Szczegółowe rodzaje środków bezpieczeństwa stosowane w zakładach inżynierii genetycznej.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA ŚRODOWISKA 1
z dnia 11 kwietnia 2016 r.
w sprawie szczegółowych rodzajów środków bezpieczeństwa stosowanych w zakładach inżynierii genetycznej 2

Na podstawie art. 6 ust. 9 ustawy z dnia 22 czerwca 2001 r. o mikroorganizmach i organizmach genetycznie zmodyfikowanych (Dz. U. z 2015 r. poz. 806) zarządza się, co następuje:
§  1.
Rozporządzenie określa wymagania dotyczące szczegółowych rodzajów środków bezpieczeństwa stosowanych w zakładach inżynierii genetycznej przewidzianych dla poszczególnych kategorii zamkniętego użycia:
1)
mikroorganizmów genetycznie zmodyfikowanych, które zawiera załącznik nr 1 do rozporządzenia;
2)
organizmów genetycznie zmodyfikowanych, które zawiera załącznik nr 2 do rozporządzenia.
§  2.
Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. 3

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr  1

SZCZEGÓŁOWE RODZAJE ŚRODKÓW BEZPIECZEŃSTWA STOSOWANE W ZAKŁADACH INŻYNIERII GENETYCZNEJ PRZEWIDZIANE DLA POSZCZEGÓLNYCH KATEGORII ZAMKNIĘTEGO UŻYCIA MIKROORGANIZMÓW GENETYCZNIE ZMODYFIKOWANYCH (GMM)

I.

 Środki bezpieczeństwa wymagane podczas wykonywania czynności w warunkach laboratoryjnych

LP. WYMAGANE ŚRODKI BEZPIECZEŃSTWA STOPIEŃ HERMETYCZNOŚCI ODPOWIADAJĄCY KATEGORII ZAMKNIĘTEGO UŻYCIA GMM
I II III IV
1 Pomieszczenie: laboratorium: izolacja1) Niewymagana Niewymagana Wymagana Wymagana
2 Laboratorium dostosowane do fumigacji (dezynfekcji gazami lub parami) Niewymagane Niewymagane Wymagane Wymagane
Wyposażenie
3 Powierzchnie odporne na wodę, kwasy, zasady, rozpuszczalniki, środki odkażające oraz łatwe do czyszczenia Wymagane (stół) Wymagane (stół) Wymagane (stół, podłoga) Wymagane (stół, podłoga, ściany, sufit)
4 Wejście do laboratorium przez śluzę powietrzną2) Niewymagane Niewymagane Fakultatywnie3) Wymagane
5 Urządzenia utrzymujące podciśnienie Niewymagane Niewymagane Wymagane z wyjątkami4) Wymagane
6 Wprowadzanie i wyprowadzanie powietrza przez filtry HEPA5) Niewymagane Niewymagane Wymagane filtry HEPA dla powietrza pobieranego z laboratorium, z wyjątkami4) Wymagane filtry HEPA dla powietrza dostarczanego i pobieranego6)
7 Zaopatrzenie w komorę bezpiecznej pracy (stanowisko bezpieczeństwa mikrobiologicznego) Niewymagane Fakultatywnie Wymagane Wymagane
8 Autoklaw Na miejscu W budynku W pomieszczeniu7) W laboratorium - przelotowy z dwoma wejściami
System pracy
9 Ograniczony dostęp Niewymagany Wymagany Wymagany Wymagany
10 Znak zagrożenia biologicznego na drzwiach Niewymagany Wymagany Wymagany Wymagany
11 Szczególne środki kontroli rozprzestrzeniania się aerozoli Niewymagany Wymagana minimalizacja rozprzestrzeniania się aerozoli Wymagane zapobieganie rozprzestrzenianiu się aerozoli Wymagane zapobieganie rozprzestrzenianiu się aerozoli
12 Umywalki Wymagane Wymagane Wymagane Wymagane
13 Umywalki uruchamiane bez użycia rąk Fakultatywnie Wymagane Wymagane Wymagane
14 Dezynfekcja rąk Fakultatywnie Wymagana Wymagana Wymagana
15 Prysznice Niewymagane Niewymagane Fakultatywnie Wymagane
16 Odzież ochronna Odpowiednia odzież ochronna Odpowiednia odzież ochronna Odpowiednia odzież ochronna (Fakultatywnie - obuwie) Całkowita zmiana odzieży i obuwia przed wejściem i wyjściem
17 Rękawiczki Niewymagane Fakultatywnie Wymagane Wymagane
18 Konstrukcja laboratorium pozwalająca na skuteczną ochronę przed potencjalnymi przenosicielami

(np. owadami i gryzoniami)

Fakultatywnie Wymagana Wymagana Wymagana
Odpady
19 Dezaktywacja mikroorganizmów genetycznie zmodyfikowanych w wodzie z odpływu umywalek do mycia rąk, kratek ściekowych i pryszniców oraz z podobnych ścieków Niewymagane Niewymagane Fakultatywnie Wymagana
20 Dezaktywacja mikroorganizmów genetycznie zmodyfikowanych w zakażonym materiale i odpadach Fakultatywnie Wymagana Wymagana Wymagana
Inne środki
21 Wyposażenie laboratorium we własny sprzęt Niewymagane Niewymagane Fakultatywnie Wymagane
22 Okno do obserwacji lub podobne rozwiązanie, tak, aby pracownicy mogli być widoczni Fakultatywnie Fakultatywnie Fakultatywnie Wymagane

II.

 Dodatkowe środki bezpieczeństwa wymagane podczas wykonywania czynności w szklarniach8) i fitotronach9)

LP. WYMAGANE ŚRODKI BEZPIECZEŃSTWA STOPIEŃ HERMETYCZNOŚCI ODPOWIADAJĄCY KATEGORII ZAMKNIĘTEGO UŻYCIA GMM
I II III IV
Budynek
1 Szklarnia Niewymagana Wymagana Wymagana Wymagana
Wyposażenie
2 Wejście przez wydzielone pomieszczenie z dwoma parami podwójnych zamykanych drzwi Niewymagane Fakultatywnie Fakultatywnie Wymagane
3 Kontrola wypływu zanieczyszczonej wody Niewymagana Minimalizacja wypływu zanieczyszczonej wody10) Zapobieganie wypływowi Zapobieganie wypływowi
System pracy
4 Kontrolowanie obecności niepożądanych gatunków zwierząt, takich jak owady, gryzonie, stawonogi Wymagane Wymagane Wymagane Wymagane
5 Procedury stosowane przy przenoszeniu żywego materiału pomiędzy strefą ochronną szklarni lub fitotronu a laboratorium, umożliwiające kontrolę rozprzestrzeniania się mikroorganizmów genetycznie zmodyfikowanych Minimalizacja rozprzestrzenienia się mikroorganizmów genetycznie zmodyfikowanych Minimalizacja rozprzestrzenienia się mikroorganizmów genetycznie zmodyfikowanych Zapobieganie rozprzestrzenienia Zapobieganie rozprzestrzenienia

III.

 Dodatkowe środki bezpieczeństwa wymagane podczas wykonywania czynności w pomieszczeniach dla zwierząt

LP. WYMAGANE ŚRODKI BEZPIECZEŃSTWA STOPIEŃ HERMETYCZNOŚCI ODPOWIADAJĄCY KATEGORII ZAMKNIĘTEGO UŻYCIA GMM
I II III IV
Wyposażenie
1 Izolacja budynków dla zwierząt11) Fakultatywnie Wymagana Wymagana Wymagana
2 Pomieszczenia dla zwierząt12) odseparowane zamykanymi drzwiami z zamkami Fakultatywnie Wymagane Wymagane Wymagane
3 Pomieszczenia (w szczególności dla zwierząt) zaprojektowane tak, aby ułatwiać odkażanie (materiały wodoszczelne oraz łatwe do czyszczenia, klatki) Fakultatywnie Fakultatywnie Wymagane Wymagane
4 Podłoga i ściany łatwe do mycia Fakultatywnie Wymagane

(podłoga)

Wymagane (podłoga i ściany) Wymagane (podłoga i ściany)
5 Zwierzęta trzymane w odpowiednich zamkniętych pomieszczeniach, takich jak klatki, zagrody lub pojemniki Fakultatywnie Fakultatywnie Fakultatywnie Fakultatywnie
6 Filtry na izolatorach lub w izolowanych pomieszczeniach13) Niewymagane Fakultatywnie Wymagane Wymagane

IV.

 Środki bezpieczeństwa wymagane podczas wykonywania czynności innych niż laboratoryjne

LP. WYMAGANE ŚRODKI BEZPIECZEŃSTWA STOPIEŃ HERMETYCZNOŚCI ODPOWIADAJĄCY KATEGORII ZAMKNIĘTEGO UŻYCIA GMM
I II III IV
Ogólne
1 Żywe mikroorganizmy powinny być zamknięte w systemie, który odseparowuje proces od otoczenia (system zamknięty) Fakultatywnie Wymagane Wymagane Wymagane
2 Kontrola gazów odlotowych z systemu zamkniętego Niewymagana Wymagana minimalizacja rozprzestrzenienia gazów odlotowych Wymagane zapobieganie rozprzestrzenienia gazów odlotowych Wymagane zapobieganie rozprzestrzenienia gazów odlotowych
3 Kontrola aerozoli podczas pobierania próbek, dodawania materiału do systemu zamkniętego lub przenoszenia materiału do innego systemu zamkniętego Fakultatywnie Wymagana minimalizacja rozprzestrzenienia aerozoli Wymagane zapobieganie rozprzestrzenienia aerozoli Wymagane zapobieganie rozprzestrzenienia aerozoli
4 Dezaktywacja mediów hodowlanych przed ich usunięciem z systemu zamkniętego Fakultatywnie Wymagana, przy użyciu wiarygodnych metod Wymagana, przy użyciu wiarygodnych metod Wymagana, przy użyciu wiarygodnych metod
5 Zamknięcia powinny być tak zaprojektowane, aby zminimalizować lub zapobiec uwolnieniu materiału hodowlanego Nie ma

szczególnych wymagań

Minimalizacja rozprzestrzenienia materiału hodowlanego Zapobieganie rozprzestrzenienia materiału hodowlanego Zapobieganie rozprzestrzenienia materiału hodowlanego
6 Obszar kontrolowany powinien być tak zaprojektowany, aby w nim pomieścić wszelkie odpływy z systemu zamkniętego Fakultatywnie Fakultatywnie Wymagane Wymagane
7 Uszczelnienie umożliwiające przeprowadzenie fumigacji Niewymagane Fakultatywnie Fakultatywnie Wymagane
Wyposażenie
8 Wejście przez śluzę powietrzną Niewymagane Niewymagane Fakultatywnie Wymagane
9 Powierzchnie odporne na wodę, kwasy, zasady, rozpuszczalniki, środki dezynfekujące oraz łatwe do czyszczenia Wymagane (stół) Wymagane (stół) Wymagane (stół, podłoga) Wymagane

(stół, podłoga, sufit,

ściany)

10 Szczególne środki do odpowiedniej wentylacji obszaru kontrolowanego

w celu zminimalizowania zakażenia powietrza

Fakultatywnie Fakultatywnie Fakultatywnie Wymagane
11 Obszar kontrolowany powinien być utrzymywany w podciśnieniu w stosunku do bezpośredniego otoczenia Niewymagane Niewymagane Fakultatywnie Wymagane
12 Powietrze wyprowadzane i wprowadzane do obszaru kontrolowanego powinno przechodzić przez filtry HEPA Niewymagane Niewymagane Wymagane (dla powietrza wyprowadzanego; fakultatywnie dla powietrza wprowadzanego) Wymagane (dla powietrza wyprowadzanego i wprowadzanego)
System pracy
13 Systemy zamknięte powinny znajdować się na obszarze kontrolowanym Niewymagane Fakultatywnie Wymagane Wymagane
14 Ograniczony dostęp Niewymagany Wymagany Wymagany Wymagany
15 Umieszczenie znaków o zagrożeniu biologicznym Niewymagane Wymagane Wymagane Wymagane
16 Personel powinien wziąć prysznic przed opuszczeniem obszaru kontrolowanego Niewymagane Niewymagane Fakultatywnie Wymagane
17 Personel powinien nosić odzież ochronną Wymagane Wymagane Wymagane Całkowita zmiana odzieży przed wyjściem i wejściem
Odpady
18 Dezaktywacja mikroorganizmów genetycznie zmodyfikowanych w wodzie pochodzącej z odpływu umywalek, pryszniców oraz podobnych ścieków Niewymagana Niewymagana Fakultatywnie Wymagana
19 Dezaktywacja mikroorganizmów genetycznie zmodyfikowanych w zakażonych materiałach oraz odpadach stałych i ciekłych Fakultatywnie Wymagana Wymagana Wymagana
1) Izolacja: laboratorium jest odseparowane od innych pomieszczeń w tym samym budynku lub znajduje się w oddzielnym budynku.

2) Śluza powietrzna: wejście musi być zorganizowane przez śluzę powietrzną, która jest pomieszczeniem odizolowanym od laboratorium. Strona czysta śluzy powinna być odseparowana od strony ograniczonego wstępu prysznicami lub pomieszczeniem do zmiany odzieży i najlepiej z podwójnymi zamykanymi drzwiami.

3) Fakultatywnie: zastosowanie rozwiązania należy rozpatrzyć niezależnie w każdym przypadku na podstawie oceny ryzyka.

4) Dla czynności, przy których nie następuje przenoszenie drogą powietrzną.

5) Filtry HEPA: wydajne oczyszczanie powietrza z mikroskopijnych cząstek (High efficiency particulate air).

6) Przy pracy z wirusami niezatrzymywanymi przez filtry HEPA, przy odprowadzaniu powietrza z laboratorium konieczne są dodatkowe wymagania.

7) Przy zastosowaniu zatwierdzonych procedur, pozwalających na bezpieczne przeniesienie materiału do autoklawu znajdującego się poza laboratorium i zapewniających równoważny stopień ochrony.

8) Stała konstrukcja ze ścianami, dachem, podłogą i jednolitym wodoszczelnym pokryciem, zlokalizowana w miejscu zabezpieczonym przed wpływem wód powierzchniowych, posiadająca samozamykające się drzwi z zamkami oraz zaprojektowana i używana głównie do uprawy roślin w kontrolowanym i chronionym środowisku.

9) Komora lub pomieszczenie zaprojektowane i używane głównie do uprawy roślin w kontrolowanym i chronionym środowisku.

10) Tam, gdzie może nastąpić przenoszenie przez glebę.

11) Budynek lub odseparowany obszar budynku zawierający urządzenia i inne pomieszczenia, takie jak w szczególności: szatnie, prysznice, autoklawy, pomieszczenia do przechowywania żywności.

12) Pomieszczenia zazwyczaj używane do trzymania zwierząt przeznaczone do utrzymania linii, rozmnażania lub doświadczeń albo też do wykonywania niewielkich interwencji chirurgicznych.

13) Przezroczyste boksy, gdzie przechowuje się małe zwierzęta w klatce lub też na zewnątrz klatki. W przypadku dużych zwierząt bardziej odpowiednie mogą być izolowane pomieszczenia.

ZAŁĄCZNIK Nr  2

SZCZEGÓŁOWE RODZAJE ŚRODKÓW BEZPIECZEŃSTWA STOSOWANE W ZAKŁADACH INŻYNIERII GENETYCZNEJ PRZEWIDZIANE DLA POSZCZEGÓLNYCH KATEGORII ZAMKNIĘTEGO UŻYCIA ORGANIZMÓW GENETYCZNIE ZMODYFIKOWANYCH (GMO)

I.

 Środki bezpieczeństwa wymagane podczas wykonywania czynności w warunkach laboratoryjnych

LP. WYMAGANE ŚRODKI BEZPIECZEŃSTWA STOPIEŃ HERMETYCZNOŚCI ODPOWIADAJĄCY KATEGORII ZAMKNIĘTEGO UŻYCIA GMO
I II
Wyposażenie
1 Powierzchnie odporne na wodę, kwasy, zasady, rozpuszczalniki, środki odkażające oraz łatwe do czyszczenia Wymagane (stół) Wymagane (stół)
2 Zaopatrzenie w komorę bezpiecznej pracy (stanowisko bezpieczeństwa mikrobiologicznego) Niewymagane Fakultatywnie
3 Autoklaw Na miejscu W budynku
System pracy
4 Ograniczony dostęp Niewymagany Wymagany
5 Znak zagrożenia biologicznego na drzwiach Niewymagany Wymagany
6 Szczególne środki kontroli rozprzestrzeniania się aerozoli Niewymagany Wymagana minimalizacja rozprzestrzeniania się aerozoli
7 Umywalki Wymagane Wymagane
8 Umywalki uruchamiane bez użycia rąk Fakultatywnie Wymagane
9 Dezynfekcja rąk Fakultatywnie Wymagana
10 Odzież ochronna Odpowiednia odzież ochronna Odpowiednia odzież ochronna
11 Rękawiczki Niewymagane Fakultatywnie
12 Konstrukcja laboratorium pozwalająca na skuteczną ochronę przed potencjalnymi przenosicielami (np. owadami i gryzoniami) Fakultatywnie Wymagana
Odpady
13 Dezaktywacja organizmów genetycznie zmodyfikowanych w zakażonym materiale i odpadach Fakultatywnie Wymagana
Inne środki
14 Okno do obserwacji lub podobne rozwiązanie, tak, aby pracownicy mogli być widoczni Fakultatywnie Fakultatywnie

II.

 Dodatkowe środki bezpieczeństwa wymagane podczas wykonywania czynności w szklarniach1) i fitotronach2)

LP. WYMAGANE ŚRODKI BEZPIECZEŃSTWA STOPIEŃ HERMETYCZNOŚCI ODPOWIADAJĄCY KATEGORII ZAMKNIĘTEGO UŻYCIA GMO
I II
Budynek
1 Szklarnia Niewymagana Wymagana
Wyposażenie
2 Wejście przez wydzielone pomieszczenie z dwoma parami podwójnych zamykanych drzwi Niewymagane Fakultatywnie
3 Kontrola wypływu zanieczyszczonej wody Niewymagana Minimalizacja wypływu zanieczyszczonej wody3)
System pracy
4 Kontrolowanie obecności niepożądanych gatunków zwierząt, takich jak owady, gryzonie, stawonogi Wymagane Wymagane
5 Procedury stosowane przy przenoszeniu żywego materiału pomiędzy strefą ochronną szklarni lub fitotronu a laboratorium, umożliwiające kontrolę rozprzestrzeniania się organizmów genetycznie zmodyfikowanych Minimalizacja rozprzestrzenienia się organizmów genetycznie zmodyfikowanych Minimalizacja rozprzestrzenienia się organizmów genetycznie zmodyfikowanych

III.

 Dodatkowe środki bezpieczeństwa wymagane podczas wykonywania czynności w pomieszczeniach dla zwierząt

LP. WYMAGANE ŚRODKI BEZPIECZEŃSTWA STOPIEŃ HERMETYCZNOŚCI ODPOWIADAJĄCY KATEGORII ZAMKNIĘTEGO UŻYCIA GMO
I II
Wyposażenie
1 Izolacja budynków dla zwierząt4) Fakultatywnie Wymagana
2 Pomieszczenia dla zwierząt5) odseparowane zamykanymi drzwiami z zamkami Fakultatywnie Wymagane
3 Pomieszczenia (w szczególności dla zwierząt) zaprojektowane tak, aby ułatwiać odkażanie (materiały wodoszczelne i łatwe do czyszczenia, klatki) Fakultatywnie Fakultatywnie
4 Podłoga i ściany łatwe do mycia Fakultatywnie Wymagane (podłoga)
5 Zwierzęta trzymane w odpowiednich zamkniętych pomieszczeniach, takich jak klatki, zagrody lub pojemniki Fakultatywnie Fakultatywnie
6 Filtry na izolatorach lub w izolowanych pomieszczeniach6) Niewymagane Fakultatywnie

IV.

 Środki bezpieczeństwa wymagane podczas wykonywania czynności innych niż laboratoryjne

LP. WYMAGANE ŚRODKI BEZPIECZEŃSTWA STOPIEŃ HERMETYCZNOŚCI ODPOWIADAJĄCY KATEGORII ZAMKNIĘTEGO UŻYCIA GMO
I II
Ogólne
1 Żywe organizmy powinny być zamknięte w systemie, który odseparowuje proces od otoczenia (system zamknięty) Fakultatywnie Wymagane
2 Kontrola gazów odlotowych z systemu zamkniętego Niewymagana Wymagana minimalizacja rozprzestrzenienia gazów odlotowych
3 Kontrola aerozoli podczas pobierania próbek, dodawania materiału do systemu zamkniętego lub przenoszenia materiału do innego systemu zamkniętego Fakultatywnie Wymagana minimalizacja rozprzestrzenienia aerozoli
4 Dezaktywacja mediów hodowlanych przed ich usunięciem z systemu zamkniętego Fakultatywnie Wymagana, przy użyciu wiarygodnych metod
5 Zamknięcia powinny być tak zaprojektowane, aby zminimalizować lub zapobiec uwolnieniu materiału hodowlanego Nie ma szczególnych wymagań Minimalizacja rozprzestrzenienia materiału hodowlanego
6 Obszar kontrolowany powinien być tak zaprojektowany, aby w nim pomieścić wszelkie odpływy z systemu zamkniętego Fakultatywnie Fakultatywnie
7 Uszczelnienie umożliwiające przeprowadzenie fumigacji Niewymagane Fakultatywnie
Wyposażenie
8 Powierzchnie odporne na wodę, kwasy, zasady, rozpuszczalniki, środki dezynfekujące oraz łatwe do czyszczenia Wymagane (stół) Wymagane (stół)
9 Szczególne środki do odpowiedniej wentylacji obszaru kontrolowanego w celu zminimalizowania zakażenia powietrza Fakultatywnie Fakultatywnie
System pracy
10 Systemy zamknięte powinny znajdować się na obszarze kontrolowanym Niewymagane Fakultatywnie
11 Ograniczony dostęp dla osób uprawnionych Niewymagany Wymagany
12 Umieszczenie znaków o zagrożeniu biologicznym Niewymagane Wymagane
13 Personel powinien nosić odzież ochronną Wymagane Wymagane
Odpady
14 Dezaktywacja organizmów genetycznie zmodyfikowanych w zakażonych materiałach oraz odpadach stałych i ciekłych Fakultatywnie Wymagana
1) Stała konstrukcja ze ścianami, dachem, podłogą i jednolitym wodoszczelnym pokryciem, zlokalizowana w miejscu zabezpieczonym przed wpływem wód powierzchniowych, posiadająca samozamykające się drzwi z zamkami oraz zaprojektowana i używana głównie do uprawy roślin w kontrolowanym i chronionym środowisku.

2) Komora lub pomieszczenie zaprojektowane i używane głównie do uprawy roślin w kontrolowanym i chronionym środowisku.

3) Tam, gdzie może nastąpić przenoszenie przez glebę.

4) Budynek lub odseparowany obszar budynku zawierający urządzenia i inne pomieszczenia, takie jak w szczególności: szatnie, prysznice, autoklawy, pomieszczenia do przechowywania żywności.

5) Pomieszczenia zazwyczaj używane do trzymania zwierząt przeznaczone do utrzymania linii, rozmnażania lub doświadczeń albo też do wykonywania niewielkich interwencji chirurgicznych.

6) Przezroczyste boksy, gdzie przechowuje się małe zwierzęta w klatce lub też na zewnątrz klatki. W przypadku dużych zwierząt bardziej odpowiednie mogą być izolowane pomieszczenia.

1 Minister Środowiska kieruje działem administracji rządowej - środowisko, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 listopada 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Środowiska (Dz. U. poz. 1904 i 2095).
2 Niniejsze rozporządzenie w zakresie swojej regulacji wdraża postanowienia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/41/WE z dnia 6 maja 2009 r. w sprawie ograniczonego stosowania mikroorganizmów zmodyfikowanych genetycznie (Dz. Urz. UE L 125 z 21.05.2009, str. 75).
3 Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie listy organizmów patogennych oraz ich klasyfikacji, a także środków niezbędnych dla poszczególnych stopni hermetyczności (Dz. U. poz. 1798), które na podstawie art. 1 pkt 20 lit. d ustawy z dnia 15 stycznia 2015 r. o zmianie ustawy o organizmach genetycznie zmodyfikowanych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 277) utraciło moc z dniem 30 marca 2015 r.

Zmiany w prawie

ZUS: Renta wdowia - wnioski od stycznia 2025 r.

Od Nowego Roku będzie można składać wnioski o tzw. rentę wdowią, która dotyczy ustalenia zbiegu świadczeń z rentą rodzinną. Renta wdowia jest przeznaczona dla wdów i wdowców, którzy mają prawo do co najmniej dwóch świadczeń emerytalno-rentowych, z których jedno stanowi renta rodzinna po zmarłym małżonku. Aby móc ją pobierać, należy jednak spełnić określone warunki.

Grażyna J. Leśniak 20.11.2024
Zmiany w składce zdrowotnej od 1 stycznia 2026 r. Rząd przedstawił założenia

Przedsiębiorcy rozliczający się według zasad ogólnych i skali podatkowej oraz liniowcy będą od 1 stycznia 2026 r. płacić składkę zdrowotną w wysokości 9 proc. od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia, jeśli będą osiągali w danym miesiącu dochód do wysokości 1,5-krotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez prezesa GUS. Będzie też dodatkowa składka w wysokości 4,9 proc. od nadwyżki ponad 1,5-krotność przeciętnego wynagrodzenia, a liniowcy stracą możliwość rozliczenia zapłaconych składek w podatku dochodowym.

Grażyna J. Leśniak 18.11.2024
Prezydent podpisał nowelę ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności

Usprawnienie i zwiększenie efektywności systemu wdrażania Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez Społeczność (RLKS) przewiduje ustawa z dnia 11 października 2024 r. o zmianie ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności. Jak poinformowała w czwartek Kancelaria Prezydenta, Andrzej Duda podpisał ją w środę, 13 listopada. Ustawa wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 14.11.2024
Do poprawki nie tylko emerytury czerwcowe, ale i wcześniejsze

Problem osób, które w latach 2009-2019 przeszły na emeryturę w czerwcu, przez co - na skutek niekorzystnych zasad waloryzacji - ich świadczenia były nawet o kilkaset złotych niższe od tych, jakie otrzymywały te, które przeszły na emeryturę w kwietniu lub w maju, w końcu zostanie rozwiązany. Emerytura lub renta rodzinna ma - na ich wniosek złożony do ZUS - podlegać ponownemu ustaleniu wysokości. Zdaniem prawników to dobra regulacja, ale równie ważna i paląca jest sprawa wcześniejszych emerytur. Obie powinny zostać załatwione.

Grażyna J. Leśniak 06.11.2024
Bez konsultacji społecznych nie będzie nowego prawa

Już od jutra rządowi trudniej będzie, przy tworzeniu nowego prawa, omijać proces konsultacji publicznych, wykorzystując w tym celu projekty poselskie. W czwartek, 31 października, wchodzą w życie zmienione przepisy regulaminu Sejmu, które nakazują marszałkowi Sejmu kierowanie projektów poselskich do konsultacji publicznych i wymagają sporządzenia do nich oceny skutków regulacji. Każdy obywatel będzie mógł odtąd zgłosić własne uwagi do projektów poselskich, korzystając z Systemu Informacyjnego Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 30.10.2024
Nowy urlop dla rodziców wcześniaków coraz bliżej - rząd przyjął projekt ustawy

Rada Ministrów przyjęła we wtorek przygotowany w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej projekt ustawy wprowadzający nowe uprawnienie – uzupełniający urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków i rodziców dzieci urodzonych w terminie, ale wymagających dłuższej hospitalizacji po urodzeniu. Wymiar uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie wynosił odpowiednio do 8 albo do 15 tygodni.

Grażyna J. Leśniak 29.10.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.2016.600

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Szczegółowe rodzaje środków bezpieczeństwa stosowane w zakładach inżynierii genetycznej.
Data aktu: 11/04/2016
Data ogłoszenia: 29/04/2016
Data wejścia w życie: 14/05/2016