalności KZP sporządzonym przez komisję rewizyjną;

13) sporządzanie sprawozdań finansowych, o których mowa w art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości;

14) reprezentowanie interesów KZP wobec pracodawcy;

15) ustosunkowywanie się do wniosków i ustaleń komisji rewizyjnej;

16) współdziałanie z podmiotem sprawującym kontrolę nad KZP, o którym mowa w art. 5;

17) współdziałanie z osobami wyznaczonymi przez pracodawcę do pomocy w zakresie prowadzenia rachunkowości, obsługi kasowej i prawnej KZP;

18) podjęcie uchwały o likwidacji KZP w przypadku, o którym mowa w art. 44 ust. 5;

19) składanie wniosku o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej oraz o zmianę danych objętych wpisem do tego rejestru, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. z 2021 r. poz. 955 i 1641).

Art.  25.  [Reprezentowanie interesów KZP w stosunkach zewnętrznych]

Zarząd reprezentuje interesy KZP w stosunkach zewnętrznych.

Art.  26.  [Skład komisji rewizyjnej KZP]

1. Komisja rewizyjna składa się co najmniej z 3 członków.

2. Komisja rewizyjna na pierwszym posiedzeniu wybiera ze swojego grona przewodniczącego i sekretarza.

Art.  27.  [Uczestnictwo członka komisji rewizyjnej KZP w posiedzeniach zarządu KZP]

Przewodniczącemu komisji rewizyjnej lub delegowanemu przez niego członkowi komisji rewizyjnej przysługuje prawo uczestniczenia w posiedzeniach zarządu z głosem doradczym.

Art.  28.  [Kompetencje komisji rewizyjnej KZP]

1. Komisja rewizyjna jest organem kontrolującym działalność finansową zarządu.

2. Do kompetencji komisji rewizyjnej należy w szczególności:

1) ochrona mienia KZP;

2) kontrola przestrzegania przez zarząd przepisów prawa, postanowień statutu KZP i uchwał organów KZP;

3) czuwanie nad prawidłowym dokumentowaniem wszystkich wpłat i wypłat.

3. Komisja rewizyjna składa na walnym zebraniu członków sprawozdanie ze swojej działalności oraz ustosunkowuje się do działalności zarządu.

4. Komisja rewizyjna przeprowadza kontrolę działalności KZP co najmniej raz na kwartał i sporządza protokół z tej kontroli.

Art.  29.  [Żądanie zwołania nadzwyczajnego walnego zebrania członków KZP i wniosek komisji rewizyjnej o odwołanie zarządu KZP]

Jeżeli komisja rewizyjna stwierdzi, że zarząd w swojej działalności finansowej nie przestrzega przepisów prawa lub że działalność zarządu jest sprzeczna z postanowieniami statutu KZP lub zasadami współżycia społecznego, występuje z żądaniem zwołania, w trybie natychmiastowym, nadzwyczajnego walnego zebrania członków, podczas którego składa wniosek o odwołanie zarządu.

Rozdział  4

Gospodarka finansowa KZP

Art.  30.  [Fundusze KZP]

Na środki finansowe KZP składają się następujące fundusze:

1) fundusz oszczędnościowo-pożyczkowy;

2) fundusz rezerwowy;

3) fundusz zapomogowy;

4) inne fundusze, o ile są przewidziane w statucie KZP.

Art.  31.  [Fundusz oszczędnościowo-pożyczkowy]

Fundusz oszczędnościowo-pożyczkowy powstaje z wkładów członkowskich i jest przeznaczony na udzielanie pożyczek.

Art.  32.  [Fundusz rezerwowy]

Fundusz rezerwowy powstaje z wpłat wpisowego wnoszonych przez członków wstępujących do KZP, z niepodjętych zwrotów wkładów członkowskich, z odsetek od lokat terminowych i odsetek zasądzonych przez sąd oraz z darowizn, spadków lub zapisów i jest przeznaczony na pokrycie szkód i strat, nieściągalnych zadłużeń, prowizji i opłat za czynności związane z prowadzeniem rachunku płatniczego oraz na odpis na fundusz zapomogowy.

Art.  33.  [Fundusz zapomogowy]

Fundusz zapomogowy powstaje z odpisów funduszu rezerwowego oraz z dobrowolnych wpłat członków KZP i innych wpływów określonych w statucie KZP i jest przeznaczony na udzielanie zapomóg członkom KZP w razie szczególnych zdarzeń losowych.

Art.  34.  [Wpłaty dokonywane przez członków KZP]

1. Członkowie KZP wpłacają wpisowe, miesięczne wkłady członkowskie i raty pożyczek na rachunek płatniczy KZP lub w kasie KZP.

2. Wpisowe, miesięczne wkłady członkowskie i raty pożyczek członków KZP będących osobami wykonującymi pracę zarobkową mogą być, za ich zgodą wyrażoną w formie pisemnej, dokumentowej lub elektronicznej, potrącane z wynagrodzenia lub z zasiłku.

3. Miesięczne wkłady członkowskie i raty pożyczek zapisuje się na imiennych rachunkach członków KZP.

4. W przypadkach uzasadnionych zdarzeniami losowymi zarząd, na wniosek członka KZP, może wyrazić zgodę na czasowe zawieszenie obowiązku wpłacania miesięcznych wkładów członkowskich lub rat pożyczek.

Art.  35.  [Udzielenie pożyczki lub zapomogi; poręczyciele]

1. Pożyczka lub zapomoga jest udzielana na wniosek członka KZP.

2. Umowa pożyczki wymaga zachowania formy pisemnej, dokumentowej lub elektronicznej.

3. Jeżeli suma pożyczki przekracza wysokość zgromadzonego wkładu członkowskiego, warunkiem udzielenia pożyczki jest zobowiązanie się co najmniej dwóch poręczycieli do spłaty zadłużenia członka KZP, w przypadku gdyby członek KZP nie spłacił zadłużenia w terminie. Statut KZP może określać inne warunki udzielenia pożyczki.

4. Poręczycielem może być osoba wykonująca pracę zarobkową u pracodawcy, u którego działa KZP, jeżeli:

1) świadczy pracę przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy;

2) umowa lub inny akt, na podstawie których osoba wykonująca pracę zarobkową świadczy pracę, zostały zawarte co najmniej na okres spłaty pożyczki przez członka KZP;

3) stosunek prawny łączący ją z pracodawcą nie został wypowiedziany;

4) nie jest małżonkiem pożyczkobiorcy, chyba że między małżonkami została ustanowiona rozdzielność majątkowa.

5. Wraz z zobowiązaniem, o którym mowa w ust. 3, poręczyciel wyraża zgodę na potrącanie z przysługującego mu od pracodawcy wynagrodzenia lub zasiłku zobowiązań z tytułu pożyczki udzielonej członkowi KZP.

Art.  36.  [Wypłata pożyczki lub zapomogi]

Wypłata pożyczki lub zapomogi jest dokonywana przez KZP na wskazany przez jej członka rachunek płatniczy, chyba że członek KZP złożył w postaci papierowej lub elektronicznej wniosek o wypłatę pożyczki lub zapomogi do rąk własnych.

Art.  37.  [Rachunki płatnicze KZP]

1. Środki pieniężne KZP są przechowywane na rachunkach płatniczych.

2. Rachunki płatnicze KZP są otwierane na wniosek zarządu. Zarząd wskazuje osoby mające prawo dysponowania tymi rachunkami.

3. Wzory podpisów osób mających prawo dysponowania rachunkami płatniczymi KZP zatwierdza zarząd.

Art.  38.  [Spłata zadłużenia]

1. W razie skreślenia z listy członków KZP członka posiadającego zadłużenie, zadłużenie podlega potrąceniu z wkładu członkowskiego.

2. W razie braku pełnego pokrycia na spłatę zadłużenia z wkładu członkowskiego resztę zadłużenia członek KZP spłaca w ratach na zasadach ustalonych w umowie pożyczki lub w statucie KZP.

3. W razie skreślenia członka KZP z listy członków KZP w przypadkach, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 2, spłata zadłużenia jest natychmiast wymagalna, niezależnie od terminów spłaty ustalonych przy udzielaniu pożyczki.

Art.  39.  [Opóźnienie w spłacie zadłużenia]

1. W razie opóźnienia w spłacie zadłużenia, KZP wzywa dłużnika na piśmie do uregulowania należności, wyznaczając mu termin spłaty.

2. Kopię wezwania, o którym mowa w ust. 1, doręcza się poręczycielom.

3. W razie niedokonania przez dłużnika spłaty zadłużenia w wyznaczonym terminie zarząd ma prawo pokryć to zadłużenie z wkładów członkowskich poręczycieli lub potrącić je z ich wynagrodzenia lub zasiłku.

Art.  40.  [Spłata zadłużenia w przypadku śmierci członka KZP]

W razie śmierci członka KZP jego zadłużenie nie podlega spłacie przez poręczycieli.

Art.  41.  [Zadłużenie nieściągalne]

Nieściągalne zadłużenie może być umorzone i pokryte z funduszu rezerwowego.

Art.  42.  [Reprezentacja KZP w sporze wynikającym z niespłacenia przez członka KZP pożyczki]

W sporze wynikającym z niespłacenia przez członka KZP pożyczki, KZP reprezentuje członek zarządu lub inna upoważniona przez zarząd osoba.

Art.  43.  [Przetwarzanie przez KZP danych osobowych]

1. Przetwarzanie przez KZP danych osobowych w celu realizacji zadań ustawowych związanych z członkostwem w KZP, w tym gromadzeniem wkładów członkowskich oraz udzielaniem pomocy materialnej w formie pożyczek lub zapomóg, a także dochodzeniem związanych z nimi praw lub roszczeń, następuje na podstawie zgody udzielonej w formie oświadczenia członka KZP, osoby uprawnionej lub poręczyciela.

2. KZP przetwarza dane osobowe:

1) członka KZP obejmujące:

a) imię (imiona) i nazwisko,

b) numer PESEL, a w przypadku braku numeru PESEL - nazwę i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość oraz nazwę państwa, które go wydało,

c) adres do korespondencji oraz numer telefonu lub adres poczty elektronicznej,

d) stan cywilny oraz ustrój majątkowy,

e) stan zdrowia,

f) otrzymywane wynagrodzenie lub zasiłek;

2) osoby uprawnionej obejmujące dane, o których mowa w pkt 1 lit. a-c;

3) poręczyciela obejmujące dane, o których mowa w pkt 1 lit. a-d.

3. KZP może żądać udokumentowania danych osobowych w zakresie niezbędnym do ich potwierdzenia. Potwierdzenie może odbywać się w szczególności na podstawie oświadczenia lub zaświadczenia.

4. Do przetwarzania danych osobowych, o których mowa w ust. 2, mogą być dopuszczone wyłącznie osoby posiadające pisemne upoważnienie do przetwarzania takich danych wydane przez zarząd. Osoby dopuszczone do przetwarzania takich danych są obowiązane do zachowania ich w tajemnicy oraz ochrony przed niedozwolonym lub niezgodnym z prawem przetwarzaniem, przypadkową utratą, zniszczeniem lub uszkodzeniem.

5. KZP przetwarza dane osobowe, o których mowa w ust. 2:

1) pkt 1 - od dnia złożenia oświadczenia, o którym mowa w ust. 1, do upływu 10 lat od dnia ustania członkostwa;

2) pkt 2 - od dnia złożenia oświadczenia, o którym mowa w ust. 1, do upływu 5 lat od dnia wypłaty wkładu członkowskiego;

3) pkt 3 - od dnia złożenia oświadczenia, o którym mowa w ust. 1, do upływu 5 lat od dnia spłaty poręczanej pożyczki.

6. Upływ terminów wskazanych w ust. 5 obliguje administratora do niezwłocznego zniszczenia dokumentów zawierających dane osobowe w wersji papierowej i trwałego ich usunięcia z nośników elektronicznych.

7. Administratorem danych osobowych jest KZP.

8. Pracodawca, u którego funkcjonuje KZP, przetwarza dane osobowe, o których mowa w ust. 2, w celu świadczenia KZP pomocy, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4-8.

9. Dane osobowe, o których mowa w ust. 2, mogą być przetwarzane w postaci papierowej lub elektronicznej. Sposób przetwarzania danych oraz ich zabezpieczania reguluje statut KZP.

10. Zarząd dokonuje przeglądu danych osobowych, o których mowa w ust. 2, nie rzadziej niż raz w roku kalendarzowym w celu ustalenia niezbędności ich dalszego przechowywania. Zarząd usuwa dane osobowe, których dalsze przechowywanie jest zbędne do realizacji celu określonego w ust. 1.

Rozdział  5

Likwidacja KZP

Art.  44.  [Uchwała walnego zebrania członków o likwidacji KZP]

1. Walne zebranie członków podejmuje uchwałę o likwidacji KZP w razie:

1) ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy;

2) zmniejszenia się liczby członków KZP poniżej 10.

2. Uchwała walnego zebrania członków o likwidacji KZP jest podejmowana w terminie 2 miesięcy od dnia zajścia zdarzenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 lub 2.

3. Walne zebranie członków może podjąć uchwałę o likwidacji KZP z własnej inicjatywy, bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy liczby członków.

4. Uchwała walnego zebrania członków o likwidacji KZP określa w szczególności:

1) skład komisji likwidacyjnej w liczbie co najmniej 3 osób oraz

2) przeznaczenie środków pozostających na funduszu rezerwowym i zapomogowym po całkowitym rozliczeniu należności, zobowiązań i wkładów członkowskich.

5. W razie niepodjęcia przez walne zebranie członków uchwały o likwidacji KZP w przypadkach, o których mowa w ust. 1, uchwałę o jej likwidacji podejmuje zarząd. Przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio.

6. Do zadań komisji likwidacyjnej należy zakończenie bieżących spraw KZP, wykonanie zobowiązań oraz ściągnięcie wierzytelności.

7. Z dniem podjęcia uchwały o likwidacji KZP nie są przyjmowani nowi członkowie ani miesięczne wkłady członkowskie, a także nie są wypłacane pożyczki ani zapomogi.

Art.  45.  [Wstąpienie komisji likwidacyjnej w prawa i obowiązki zarządu oraz komisji rewizyjnej KZP]

Komisja likwidacyjna wstępuje w prawa i obowiązki zarządu oraz komisji rewizyjnej.

Art.  46.  [Przekazanie członkom KZP uchwały o likwidacji KZP]

Uchwałę o likwidacji KZP, z podaniem składu komisji likwidacyjnej i miejsca jej urzędowania, wezwaniem dłużników do spłaty należności oraz wyznaczeniem trzymiesięcznego terminu zgłaszania roszczeń przez wierzycieli, należy podać do wiadomości wszystkich członków KZP.

Art.  47.  [Rozliczenia majątkowe w przypadku likwidacji KZP]

1. Wkłady członkowskie osób posiadających względem KZP zadłużenie komisja likwidacyjna zalicza na spłatę tego zadłużenia.

2. Z dniem przejścia KZP w stan likwidacji niespłacona część pożyczki staje się natychmiast wymagalna.

3. Komisja likwidacyjna, na wniosek członka KZP, może rozłożyć na raty niespłaconą część pożyczki, z zastrzeżeniem że jej całkowita spłata nastąpi przed dniem zakończenia likwidacji KZP.

4. Komisja likwidacyjna, w miarę wpływu środków pieniężnych na rachunek KZP, zwraca członkom KZP nieposiadającym względem niej zadłużenia ich wkłady członkowskie proporcjonalnie do wysokości wkładów wniesionych przez poszczególnych członków KZP, według stanu na dzień poprzedzający dzień podjęcia przez nią uchwały o proporcjonalnym zwrocie wkładów członkowskich.

Art.  48.  [Termin likwidacji KZP]

Likwidacja KZP powinna być zakończona nie później niż do upływu okresu likwidacji pracodawcy.

Rozdział  6

Rachunkowość KZP

Art.  49.  [Zasady rachunkowości KZP]

1. Rachunkowość KZP jest prowadzona zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości.

2. Rokiem obrotowym jest rok kalendarzowy.

Art.  50.  [Wyłączenie możliwości prowadzenia rachunkowości KZP i prowadzenia obrotu gotówkowego w KZP przez określone osoby]

1. Rachunkowości KZP nie może prowadzić członek zarządu, członek komisji rewizyjnej, członek komisji likwidacyjnej ani osoba prowadząca obrót gotówkowy w KZP.

2. Obrotu gotówkowego w KZP nie może prowadzić członek zarządu, członek komisji rewizyjnej ani osoba prowadząca rachunkowość KZP.

Art.  51.  [Sprawozdanie finansowe KZP]

Sprawozdanie finansowe, o którym mowa w art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, podpisują:

1) zarząd;

2) komisja rewizyjna po przeprowadzeniu kontroli działalności KZP, z której protokół dołącza się do sprawozdania finansowego;

3) osoba, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych.

Rozdział  7

Przepisy karne

Art.  52.  [Uniemożliwianie podjęcia uchwały o likwidacji KZP]

Kto uniemożliwia podjęcie uchwały o likwidacji KZP w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy lub w razie zmniejszenia się liczby członków KZP poniżej 10,

podlega karze grzywny.

Art.  53.  [Tryb orzekania]

Orzekanie w sprawach o czyny, o których mowa w art. 52, następuje w trybie przepisów ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2021 r. poz. 457, 1005 i 1595).

Rozdział  8

Zmiany w przepisach

Art.  54. 

W ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2020 r. poz. 1575, z późn. zm.) w art. 833 dodaje się § 9 w brzmieniu:

"§ 9. Nie podlegają egzekucji zapomogi udzielone na podstawie ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 r. o kasach zapomogowo-pożyczkowych (Dz. U. poz. 1666).".

Art.  55. 

W ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2020 r. poz. 1427, z późn. zm.) w art. 10 dodaje się § 7 w brzmieniu:

"§ 7. Nie podlegają egzekucji zapomogi udzielone na podstawie ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 r. o kasach zapomogowo-pożyczkowych (Dz. U. poz. 1666).".

Art.  56. 

W ustawie z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 263) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 1¹ pkt 2 otrzymuje brzmienie:

"2) pracodawcy - należy przez to rozumieć pracodawcę w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1320 oraz z 2021 r. poz. 1162), a także osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niebędącą osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną i do której stosuje się odpowiednio przepisy o osobach prawnych, jeżeli zatrudniają one inną niż pracownik osobę wykonującą pracę zarobkową;";

2) uchyla się art. 39.

Art.  57. 

W ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1406, z późn. zm.) w art. 6 w ust. 1 w pkt 22 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 23 w brzmieniu:

"23) kasy zapomogowo-pożyczkowe, o których mowa w ustawie z dnia 11 sierpnia 2021 r. o kasach zapomogowo-pożyczkowych (Dz. U. poz. 1666).".

Art.  58. 

W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. z 2020 r. poz. 1896, z późn. zm.) w art. 49 w ust. 3 pkt 3 otrzymuje brzmienie:

"3) kas zapomogowo-pożyczkowych;".

Art.  59. 

W ustawie z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 815 oraz z 2021 r. poz. 255) w art. 9 w pkt 10 lit. e otrzymuje brzmienie:

"e) z kas lub funduszów zakładowych, funduszów związków zawodowych, kas zapomogowo-pożyczkowych, spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, koleżeńskich kas oszczędnościowo-pożyczkowych działających w wojsku oraz z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, ".

Art.  60. 

W ustawie z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1131) w art. 108 po ust. 2 dodaje się ust. 2a w brzmieniu:

"2a. Żołnierzom zawodowym wolno zrzeszać się w organizacjach prowadzących działalność zapomogowo-pożyczkową u pracodawców, u których pełnią zawodową służbę wojskową.".

Art.  61. 

W ustawie z dnia 10 czerwca 2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji (Dz. U. z 2020 r. poz. 842 oraz z 2021 r. poz. 680, 1177, 1535 i 1598) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 20 pkt 5 otrzymuje brzmienie:

"5) kasy zapomogowo-pożyczkowe;";

2) w art. 22 w ust. 2 pkt 3 otrzymuje brzmienie:

"3) w przypadku jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, szkolnych kas oszczędnościowych i kas zapomogowo-pożyczkowych - nazwy, formy organizacyjnej, siedziby, adresu i numeru z właściwego rejestru, o ile dotyczy.".

Rozdział  9

Przepisy przejściowe, dostosowujące i przepis końcowy

Art.  62. 

Kasa zapomogowo-pożyczkowa działająca na podstawie art. 39 ustawy zmienianej w art. 56, w brzmieniu dotychczasowym, z dniem wejścia w życie ustawy staje się KZP.

Art.  63. 

Członkowie kasy zapomogowo-pożyczkowej działającej na podstawie art. 39 ustawy zmienianej w art. 56, w brzmieniu dotychczasowym, z dniem wejścia w życie ustawy stają się członkami KZP.

Art.  64. 

Wpisowe i dotychczasowe wkłady członkowskie w kasie zapomogowo-pożyczkowej działającej na podstawie art. 39 ustawy zmienianej w art. 56, w brzmieniu dotychczasowym, z dniem wejścia w życie ustawy stają się wpisowym i wkładami członkowskimi w KZP.

Art.  65. 

Członkowie organów kasy zapomogowo-pożyczkowej działającej na podstawie art. 39 ustawy zmienianej w art. 56, w brzmieniu dotychczasowym, pełnią swoje obowiązki do końca ich kadencji.

Art.  66. 

Zarząd KZP w terminie 18 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy złoży wniosek do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. z 2021 r. poz. 955 i 1641), o zmianę danych objętych wpisem do tego rejestru.

Art.  67. 

KZP w terminie 18 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy dostosuje swój statut do zmian z niej wynikających.

Art.  68. 

Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.

• Identyfikator: Dz.U.2021.1666
• Rodzaj: Ustawa
• Tytuł: Kasy zapomogowo-pożyczkowe
• Data aktu: 11/08/2021
• Data ogłoszenia: 10/09/2021
• Data wejścia w życie: 11/10/2021