Program pilotażowy dotyczący leczenia ostrej fazy udaru niedokrwiennego za pomocą przezcewnikowej trombektomii mechanicznej naczyń domózgowych lub wewnątrzczaszkowych.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA ZDROWIA ¹

z dnia 11 października 2018 r.

w sprawie programu pilotażowego dotyczącego leczenia ostrej fazy udaru niedokrwiennego za pomocą przezcewnikowej trombektomii mechanicznej naczyń domózgowych lub wewnątrzczaszkowych

Na podstawie art. 48e ust. 5 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2561, z późn. zm.) zarządza się, co następuje:

§ 1. Rozporządzeniem ustala się program pilotażowy dotyczący leczenia ostrej fazy udaru niedokrwiennego za pomocą przezcewnikowej trombektomii mechanicznej naczyń domózgowych lub wewnątrzczaszkowych.

§ 2. Użyte w rozporządzeniu określenia oznaczają:

1) Fundusz - Narodowy Fundusz Zdrowia;

2) pilotaż - program pilotażowy dotyczący leczenia ostrej fazy udaru niedokrwiennego za pomocą przezcewnikowej trombektomii mechanicznej naczyń domózgowych lub wewnątrzczaszkowych;

3) zabieg - zabieg przezcewnikowej trombektomii mechanicznej naczyń domózgowych lub wewnątrzczaszkowych;

4) lekarz specjalista - lekarza, który posiada specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w określonej dziedzinie medycyny;

5) miejsce udzielania świadczeń - pomieszczenie lub zespół pomieszczeń w tej samej lokalizacji, powiązanych funkcjonalnie i organizacyjnie, w celu wykonywania świadczeń gwarantowanych;

6) dostęp - zapewnienie realizacji świadczeń gwarantowanych w innym miejscu udzielania świadczeń lub lokalizacji niż ta, w której świadczenia te są udzielane;

7) lokalizacja - budynek lub zespół budynków oznaczonych tym samym adresem albo oznaczonych innymi adresami, ale położonych obok siebie i tworzących funkcjonalną całość, w których zlokalizowane jest miejsce udzielania świadczeń;

8) NIHSS - National Institutes of Health Stroke Scale - Skala Udarowa Narodowego Instytutu Zdrowia;

9) TICI - thrombolysis in cerebral infarction - trombolizę w udarze niedokrwiennym mózgu.

§ 3. Celem pilotażu jest ocena skuteczności praktycznej oraz wypracowanie optymalnego modelu organizacji leczenia ostrej fazy udaru niedokrwiennego za pomocą przezcewnikowej trombektomii mechanicznej naczyń domózgowych lub wewnątrzczaszkowych.

§ 4. 2  Świadczenia opieki zdrowotnej w ramach pilotażu mogą być udzielane od dnia 1 grudnia 2018 r. do dnia 30 czerwca 2024 r.

§ 5. Pilotaż dotyczy świadczeń opieki zdrowotnej z zakresu leczenia szpitalnego polegających na przeprowadzeniu zabiegu trombektomii mechanicznej w ostrej fazie udaru niedokrwiennego.

§ 6. Pilotaż obejmie pacjentów, u których:

1) doszło do zamknięcia przez zator lub zakrzep następujących naczyń wewnątrzczaszkowych: tętnicy szyjnej wewnętrznej, segmentu M1 środkowej tętnicy mózgu, segmentu M2 środkowej tętnicy mózgu, segmentu A1 przedniej tętnicy mózgu, segmentu A2 przedniej tętnicy mózgu, tętnicy podstawnej lub tętnicy kręgowej, oraz

2) wynik badania neuroobrazowego (tomografii komputerowej z opcją naczyniową lub rezonansu magnetycznego z opcją naczyniową) wskazuje na wysokie prawdopodobieństwo niedrożności danej tętnicy.

§  7. 

1. Warunki organizacji świadczeń opieki zdrowotnej oraz warunki ich realizacji:

1) wymagania formalne:

a) oddział o profilu neurologia z oddziałem lub pododdziałem udarowym, spełniający wymagania określone w lp. 2 załącznika nr 4 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 22 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia szpitalnego (Dz. U. z 2023 r. poz. 870, 978, 1477, 1955 i 2610) - w lokalizacji,

b) w lokalizacji - pracownia hemodynamiki lub pracownia radiologii zabiegowej, w której wykonano co najmniej 150 procedur leczenia endowaskularnego naczyń domózgowych lub wewnątrzczaszkowych:

– w okresie ostatnich 2 lat kalendarzowych poprzedzających rok wejścia w życie rozporządzenia w przypadku realizatorów programu pilotażowego określonych w załączniku do rozporządzenia w lp. 2-4, 6-8, 10, 11, 13, 16-18, 21, 23, 24, 27 i 28,

– 3  w okresie ostatnich 2 lat kalendarzowych poprzedzających rok przystąpienia do programu pilotażowego w przypadku realizatorów programu pilotażowego określonych w załączniku do rozporządzenia w lp. 1, 5, 9, 12, 14, 15, 19, 20, 22, 25, 26 i 29,

c) oddział neurochirurgii zabezpieczający możliwość wykonywania hemikraniektomii, także w ramach dyżuru medycznego, w dostępie, pod warunkiem że średni czas dotarcia do tego oddziału transportem sanitarnym nie przekracza 30 minut;

2) personel (w trakcie zabiegu):

a) lekarz specjalista: w dziedzinie rentgenodiagnostyki lub radiologii, lub radiodiagnostyki, lub radiologii i diagnostyki obrazowej, lub w dziedzinie neurochirurgii lub neurochirurgii i neurotraumatologii, lub w dziedzinie neurologii, lub w dziedzinie kardiologii spełniający wymagania samodzielnego operatora według Asocjacji Interwencji Sercowo-Naczyniowych Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego, lub w dziedzinie angiologii, lub w dziedzinie chirurgii naczyniowej - z doświadczeniem w wykonywaniu zabiegów z zakresu neuroradiologii zabiegowej, potwierdzonym przez konsultanta wojewódzkiego właściwego dla specjalizacji tego lekarza, obejmującym:

– uczestnictwo w co najmniej 150 zabiegach z zakresu neuroradiologii, w tym co najmniej 50 zabiegów przeprowadzonych samodzielnie (w tej liczbie zabiegów uwzględnia się zabiegi: zaopatrywanie malformacji naczyń mózgowych; embolizacja tętniaków, naczyniaków, przetok; zakładanie stentów do naczyń wewnątrzczaszkowych; trombektomia) albo wykonanie 50 zabiegów z zakresu endowaskularnego leczenia naczyń domózgowych i wewnątrzczaszkowych (w tym co najmniej 5 zabiegów leczenia naczyń wewnątrzczaszkowych wykonanych samodzielnie lub w obecności proktora, który wykonał samodzielnie co najmniej 50 zabiegów wewnątrzczaszkowych),

– potwierdzone certyfikatem ukończenie kursu: doskonalącego organizowanego przez Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego: "Wewnątrznaczyniowe leczenie udarów niedokrwiennych mózgu" lub kursu w zagranicznym ośrodku trombektomii naczyń mózgowych obejmującego program realizowany w ramach kursu organizowanego przez Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego oraz

– dla lekarzy specjalistów niebędących specjalistami w dziedzinie rentgenodiagnostyki lub radiologii, lub radiodiagnostyki, lub radiologii i diagnostyki obrazowej, lub neurochirurgii lub neurochirurgii i neurotraumatologii, lub neurologii odbycie 3-miesięcznego stażu obejmującego zapoznanie się z organizacją pracy oraz obowiązującym postępowaniem w zakresie nieinwazyjnej diagnostyki neuroradiologicznej w oddziale o profilu neurologia z oddziałem lub pododdziałem udarowym,

b) lekarz specjalista w dziedzinie anestezjologii lub anestezjologii i reanimacji, lub anestezjologii i intensywnej terapii,

c) dwie pielęgniarki operacyjne z co najmniej rocznym doświadczeniem w instrumentowaniu do zabiegów wewnątrznaczyniowych, z których co najmniej jedna to:

– specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa operacyjnego albo w trakcie tej specjalizacji lub

– pielęgniarka po kursie kwalifikacyjnym w dziedzinie pielęgniarstwa operacyjnego albo w jego trakcie,

d) pielęgniarka specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki albo w trakcie tej specjalizacji lub pielęgniarka po kursie kwalifikacyjnym w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki albo w jego trakcie oraz

e) technik elektroradiolog;

3) wyposażenie w sprzęt i aparaturę medyczną (w miejscu wykonywania zabiegu):

a) angiograf stacjonarny z możliwością wykonywania zabiegów neuroradiologicznych oraz

b) urządzenie przeznaczone do usuwania materiału zatorowego z naczyń mózgowych;

4) zapewnienie realizacji badań (w lokalizacji z całodobową możliwością wykonywania badań we wszystkie dni tygodnia):

a) tomografii komputerowej (TK) z opcją naczyniową oraz perfuzją TK oraz

b) rezonansu magnetycznego (RM) z opcją naczyniową oraz dyfuzją i perfuzją RM;

5) organizacja udzielania świadczeń:

a) zapewnienie kwalifikacji do zabiegu przez zespół z udziałem:

– lekarza specjalisty w dziedzinie neurologii mającego doświadczenie w zakresie leczenia udarów mózgu,

– lekarza specjalisty w dziedzinie rentgenodiagnostyki lub radiologii, lub radiodiagnostyki, lub radiologii i diagnostyki obrazowej, mającego doświadczenie w zakresie badań lub zabiegów neuroradiologicznych,

– lekarza wykonującego zabieg

- przy czym wymóg określony w tiret trzecie uznaje się za spełniony, jeżeli lekarzem wykonującym zabieg jest osoba określona w tiret pierwsze lub drugie,

b) dostęp do konsultacji neurologicznej w trakcie zabiegu,

c) lekarz prowadzący leczenie koordynuje zapewnienie rehabilitacji pacjentów początkowo w oddziałach lub pododdziałach udarowych, a następnie, w zależności od stanu klinicznego, zapewnienie rehabilitacji neurologicznej w warunkach stacjonarnych, oddziału dziennego lub w warunkach domowych,

d) lekarz prowadzący leczenie po zakończeniu hospitalizacji przekazuje informację o przeprowadzonym leczeniu udaru mózgu do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej,

e) zapewnienie realizacji świadczeń zdrowotnych całodobowo przez wszystkie dni tygodnia, przy czym w przypadku świadczeniodawców realizujących świadczenia w ramach programu pilotażowego w tym samym województwie dopuszcza się zawieranie między nimi porozumień o pełnieniu dyżurów pod warunkiem, że odległość między nimi nie przekracza 25 km,

f) realizator pilotażu opracowuje, wdraża i stosuje sformalizowaną procedurę postępowania z pacjentami we wczesnej fazie udaru,

g) realizator pilotażu w porozumieniu z wojewodą i dysponentami zespołów ratownictwa medycznego, w tym dysponentem lotniczych zespołów ratownictwa, opracowuje, wdraża i stosuje sformalizowaną procedurę określającą zasady współpracy między lekarzem prowadzącym leczenie i lekarzem wykonującym zabieg a zespołem ratownictwa medycznego,

h) realizator pilotażu opracowuje, wdraża i stosuje sformalizowaną procedurę określającą zasady współpracy między lekarzem prowadzącym leczenie a lekarzem wykonującym zabieg oraz pozostałym personelem medycznym sprawującym opiekę nad pacjentem,

i) realizator pilotażu zapewnia ciągłość w realizacji świadczeń zdrowotnych i ustala współpracę ze świadczeniodawcami realizującymi świadczenia gwarantowane z zakresu rehabilitacji leczniczej lub świadczeń pielęgnacyjnych i opiekuńczych w ramach opieki długoterminowej w celu zapewnienia ciągłości leczenia oraz

j) realizator pilotażu ma obowiązek:

– prowadzić szkolenia z zakresu wykonywania zabiegów trombektomii (co najmniej 2 szkolenia rocznie) w trakcie trwania pilotażu,

– umożliwić rocznie przeszkolenie co najmniej 2 lekarzy, którzy zdobywają doświadczenie w celu wykonywania zabiegów, oraz

– przeprowadzić szkolenie współpracujących z nim wojewódzkich koordynatorów ratownictwa medycznego, dyspozytorów medycznych oraz personelu zespołów ratownictwa medycznego, w tym personelu lotniczych zespołów ratownictwa, w zakresie postępowania przedszpitalnego w ostrej fazie udaru niedokrwiennego, w szczególności w zakresie optymalnego czasu rozpoczęcia zabiegu od chwili wystąpienia objawów u pacjenta.

2. Procedury, o których mowa w ust. 1 pkt 5 lit. f-h, zatwierdza Fundusz.

§  8. 

1. Podmiotem zobowiązanym do wdrożenia, finansowania, monitorowania i ewaluacji pilotażu jest Fundusz.

2. Fundusz rozlicza świadczenia opieki zdrowotnej udzielone w ramach pilotażu jako opłatę za wykonaną usługę na podstawie wyceny świadczenia zaopiniowanej przez Agencję Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji.

§  9. 

1. Realizatorem pilotażu może być świadczeniodawca realizujący umowę z Funduszem o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej z zakresu leczenia szpitalnego.

2. Wykaz realizatorów pilotażu stanowi załącznik do rozporządzenia.

3. Realizator pilotażu jest obowiązany do:

1) przekazania danych niezbędnych do sfinansowania i rozliczenia pilotażu;

2) sporządzenia sprawozdania dla Funduszu dotyczącego wskaźników realizacji pilotażu.

§ 10. Wskaźnikami realizacji pilotażu są:

1) czas (podany w minutach) upływający od momentu przybycia pacjenta do szpitala do rozpoczęcia podawania leczenia trombolitycznego;

2) czas (podany w minutach) upływający od momentu przybycia pacjenta do szpitala do wykonania pierwszego badania obrazowego;

3) czas (podany w minutach) upływający od pierwszego badania obrazowego do rozpoczęcia zabiegu;

4) czas (podany w minutach) od momentu przybycia pacjenta do szpitala, w którym następuje wykonanie zabiegu, do rozpoczęcia zabiegu;

5) czas (podany w minutach) od wystąpienia objawów do rozpoczęcia zabiegu;

6) rekanalizacja tętnicy w skali TICI;

7) śmiertelność do 3 miesięcy od zabiegu;

8) śmiertelność do 30 dni od zabiegu;

9) odsetek świadczeniobiorców poddanych zabiegowi trombektomii, u których wystąpiły powikłania po zabiegu;

10) odsetek pacjentów z udarem niedokrwiennym, u których przeprowadzono systemowe leczenie trombolityczne;

11) czas (podany w dniach) hospitalizacji pacjentów poddanych zabiegowi przezcewnikowej trombektomii mechanicznej;

12) ocena stanu klinicznego na podstawie zmodyfikowanej skali Rankina po miesiącu, 3 miesiącach i 12 miesiącach od zabiegu;

13) stan neurologiczny pacjenta oceniany w skali NIHSS przy przyjęciu do pierwszego szpitala, przy kwalifikacji do zabiegu i przy wypisie.

§  11. 

1. Fundusz dokonuje pomiaru wskaźników realizacji pilotażu oraz sporządza raport zawierający ich ocenę, uwzględniając także ocenę kosztów oraz efektów realizacji pilotażu dla: każdego z realizatorów odrębnie, w porównaniu do innych realizatorów oraz w odniesieniu do wszystkich realizatorów za okresy:

1) od dnia 1 grudnia 2018 r. do dnia 30 listopada 2019 r.;

2) od dnia 1 grudnia 2018 r. do dnia 1 sierpnia 2020 r.;

3) od dnia 1 grudnia 2018 r. do dnia 30 listopada 2020 r.;

4) od dnia 1 grudnia 2020 r. do dnia 31 maja 2021 r.;

5) od dnia 1 czerwca 2021 r. do dnia 30 listopada 2021 r.;

6) od dnia 1 grudnia 2021 r. do dnia 31 maja 2022 r.;

7) od dnia 1 czerwca 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r;

8) od dnia 1 stycznia 2023 r. do dnia 30 czerwca 2023 r;

9) od dnia 1 lipca 2023 r. do dnia 31 grudnia 2023 r;

10) 4  od dnia 1 grudnia 2018 r. do dnia 30 czerwca 2024 r.

2. Fundusz niezwłocznie przekazuje ministrowi właściwemu do spraw zdrowia kopię sporządzonego raportu, o którym mowa w ust. 1, każdorazowo po jego sporządzeniu.

§ 12. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 grudnia 2018 r.

ZAŁĄCZNIK ⁵  

WYKAZ REALIZATORÓW PROGRAMU PILOTAŻOWEGO DOTYCZĄCEGO LECZENIA OSTREJ FAZY UDARU NIEDOKRWIENNEGO ZA POMOCĄ PRZEZCEWNIKOWEJ TROMBEKTOMII MECHANICZNEJ NACZYŃ DOMÓZGOWYCH LUB WEWNĄTRZCZASZKOWYCH

1) Dolnośląski Szpital Specjalistyczny im. T. Marciniaka - Centrum Medycyny Ratunkowej;

2) Górnośląskie Centrum Medyczne im. prof. Leszka Gieca Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach;

3) Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie;

4) Kliniczny Szpital Wojewódzki nr 2 im. św. Jadwigi Królowej w Rzeszowie;

5) Mazowiecki Szpital Wojewódzki im. św. Jana Pawła II w Siedlcach sp. z o.o.;

6) Samodzielny Publiczny Specjalistyczny Szpital Zachodni im. św. Jana Pawła II w Grodzisku Mazowieckim;

7) Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 1 im. prof. Tadeusza Sokołowskiego Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie;

8) Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 4 w Lublinie;

9) Samodzielny Publiczny Szpital Wojewódzki im. Papieża Jana Pawła II w Zamościu;

10) Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Szpital Uniwersytecki w Krakowie;

11) Szpital Kliniczny im. Heliodora Święcickiego Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu;

12) Szpital Uniwersytecki im. Karola Marcinkowskiego w Zielonej Górze sp. z o.o.;

13) Szpital Uniwersytecki nr 2 im. dr Jana Biziela w Bydgoszczy;

14) Specjalistyczny Szpital im. dra Alfreda Sokołowskiego w Wałbrzychu;

15) Uniwersyteckie Centrum Kliniczne im. prof. K. Gibińskiego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach;

16) Uniwersyteckie Centrum Kliniczne w Gdańsku;

17) Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. Jana Mikulicza-Radeckiego we Wrocławiu;

18) Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Białymstoku;

19) Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Olsztynie;

20) Wielospecjalistyczny Szpital Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Nowej Soli;

21) Wojewódzkie Wielospecjalistyczne Centrum Onkologii i Traumatologii im. M. Kopernika w Łodzi;

22) Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Lublinie;

23) Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. św. Jadwigi w Opolu;

24) Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Olsztynie;

25) Wojewódzki Szpital Specjalistyczny nr 4 w Bytomiu;

26) Wojewódzki Szpital Specjalistyczny nr 5 im. św. Barbary w Sosnowcu;

27) Wojewódzki Szpital Zespolony w Kielcach;

28) Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie;

29) Mazowiecki Szpital Bródnowski Sp. z o.o.

1 Minister Zdrowia kieruje działem administracji rządowej – zdrowie, na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 28 listopada 2023 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Zdrowia (Dz. U. poz. 2587).

2 § 4 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 27 grudnia 2023 r. (Dz.U.2023.2810) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 30 grudnia 2023 r.

3 § 7 ust. 1 pkt 1 lit. b tiret drugie zmienione przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 27 grudnia 2023 r. (Dz.U.2023.2810) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 30 grudnia 2023 r.

4 § 11 ust. 1 pkt 10 dodany przez § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 27 grudnia 2023 r. (Dz.U.2023.2810) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 30 grudnia 2023 r.

5 Załącznik zmieniony przez § 1 pkt 4 rozporządzenia z dnia 27 grudnia 2023 r. (Dz.U.2023.2810) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 30 grudnia 2023 r.

• Identyfikator: Dz.U.2023.2746 t.j.
• Rodzaj: Rozporządzenie
• Tytuł: Program pilotażowy dotyczący leczenia ostrej fazy udaru niedokrwiennego za pomocą przezcewnikowej trombektomii mechanicznej naczyń domózgowych lub wewnątrzczaszkowych.
• Data aktu: 11/10/2018
• Data ogłoszenia: 21/12/2023
• Data wejścia w życie: 01/12/2018