Ochrona gatunkowa zwierząt.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA ŚRODOWISKA1)
z dnia 12 października 2011 r.
w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt

Na podstawie art. 49 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220, z późn. zm.2)) zarządza się, co następuje:
§  1.
Rozporządzenie określa:
1)
gatunki dziko występujących:
a)
zwierząt objętych ochroną ścisłą, z wyszczególnieniem gatunków wymagających ochrony czynnej,
b)
zwierząt objętych ochroną częściową,
c)
zwierząt objętych ochroną częściową, które mogą być pozyskiwane, oraz sposoby ich pozyskiwania,
d)
ptaków, które mogą być sprzedawane, transportowane i przetrzymywane w celach handlowych, jeżeli zostały legalnie upolowane,
e)
zwierząt wymagających ustalenia stref ochrony ostoi, miejsc rozrodu lub regularnego przebywania;
2)
zakazy właściwe dla poszczególnych gatunków lub grup gatunków zwierząt i odstępstwa od zakazów;
3)
sposoby ochrony gatunków, w tym wielkość stref ochrony.
§  2.
Gatunki, o których mowa w § 1 pkt 1 lit. a, są określone w załączniku nr 1 do rozporządzenia.
§  3.
Gatunki, o których mowa w § 1 pkt 1 lit. b, są określone w załączniku nr 2 do rozporządzenia.
§  4.
Gatunki, o których mowa w § 1 pkt 1 lit. c, oraz sposoby ich pozyskiwania są określone w załączniku nr 3 do rozporządzenia.
§  5.
Gatunki, o których mowa w § 1 pkt 1 lit. d, są określone w załączniku nr 4 do rozporządzenia.
§  6.
Gatunki, o których mowa w § 1 pkt 1 lit. e, oraz wielkości stref ochrony są określone w załączniku nr 5 do rozporządzenia.
§  7.
W stosunku do zwierząt należących do gatunków dziko występujących, o których mowa w § 2-4 i 6, wprowadza się następujące zakazy:
1)
umyślnego zabijania;
2)
umyślnego okaleczania i chwytania;
3)
transportu, pozyskiwania, przetrzymywania, a także posiadania żywych zwierząt;
4)
zbierania, przetrzymywania i posiadania okazów gatunków;
5)
umyślnego niszczenia ich jaj, postaci młodocianych i form rozwojowych;
6)
niszczenia ich siedlisk i ostoi;
7)
niszczenia ich gniazd;
8)
niszczenia ich mrowisk, nor, legowisk, żeremi, tam, tarlisk, zimowisk i innych schronień;
9)
wybierania, posiadania i przechowywania ich jaj;
10)
wyrabiania, posiadania i przechowywania wydmuszek;
11)
preparowania okazów gatunków;
12)
zbywania, oferowania do sprzedaży, wymiany i darowizny okazów gatunków;
13)
wwożenia z zagranicy i wywożenia poza granicę państwa okazów gatunków;
14)
umyślnego płoszenia i niepokojenia;
15)
fotografowania, filmowania i obserwacji, mogących powodować płoszenie lub niepokojenie zwierząt, przy których nazwach w załączniku nr 1 do rozporządzenia zamieszczono znak (1);
16)
przemieszczania z miejsc regularnego przebywania na inne miejsca;
17)
przemieszczania urodzonych i hodowanych w niewoli do stanowisk naturalnych.
§  8.
Zakazy, o których mowa w § 7 pkt 1-4, 7, 9, 14 i 16, w stosunku do gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną gatunkową, w przypadku braku rozwiązań alternatywnych i jeżeli nie jest to szkodliwe dla zachowania we właściwym stanie ochrony populacji tych gatunków i ich siedlisk, nie dotyczą:
1)
usuwania od dnia 16 października do końca lutego gniazd z budek dla ptaków i ssaków;
2)
usuwania od dnia 16 października do końca lutego gniazd ptasich z obiektów budowlanych i terenów zieleni, jeżeli wymagają tego względy bezpieczeństwa lub sanitarne;
3)
chwytania na terenach zabudowanych przez podmioty upoważnione przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska zabłąkanych zwierząt i przemieszczania ich do miejsc regularnego przebywania;
4)
chwytania zwierząt rannych i osłabionych w celu udzielenia im pomocy weterynaryjnej lub przemieszczania do ośrodków rehabilitacji zwierząt;
5)
zbierania i przechowywania piór ptaków.
§  9.
Zakazy, o których mowa w § 7 pkt 1-5, 7-9, 11-14 i 16, nie dotyczą:
1)
pozyskiwania okazów gatunków, o których mowa w § 4, przez podmioty, które uzyskały zezwolenie Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska lub regionalnego dyrektora ochrony środowiska na ich pozyskiwanie;
2)
przetrzymywania, zbywania, nabywania, oferowania do sprzedaży, wymiany, darowizny, a także wywożenia poza granicę państwa okazów zwierząt, o których mowa w pkt 1.
§  10.
Określa się następujące sposoby ochrony gatunków polegające na:
1)
ustalaniu stref ochrony ostoi, miejsc rozrodu lub regularnego przebywania dla gatunków, o których mowa w § 1 pkt 1 lit. e;
2)
zabezpieczaniu ostoi i stanowisk zwierząt przed zagrożeniami zewnętrznymi;
3)
wykonywaniu zabiegów ochronnych utrzymujących właściwy stan populacji lub siedliska zwierząt w zakresie:
a)
renaturyzacji i odtwarzania siedlisk,
b)
utrzymywania lub odtwarzania właściwych dla gatunku stosunków wodnych,
c)
utrzymywania lub odtwarzania właściwego dla gatunku stanu gleby lub wody,
d)
zapobiegania sukcesji roślinnej przez wypas, koszenie, wycinanie drzew i krzewów,
e)
odtwarzania oraz zakładania nowych zadrzewień śródpolnych,
f)
budowy sztucznych miejsc lęgowych, wodopojów,
g)
dostosowania sposobów i terminów wykonywania prac agrotechnicznych, leśnych, budowlanych, remontowych i innych tak, aby zminimalizować ich wpływ na biologię zwierząt i ich siedliska,
h)
tworzenia i utrzymywania korytarzy ekologicznych,
i)
zapewniania drożności cieków będących szlakami migracji, w tym budowy przepławek i kanałów, rozbiórki przeszkód oraz stałej konserwacji istniejących przepławek,
j)
instalowania przejść dla zwierząt pod i nad drogami publicznymi oraz liniami kolejowymi,
k)
regulacji liczebności roślin, grzybów i zwierząt mających wpływ na chronione gatunki;
4)
inwentaryzowaniu, dokumentowaniu i monitorowaniu stanowisk, siedlisk i populacji gatunków;
5)
wspomaganiu rozmnażania się gatunku na stanowiskach naturalnych;
6)
zabezpieczaniu reprezentatywnej części populacji przez ochronę ex situ;
7)
zasilaniu populacji naturalnych przez wprowadzanie osobników z innych pobliskich stanowisk naturalnych lub z hodowli ex situ;
8)
przywracaniu zwierząt z hodowli ex situ do środowiska przyrodniczego;
9)
przenoszeniu zwierząt zagrożonych na nowe stanowiska;
10)
edukacji społeczeństwa oraz właściwych służb w zakresie rozpoznawania gatunków chronionych i sposobów ich ochrony;
11)
prowadzeniu hodowli zwierząt objętych ochroną wykorzystywanych do celów gospodarczych;
12)
promowaniu technologii prac związanych z prowadzeniem racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej, rybackiej i wodnej, umożliwiających zachowanie ostoi i stanowisk gatunków chronionych;
13)
działaniach zapobiegawczych, ograniczających i naprawczych w stosunku do szkód w środowisku dotyczących chronionych gatunków i siedlisk przyrodniczych, w rozumieniu art. 6 pkt 3 i 4 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz. U. Nr 75, poz. 493, z późn. zm.3));
14)
uwzględnianiu potrzeb ochrony gatunków przy planowaniu, zatwierdzaniu i realizowaniu masowych imprez plenerowych, rekreacyjnych i sportowych;
15)
uwzględnianiu potrzeb ochrony gatunków w procesach: planowania, zatwierdzania, realizowania, funkcjonowania i likwidacji inwestycji.
§  11.
Traci moc rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną (Dz. U. Nr 220, poz. 2237).
§  12.
Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
______

1) Minister Środowiska kieruje działem administracji rządowej - środowisko, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Środowiska (Dz. U. Nr 216, poz. 1606).

2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2009 r. Nr 157, poz. 1241 i Nr 215, poz. 1664, z 2010 r. Nr 76, poz. 489 i Nr 119, poz. 804 oraz z 2011 r. Nr 34, poz. 170, Nr 94, poz. 549, Nr 208, poz. 1241 i Nr 224, poz. 1337.

3) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2008 r. Nr 138, poz. 865 i Nr 199, poz. 1227 oraz z 2011 r. Nr 63, poz. 322, Nr 152, poz. 897, Nr 227, poz. 1367 i Nr 228, poz. 1368.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr  1

 GATUNKI DZIKO WYSTĘPUJĄCYCH ZWIERZĄT OBJĘTYCH OCHRONĄ ŚCISŁĄ, Z WYSZCZEGÓLNIENIEM GATUNKÓW WYMAGAJĄCYCH OCHRONY CZYNNEJ*

Lp. Nazwa polska Nazwa łacińska
PIJAWKI HIRUDINEA
PIJAWKI SZCZĘKOWE GNATHOBDELLIDA
pijawkowate Hirudinidae
1 pijawka lekarska (2) Hirudo medicinalis
SKORUPIAKI CRUSTACEA
OBUNOGI AMPHIPODA
zmieraczkowate Talitridae
2 zmieraczek plażowy Talitrus saltator
OWADY INSECTA
WAŻKI ODONATA
gadziogłówkowate Gomphidae
3 gadziogłówka żółtonoga Gomphus flavipes
4 trzepla zielona Ophiogomphus cecilia
łątkowate Coenagrionidae
5 iglica mała Nehalennia speciosa
6 łątka ozdobna (2) Coenagrion ornatum
7 łątka zielona Coenagrion armatum
pałątkowate Lestidae
8 straszka północna Sympecma paedisca
szklarkowate Corduliidae
9 miedziopierś górska Somatochlora alpestris
10 miedziopierś północna Somatochlora arctica
szklarnikowate Cordulegastridae
11 szklarnik leśny Cordulegaster boltonii
ważkowate Libellulidae
12 zalotka białoczelna Leucorrhinia albifrons
13 zalotka spłaszczona Leucorrhinia caudalis
14 zalotka większa Leucorrhinia pectoralis
żagnicowate Aeshnidae
15 żagnica północna Aeshna caerulea
16 żagnica torfowcowa Aeshna subarctica
17 żagnica zielona Aeshna viridis
PROSTOSKRZYDŁE ORTHOPTERA
łatczynowate Decticidae
18 stepówka Gampsocleis glabra
szarańczowate Acrididae
19 -** Isophya stysi
MODLISZKI MANTODEA
modliszkowate Mantidae
20 modliszka zwyczajna Mantis religiosa
PLUSKWIAKI HEMIPTERA
cykady Cicadidae
21 piewik podolski Cicadetta podolica
CHRUŚCIKI TRICHOPTERA
pierzyszowate Lepidostomatidae
22 krynicznia wilgotka (2) Crunoecia irrorata
CHRZĄSZCZE COLEOPTERA
biegaczowate Carabidae
23 -** Carabus olympiae
24 biegacz - pozostałe gatunki Carabus spp.
25 tęcznik - wszystkie gatunki Calosoma spp.
bogatkowate Buprestidae
26 bogatek wspaniały Buprestis splendens
27 poraj Dicerca moesta
28 pysznik jodłowy Eurythyrea austriaca
29 pysznik dębowy (2) Eurythyrea quercus
jelonkowate Lucanidae
30 ciołek matowy (2) Dorcus parallelipipedus
31 dębosz (2) Aesalus scarabaeoides
32 jelonek rogacz (2) Lucanus cervus
33 wynurt (2) Ceruchus chrysomelinus
kałużnicowate Hydrophilidae
34 kałużnica czarna Hydrophilus aterrimus
35 kałużnica czarnozielona Hydrophilus piceus
kózkowate Cerambycidae
36 borodziej próchnik Ergates faber
37 dąbrowiec samotnik (2) Akimerus schaefferi
38 gracz borowy (2) Tragosoma depsarium
39 kozioróg bukowiec Cerambyx scopolii
40 kozioróg dębosz Cerambyx cerdo
41 nadobnica alpejska (2) Rosalia alpina
42 sichrawa karpacka Pseudogaurotina excellens
43 średzinka Mesosa myops
44 taraniec jedwabisty Dorcadion holosericeum
45 taraniec paskowany Dorcadion scopoli
46 taraniec płowy Dorcadion fulvum
47 zmorsznik białowieski Stictoleptura variicornis
48 zmorsznik olbrzymi Macroleptura thoracica
kusakowate Staphylinidae
49 -** Velleius dilatatus
50 pogrzybnica Mannerheima Oxyporus mannerheimii
pływakowate Dytiscidae
51 kreślinek nizinny Graphoderus bilineatus
52 pływak lapoński Dytiscus lapponicus
53 pływak szerokobrzeżek Dytiscus latissimus
ponurkowate Boridae
54 ponurek Schneidera (2) Boros schneideri
poświętnikowate Scarabaeidae
55 kwietnica okazała Protaetia aeruginosa
56 pachnica dębowa (2) Osmoderma spp.
rozmiazgowate Pythidae
57 rozmiazg kolweński (2) Pytho kolwensis
sprężykowate Elateridae
58 sprężyk rdzawy (2) Elater ferrugineus
59 pilnicznik fiołkowy Limoniscus violaceus
stonkowate Chrysomelidae
60 jeziornica rdestnicowa Macroplea appendiculata
61 jeziornica rupiowa Macroplea mutica
śniadkowate Melandryidae
62 konarek tajgowy (2) Phryganophilus ruficollis
wygonakowate Ochodaeidae
63 wygonak Ochodaeus chrysomeloides
zagłębkowate Rhysodidae
64 zagłębek bruzdkowany (2) Rhysodes sulcatus
zgniotkowate Cucujidae
65 zgniotek cynobrowy Cucujus cinnaberinnus
66 zgniotek szkarłatny Cucujus haematodes
żukowate Geotrupidae
67 -** Bolbelasmus unicornis
68 krawiec głowacz Lethrus apterus
MOTYLE LEPIDOPTERA
barczatkowate Lasiocampidae
69 barczatka kataks Eriogaster catax
bielinkowate Pieridae
70 szlaczkoń torfowiec (2) Colias palaeno
71 szlaczkoń szafraniec Colias myrmidone
modraszkowate Lycaenidae
72 czerwończyk fioletek (2) Lycaena helle
73 czerwończyk nieparek Lycaena dispar
74 modraszek alkon (2) Maculinea alcon
75 modraszek arion (2) Maculinea arion
76 modraszek bagniczek (2) Plebeius optilete
77 modraszek eroides (2) Polyommatus eroides
78 modraszek gniady (2) Polyommatus ripartii
79 modraszek nausitous (2) Maculinea nausithous
80 modraszek orion (2) Scolitantides orion
81 modraszek Rebela (2) Maculinea rebeli
82 modraszek telejus (2) Maculinea teleius
niedźwiedziówkowate Arctidae
83 krasopani hera Callimorpha ąuadripunctaria
paziowate Papilionidae
84 niepylak apollo (2) Parnassius apollo
85 niepylak mnemozyna Parnassius mnemosyne
86 paź żeglarz Iphiclides podalirius
południcowate Nymphalidae
87 dostojka akwilonaris Boloria aquilonaris
88 dostojka eunomia (2) Boloria eunomia
89 górówka sudecka Erebia sudetica
90 mszarnik jutta (2) Oeneis jutta
91 osadnik wielkooki (2) Lopinga achine
92 pasyn lucylla (2) Neptis rivularis
93 przeplatka aurinia (2) Euphydryas aurinia
94 przeplatka maturna Euphydryas maturna
95 przestrojnik titonus (2) Pyronia tithonus
96 skalnik alcyona (2) Hipparchia alcyone
97 skalnik bryzeida (2) Chazara briseis
98 skalnik driada (2) Minois dryas
99 strzępotek edypus (2) Coenonympha oedippus
100 strzępotek hero (2) Coenonympha hero
101 strzępotek soplaczek (2) Coenonympha tullia
sówkowate Noctuidae
102 ksylomka strix (2) Xylomoia strix
103 wstęgówka bagienka (2) Catocala pacta
zawisakowate Sphingidae
104 postojak wiesiołkowiec Proserpinus proserpina
BŁONKOSKRZYDŁE HYMENOPTERA
mrówkowate Formicidae
105 mrówka łąkowa (2) Formica pratensis
106 mrówka pniakowa (2) Formica truncorum
107 mrówka północna (2) Formica aquilonia
108 mrówka smętnica (2) Formica lugubris
pszczołowate Apidae
109 rozrożka chabrowa (2) Tetralonia dentata
110 trzmiele - wszystkie gatunki, z wyjątkiem: Bombus spp.
- trzmiela kamiennika Bombus lapidarius
- trzmiela ziemnego Bombus terrestris
111 porobnica murarka Anthophora parietina
112 porobnica opylona Anthophora pubescens
113 porobnica włochatka Anthophora plumipes
114 zadrzechnia czarnoroga (2) Xylocopa valga
115 zadrzechnia fioletowa (2) Xylocopa violacea
PAJĘCZAKI ARACHNIDA
PAJĄKI ARANEIDA
116 gryziele - wszystkie gatunki Atypidae
osnuwikowate Linyphiidae
117 -** Bathyphantes eumenis
118 -** Mughiphantes pulcher
poskoczowate Eresidae
119 poskocz krasny Eresus cinnaberinus
skakunowate Salticidae
120 strojniś nadobny Philaeus chrysops
ŚLIMAKI GASTROPODA
NASADOOCZNE BASOMMATOPHORA
zatoczkowate Planorbidae
121 zatoczek łamliwy Anisus vorticulus
TRZONKOOCZNE STYLOMMATOPHORA
beczułkowate Orculidae
122 poczwarówka pagoda Pagodulina pagodula
błotniarkowate Lymnaeidae
123 błotniarka otułka (2) Myxas glutinosa
bursztynkowate Succineidae
124 bursztynka piaskowa (2) Catinella arenaria
igliczkowate Aciculidae
125 igliczek karpacki Acicula parcelineata
pomrowcowate Milacidae
126 pomrowiec nakrapiany Tandonia rustica
pomrowikowate Agriolimacidae
127 pomrowik mołdawski Deroceras moldavicum
poczwarkowate Pupillidae
128 poczwarówka górska Pupilla alpicola
poczwarówkowate Vertiginidae
129 poczwarówka Geyera Vertigo geyeri
130 poczwarówka jajowata Vertigo moulinsiana
131 poczwarówka kolumienka Columella columella
132 poczwarówka północna Vertigo arctica
133 poczwarówka zębata Truncatellina claustralis
134 poczwarówka zmienna Vertigo genesii
135 poczwarówka zwężona Vertigo angustior
szklarkowate Zonitidae
136 szklarka podziemna Oxychilus inopinatus
ślimakowate Helicidae
137 ślimak Bąkowskiego Trichia bakowskii
138 ślimak Bielza Trichia bielzi
139 ślimak obrzeżony (2) Helicodonta obvoluta
140 ślimak ostrokrawędzisty Helicigona lapicida
141 ślimak Rossmasslera Chilostoma rossmaessleri
142 ślimak tatrzański Chilostoma cingulellum
143 ślimak żeberkowany Helicopsis striata
144 ślimak żółtawy Helix lutescens
świdrzykowate Clausiliidae
145 świdrzyk kasztanowaty Macrogastra badia
146 świdrzyk łamliwy Balea perversa
147 świdrzyk ozdobny (2) Charpentieria ornata
148 świdrzyk siedmiogrodzki Vestia elata
149 świdrzyk śląski Cochlodina costata
zawójkowate Valvatidae
150 zawójka rzeczna (2) Borysthenia naticina
ziarnkowate Chondrinidae
151 poczwarówka pagórkowa Granaria frumentum
źródlarkowate Hydrobiidae
152 niepozorka ojcowska (2) Falniowskia neglectissima
MAŁŻE BIVALVIA
BLASZKOSKRZELNE WŁAŚCIWE EULAMELLIBRANCHIA
kulkówkowate Sphaeriidae
153 gałeczka rzeczna Sphaerium rivicola
154 gałeczka żeberkowana Sphaerium solidum
perłoródkowate Margaritiferidae
155 skójka perłorodna (2) Margaritifera margaritifera
skójkowate Unionidae
156 skójka gruboskorupowa (2) Unio crassus
157 szczeżuja spłaszczona Pseudoanodonta complanata
158 szczeżuja wielka (2) Anodonta cygnea
KRĄGŁOUSTE CYCLOSTOMATA
MINOGOKSZTAŁTNE PETROMYZONTIFORMES
minogowate Petromyzontidae
159 minóg morski (2) Petromyzon marinus
160 minóg rzeczny (2) Lampetra fluviatilis
161 minóg strumieniowy Lampetra planeri
162 minóg ukraiński Eudontomyzon mariae
RYBY PISCES
JESIOTROKSZTAŁTNE ACIPENSERIFORMES
jesiotrokształtne Acipenseridae
163 jesiotr zachodni Acipenser sturio
ŚLEDZIOKSZTAŁTNE CLUPEIFORMES
śledziowate Clupeidae
164 aloza Alosa alosa
165 parposz Alosa fallax
KARPIOKSZTAŁTNE CYPRINIFORMES
karpiowate Cyprinidae
166 ciosa - z wyjątkiem występującej w wodach Zalewu Wiślanego Pelecus cultratus
167 kiełb białopłetwy Romanogobio albipinnatus
168 kiełb Kesslera (2) Romanogobio kessleri
169 piekielnica Alburnoides bipunctatus
170 różanka Rhodeus sericeus
171 strzebla błotna (2) Eupallasella perenurus
172 brzanka Barbus meridionalis
173 kozowate - wszystkie gatunki Cobitidae
przylgowate Balitoridae
174 śliz Barbatula barbatula
CIERNIKOKSZTAŁTNE GASTEROSTEIFORMES
ciernikowate Gasterosteidae
175 pocierniec Spinachia spinachia
IGLICZNIOKSZTAŁTNE SYNGNATHIFORMES
176 igliczniowate - wszystkie gatunki Syngnathidae
OKONIOKSZTAŁTNE PERCIFORMES
babkowate Gobiidae
177 babka czarna Gobius niger
178 babka czarnoplamka Gobiusculus flavescens
179 babka mała Pomatoschistus minutus
180 babka piaskowa Pomatoschistus microps
SKORPENOKSZTAŁTNE SCORPAENIFORMES
głowaczowate Cottidae
181 głowacz białopłetwy (2) Cottus gobio
182 głowacz pręgopłetwy (2) Cottus poecilopus
183 kur rogacz Myoxocephalus quadricornis
dennikowate Liparidae
184 dennik Liparis liparis
185 PŁAZY - wszystkie gatunki (2) AMPHIBIA
GADY REPTILIA
ŁUSKOSKÓRE SQUAMATA
wężowate Elaphidae
186 gniewosz plamisty (2) Coronella austriaca
187 wąż Eskulapa (2) Elaphe longissima (Zamenis longissimus)
188 żmija zygzakowata (2) Vipera berus
ŻÓŁWIE TESTUDINES
żółwie słodkowodne Emydidae
189 żółw błotny (1) (2) Emys orbicularis
190 GADY - pozostałe gatunki REPTILIA
PTAKI AVES
PEŁNOPŁETWE PELECANIFORMES
kormorany Phalacrocoracidae
191 kormoran czubaty Phalacrocorax aristotelis
192 kormoran mały Phalacrocorax pygmeus
pelikany Pelecanidae
193 pelikan kędzierzawy Pelecanus crispus
194 pelikan różowy Pelecanus onocrotalus
BRODZĄCE CICONIIFORMES
czaplowate Ardeidae
195 bączek (2) Ixobrychus minutus
196 ślepowron (2) Nycticorax nycticorax
197 czaplowate - pozostałe gatunki, z wyjątkiem: Ardeidae
- czapli siwej Ardea cinerea
bociany Ciconidae
198 bocian biały (2) Ciconia ciconia
199 bocian czarny (1) (2) Ciconia nigra
BLASZKODZIOBE ANSERIFORMES
kaczkowate Anatidae
200 cyranka (2) Anas querquedula
201 gągoł (2) Bucephala clangula
202 nurogęś (2) Mergus merganser
203 ohar (2) Tadorna tadorna
204 płaskonos (2) Anas clypeata
205 rożeniec (2) Anas acuta
206 krakwa (2) Anas strepera
207 szlachar (2) Mergus serrator
208 podgorzałka (2) Aythya nyroca
209 kaczkowate - pozostałe gatunki, z wyjątkiem: Anatidae
- cyraneczki Anas crecca
- czernicy Aythya fuligula
- gęgawy Anser anser
- gęsi białoczelnej Anser albifrons
- gęsi zbożowej Anser fabalis
- głowienki Aythya ferina
- krzyżówki Anas platyrhynchos
JASTRZĘBIOWE ACCIPITRIFORMES
jastrzębiowate Accipitridae
210 bielik (1) (2) Haliaeetus albicilla
211 błotniak łąkowy (1) (2) Circus pygargus
212 błotniak stawowy (1) (2) Circus aeruginosus
213 błotniak zbożowy (1) (2) Circus cyaneus
214 gadożer (1) (2) Circaetus gallicus
215 kania czarna (1) (2) Milvus migrans
216 kania ruda (1) (2) Milvus milvus
217 orzeł przedni (1) (2) Aquila chrysaetos
218 orzełek (1) (2) Hieraaetus pennatus
219 orlik krzykliwy (1) (2) Aquila pomarina
220 orlik grubodzioby (1) (2) Aquila clanga
221 jastrzębiowate - pozostałe gatunki (1) Accipitridae
rybołowy Pandionidae
222 rybołów (1) (2) Pandion haliaetus
SOKOŁOWE FALCONIFORMES
sokołowate Falconidae
223 kobuz (1) (2) Falco subbuteo
224 pustułka (1) (2) Falco tinnunculus
225 sokół wędrowny (1) (2) Falco peregrinus
226 sokołowate - pozostałe gatunki (1) Falconidae
GRZEBIĄCE GALLIFORMES
głuszcowate Tetraonidae
227 cietrzew (1) (2) Tetrao tetrix
228 głuszec (1) (2) Tetrao urogallus
229 głuszcowate - pozostałe gatunki, z wyjątkiem: Tetraonidae
- jarząbka Bonasa bonasia
kurowate Phasianidae
230 przepiórka Coturnix coturnix
ŻURAWIOWE GRUIFORMES
231 przepiórniki - wszystkie gatunki Turnicidae
żurawie Gruidae
232 żuraw (2) Grus grus
dropie Otididae
233 drop (2) Otis tarda
234 dropie - pozostałe gatunki Otididae
chruściele Rallidae
235 derkacz (2) Crex crex
236 kropiatka (2) Porzana porzana
237 chruściele - pozostałe gatunki, z wyjątkiem: Rallidae
- łyski Fulica atra
SIEWKOWE CHARADRIIFORMES
kulony Burhinidae
238 kulon (2) Burhinus oedicnemus
siewkowate Charadriidae
239 czajka (2) Vanellus vanellus
240 sieweczka obrożna (2) Charadrius hiaticula
241 siewkowate - pozostałe gatunki Charadriidae
mewy Laridae
242 mewa mała (2) Larus minutus
243 mewy - pozostałe gatunki, z wyjątkiem: Laridae
- mewy białogłowej Larus cachinnans
- mewy srebrzystej Larus argentatus
bekasowate Scolopacidae
244 batalion (2) Philomachus pugnax
245 biegus zmienny (1) (2) Calidris alpina
246 dubelt (1) (2) Gallinago media
247 krwawodziób (1) (2) Tringa totanus
248 kszyk (2) Gallinago gallinago
249 kulik wielki (1) (2) Numenius arquata
250 łęczak (1) (2) Tringa glareola
251 rycyk (1) (2) Limosa limaosa
252 samotnik (1) (2) Tringa ochropus
253 bekasowate - pozostałe gatunki, z wyjątkiem: Scolopacidae
- słonki Scolopax rusticola
rybitwy Sternidae
254 rybitwa białoczelna (1) (2) Sterna albifrons
255 rybitwa białoskrzydła (1) (2) Chlidonias leucopterus
256 rybitwa białowąsa (1) (2) Chlidonias hybridus
257 rybitwa czarna (1) (2) Chlidonias niger
258 rybitwa czubata (1) (2) Sterna sandvicensis
259 rybitwa popielata (1) (2) Sterna paradisaea
260 rybitwa rzeczna (1) (2) Sterna hirundo
261 rybitwy - pozostałe gatunki Sternidae
GOŁĘBIOWE COLUMBIFORMES
262 gołębie - wszystkie gatunki, z wyjątkiem: Columbidae
- grzywacza Columba palumbus palumbus
- gołębia skalnego forma miejska Columba livia f. urbana
SOWY STRIGIFORMES
puszczykowate Strigidae
263 pójdźka (1) (2) Athene noctua
264 puchacz (1) (2) Bubo bubo
265 sóweczka (1) (2) Glaucidium passerinum
266 uszatka błotna (1) (2) Asio flammeus
267 włochatka (1) (2) Aegolius funereus
268 puszczykowate - pozostałe gatunki (1) Strigidae
płomykówki Tytonidae
269 płomykówka (1) (2) Tyto alba
KRASKOWE CORACIIFORMES
zimorodki Alcenidae
270 zimorodek (1) (2) Alcedo atthis
kraski Coraciidae
271 kraska (1) (2) Coracias garrulus
żołny Meropidae
272 żołna (1) (2) Merops apiaster
dudki Upupidae
273 dudek (2) Upupa epops
DZIĘCIOŁOWE PICIFORMES
dzięcioły Picidae
274 dzięcioł białogrzbiety (2) Dendrocopos leucotos
275 dzięcioł czarny (2) Dryocopus martius
276 dzięcioł średni (2) Dendrocopos medius
277 dzięcioł trójpalczasty (1) (2) Picoides tridactylus
278 dzięcioł zielonosiwy (2) Picus canus
279 dzięcioł zielony (2) Picus viridis
280 dzięcioły - pozostałe gatunki Picidae
WRÓBLOWE PASSERIFORMES
dzierzby Laniidae
281 dzierzba czarnoczelna (1) (2) Lanius minor
282 dzierzba rudogłowa (1) (2) Lanius senator
283 dzierzby - pozostałe gatunki Laniidae
pokrzewkowate Sylviidae
284 wodniczka (1) (2) Acrocephalus paludicola
285 WRÓBLOWE - pozostałe gatunki, z wyjątkiem: PASSERIFORMES
- gawrona Corvus frugilegus
- kruka Corvus corax
- sroki Pica pica
- wrony siwej Corvus corone
286 - pozostałe gatunki ptaków występujących naturalnie na terenie państw Unii Europejskiej z wyjątkiem tych, które spotyka się wyłącznie na Grenlandii, oraz poza gatunkami objętymi ochroną gatunkową częściową i gatunkami określonymi jako łowne na podstawie ustawy z dnia 13 października 1995 r. - Prawo łowieckie
SSAKI MAMMALIA
OWADOŻERNE INSECTIVORA
287 jeżowate - wszystkie gatunki (2) Erinaceidae
288 ryjówkowate - wszystkie gatunki (1) Soricidae
289 NIETOPERZE - wszystkie gatunki występujące w Polsce (1) (2) CHIROPTERA
ZAJĄCOKSZTAŁTNE LAGOMORPHA
zającowate Leporidae
290 zając bielak Lepus timidus
GRYZONIE RODENTIA
wiewiórkowate Sciuridae
291 suseł moręgowany (2) Spermophilus citellus
292 suseł perełkowany (2) Spermophilus suslicus
293 świstak Marmota marmota
294 wiewiórka pospolita Sciurus vulgaris
smużkowate Zapodidae
295 smużka Sicista betulina
296 smużka stepowa Sicista subtilis
popielicowate Gliridae
297 koszatka (2) Dryomys nitedula
298 orzesznica (2) Muscardinus avellanarius
299 popielica (2) Glis glis
300 żołędnica (2) Eliomys quercinus
chomikowate Cricetidae
301 chomik europejski (2) Cricetus cricetus
nornikowate Arvicolidae
302 darniówka tatrzańska Microtus tatricus
303 nornik śnieżny Chionomys nivalis
WALENIE CETACEA
morświny Phocoenidae
304 morświn (1) (2) Phocoena phocoena
305 WALENIE - pozostałe gatunki (1) CETACEA
DRAPIEŻNE CARNIVORA
psowate Canidae
306 wilk (1) (2) Canis lupus
kotowate Felidae
307 ryś (1) (2) Lynx lynx
308 żbik (1) (2) Felis silvestris
łasicowate Mustelidae
309 gronostaj Mustela erminea
310 łasica Mustela nivalis
311 norka europejska (1) (2) Mustela lutreola
312 tchórz stepowy (1) (2) Mustela eversmanii
fokowate Phocidae
313 foka obrączkowana (1) (2) Phoca hispida
314 foka pospolita (1) Phoca vitulina
315 foka szara (1) (2) Halichoerus grypus
316 fokowate - pozostałe gatunki (1) Phocidae
niedźwiedziowate Ursidae
317 niedźwiedź brunatny (1) (2) Ursus arctos
PARZYSTOKOPYTNE ARTIODACTYLA
krętorogie Bovidae
318 kozica (1) (2) Rupicapra rupicapra
319 żubr (2) Bison bonasus
Objaśnienia:

* Gatunki zwierząt zostały pogrupowane w wyższe jednostki systematyczne w ten sposób, że:

- wielkimi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy GROMAD,

- wielkimi literami, czcionką zwykłą wyróżniono nazwy RZĘDÓW,

- małymi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy rodzin.

Nazwy łacińskie gatunków wyróżniono czcionką pochyłą.

(1) - gatunki, których dotyczy zakaz fotografowania, filmowania i obserwacji mogących powodować płoszenie lub niepokojenie,

(2) - gatunki zwierząt wymagające ochrony czynnej.

** Brak nazwy polskiej.

ZAŁĄCZNIK Nr  2

 GATUNKI DZIKO WYSTĘPUJĄCYCH ZWIERZĄT OBJĘTYCH OCHRONĄ CZĘŚCIOWĄ*

Lp. Nazwa polska Nazwa łacińska
SKORUPIAKI CRUSTACEA
DZIESIĘCIONOGI DECAPODA
Rakowate Astacidae
1 rak rzeczny - z wyjątkiem obrębów hodowlanych Astacus astacus
2 rak stawowy - z wyjątkiem obrębów hodowlanych Astacus leptodactylus
OWADY INSECTA
BŁONKOSKRZYDŁE HYMENOPTERA
pszczołowate Apidae
3 trzmiel kamiennik Bombus lapidarius
4 trzmiel ziemny Bombus terrestris
Mrówkowate Formicidae
5 mrówka ćmawa Formica polyctena
6 mrówka rudnica Formica rufa
ŚLIMAKI GASTROPODA
TRZONKOOCZNE STYLOMMATOPHORA
ślimakowate Helicidae
7 ślimak winniczek Helix pomatia
PTAKI AVES
PEŁNOPŁETWE PELECANIFORMES
Kormorany Phalacrocoracidae
8 kormoran Phalacrocorax carbo
BRODZĄCE CICONIFORMES
czaplowate Ardeidae
9 czapla siwa Ardea cinerea
mewy Laridae
10 mewa białogłowa Larus cachinans
11 mewa srebrzysta Larus argentatus
GOŁĘBIOWE COLUMBIFORMES
gołębie Columbidae
12 gołąb skalny forma miejska Columba livia f. urbana
WRÓBLOWE PASSERIFORMES
krukowate Corvidae
13 gawron Corvus frugilegus
14 kruk Corvus corax
15 sroka Pica pica
16 wrona siwa Corvus cornix
SSAKI MAMMALIA
OWADOŻERNE INSECTIVORA
kretowate Talpidae
17 kret - z wyjątkiem występującego na terenie ogrodów, upraw ogrodniczych, szkółek, lotnisk, ziemnych konstrukcji hydrotechnicznych oraz obiektów sportowych Talpa europaea
GRYZONIE RODENTIA
bobrowate Castoridae
18 bóbr europejski Castor fiber
myszowate Muridae
19 badylarka Micromys minutus
20 karczownik - z wyjątkiem występującego na terenie sadów, ogrodów oraz upraw leśnych Arvicola terrestris
21 mysz zaroślowa Apodemus sylvaticus
22 mysz zielna Apodemus uralensis
DRAPIEŻNE CARNIVORA
łasicowate Mustelidae
23 wydra Lutra lutra
Objaśnienie:

* Gatunki zwierząt zostały pogrupowane w wyższe jednostki systematyczne w ten sposób, że:

- wielkimi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy GROMAD,

- wielkimi literami, czcionką zwykłą wyróżniono nazwy RZĘDÓW,

- małymi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy rodzin.

Nazwy łacińskie gatunków wyróżniono czcionką pochyłą.

ZAŁĄCZNIK Nr  3

 GATUNKI DZIKO WYSTĘPUJĄCYCH ZWIERZĄT OBJĘTYCH OCHRONĄ CZĘŚCIOWĄ, KTÓRE MOGĄ BYĆ POZYSKIWANE, ORAZ SPOSOBY ICH POZYSKIWANIA*

Lp. Nazwa polska Nazwa łacińska Sposób pozyskiwania ze stanu dzikiego
ŚLIMAKI GASTROPODA
TRZONKOOCZNE STYLOMMATOPHORA
ślimakowate Helicidae
1 ślimak winniczek - przez 30 dni łącznie w danym roku, w okresie od dnia 20 kwietnia do dnia 31 maja Helix pomatia pozyskiwanie osobników o średnicy muszli większej niż 30 mm
OWADY INSECTA
BŁONKOSKRZYDŁE HYMENOPTERA
pszczołowate Apidae
2 trzmiel kamiennik Bombus lapidarius pozyskiwanie wiosennych matek
3 trzmiel ziemny Bombus terrestris pozyskiwanie wiosennych matek
mrówkowate Formicidae
4 mrówka ćmawa Formica polyctena pozyskiwanie części mrowisk
5 mrówka rudnica Formica rufa pozyskiwanie części mrowisk
Objaśnienie:

* Gatunki zwierząt zostały pogrupowane w wyższe jednostki systematyczne w ten sposób, że:

- wielkimi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy GROMAD,

- wielkimi literami, czcionką zwykłą wyróżniono nazwy RZĘDÓW,

- małymi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy rodzin.

Nazwy łacińskie gatunków wyróżniono czcionką pochyłą.

ZAŁĄCZNIK Nr  4

 GATUNKI DZIKO WYSTĘPUJĄCYCH PTAKÓW, KTÓRE MOGĄ BYĆ SPRZEDAWANE, TRANSPORTOWANE I PRZETRZYMYWANE W CELACH HANDLOWYCH, JEŻELI ZOSTAŁY LEGALNIE UPOLOWANE*

Lp. Nazwa polska Nazwa łacińska
BLASZKODZIOBE ANSERIFORMES
kaczkowate Anatidae
1 krzyżówka Anas plathyrhynchos
GRZEBIĄCE GALLIFORMES
kurowate Phasianidae
2 bażant Phasianus colchicus
3 kuropatwa Perdix perdix
GOŁĘBIOWATE COLUMBIFORMES
gołębie Columbidae
4 grzywacz Columba palumbus
Objaśnienie:

* Gatunki zwierząt zostały pogrupowane w wyższe jednostki systematyczne w ten sposób, że:

- wielkimi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy GROMAD,

- wielkimi literami, czcionką zwykłą wyróżniono nazwy RZĘDÓW,

- małymi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy rodzin.

Nazwy łacińskie gatunków wyróżniono czcionką pochyłą.

ZAŁĄCZNIK Nr  5

 GATUNKI DZIKO WYSTĘPUJĄCYCH ZWIERZĄT WYMAGAJĄCYCH USTALENIA STREF OCHRONY OSTOI, MIEJSC ROZRODU LUB REGULARNEGO PRZEBYWANIA ORAZ WIELKOŚCI STREF OCHRONY*

Lp. Nazwa polska Nazwa łacińska Strefa ochrony całorocznej w promieniu do Strefa ochrony okresowej w promieniu do Termin okresowej ochrony
1 2 3 4 5 6
OWADY

łątkowate

INSECTA

Coenagrionidae

1 iglica mała Nehalennia speciosa 100 m od miejsca rozrodu i regularnego przebywania - -
GADY

wężowate

REPTILIA

Elaphidae

2 gniewosz plamisty Coronella austriaca 100 m od miejsca rozrodu i regularnego przebywania 500 m od miejsca rozrodu i regularnego przebywania 1.03-31.10
3 wąż Eskulapa Elaphe longissima 200 m od miejsca rozrodu i regularnego przebywania 500 m od miejsca rozrodu i regularnego przebywania 1.04-30.09
żółwie

słodkowodne

Emydidae
4 żółw błotny Emys orbicularis 200 m od miejsca rozrodu i regularnego przebywania 500 m od miejsca rozrodu i regularnego przebywania 1.03-30.09
PTAKI

czaplowate

AVES

Ardeidae

5 ślepowron Nycticorax nycticorax kolonia lęgowa - -
bociany Ciconidae
6 bocian czarny Ciconia nigra 100 m od gniazda 500 m od gniazda 15.03-31.08
kaczkowate Anatidae
7 szlachar Mergus serrator zalesiona część wyspy, na której stwierdzono gniazdowanie - -
jastrzębiowate Accipitridae
8 orzeł przedni Aquila chrysaetos 200 m od gniazda 500 m od gniazda 1.01-15.08
9 orlik grubodzioby Aquila clanga 200 m od gniazda 500 m od gniazda 1.03-31.08
10 orlik krzykliwy Aquila pomarina 100 m od gniazda 500 m od gniazda 1.03-31.08
11 gadożer Circaetus gallicus 200 m od gniazda 500 m od gniazda 1.03-30.09
12 bielik Haliaeetus albicilla 200 m od gniazda 500 m od gniazda 1.01-31.07
13 orzełek Hieraaetus pennatus 100 m od gniazda 500 m od gniazda 1.02-31.08
14 kania czarna Milvus migrans 100 m od gniazda 500 m od gniazda 1.03-31.08
15 kania ruda Milvus milvus 100 m od gniazda 500 m od gniazda 1.03-31.08
rybołowy Pandionidae
16 rybołów Pandion haliaetus 200 m od gniazda 500 m od gniazda 1.03-31.08
sokołowate Falconidae
17 raróg Falco cherrug 200 m od gniazda 500 m od gniazda 1.01-31.07
18 sokół wędrowny Falco peregrinus 200 m od gniazda 500 m od gniazda 1.01-31.07
grzebiące Galliformes
19 cietrzew Tetrao tetrix - 500 m od tokowiska 1.02-31.05
20 głuszec Tetrao urogallus 200 m od tokowiska 500 m od tokowiska 1.02-31.05
puszczykowate Strigidae
21 puchacz Bubo bubo 200 m od gniazda 500 m od gniazda 1.01-31.07
22 sóweczka Glaucidium passerinum 50 m od gniazda - -
23 włochatka Aegolius funereus 50 m od gniazda - -
kraski Coraciidae
24 kraska Coracias garrulus 10 m od gniazda - -
SSAKI MAMMALIA
25 NIETOPERZE - zimowiska, w których w ciągu 3 kolejnych lat choć raz stwierdzono ponad 200 osobników CHIROPTERA pomieszczenia i kryjówki zajmowane przez nietoperze - -
GRYZONIE RODENTIA
popielicowate Gliridae
26 żołędnica Eliomys quercinus 25 ha starodrzewów wokół stwierdzonego stanowiska - -
DRAPIEŻNE CARNIVORA
psowate Canidae
27 wilk Canis lupus - 500 m od miejsca rozrodu 1.04-31.08
kotowate Felidae
28 ryś Lynx lynx - 500 m od miejsca rozrodu 1.04-31.08
niedźwiedzie Ursidae
29 niedźwiedź brunatny Ursus arctos - 500 m od gawry 1.11-30.04
Objaśnienie:

* Gatunki zwierząt zostały pogrupowane w wyższe jednostki systematyczne w ten sposób, że:

- wielkimi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy GROMAD,

- wielkimi literami, czcionką zwykłą wyróżniono nazwy RZĘDÓW,

- małymi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy rodzin.

Nazwy łacińskie gatunków wyróżniono czcionką pochyłą.

Zmiany w prawie

Stosunek prezydenta Dudy do wolnej Wigilii "uległ zawieszeniu"

Prezydent Andrzej Duda powiedział w czwartek, że ubolewa, że w sprawie ustawy o Wigilii wolnej od pracy nie przeprowadzono wcześniej konsultacji z prawdziwego zdarzenia. Jak dodał, jego stosunek do ustawy "uległ niejakiemu zawieszeniu". Wyraził ubolewanie nad tym, że pomimo wprowadzenia wolnej Wigilii, trzy niedziele poprzedzające święto mają być dniami pracującymi. Ustawa czeka na podpis prezydenta.

kk/pap 12.12.2024
ZUS: Renta wdowia - wnioski od stycznia 2025 r.

Od Nowego Roku będzie można składać wnioski o tzw. rentę wdowią, która dotyczy ustalenia zbiegu świadczeń z rentą rodzinną. Renta wdowia jest przeznaczona dla wdów i wdowców, którzy mają prawo do co najmniej dwóch świadczeń emerytalno-rentowych, z których jedno stanowi renta rodzinna po zmarłym małżonku. Aby móc ją pobierać, należy jednak spełnić określone warunki.

Grażyna J. Leśniak 20.11.2024
Zmiany w składce zdrowotnej od 1 stycznia 2026 r. Rząd przedstawił założenia

Przedsiębiorcy rozliczający się według zasad ogólnych i skali podatkowej oraz liniowcy będą od 1 stycznia 2026 r. płacić składkę zdrowotną w wysokości 9 proc. od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia, jeśli będą osiągali w danym miesiącu dochód do wysokości 1,5-krotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez prezesa GUS. Będzie też dodatkowa składka w wysokości 4,9 proc. od nadwyżki ponad 1,5-krotność przeciętnego wynagrodzenia, a liniowcy stracą możliwość rozliczenia zapłaconych składek w podatku dochodowym.

Grażyna J. Leśniak 18.11.2024
Prezydent podpisał nowelę ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności

Usprawnienie i zwiększenie efektywności systemu wdrażania Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez Społeczność (RLKS) przewiduje ustawa z dnia 11 października 2024 r. o zmianie ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności. Jak poinformowała w czwartek Kancelaria Prezydenta, Andrzej Duda podpisał ją w środę, 13 listopada. Ustawa wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 14.11.2024
Do poprawki nie tylko emerytury czerwcowe, ale i wcześniejsze

Problem osób, które w latach 2009-2019 przeszły na emeryturę w czerwcu, przez co - na skutek niekorzystnych zasad waloryzacji - ich świadczenia były nawet o kilkaset złotych niższe od tych, jakie otrzymywały te, które przeszły na emeryturę w kwietniu lub w maju, w końcu zostanie rozwiązany. Emerytura lub renta rodzinna ma - na ich wniosek złożony do ZUS - podlegać ponownemu ustaleniu wysokości. Zdaniem prawników to dobra regulacja, ale równie ważna i paląca jest sprawa wcześniejszych emerytur. Obie powinny zostać załatwione.

Grażyna J. Leśniak 06.11.2024
Bez konsultacji społecznych nie będzie nowego prawa

Już od jutra rządowi trudniej będzie, przy tworzeniu nowego prawa, omijać proces konsultacji publicznych, wykorzystując w tym celu projekty poselskie. W czwartek, 31 października, wchodzą w życie zmienione przepisy regulaminu Sejmu, które nakazują marszałkowi Sejmu kierowanie projektów poselskich do konsultacji publicznych i wymagają sporządzenia do nich oceny skutków regulacji. Każdy obywatel będzie mógł odtąd zgłosić własne uwagi do projektów poselskich, korzystając z Systemu Informacyjnego Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 30.10.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.2011.237.1419

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Ochrona gatunkowa zwierząt.
Data aktu: 12/10/2011
Data ogłoszenia: 08/11/2011
Data wejścia w życie: 23/11/2011