Akty Prawne
Dziennik Ustaw
Dz.U.2011.167.998

Podstawy programowe kształcenia w zawodach: technik awionik, technik budownictwa okrętowego, technik eksploatacji portów i terminali, technik logistyk, technik mechanik lotniczy, technik mechanik okrętowy, technik nawigator morski, technik spedytor i technik żeglugi śródlądowej.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ¹⁾

z dnia 4 lipca 2011 r.

w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach: technik awionik, technik budownictwa okrętowego, technik eksploatacji portów i terminali, technik logistyk, technik mechanik lotniczy, technik mechanik okrętowy, technik nawigator morski, technik spedytor i technik żeglugi śródlądowej

Na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 2 lit. d ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.²⁾) zarządza się, co następuje:

§ 1.

Określa się podstawy programowe kształcenia w następujących zawodach objętych klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego, stanowiącą załącznik do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 czerwca 2007 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. Nr 124, poz. 860, z 2008 r. Nr 144, poz. 903 oraz z 2010 r. Nr 60, poz. 374):

______

¹⁾ Minister Edukacji Narodowej kieruje działem administracji rządowej - oświata i wychowanie, na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Edukacji Narodowej (Dz. U. Nr 216, poz. 1591).

²⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 273, poz. 2703 i Nr 281, poz. 2781, z 2005 r. Nr 17, poz. 141, Nr 94, poz. 788, Nr 122, poz. 1020, Nr 131, poz. 1091, Nr 167, poz. 1400 i Nr 249, poz. 2104, z 2006 r. Nr 144, poz. 1043, Nr 208, poz. 1532 i Nr 227, poz. 1658, z 2007 r. Nr 42, poz. 273, Nr 80, poz. 542, Nr 115, poz. 791, Nr 120, poz. 818, Nr 180, poz. 1280 i Nr 181, poz. 1292, z 2008 r. Nr 70, poz. 416, Nr 145, poz. 917, Nr 216, poz. 1370 i Nr 235, poz. 1618, z 2009 r. Nr 6, poz. 33, Nr 31, poz. 206, Nr 56, poz. 458, Nr 157, poz. 1241 i Nr 219, poz. 1705, z 2010 r. Nr 44, poz. 250, Nr 54, poz. 320, Nr 127, poz. 857 i Nr 148, poz. 991 oraz z 2011 r. Nr 106, poz. 622, Nr 112, poz. 654, Nr 139, poz. 814 i Nr 149, poz. 887.

ZAŁĄCZNIK Nr 1

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK AWIONIK

SYMBOL CYFROWY 314[06]

I.

OPIS ZAWODU

1. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) interpretować zjawiska i prawa z zakresu elektrotechniki, elektroniki, techniki cyfrowej, automatyki lotniczej oraz mechaniki technicznej, termodynamiki, aerodynamiki i mechaniki lotu;

2) klasyfikować statki powietrzne według rozwiązań konstrukcyjnych i przeznaczenia;

3) odczytywać i wykonywać schematy logiczne, ideowe, blokowe, montażowe oraz szkice i rysunki techniczne układów oraz instalacji elektrycznych i elektronicznych występujących w sprzęcie lotniczym;

4) określać właściwości oraz zastosowanie materiałów używanych w awionice;

5) mierzyć wielkości elektryczne i nieelektryczne oraz interpretować i interpolować wyniki pomiarów;

6) wykonywać prace z zakresu obróbki ręcznej i mechanicznej, z zastosowaniem elektronarzędzi i narzędzi pneumatycznych;

7) wykonywać połączenia rozłączne i nierozłączne elementów elektrycznych i elektronicznych oraz prostych elementów mechanicznych;

8) posługiwać się dokumentacją technologiczną, eksploatacyjną i obsługi sprzętu lotniczego, sporządzoną w języku polskim i angielskim;

9) klasyfikować elementy i podzespoły wchodzące w skład awioniki statków powietrznych według ich przeznaczenia, zasady działania i budowy;

10) identyfikować procesy korozyjne zachodzące w sprzęcie lotniczym oraz usuwać korozję i zapobiegać jej powstawaniu;

11) korzystać z dokumentacji technicznej montażu, użytkowania i obsługi technicznej awioniki statków powietrznych, opracowanej w języku polskim i angielskim;

12) użytkować, konserwować i przechowywać urządzenia pomocnicze służące do obsługi statków powietrznych;

13) określać elektroniczne, cyfrowe i analogowe systemy statku powietrznego;

14) określać wyposażenie nawigacyjne statków powietrznych;

15) diagnozować stan elementów, układów i urządzeń wchodzących w skład awioniki statku powietrznego;

16) posługiwać się aparaturą kontrolno-pomiarową do oceny stanu technicznego awioniki;

17) wykonywać proste operacje montażowe, obsługowe i naprawcze awioniki statku powietrznego na podstawie dokumentacji technicznej;

18) dobierać i stosować środki bezpieczeństwa podczas wykonywania prac na statku powietrznym i w warsztatach;

19) określać wpływ zjawisk elektromagnetycznych na obsługę systemów elektronicznych statku powietrznego;

20) dobierać i stosować urządzenia pomiarowe oraz oceniać ich stan techniczny;

21) wypełniać dokumentację wykonawczą procesów produkcyjnych i obsługowych;

22) korzystać ze specjalistycznych programów komputerowych stosowanych w lotnictwie;

23) oceniać wpływ środowiska pracy na jakość wykonywanej pracy zawodowej;

24) współdziałać w zespole oraz samodzielnie podejmować decyzje w warunkach izolacji i niepełnej informacji;

25) posługiwać się językiem angielskim w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań zawodowych;

26) stosować przepisy prawa dotyczące wykonywanych zadań zawodowych;

27) przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

28) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

29) kierować zespołem pracowników;

30) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy;

31) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

32) korzystać z różnych źródeł informacji oraz z doradztwa specjalistycznego;

33) prowadzić działalność gospodarczą.

Kształtowanie postaw przedsiębiorczych oraz przygotowanie do wejścia na rynek pracy powinno przebiegać zarówno w trakcie kształcenia zawodowego, jak i podczas realizacji zajęć edukacyjnych "Podstawy przedsiębiorczości".

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik awionik powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) realizacji i dokumentowania planowej obsługi technicznej awioniki;

2) stosowania procedur lokalizacji niesprawności w awionice i instalacjach elektrycznych statków powietrznych, z wykorzystaniem dokumentacji technicznej przeznaczonej do tego celu, oraz dokumentowania tych procesów;

3) określania zdatności do dalszej eksploatacji urządzeń i elementów wyposażenia awioniki statku powietrznego;

4) montażu i demontażu elementów awioniki oraz dokumentowania tych procesów;

5) udziału w przygotowaniach statków powietrznych do obsługi technicznej.

II.

BLOKI PROGRAMOWE

Podstawa programowa kształcenia w zawodzie technik awionik jest zgodna z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 2042/2003 z dnia 20 listopada 2003 r. w sprawie nieprzerwanej zdatności do lotu statków powietrznych oraz wyrobów lotniczych, części i wyposażenia, a także w sprawie zezwoleń udzielanych instytucjom i personelowi zaangażowanym w takie zadania (Dz. Urz. UE L 315 z 28.11.2003, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 7, t. 7, str. 541, z późn. zm.), zwanym dalej "rozporządzeniem nr 2042/2003/WE", w zakresie przygotowania zawodowego personelu poświadczającego obsługę statków powietrznych.

Treści kształcenia zawarte w blokach programowych odpowiadają wymaganiom niezbędnym do uzyskania licencji uprawniającej do poświadczania obsługi statków powietrznych, wprowadzonej załącznikiem III do rozporządzenia nr 2042/2003/WE. Załącznik ten i wprowadzona na jego podstawie licencja zwane są dalej odpowiednio "przepisem i licencją PART-66". Dla zawodu technik awionik właściwą jest licencja PART-66, kategorii B2.

Zasady zatwierdzania standardów szkół i organizacji prowadzących kształcenie osób ubiegających się o wydanie licencji PART-66 określa załącznik IV do rozporządzenia nr 2042/2003/WE, zwany dalej "przepisem PART-147".

Zasady zatwierdzania standardów organizacji obsługi technicznej statków powietrznych, mających także uprawnienia do prowadzenia kształcenia praktycznego osób ubiegających się o wydanie licencji PART-66, określają załączniki I i II do rozporządzenia nr 2042/2003/WE, zwane dalej odpowiednio "przepisami PART-M i PART-145".

Zakres umiejętności i treści kształcenia wynikający z opisu zawodu zawierają następujące bloki programowe:

1) podstawy wiedzy lotniczej;

2) statki powietrzne i ich zespoły napędowe;

3) awionika statków powietrznych;

4) środowisko pracy i przepisy lotnicze;

5) podstawy działalności zawodowej.

BLOK: PODSTAWY WIEDZY LOTNICZEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) stosować systemy liczbowe dziesiętne, dwójkowe, ósemkowe, szesnastkowe oraz umieć przeliczać je z systemu dziesiętnego na dwójkowy, ósemkowy, szesnastkowy i odwrotnie;

2) stosować logarytmy naturalne i dziesiętne;

3) obliczać równania liniowe i równania II stopnia;

4) obliczać współrzędne prostokątne i biegunowe;

5) rozróżniać stany skupienia i określać ich parametry i zmiany;

6) obliczać siły, momenty i pary sił oraz przedstawiać je jako wektory;

7) obliczać środki masy (ciężkości);

8) obliczać naprężenia rozciągające, ściskające, zginające, tnące i skręcające;

9) obliczać siłę tarcia;

10) obliczać gęstość i ciężar właściwy oraz lepkość płynów;

11) interpretować i stosować prawo Bernoulliego;

12) obliczać ciśnienie statyczne, dynamiczne, całkowite oraz liczby Macha;

13) wyjaśniać pojęcia: ciepło, pojemność cieplna, ciepło właściwe, ciepło parowania, ciepło spalania, wymiana ciepła, rozszerzalność objętościowa;

14) stosować pierwsze i drugie prawo termodynamiki;

15) wyjaśniać pojęcia: ruch jednostajny prostoliniowy, ruch obrotowy, ruch okresowy, wahadłowy, drgania harmoniczne, rezonans;

16) wyjaśniać pojęcie sprawności układów mechanicznych stosowanych w konstrukcjach lotniczych;

17) wyjaśniać pojęcia: ruch falowy, fale mechaniczne, sinusoidalny ruch falowy, zjawiska interferencji, fale stojące;

18) wyjaśniać pojęcia: dźwięk, prędkość dźwięku, zjawisko Dopplera;

19) wyjaśniać prawa odbicia i załamania światła w różnych ośrodkach;

20) przeliczać jednostki miar między różnymi układami metrycznymi;

21) stosować pojęcia matematyczne i fizyczne do opisywania zjawisk dotyczących mechaniki lotu statków powietrznych, budowy, działania oraz obsługi urządzeń i podzespołów wchodzących w skład awioniki;

22) posługiwać się terminologią z zakresu elektrotechniki w języku polskim i angielskim;

23) charakteryzować podstawowe zjawiska zachodzące w polu elektrycznym, magnetycznym i elektromagnetycznym;

24) stosować podstawowe prawa elektrotechniki do obliczania obwodów elektrycznych prądu stałego i przemiennego występujących na statkach powietrznych;

25) wyjaśniać zasady działania i bezpiecznego użytkowania maszyn i urządzeń elektrycznych oraz ich zabezpieczeń;

26) wyjaśniać działanie maszyn prądu stałego i przemiennego oraz zasady sterowania parametrami ich pracy;

27) wyjaśniać działanie elementów elektronicznych i charakteryzować ich parametry;

28) wyjaśniać działanie i zastosowanie układów scalonych;

29) wyjaśniać budowę i sprawdzać działanie serwomechanizmów elektrycznych;

30) wyjaśniać działanie przetworników: analogowo-cyfrowego i cyfrowo-analogowego;

31) identyfikować sygnały elektryczne na poszczególnych wyprowadzeniach analogowych układów scalonych;

32) charakteryzować zasady propagacji fal elektromagnetycznych;

33) charakteryzować schematy obwodów logicznych stosowanych na statkach powietrznych;

34) wyjaśniać zastosowanie oraz identyfikować multipleksery w schematach logicznych;

35) wyjaśniać działanie i zastosowanie światłowodów w systemach statku powietrznego i w technice giroskopowej;

36) identyfikować podstawowe rodzaje wyświetlaczy stosowanych na statkach powietrznych (CRT, LED, LCD);

37) wyjaśniać zastosowania laserów w giroskopach lotniczych;

38) identyfikować typowe elektroniczne systemy statku powietrznego;

39) charakteryzować podstawowe właściwości oraz identyfikować materiały stosowane do budowy statków powietrznych;

40) charakteryzować właściwości kompozytów i materiałów niemetalowych najczęściej stosowanych w lotnictwie;

41) wyjaśniać istotę i przyczyny korozji oraz podatność materiałów na korozję;

42) dobierać i posługiwać się narzędziami ręcznymi i mechanicznymi;

43) dobierać i stosować materiały do obsługi urządzeń awioniki statku powietrznego;

44) wyjaśniać istotę powstawania sił aerodynamicznych i zależności między nimi;

45) interpretować krzywą biegunową profilu skrzydła samolotu;

46) wyjaśniać zasady określania granicznych parametrów lotu statku powietrznego, a w szczególności przeciągnięcia i kryzysu falowego na powierzchni skrzydła;

47) określać wpływ zjawisk elektromagnetycznych i wyładowań elektrostatycznych na użytkowanie systemów elektronicznych statku powietrznego;

48) wyjaśniać współzależność siły nośnej, siły oporu, siły ciężkości oraz siły ciągu w typowych stanach lotu;

49) znać podstawowe wzory mechaniki lotu do obliczania sił działających na statek powietrzny;

50) rozróżniać rodzaje prędkości w odniesieniu do prędkości dźwięku oraz liczby Macha;

51) określać rodzaje czynników warunkujących stateczność i sterowność statku powietrznego.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) systemy numeryczne: dwójkowy, ósemkowy i szesnastkowy oraz wzajemne przeliczanie z systemem dziesiętnym;

2) logarytmy naturalne i dziesiętne;

3) równania liniowe i równania II stopnia;

4) proste konstrukcje geometryczne i odwzorowania graficzne, zależności trygonometryczne, współrzędne prostokątne i biegunowe;

5) właściwości fizyczne materii, związki chemiczne oraz stany skupienia;

6) siła, moment siły i para sił;

7) środek masy (ciężkości);

8) elementy teorii naprężeń i odkształceń: rozciąganie, ściskanie, ścinanie i skręcanie;

9) tarcie i jego rodzaje, współczynnik tarcia;

10) właściwości płynów: ciężar właściwy, gęstość, lepkość, opór przepływu;

11) prawo Bernoulliego, ciśnienie statyczne, ciśnienie dynamiczne oraz całkowite;

12) ruch: jednostajny prostoliniowy, obrotowy, okresowy i wahadłowy, podstawy teorii drgań;

13) pojęcie sprawności mechanicznej;

14) siła, praca, moc, energia (potencjalna, kinetyczna i całkowita), sprawność;

15) pęd, impuls siły, zachowanie pędu oraz zasada stateczności;

16) definicja ciepła, pojemność cieplna, ciepło właściwe, wymiana ciepła i rozszerzalność objętościowa;

17) termometry i skale temperatur;

18) pierwsze i drugie prawo termodynamiki;

19) prawa przemiany gazów i ich wykorzystanie w lotnictwie;

20) właściwości światła, prawa odbicia i załamania światła;

21) istota ruchu falowego, fale mechaniczne, interferencja, fale stojące;

22) powstawanie dźwięku, prędkość dźwięku, natężenie i wysokość dźwięku, zjawisko Dopplera;

23) struktura atomów, molekuł, jonów i związków chemicznych;

24) molekularna struktura przewodników, półprzewodników i izolatorów;

25) terminologia z zakresu elektrotechniki;

26) statyczna energia elektryczna, przewodzenie energii elektrycznej;

27) wytwarzanie energii elektrycznej, łączenie ogniw;

28) obwody prądu stałego i ich obliczanie, prawo Ohma, pierwsze i drugie prawo Kirchhoffa;

29) potencjometry i reostaty;

30) rezystancja, rezystory stałe i nastawne, termistory i warystory, budowa i zastosowanie;

31) budowa i działanie mostka Wheatstone'a;

32) obliczanie mocy, pracy i energii prądu elektrycznego, rozpraszanie mocy przez rezystor;

33) kapacytancja, działanie, budowa i testowanie kondensatorów;

34) właściwości magnesu, magnetyzacja i demagnetyzacja, budowa i działanie elektromagnesów;

35) siła magnetoelektryczna, reluktancja natężenia komercyjnego, prądy wirowe;

36) indukcyjność, prawo Faradaya, prawo Lenza, podstawowe zastosowania cewki indukcyjnej;

37) teoria silnika prądu stałego i prądnicy;

38) teoria prądu przemiennego;

39) obwody rezystancyjne (R), pojemnościowe (C) i indukcyjne (L);

40) budowa i zasada działania transformatorów, obliczanie mocy, autotransformatory;

41) działanie i zastosowanie filtrów dolnoprzepustowych, górnoprzepustowych, środkowoprzepustowych i środkowozaporowych;

42) prądnice prądu przemiennego, alternatory jednofazowe, dwufazowe i trójfazowe;

43) silniki prądu przemiennego, metody sterowania prędkością i kierunkiem obrotów;

44) właściwości, budowa, oznaczenie i zastosowanie diod w obwodach, parametry diod;

45) części składowe, właściwości i symbole tranzystorów;

46) budowa i działanie tranzystorów PNP i NPN, testowanie i zastosowanie tranzystorów;

47) obwody zintegrowane, działanie i funkcje wzmacniacza operacyjnego, działanie i metody łączenia stopni wzmacniacza;

48) opis i zastosowanie obwodów drukowanych;

49) stosowanie pojęć: obwód zamknięty, obwód otwarty, dalsza obróbka, serwomechanizm, analogowy przetwornik, zero, tłumienie, sprzężenie zwrotne, strefa nieczułości;

50) rodzaje rysunków technicznych, wykresy i rzuty;

51) lotnicze i inne stosowane normy wraz z ISO, AN, MS, NAS i MIL;

52) specyfikacja 100 amerykańskiego Stowarzyszenia Transportu Lotniczego (ATA);

53) budowa, działanie i zastosowanie następujących części składowych łączy synchronicznych: przeliczniki, dyferencjały, transformatory E i I, nadajnik indukcyjny, nadajnik kapacytacyjny, nadajnik synchroniczny;

54) układy lotniczych przyrządów elektronicznych w kabinie statków powietrznych;

55) dane analogowe i dane cyfrowe, działanie i zastosowanie konwertorów;

56) działanie i wykorzystanie magistrali danych w systemach stosowanych na statkach powietrznych;

57) obwody logiczne, interpretacja schematów logicznych, określenie powszechnie stosowanych symboli;

58) działanie, układ i interfejsy głównych części składowych mikrokomputera wraz z systemami magistrali, działanie systemów archiwizacji danych;

59) działanie i funkcje mikroprocesorów oraz ich elementów składowych;

60) działanie i funkcje koderów i dekoderów;

61) działanie, stosowanie i identyfikacja multiplekserów i demultiplekserów;

62) stosowanie techniki światłowodowej na statkach powietrznych;

63) zasady działania elektronicznych monitorów ekranowych stosowanych na statkach powietrznych;

64) typowe elektroniczne i cyfrowe systemy stosowane na statkach powietrznych;

65) zasady postępowania z urządzeniami wrażliwymi na wyładowania elektrostatyczne;

66) oprogramowania do lotów i możliwe katastroficzne skutki wprowadzania niezatwierdzonych zmian;

67) wpływ środowiska elektromagnetycznego na obsługę techniczną systemów elektronicznych statków powietrznych;

68) charakterystyka, właściwości i identyfikacja stopów żelaza oraz metali nieżelaznych i ich stopów stosowanych do budowy statków powietrznych oraz badanie wyrobów żelaznych i metali nieżelaznych w celu określenia: twardości, wytrzymałości na rozciąganie, zmęczenie i udarność;

69) kompozyty i niemetale stosowane do budowy statków powietrznych, charakterystyka, właściwości i identyfikacja powszechnych kompozytów i niemetali, innych niż drewno, używanych do budowy statków powietrznych, spoiwa i uszczelniacze;

70) rodzaje, przyczyny korozji i ich identyfikacja, podatność na korozję, zapobieganie korozji;

71) elementy połączeń i ich stosowanie na statkach powietrznych: śruby, śruby dwustronne, wkręty, zatrzaski, nity;

72) rodzaje rur sztywnych i giętkich oraz ich złączy stosowanych na statkach powietrznych;

73) rodzaje sprężyn, materiały, właściwości i ich zastosowanie na statkach powietrznych;

74) rodzaje łożysk, ich budowa i zastosowanie;

75) rodzaje przekładni i ich zastosowanie na statkach powietrznych;

76) linki sterowe, budowa, części składowe i zastosowanie na statkach powietrznych;

77) wymiary graniczne, luzy, tolerancje;

78) wykresy instalacji elektrycznej i schematy ideowe;

79) rodzaje, budowa i zastosowanie przewodów elektrycznych oraz ich złączy, techniki ochrony instalacji elektrycznej: wiązanie przewodów i wsparcie wiązki przewodów, techniki koszulek ochronnych wraz z obwojem obkurczania cieplnego, ekranowanie;

80) techniki badania nieniszczącego wraz z metodami penetrantu, radiograficzną, prądów wirowych, ultradźwiękową i boroskopową, techniki wykrywania i usuwania usterek;

81) właściwości atmosfery;

82) zdarzenia nadzwyczajne, badanie po uderzeniu pioruna oraz penetracja HIRF;

83) podstawy aerodynamiki;

84) mechanika lotu statku powietrznego;

85) sterowanie statkiem powietrznym;

86) loty z dużymi prędkościami;

87) stateczność i sterowność statków powietrznych;

88) aerodynamika wiropłatu.

BLOK: STATKI POWIETRZNE I ICH ZESPOŁY NAPĘDOWE

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) klasyfikować statki powietrzne według rozwiązań konstrukcyjnych i przeznaczenia;

2) wyjaśniać systemy identyfikacyjne przekroju konstrukcyjnego i strefowego statku powietrznego;

3) wyjaśniać działanie układu sterowania w kanale poprzecznym, podłużnym i kierunkowym statku powietrznego;

4) charakteryzować układy konstrukcyjne oraz wyjaśniać zasady działania silnika turboodrzutowego i turbośmigłowego;

5) charakteryzować cechy statku powietrznego jako obiektu automatycznej regulacji, wyjaśniać działanie urządzeń mechanizacji skrzydła;

6) wyjaśniać zasadę pracy wirnika nośnego (wiropłatu) i stabilizacji ruchu śmigłowca;

7) wyjaśniać działanie układu automatycznego sterowania wirnikiem nośnym;

8) rozróżniać rodzaje lotniczych przewodów sztywnych i miękkich oraz ich złączy;

9) rozróżniać stosowane na statku powietrznym: przewody elektryczne, łącza i ich kody identyfikacyjne;

10) wyjaśniać zasady działania zintegrowanych magistrali danych w systemach statku powietrznego;

11) dobierać przyrządy do wykonywania pomiarów elektrycznych;

12) korzystać z rysunków i schematów awioniki;

13) odczytywać i interpretować dane zawarte w tabelach rysunków;

14) łączyć, izolować i testować ciągłość przewodzenia instalacji elektrycznej statku powietrznego;

15) sprawdzać zabezpieczenie przewodów i wiązek oraz ich mocowanie na statku powietrznym;

16) łączyć przewody elektryczne techniką połączeń termokurczliwych, obciskaniem na gorąco, oplotów oraz ekranować;

17) lutować przewody (lutowanie miękkie) i dokonywać kontroli złącz lutowanych;

18) określać ogólne zasady obsługi statku powietrznego i jego konserwacji podczas postoju;

19) stosować kontrolę wykonanej obsługi;

20) stosować normy lotnicze przy doborze śrub, kołków i wkrętów stosowanych na statkach powietrznych;

21) korzystać z norm lotniczych, a w szczególności: ISO, AN, MS, NAS i MIL, w tym w języku angielskim;

22) wyjaśniać ogólne zasady działania systemów sterowania statkiem powietrznym w locie (ATA 27);

23) stosować środki bezpieczeństwa przy wykonywaniu prac w obsłudze statków powietrznych.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) klasyfikacja statków powietrznych według konstrukcji i przeznaczenia;

2) systemy i instalacje statków powietrznych;

3) układy sterowania statków powietrznych;

4) zespoły napędowe statków powietrznych;

5) silniki turbinowe;

6) przyrządy silnikowe;

7) przewody i połączenia elektryczne stosowane w statkach powietrznych;

8) lutowanie i badanie złącz lutowanych;

9) urządzenia do ogólnej kontroli elektroniki lotniczej;

10) elementy teorii eksploatacji i obsługi technicznej;

11) obsługa i przechowywanie statku powietrznego;

12) ważenie i określanie położenia środka ciężkości statku powietrznego;

13) techniki montażu, demontażu elementów statku powietrznego;

14) badanie i naprawa uszkodzonych elementów;

15) rodzaje korozji, zabezpieczania przeciwkorozyjne, usuwanie korozji;

16) dokumentacja eksploatacyjna i obsługowa statków powietrznych;

17) procedury i realizacja obsługi technicznej statków powietrznych;

18) środki bezpieczeństwa w obsłudze statków powietrznych.

BLOK: AWIONIKA STATKÓW POWIETRZNYCH

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) odczytywać rysunki techniczne elementów konstrukcji i podzespołów statków powietrznych oraz opisy w języku angielskim;

2) odczytywać schematy blokowe, logiczne, ideowe i montażowe instalacji i podzespołów wchodzących w skład awioniki;

3) sprawdzać łączenia instalacji elektrycznej statku powietrznego;

4) stosować technikę wykrywania i usuwania usterek awioniki;

5) określać rodzaje kanałów sterowania automatycznego (kierunku, przechylenia, pochylenia);

6) dobierać i posługiwać się sprzętem podstawowym do sprawdzania awioniki;

7) opisywać rozmieszczenie i układ oraz funkcje przyrządów w kabinie pilotów;

8) stosować procedurę testowania autopilota;

9) wyjaśniać działanie systemu automatycznej regulacji mocy silnika;

10) wyjaśniać połączenie systemów nawigacyjnych z autopilotem i działanie układów zarządzania lotem (FMS);

11) określać systemy automatycznego lądowania i ich elementy;

12) wyjaśniać działanie systemów łączności VHF, HF i ACARS;

13) wyjaśniać działanie radiolatarni znakujących (MKB);

14) wyjaśniać działanie urządzeń i systemów radionawigacyjnych: VOR, ADF, DME, RNAV;

15) wyjaśniać działanie antykolizyjnego systemu ostrzeżeń w ruchu lotniczym (TCAS);

16) wyjaśniać działanie transpondera i wtórnego radaru nadzoru ruchu lotniczego;

17) wyjaśniać działanie radaru dopplerowskiego;

18) diagnozować działanie radaru pogodowego;

19) wyjaśniać zasady działania i wykorzystania systemów GPS i GLONASS;

20) testować radiowysokościomierz (LRRA);

21) testować radiokompas;

22) diagnozować działanie radiostacji pokładowych;

23) montować akumulator na statku powietrznym i oceniać jego działanie;

24) testować instalacje zasilania prądem stałym (DC) i prądem przemiennym (AC) oraz zasilania awaryjnego;

25) testować przetwornice, transformatory, prostowniki i regulatory napięć;

26) sprawdzać elementy zabezpieczenia obwodów;

27) wyjaśniać wymagania dotyczące elektronicznego sprzętu awaryjnego;

28) klasyfikować przyrządy pokładowe (ATA 31);

29) diagnozować działanie systemów pomiarowych: Pitota i Prandtla;

30) diagnozować działanie przyrządów zasilanych z instalacji powietrznych (wysokościomierz, prędkościomierz, wariometr, machometr, ciśnieniomierz);

31) testować przyrządy giroskopowe (wskaźnik ślizgu, girobusola, sztuczny horyzont);

32) obsługiwać rejestrator parametrów lotu;

33) testować systemy ostrzegania o niesprawnościach elementów statku powietrznego oraz centralny system ostrzegawczy;

34) testować systemy oświetlenia statku powietrznego;

35) wyjaśniać działanie oraz funkcje centralnego pokładowego komputera obsługowego;

36) wyjaśniać działanie systemu wprowadzania danych do komputera pokładowego zarządzania lotem oraz wykorzystanie biblioteki elektronicznej danych nawigacyjnych;

37) wyjaśniać zasady monitorowania stanu technicznego statku powietrznego;

38) wyjaśniać działanie elektronicznego sterowania zespołem napędowym i systemami paliwowymi (FADEC);

39) testować system wskazań parametrów pracy silnika;

40) wyjaśniać zasadę działania urządzeń: nawigacyjnych, kontroli ruchu lotniczego, antykolizyjnych;

41) wyjaśniać zasadę działania radarów i systemów radarowych;

42) wyjaśniać technikę demontażu i ponownego montażu elementów awioniki;

43) stosować procedury obsługowe awioniki statku powietrznego;

44) planować obsługę techniczną awioniki;

45) przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) rysunki techniczne elementów konstrukcji i podzespołów statków powietrznych oraz opisy w języku angielskim;

2) schematy blokowe, logiczne, ideowe i montażowe instalacji i podzespołów wchodzących w skład awioniki;

3) struktury systemów awioniki;

4) podstawy automatycznego sterowania lotem statku powietrznego;

5) systemy automatycznej regulacji mocy silników samolotu;

6) systemy automatycznego lądowania, tryby podejścia i przyziemienia oraz monitorowania przebiegu lotu;

7) automatyczne sterowanie statkiem powietrznym (ATA 22);

8) odbiorniki i nadajniki VHF, HF i ACARS;

9) awaryjne nadajniki lokalizacyjne (ELT);

10) pokładowe rejestratory parametrów lotu;

11) rejestratory korespondencji i komunikacji na pokładzie statku powietrznego;

12) radiolatarnie ogólnokierunkowe VOR;

13) radiokompas (ADF);

14) przyrządowy system lądowania (ILS);

15) system pomiaru odległości (DME);

16) system nawigacyjny (VLF/Omega);

17) systemy dopplerowskie;

18) system nawigacji RNAV;

19) system GPS oraz GLONASS;

20) radiowysokościomierz (LRRA);

21) transponder;

22) inercyjny system nawigacyjny;

23) układ antykolizyjny (TCAS);

24) radar pogodowy;

25) system komunikacji ARINC;

26) źródła, regulacja, obwody zasilania energią elektryczną instalacji i awioniki statku powietrznego (ATA 24);

27) sprzęt i wyposażenie statku powietrznego (ATA 25);

28) sterowanie lotem (ATA 27);

29) systemy przyrządów pokładowych (ATA 31);

30) urządzenia i układy pomiaru ciśnienia;

31) układy pomiarowe Pitota i Prandtla;

32) wysokościomierze, mierniki prędkości pionowej;

33) mierniki prędkości lotu i machometry;

34) układy ostrzegawcze wysokościowe;

35) komputery pokładowe z danymi przebiegu lotu;

36) zasady pracy przyrządów giroskopowych;

37) sztuczne horyzonty;

38) zakrętomierze;

39) busole giroskopowe;

40) pokładowe przyrządy elektroniczne;

41) systemy wskazań kątów natarcia i sygnalizacji o stanie przeciągnięcia;

42) układy pomiaru i wskazań ilości paliwa;

43) układy przyrządów kontroli działania zespołów napędowych;

44) oświetlenie statku powietrznego (ATA 33);

45) światła zewnętrzne pozycyjne, reflektory lądowania i kołowania;

46) światła w kabinie załogi statku powietrznego, światła użytkowe w kabinie pasażerskiej i w ładowni;

47) światła antykolizyjne (błyskowe, stroboskopowe);

48) centralny komputer pokładowy;

49) biblioteki elektroniczne;

50) systemy obsługowe na pokładzie (ATA 45);

51) przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

BLOK: ŚRODOWISKO PRACY I PRZEPISY LOTNICZE

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) przewidywać zdarzenia, na które ma wpływ działanie człowieka, i zapobiegać błędom ludzkim;

2) oceniać ograniczenia psychofizyczne człowieka;

3) określać negatywne czynniki mające wpływ na wykonywanie zadań zawodowych;

4) stosować zasadę odpowiedzialności indywidualnej i zbiorowej;

5) uwzględniać warunki panujące w środowisku pracy przy wykonywaniu zadań zawodowych oraz przewidywać zagrożenia w miejscu pracy;

6) wyjaśniać modele i teorie błędów;

7) określać rodzaje błędów w czynnościach obsługowych;

8) przewidywać skutki błędów i podejmować działania w celu ich uniknięcia;

9) postępować w sytuacjach awaryjnych zgodnie z procedurami;

10) rozróżniać władze lotnicze krajowe i międzynarodowe oraz organizacje lotnicze, określać zakresy ich kompetencji;

11) wyjaśniać wzajemne zależności między przepisami Unii Europejskiej dotyczącymi obsługi technicznej statków powietrznych: PART-M, PART-145, PART-66, PART-147 i JAR-OPS;

12) określać kompetencje personelu poświadczającego obsługę w oparciu o znajomość przepisów PART-66;

13) rozróżniać zatwierdzone organizacje obsługowe w oparciu o znajomość przepisów PART-145;

14) rozpoznawać oznakowania i napisy na statku powietrznym;

15) wyjaśniać zasady certyfikowania użytkowników statków powietrznych oraz zakresy ich odpowiedzialności;

16) określać rodzaje wymaganej dokumentacji statku powietrznego;

17) realizować program obsługi statku powietrznego;

18) posługiwać się dokumentacją obsługową i książkami pokładowymi;

19) sporządzać meldunki o wypadkach i przesłankach do wypadków.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) możliwości i ograniczenia człowieka związane z wykonywaniem zadań zawodowych;

2) czynniki mające wpływ na wykonywanie zadań zawodowych;

3) środowisko pracy;

4) przyczyny, rodzaje i skutki błędów;

5) przewidywanie błędów i ich unikanie;

6) rola Międzynarodowej Organizacji Lotnictwa Cywilnego (ICAO);

7) rola Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA);

8) rola władz lotniczych państw członkowskich Unii Europejskiej;

9) przepisy PART-M;

10) przepisy PART-145;

11) przepisy PART-66;

12) przepisy PART-147;

13) przepisy JAR-OPS;

14) zależności pomiędzy przepisami PART-M, PART-145, PART-66, PART-147 i JAR-OPS;

15) certyfikacja podmiotów gospodarczych prowadzących działalność lotniczą według JAR-OPS;

16) wymagana dokumentacja do prowadzenia działalności gospodarczej według JAR-OPS;

17) znakowanie statków powietrznych;

18) dokumentacja statku powietrznego;

19) certyfikacja użytkowników statków powietrznych;

20) odpowiedzialność użytkowników statków powietrznych;

21) programy obsługi technicznej;

22) dyrektywy zdatności do lotów;

23) biuletyny i informacja obsługowa producenta.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wyjaśniać mechanizmy funkcjonowania gospodarki rynkowej;

2) rozróżniać formy organizacyjno-prawne lotniczych przedsiębiorstw produkcyjnych i usługowych;

3) sporządzać budżet i planować rozwój przedsiębiorstwa;

4) opracowywać plan marketingowy;

5) formułować i rozumieć pisemne i ustne wypowiedzi w języku angielskim, związane z realizacją zadań zawodowych;

6) podejmować działania związane z poszukiwaniem pracy;

7) sporządzać dokumenty dotyczące zatrudnienia;

8) sporządzać dokumenty niezbędne do podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej w lotnictwie;

9) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy;

10) stosować przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

11) stosować przepisy prawa dotyczące działalności zawodowej;

12) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

13) dobierać środki ochrony indywidualnej do rodzaju wykonywanej pracy;

14) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

15) określać wpływ zmęczenia fizycznego i psychicznego na efektywność pracy;

16) komunikować się z uczestnikami procesu pracy;

17) prowadzić negocjacje;

18) rozwiązywać problemy dotyczące działalności zawodowej;

19) podejmować decyzje;

20) organizować doskonalenie zawodowe pracowników;

21) korzystać z różnych źródeł informacji w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań zawodowych;

22) przestrzegać zasad etyki.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) gospodarka rynkowa;

2) formy organizacyjno-prawne lotniczych przedsiębiorstw produkcyjnych i usługowych;

3) analiza ekonomiczna w przedsiębiorstwie;

4) struktura budżetu przedsiębiorstwa;

5) plan rozwoju przedsiębiorstwa;

6) strategie marketingowe;

7) język angielski zawodowy w zakresie czterech kompetencji językowych (rozumienie ze słuchu, mówienie, czytanie i pisanie);

8) metody poszukiwania pracy;

9) dokumenty dotyczące zatrudnienia;

10) podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej;

11) prawo pracy i prawo działalności gospodarczej;

12) bezpieczeństwo i higiena pracy;

13) ochrona przeciwpożarowa i ochrona środowiska;

14) elementy ergonomii;

15) środki ochrony indywidualnej;

16) zasady udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

17) elementy fizjologii i higieny pracy;

18) zagrożenia i profilaktyka w środowisku pracy;

19) zasady i metody komunikowania się;

20) elementy socjologii i psychologii pracy;

21) formy doskonalenia zawodowego;

22) źródła informacji zawodowej;

23) etyka.

III.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

Nazwa bloku programowego	Minimalna liczba godzin w okresie kształcenia w %*
Podstawy wiedzy lotniczej	30
Statki powietrzne i ich zespoły napędowe	15
Awionika statków powietrznych	45
Środowisko pracy i przepisy lotnicze	5
Podstawy działalności zawodowej	4
Razem	99**

* Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży.

** Pozostały 1% godzin jest przeznaczony do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy.

IV.

ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Do realizacji treści kształcenia ujętych w blokach programowych są odpowiednie następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) pracownia komputerowa;

2) pracownia języka angielskiego;

3) pracownia technologii mechanicznej;

4) pracownia budowy i obsługi statków powietrznych oraz aerodynamiki i mechaniki lotu;

5) laboratorium elektrotechniki, elektroniki analogowej i cyfrowej;

6) pracownia wyposażenia elektrycznego, serwomechanizmów i napędów automatyki lotniczej;

7) pracownia przyrządów pokładowych, systemów pilotażowych, nawigacyjnych oraz komunikacyjnych statków powietrznych.

Pracownia komputerowa powinna być wyposażona w:

1) stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia);

2) skaner i drukarki;

3) pakiet programów biurowych;

4) programy specjalistyczne;

5) rzutnik multimedialny.

Pracownia języka angielskiego powinna być wyposażona w:

1) podręczniki techniki lotniczej, czasopisma, katalogi i albumy o tematyce lotniczej;

2) dokumentację techniczną, planistyczną i obsługową;

3) specjalistyczne słowniki lotnicze;

4) plansze statków powietrznych, ich instalacji, zespołów i części, z opisami w języku angielskim;

5) foliogramy i plansze z frazeologią lotniczą i terminologią lotniczo-techniczną;

6) wykazy skrótów angielskich stosowanych w technice lotniczej.

Pracownia technologii mechanicznej powinna być wyposażona w:

1) próbki różnych materiałów konstrukcyjnych stosowanych w lotnictwie;

2) próbki różnych rodzajów korozji i zabezpieczeń przed korozją;

3) zestaw warsztatowych przyrządów pomiarowych;

4) stanowisko do wykonywania połączeń nitowanych, spawanych, lutowanych i klejonych;

5) stanowisko do wykonywania podstawowych prac ślusarskich;

6) zestaw modeli wspomagających kształtowanie wyobraźni przestrzennej;

7) zestaw norm rysunkowych;

8) katalogi typowych części maszyn;

9) przykładowe dokumentacje techniczne.

Pracownia budowy i obsługi statków powietrznych oraz aerodynamiki i mechaniki lotu powinna być wyposażona w:

1) modele różnych typów i rodzajów statków powietrznych: samolotów, śmigłowców i szybowców;

2) modele profili lotniczych;

3) eksponaty typowych półwyrobów i wyrobów stosowanych w lotnictwie, a w szczególności:

a) śruby, wkręty, kołki i nakrętki,

b) podkładki, zawleczki, przeciwnakrętki, druty, zamki szybkorozłączne, pierścienie sprężyste, zatyczki,

c) nity lotnicze,

d) przewody rurowe sztywne i miękkie oraz złącza stosowane w instalacjach statków powietrznych,

e) sprężyny,

f) łożyska, koła zębate, pasowe, łańcuchowe oraz łańcuchy, pasy, linki sterownicze;

4) tunel dymowy do wizualizacji przepływów;

5) stanowisko do badania rozkładu ciśnień wzdłuż profilu lotniczego w funkcji prędkości przepływu powietrza;

6) makiety (dioramy), plansze i fotografie sprzętu naziemnej obsługi statków powietrznych, a w szczególności: lotniskowych źródeł energii elektrycznej, urządzeń do holowania i podnoszenia samolotów, schodów, drabinek, pomostów, dystrybutorów paliwowych, tlenowych, mieszanek hydraulicznych, wody oraz urządzeń do odladzania;

7) makiety, modele, plansze, foliogramy i tablice instalacji samolotowych;

8) eksponaty i modele układów sterowania statków powietrznych;

9) eksponaty i modele elementów instalacji elektrycznych statków powietrznych;

10) eksponaty i modele urządzeń wchodzących w skład systemów łączności i radionawigacji;

11) modele i eksponaty instalacji pomiaru paliwa;

12) przeglądarkę z kompletem mikrofilmów dotyczących wybranych statków powietrznych;

13) plansze, filmy oraz instrukcje dotyczące przepisów bezpieczeństwa podczas obsługi statków powietrznych;

14) dokumenty lotnicze: przepisy Międzynarodowej Organizacji Lotnictwa Cywilnego (ICAO), Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA), Unii Europejskiej i krajowe przepisy lotnicze, polecenia nadzorów lotniczych (AD), programy obsługi statków powietrznych, typowe instrukcje obsługi, ilustrowane katalogi części zamiennych, schematy ideowe i montażowe, biuletyny serwisowe, dokumentację pokładową, dokumentację poświadczającą, procedury organizacyjne, instrukcje wykonawcze, karty zadaniowe;

15) przykładowe kopie certyfikatów statku powietrznego:

a) świadectwo typu,

b) świadectwo sprawności,

c) świadectwo rejestracji,

d) certyfikat hałasu,

e) protokół ważenia,

f) licencję radiostacji i jej homologację,

g) certyfikaty - świadectwa typu urządzeń awioniki,

h) certyfikat PART-M, PART-145, PART-147,

i) certyfikat przewoźnika lotniczego ze specyfikacjami;

16) modele i eksponaty lotniczych zespołów napędowych wraz z systemami wskazań parametrów pracy silnika i monitorowanie jego stanu;

17) tablice, plansze i foliogramy ilustrujące:

a) parametry Międzynarodowej Atmosfery Wzorcowej w funkcji wysokości,

b) przykłady rozwiązań układów mechanizacji skrzydła i efektów ich zastosowania,

c) systemy łączności VHF, HF i ACARS,

d) urządzenia i systemy radionawigacyjne: VOR, ADF, DME, RNAV,

e) systemy automatycznego sterowania,

f) systemy lądowania według przyrządów ILS i GPS,

g) systemy GPS i GLONASS;

18) zestawy przeźroczy i filmów wideo ilustrujących:

a) rodzaje typowych stanów lotu statków powietrznych,

b) rozkłady sił w typowych stanach lotu statków powietrznych,

c) działanie radiolatarni znakujących (MKB);

19) stanowisko symulacji komputerowych działania układów i instalacji statków powietrznych oraz wykonywania czynności obsługowych z oprogramowaniem (Computer Based Training - CBT) - jedno stanowisko dla dwóch uczniów do nauki:

a) budowy statków powietrznych, ich zespołów oraz instalacji,

b) wykonywania procedur obsługowych;

20) przeglądarkę z kompletem mikrofilmów (lub stanowisko komputerowe do prezentacji CD-ROM) dotyczących wybranych statków powietrznych;

21) plansze, filmy oraz instrukcje dotyczące przepisów bezpieczeństwa podczas obsługi statków powietrznych.

Laboratorium elektrotechniki, elektroniki analogowej i cyfrowej powinno być wyposażone w:

1) stanowisko pomiarowe wyposażone w:

a) zasilacz stabilizowany napięcia stałego 0-30 V,

b) zasilacz napięcia przemiennego ze stabilizowaną częstotliwością,

c) generator funkcji i sygnałowy,

d) oscyloskopy jedno- i dwupętlicowe,

e) mierniki analogowe i cyfrowe;

2) układy do badania i pomiaru: napięcia i natężenia prądu, rezystancji, pojemności, indukcyjności, mocy, obwodów z elementami RLC, transformatorów jednofazowych i silników elektrycznych małej mocy, instalacji elektrycznej, parametrów przyrządów półprzewodnikowych, prostowników i filtrów, wzmacniaczy, układów przerzutnikowych;

3) stanowisko do montażu i badania układów elektronicznych wyposażone w:

a) maty i opaski elektrostatyczne,

b) stacje lutownicze,

c) generator sygnałowy,

d) tester diod i tranzystorów,

e) zestawy elementów do budowy układów elektronicznych,

f) materiały i narzędzia do wykonywania obwodów drukowanych;

4) stanowisko do obsługi akumulatorów;

5) elementy obwodów elektrycznych: rezystory, kondensatory, cewki, przełączniki, transformatory;

6) elementy obwodów elektronicznych: diody, tranzystory, scalone układy analogowe i cyfrowe;

7) katalogi elementów elektrycznych i elektronicznych;

8) instrukcje użytkowania wybranych i powszechnie stosowanych urządzeń elektrycznych.

Pracownia wyposażenia elektrycznego, serwomechanizmów i napędów automatyki lotniczej powinna być wyposażona w:

1) mierniki uniwersalne wskaźnikowe i cyfrowe;

2) momentomierz;

3) prądnice lotnicze prądu stałego i przemiennego;

4) elektryczne silniki lotnicze: szeregowy, bocznikowy, synchroniczny i asynchroniczny;

5) zasilacz laboratoryjny;

6) prostownik;

7) przetwornice maszynowe i statyczne;

8) akumulator lotniczy kwasowy i zasadowy;

9) zestaw rezystorów suwakowych;

10) zestaw naczyń do przygotowania elektrolitu;

11) stanowisko do sprawdzania:

a) paliwomierzy i przepływomierzy,

b) obrotomierzy,

c) nadajników temperatury i ciśnienia,

d) wskaźników kątowego wychylenia i położenia elementów sterowania i mechanizacji skrzydła,

e) pracy silników i instalacji płatowca;

12) stanowisko do sprawdzania maszyn elektrycznych montowanych na statkach powietrznych;

13) stanowisko do sprawdzania lotniczych prądnic i lotniczych silników elektrycznych;

14) stanowisko do sprawdzania naprawy i obróbki lotniczych przewodów elektrycznych;

15) stanowisko do sprawdzania przyrządów podciśnieniowych;

16) działającą makietę oświetlenia statku powietrznego, świateł ostrzegawczych i awaryjnych;

17) plansze, filmy oraz instrukcje dotyczące przepisów bezpieczeństwa podczas obsługi urządzeń wyposażenia elektrycznego statków powietrznych.

Pracownia przyrządów pokładowych, systemów pilotażowych, nawigacyjnych oraz komunikacyjnych statków powietrznych powinna być wyposażona w:

1) makiety, plansze i fotografie tablic przyrządów w kabinie pilotów różnych typów i rodzajów statków powietrznych;

2) zestawy przyrządów pokładowego wyposażenia awionicznego statków powietrznych:

a) ciśnieniowych: wysokościomierz, wariometry: zwykłe i energii całkowitej, prędkościomierz, machometr, barometr, sygnalizator ciśnienia,

b) giroskopowych: sztuczny horyzont, zakrętomierz, giroskopowy wskaźnik kursu, platformy giroskopowe,

c) magnetycznych: busole, układy magnetyczno-giroskopowe,

d) bezpośredniego pomiaru temperatury i ciśnienia,

e) pilotażowo-nawigacyjnych,

f) systemów automatycznego sterowania,

g) rurki pomiarowe: Pitota i Prandtla;

3) stanowisko do sprawdzania:

a) przyrządów ciśnieniowych,

b) przyrządów giroskopowych,

c) pokładowych rejestratorów lotu,

d) urządzeń radionawigacyjnych,

e) urządzeń radiolokacyjnych;

4) stanowisko do sprawdzania urządzeń łączności oraz anten;

5) stanowisko do sprawdzania radiowysokościomierzy, transponderów i radarów pokładowych;

6) stanowisko do sprawdzania radiokompasów;

7) plansze, filmy oraz instrukcje dotyczące budowy i zasad użytkowania radaru pogodowego oraz radaru dopplerowskiego;

8) plansze, filmy oraz instrukcje dotyczące budowy i zasad wykorzystania radiowysokościomierza (LRRA);

9) stanowisko audiowizualne z zestawem slajdów i kaset magnetofonowych, płyt CD i DVD do nauki budowy, zasad działania i obsługi zespołów i instalacji oraz wyposażenia statków powietrznych;

10) plansze i foliogramy typowych elementów awioniki statku powietrznego;

11) stanowiska komputerowe (jedno dla dwóch uczniów) z oprogramowaniem (Computer Based Training - CBT) dotyczącym awioniki oraz realizacji procedur obsługowych;

12) przeglądarkę z kompletem mikrofilmów dotyczących awioniki wybranych statków powietrznych.

Pracownie powinny składać się z sali lekcyjnej i zaplecza magazynowo-socjalnego.

W sali lekcyjnej należy zapewnić stanowisko pracy dla nauczyciela i odpowiednią liczbę stanowisk pracy dla uczniów.

Pracownie przedmiotowe powinny być odpowiednio oświetlone, wyciszone, ogrzane i posiadać odpowiednią wilgotność.

ZAŁĄCZNIK Nr 2

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK BUDOWNICTWA OKRĘTOWEGO

SYMBOL CYFROWY 311[05]

I.

OPIS ZAWODU

1. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) posługiwać się terminologią stosowaną w okrętownictwie;

2) czytać dokumentację kadłubową i maszynową;

3) sporządzać dokumentację konstrukcyjną i technologiczną, z wykorzystaniem technik komputerowych;

4) projektować procesy technologiczne obróbki, prefabrykacji sekcji i montażu kadłuba;

5) planować procesy technologiczne remontu kadłuba;

6) planować procesy technologiczne montażu wyposażenia statku;

7) trasować metodami tradycyjnymi i numerycznymi;

8) posługiwać się narzędziami ręcznymi i oprzyrządowaniem technologicznym;

9) wykonywać podstawowe pomiary kontrolne konstrukcji kadłuba i części maszynowych;

10) montować elementy sekcji kadłuba;

11) organizować i nadzorować budowę sekcji kadłuba;

12) organizować i nadzorować prace konserwacyjne podczas budowy i remontu statku;

13) wykonywać prace z zakresu prefabrykacji rurociągów oraz ślusarskiego wyposażenia okrętowego;

14) organizować i nadzorować montaż rurociągów okrętowych oraz innego wyposażenia statku;

15) kontrolować zgodność wykonania elementów i podzespołów z dokumentacją techniczną;

16) posługiwać się językiem obcym w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań zawodowych;

17) stosować przepisy prawa dotyczące wykonywanych zadań zawodowych;

18) przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

19) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

20) kierować zespołem pracowników;

21) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy;

22) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

23) korzystać z różnych źródeł informacji oraz doradztwa specjalistycznego;

24) prowadzić działalność gospodarczą.

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik budownictwa okrętowego powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) planowania podstawowych procesów technologicznych;

2) wykonywania i nadzorowania prac związanych z trasowaniem, obróbką, prefabrykacją, montażem, wyposażeniem i remontem statku;

3) przygotowania oprzyrządowania do transportu, prefabrykacji sekcji i montażu kadłuba oraz jego wyposażenia;

4) badania właściwości mechanicznych i technologicznych materiałów oraz wykonywania badań nieniszczących;

5) wykonywania i nadzorowania prac konserwacyjnych kadłuba i jego wyposażenia podczas budowy i remontu statku;

6) organizowania, wykonywania i nadzorowania prac prefabrykacyjnych rurociągów i instalacji okrętowych;

7) organizowania, wykonywania i nadzorowania prac montażowych wyposażenia kadłuba i instalacji okrętowych podczas budowy i remontu statku;

8) wykonywania prac remontowych prostych mechanizmów i urządzeń okrętowych;

9) dozorowania pracy urządzeń okrętowych podczas próby statku na uwięzi i w morzu;

10) korzystania z przepisów Towarzystw Klasyfikacyjnych w procesie budowy i remontu statku.

II.

BLOKI PROGRAMOWE

Zakres umiejętności i treści kształcenia wynikający z opisu zawodu zawierają następujące bloki programowe:

1) podstawy techniki i okrętownictwa;

2) konstrukcja i wyposażenie statku;

3) wytwarzanie i remont statku;

4) podstawy działalności zawodowej.

BLOK: PODSTAWY TECHNIKI I OKRĘTOWNICTWA

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) charakteryzować podstawowe materiały metalowe i niemetalowe stosowane do budowy okrętów;

2) wykonywać podstawowe badania właściwości mechanicznych metali i ich stopów oraz interpretować wyniki;

3) charakteryzować półprodukty konstrukcyjne stosowane do budowy okrętów;

4) rozróżniać podstawowe materiały technologiczne stosowane w okrętownictwie;

5) sporządzać szkice i rysunki maszynowe oraz okrętowe w rzutach prostokątnych i aksonometrycznych;

6) posługiwać się normami rysunku maszynowego i okrętowego oraz katalogami unifikacyjnymi;

7) wykonywać rysunki części maszyn, z uwzględnieniem przekrojów;

8) stosować zasady wymiarowania;

9) stosować zasady uproszczeń w rysunku maszynowym;

10) wykonywać rysunki, z wykorzystaniem programu komputerowego;

11) czytać techniczne rysunki okrętowe i maszynowe;

12) stosować podstawowe pojęcia i prawa statyki;

13) określać moment bezwładności, warunki równowagi układu sił dla elementarnych belek i kratownic;

14) obliczać naprężenia dopuszczalne, zredukowane i krytyczne oraz dobierać współczynniki bezpieczeństwa przy statycznym i dynamicznym charakterze obciążeń;

15) wyjaśniać istotę procesu zmęczenia i jego uwarunkowania;

16) wyjaśniać istotę wyboczenia elementów prostych i konstrukcji złożonych;

17) wyjaśniać charakter i uwarunkowania kruchego pękania konstrukcji;

18) stosować zasady i prawa kinematyki i dynamiki;

19) znać pojęcia: praca, energia, moc, sprawność oraz określać zależności między nimi;

20) analizować ruch postępowy, obrotowy, płaski i złożony;

21) wyjaśniać zasady drgań swobodnych, tłumionych, rezonansowych oraz interpretować podstawowe ich parametry i równania;

22) interpretować podstawowe prawa i pojęcia hydrostatyki i hydrodynamiki, wykorzystywane w okrętownictwie;

23) wykorzystywać podstawowe prawa i pojęcia termodynamiki technicznej;

24) projektować podstawowe części maszyn;

25) dobierać rurociągi i ich elementy, z uwzględnieniem połączeń, armatury, aparatury kontrolnej i pomiarowej oraz izolacji;

26) interpretować podstawowe pojęcia i prawa z zakresu elektrotechniki;

27) wykonywać podstawowe pomiary elektryczne;

28) rozróżniać działanie i budowę podstawowych maszyn i urządzeń oraz instalacji elektrycznych prądu stałego i zmiennego;

29) klasyfikować i rozróżniać rodzaje zespołów prądotwórczych;

30) określać wymagania stawiane elektrowniom okrętowym oraz zasady rozdziału energii;

31) czytać montażowe schematy elektryczne;

32) rozróżniać podstawowe elementy automatyki okrętowej;

33) przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska podczas wykonywania pomiarów.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) materiały konstrukcyjne, eksploatacyjne i technologiczne, stosowane do budowy okrętów;

2) półprodukty konstrukcyjne kadłuba okrętowego, maszyn, urządzeń i instalacji okrętowych;

3) rysunek techniczny maszynowy;

4) techniczny rysunek okrętowy kadłubowy, rysunek zbrojenia i wyposażenia statku;

5) podstawowe pojęcia i prawa statyki, kinematyki i dynamiki;

6) stany naprężeń: osiowe, płaskie, przestrzenne, wytrzymałość złożona, naprężenia zredukowane;

7) obliczanie statyczne prętów i belek;

8) stateczność konstrukcji;

9) działanie karbu;

10) zmęczenie materiału, kruche pękanie materiałów i konstrukcji;

11) kinematyka i dynamika punktu i ciała sztywnego;

12) praca, energia, moc, sprawność;

13) podstawy hydrostatyki i hydrodynamiki;

14) wybrane zagadnienia termodynamiki technicznej;

15) podstawowe elementy, podzespoły i zespoły konstrukcyjne maszyn (połączenia, napędy i urządzenia), metodyka projektowania podstawowych części maszyn;

16) urządzenia, systemy i instalacje elektryczne statku;

17) automatyka okrętowa;

18) przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

BLOK: KONSTRUKCJA I WYPOSAŻENIE STATKU

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) rozróżniać typy statków i określać ich funkcje;

2) rozróżniać główne elementy konstrukcyjne statku, napędy, urządzenia i systemy okrętowe;

3) stosować podstawowe prawa hydromechaniki, pływalności, stateczności, niezatapialności, statyki i dynamiki w procesie budowy, wodowania i eksploatacji statku;

4) interpretować skalę Bonjeana, krzywe hydrostatyczne, pantokareny, krzywe statyczne i dynamiczne ramion prostujących;

5) charakteryzować koncepcje niezatapialności statku, stateczności awaryjnej, interpretować krzywą grodziową;

6) określać rodzaje stosowanych pędników, ich parametry, warunki pracy, uszkodzenia oraz współpracę z kadłubem i układem napędowym;

7) charakteryzować rodzaje i etapy wodowania oraz określać momenty niebezpieczne;

8) interpretować wykresy wodowania;

9) charakteryzować metody i etapy projektowania statku;

10) określać siły i momenty działające na statek na wodzie spokojnej i sfalowanej;

11) wyjaśniać zasady podziału pionowego i poziomego kadłuba statku oraz podstawowe systemy wiązań statku;

12) korzystać z przepisów i publikacji Polskiego Rejestru Statków (PRS);

13) korzystać z przepisów towarzystw klasyfikacyjnych do analizy konstrukcji statku i jego węzłów konstrukcyjnych, wymaganych prób materiałowych i zdawczo-odbiorczych;

14) rozróżniać typy i konstrukcję sterów, zbiorników okrętowych, nadbudówek, fundamentów;

15) analizować konstrukcję kadłuba, jego elementy oraz węzły konstrukcyjne, z wykorzystaniem programów komputerowych;

16) charakteryzować typy siłowni okrętowych oraz określać ich podział funkcjonalny, topografię i lokalizację w kadłubie;

17) dobierać główne jednostki napędowe i układy przenoszenia napędu;

18) rozróżniać rodzaje i określać przeznaczenie: kotłów parowych, wymienników ciepła, sprężarek, wentylatorów i pomp okrętowych, zbiorników ciśnieniowych, instalacji rurociągowych i armatury, urządzeń oczyszczających oraz służących do wytwarzania wody i neutralizacji ścieków;

19) dobierać elementy podstawowych instalacji siłowni i ogólnookrętowych;

20) analizować rozplanowanie i wyposażenie pomieszczeń użytkowych na statku;

21) korzystać z dokumentacji technicznej statku.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) typy i funkcje statków;

2) systemy okrętowe, charakterystyka i terminologia konstrukcyjno-technologiczna;

3) hydromechanika, pływalność, stateczność i niezatapialność okrętu;

4) statyka statku w procesie budowy;

5) dynamika okrętu w procesie wodowania i eksploatacji;

6) pędniki okrętowe;

7) teoria wodowania, metody i niebezpieczeństwa;

8) elementy kształtu kadłuba;

9) zasady podziału konstrukcyjnego i funkcjonalnego różnych typów statków;

10) problemy ogólnej wytrzymałości kadłuba okrętowego;

11) konstrukcja sterów, ich elementów i systemów, według przepisów Polskiego Rejestru Statków (PRS);

12) elementy konstrukcji kadłuba według przepisów Polskiego Rejestru Statków (PRS);

13) nadbudówki, zbiorniki, fundamenty w przepisach Polskiego Rejestru Statków (PRS);

14) siłownia okrętu, jej charakterystyka, parametry;

15) systemy przenoszenia napędu głównego;

16) główne jednostki napędowe;

17) kotły, wymienniki ciepła;

18) pompy, wentylatory, sprężarki;

19) instalacje rurociągowe;

20) urządzenia wyposażenia maszynowego ogólnookrętowego, pokładowego i pomocniczego;

21) pomieszczenia użytkowe na statku;

22) plan generalny statku;

23) dokumentacja techniczna statku.

BLOK: WYTWARZANIE I REMONT STATKU

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) charakteryzować strukturę stoczni produkcyjnej i remontowej oraz określać zadania poszczególnych wydziałów i organizację produkcji;

2) ustalać na podstawie dokumentacji konstrukcyjnej kolejność operacji podstawowych procesów technologicznych z zakresu obróbki, prefabrykacji i montażu kadłuba;

3) posługiwać się przyrządami i sprzętem pomiarowym podczas obróbki, trasowania, montażu, prostowania elementów konstrukcji kadłuba i pomiarów kontrolnych;

4) wykonywać podstawowe operacje technologiczne z zakresu obróbki ręcznej i mechanicznej;

5) wykonywać pomiary warsztatowe;

6) określać zakres prac traserskich;

7) wykonywać niezbędne rodzaje szablonów;

8) dobierać narzędzia i metody do realizacji zadań traserskich na wydziałach obróbki, prefabrykacji i montażu kadłuba;

9) rozwijać proste blachy poszycia;

10) stosować podstawowe techniki, metody, narzędzia i urządzenia oraz materiały technologiczne do ręcznego, półautomatycznego i automatycznego cięcia, ukosowania i żłobienia;

11) określać warunki stosowania sprzętu spawalniczego w procesie montażu i spawania konstrukcji okrętowych;

12) stosować podstawowe narzędzia, oprzyrządowanie, urządzenia elektryczne, materiały spawalnicze, niezbędne do spawania ręcznego, półautomatycznego i automatycznego;

13) rozróżniać rodzaje korozji oraz stosowane w okrętownictwie metody i techniki prac konserwacyjno-malarskich;

14) rozpoznawać deformacje technologiczne konstrukcji kadłuba oraz określać przyczyny ich występowania, metody zapobiegania oraz warunki i metody ich usuwania;

15) dobierać elementarne procesy prostowania konstrukcji;

16) określać rodzaje, przyczyny oraz metody eliminacji wad powstających w wyniku cięcia, żłobienia, prostowania i montażu konstrukcji oraz jej elementów składowych;

17) charakteryzować metody badania, ujawniania i usuwania wad technologicznych;

18) projektować i wykonywać podstawowe operacje technologiczne obróbki mechanicznej;

19) projektować procesy technologiczne prefabrykacji wstępnej oraz prefabrykacji i montażu sekcji płaskich oraz nieskomplikowanych sekcji krzywoliniowych;

20) wykonywać operacje monterskie w zakresie sczepiania elementów konstrukcji kadłuba;

21) rozpisywać proces technologiczny montażu części skrajnych i kadłuba statku;

22) rozpisywać proces technologiczny budowy i montażu tylnicy, dziobnicy, steru, montażu trzonu sterowego, mechanizmów sterowania oraz śruby i wyposażenia pokładowego;

23) charakteryzować proces technologiczny przygotowania i montażu linii wałów i innych elementów, ze szczególnym uwzględnieniem metod i czynności kontrolno-pomiarowych;

24) charakteryzować procesy technologiczne obróbki, prefabrykacji i montażu systemów rurociągów okrętowych;

25) charakteryzować proces technologiczny montażu i prób spalinowych silników okrętowych, ze szczególnym uwzględnieniem metod i czynności pomiarowo-kontrolnych;

26) charakteryzować ramowy proces technologiczny montażu oraz prób głównych i pomocniczych okrętowych instalacji kotłowych;

27) projektować podstawowe procesy technologiczne remontu kadłuba statku, jego wyposażenia maszynowego i ogólnookrętowego oraz systemów okrętowych;

28) charakteryzować urządzenia i sposoby wodowania statku po jego zbudowaniu i remoncie;

29) określić zakres odbiorów i prób kadłubowych i maszynowych oraz metody ich realizacji w całym cyklu budowy jednostki;

30) oceniać stan zagrożenia podczas cięcia termicznego, spawania i montażu oraz prac konserwacyjno-malarskich w warsztacie i na statku;

31) stosować typowe nośniki danych wykorzystywane dla celów obróbki i montażu wyposażenia kadłuba;

32) identyfikować niesprawności podstawowego sprzętu i oprzyrządowania technologicznego;

33) postępować zgodnie z procedurą w sytuacji zagrożenia oraz wypadku przy pracy;

34) korzystać z Polskich Norm i dokumentacji technologicznej;

35) przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska podczas wykonywania prac spawalniczych i monterskich w warsztacie i na statku.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) struktura organizacyjna stoczni produkcyjnej i remontowej;

2) proces technologiczny budowy statku;

3) składowanie blach, profili, rur oraz podzespołów konstrukcyjnych kadłuba statku;

4) metrologia okrętowa;

5) pomiary warsztatowe;

6) obróbka wstępna materiałów hutniczych;

7) metody trasowania;

8) procesy obróbki blach, profili i rur;

9) technologiczne i transportowe zabezpieczenie obróbki;

10) cięcie mechaniczne;

11) sprzęt i urządzenia do cięcia mechanicznego;

12) metody i techniki spawania i cięcia gazowego, gazowo-elektrycznego i laserowego;

13) sprzęt i urządzenia do spawania i cięcia gazowego, gazowo-elektrycznego i laserowego;

14) spoina: klasyfikacja, zastosowanie, oznaczenia, struktura;

15) podstawy spawania elektrycznego i gazowego;

16) sprzęt i urządzenia do spawania elektrycznego i laserowego;

17) metody i techniki spawania elektrycznego w okrętownictwie;

18) kontrola jakości spawania - standardy, wady;

19) naprężenia i odkształcenia spawalnicze;

20) prace konserwacyjno-malarskie;

21) prostowanie konstrukcji;

22) sczepianie elementów konstrukcji kadłuba;

23) metody i techniki żłobienia;

24) proces technologiczny montażu części skrajnych i kadłuba statku;

25) proces technologiczny budowy i montażu tylnicy, dziobnicy, steru, montażu trzonu sterowego, mechanizmów sterowania oraz śruby i wyposażenia pokładowego;

26) proces technologiczny przygotowania i montażu linii wałów i innych elementów, ze szczególnym uwzględnieniem metod i czynności kontrolno-pomiarowych;

27) procesy technologiczne obróbki, prefabrykacji i montażu systemów rurociągów okrętowych;

28) proces technologiczny montażu i prób spalinowych silników okrętowych;

29) proces technologiczny montażu oraz prób głównych i pomocniczych okrętowych instalacji kotłowych;

30) procesy technologiczne remontu kadłuba statku, jego wyposażenia maszynowego i ogólnookrętowego oraz systemów okrętowych;

31) technologiczne i transportowe zabezpieczenie prefabrykacji;

32) prefabrykacja elementów i podzespołów kadłuba okrętowego;

33) metrologia okrętowa na etapie prefabrykacji;

34) technologiczne i transportowe zabezpieczenie montażu;

35) montaż, remont i konserwacja kadłuba oraz elementy metrologii;

36) montaż, remont i konserwacja wyposażenia ogólnookrętowego, pokładowego i maszynowego;

37) montaż, remont i konserwacja systemu napędowego statku;

38) obróbka, prefabrykacja i montaż głównych systemów rurociągowych;

39) montaż kotłów i innych urządzeń systemu wytwarzania pary;

40) metody wodowania;

41) próby i odbiory okrętowe;

42) bazy i nośniki danych;

43) przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wyjaśniać mechanizmy funkcjonowania gospodarki rynkowej;

2) rozróżniać formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw;

3) sporządzać budżet i planować rozwój przedsiębiorstwa;

4) opracowywać plan marketingowy;

5) formułować i rozumieć pisemne i ustne wypowiedzi w języku obcym, związane z realizacją zadań zawodowych;

6) podejmować działania związane z poszukiwaniem pracy;

7) sporządzać dokumenty dotyczące zatrudnienia;

8) sporządzać dokumenty niezbędne do podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej;

9) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy;

10) stosować przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

11) stosować przepisy prawa dotyczące działalności zawodowej;

12) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

13) dobierać środki ochrony indywidualnej do rodzaju wykonywanej pracy;

14) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

15) określać wpływ zmęczenia fizycznego i psychicznego na efektywność pracy;

16) komunikować się z uczestnikami procesu pracy;

17) prowadzić negocjacje;

18) rozwiązywać problemy dotyczące działalności zawodowej;

19) podejmować decyzje;

20) organizować doskonalenie zawodowe pracowników;

21) korzystać z różnych źródeł informacji w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań zawodowych;

22) przestrzegać zasad etyki.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) gospodarka rynkowa;

2) formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw;

3) analiza ekonomiczna w przedsiębiorstwie;

4) struktura budżetu przedsiębiorstwa;

5) plan rozwoju przedsiębiorstwa;

6) strategie marketingowe;

7) język obcy zawodowy w zakresie czterech kompetencji językowych (rozumienie ze słuchu, mówienie, czytanie i pisanie);

8) metody poszukiwania pracy;

9) dokumenty dotyczące zatrudnienia;

10) podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej;

11) prawo pracy i prawo działalności gospodarczej;

12) bezpieczeństwo i higiena pracy;

13) ochrona przeciwpożarowa i ochrona środowiska;

14) elementy ergonomii;

15) środki ochrony indywidualnej;

16) zasady udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

17) elementy fizjologii i higieny pracy;

18) zagrożenia i profilaktyka w środowisku pracy;

19) zasady i metody komunikowania się;

20) elementy socjologii i psychologii pracy;

21) formy doskonalenia zawodowego;

22) źródła informacji zawodowej;

23) etyka.

III.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

Nazwa bloku programowego	Minimalna liczba godzin w okresie kształcenia w %*
Nazwa bloku programowego	podbudowa programowa: gimnazjum, liceum ogólnokształcące, liceum profilowane, technikum, liceum uzupełniające, technikum uzupełniające	podbudowa programowa: zasadnicza szkoła zawodowa; zawód: monter kadłubów okrętowych
Podstawy techniki i okrętownictwa	30	25
Konstrukcja i wyposażenie statku	25	35
Wytwarzanie i remont statku	32	27
Podstawy działalności zawodowej	3	3
Razem	90**	90**

* Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży i w szkołach dla dorosłych (w formie stacjonarnej i zaocznej).

** Pozostałe 10% godzin pozostaje do rozdysponowania przez autorów programów na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy.

IV.

ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Do realizacji treści kształcenia ujętych w blokach programowych są odpowiednie następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) pracownia komputerowa;

2) pracownia konstrukcji i technologii budowy okrętu;

3) pracownia siłowni i wyposażenia statku;

4) pracownia elektrotechniki, elektroniki i automatyki;

5) pracownia techniczna i materiałoznawstwa;

6) warsztaty szkolne.

Pracownia komputerowa powinna być wyposażona w:

1) stanowiska komputerowe (jedno dla dwóch uczniów);

2) drukarki;

3) pakiet programów biurowych;

4) programy do wspomagania projektowania typu CAD.

Pracownia konstrukcji i technologii budowy okrętu powinna być wyposażona w:

1) stanowiska rysunkowe (jedno dla jednego ucznia);

2) zestaw modeli wspomagających kształtowanie wyobraźni przestrzennej;

3) katalogi typowych części maszyn, podzespołów i zespołów;

4) zestaw norm rysunkowych;

5) eksponaty i modele części maszyn;

6) przykładowe rysunki konstrukcyjne i projekty;

7) przykładowe dokumentacje konstrukcyjne;

8) modele różnych typów statków;

9) modele i materiały dydaktyczne, dotyczące typowych węzłów konstrukcyjnych kadłuba statku;

10) materiały dydaktyczne dotyczące statyki i dynamiki okrętu;

11) materiały dydaktyczne ilustrujące typowe krzywe projektowe okrętu;

12) przepisy towarzystw klasyfikacyjnych;

13) modele i materiały dydaktyczne, dotyczące podstawowych systemów i urządzeń spawalniczych;

14) środki ochrony indywidualnej;

15) przykładowe schematy stoczniowych procesów technologicznych;

16) dokumentację technologiczną.

Pracownia siłowni i wyposażenia statku powinna być wyposażona w:

1) modele i eksponaty siłowni oraz innych systemów okrętowych i ich schematy;

2) plansze podstawowych systemów okrętowych i ich ważniejszych elementów;

3) zestawy rysunków wybranych elementów systemów okrętowych.

Pracownia elektrotechniki, elektroniki i automatyki powinna być wyposażona w:

1) podstawowe mierniki wielkości elektrycznych;

2) typowe elementy układów elektronicznych;

3) schematy układów elektrycznych i elektronicznych;

4) modele maszyn i urządzeń elektrycznych;

5) podstawowe mechaniczne i elektryczne elementy automatyki oraz układy automatyki stosowane w okrętownictwie;

6) przykładowe zestawy pomiarowe właściwe technice tensometrycznej.

Pracownia techniczna i materiałoznawstwa powinna być wyposażona w:

1) próbki materiałów konstrukcyjnych i technologicznych;

2) kolekcję połączeń spawanych, lutowanych, zgrzewanych;

3) mikroskopy metalograficzne (jeden mikroskop na czterech uczniów);

4) zgłady metalograficzne;

5) typowe narzędzia i przyrządy pomiarowe stosowane w metrologii okrętowej;

6) rysunki i modele typowych półwyrobów stosowanych w okrętownictwie;

7) wykresy układów równowagi faz stopów metali;

8) normy dotyczące badania właściwości materiałów;

9) podstawowe rodzaje defektoskopów ultradźwiękowych i magnetycznych.

Warsztaty szkolne powinny być wyposażone w:

1) stanowisko ślusarskie;

2) stanowisko do trasowania;

3) stanowisko do spawania i cięcia;

4) obrabiarki: wiertarkę, tokarkę, frezarkę, strugarkę pionową;

5) przyrządy pomiarowe;

6) plansze obrazujące przebieg typowych operacji technologicznych produkcji okrętowej;

7) plansze obrazujące nieprawidłowości i wady technologiczne;

8) przepisy i plansze z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy;

9) instrukcje obsługi maszyn i urządzeń.

Pracownie powinny składać się z sali lekcyjnej i zaplecza magazynowo-socjalnego.

W sali lekcyjnej należy zapewnić stanowisko pracy dla nauczyciela i odpowiednią liczbę stanowisk pracy dla uczniów.

W warsztatach szkolnych powinno znajdować się pomieszczenie do instruktażu.

ZAŁĄCZNIK Nr 3

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK EKSPLOATACJI PORTÓW I TERMINALI

SYMBOL CYFROWY 342[03]

I.

OPIS ZAWODU

1. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) określać zadania realizowane w czasie eksploatacji portów i terminali;

2) opisywać budowę portów i terminali oraz ich wyposażenie;

3) opisywać urządzenia transportu bliskiego;

4) obsługiwać automatyczne systemy składowania i identyfikacji towarów;

5) dokonywać doboru urządzeń transportu bliskiego do przeładunku towarów;

6) obsługiwać i eksploatować urządzenia przeładunkowe w portach i terminalach oraz posługiwać się statkowymi urządzeniami przeładunkowymi;

7) posługiwać się dokumentacją statku i sporządzać plan jego załadunku;

8) rozmieszczać ładunki sypkie, sztuki ciężkie i drobnicę luzem w ładowniach i na między-pokładach statku;

9) sztauować i mocować ładunki na statkach;

10) organizować obsługę samochodów, wagonów kolejowych, statków morskich, żeglugi śródlądowej oraz statków powietrznych w portach i terminalach;

11) organizować i realizować obsługę podróżnych w portach morskich i żeglugi śródlądowej oraz w terminalach kolejowych i lotniczych;

12) charakteryzować właściwości oraz składować ładunki masowe: płynne, gazowe i stałe oraz drobnicę luzem i w kontenerach;

13) stosować przepisy prawa dotyczące pracy portów i terminali oraz składowania ładunków;

14) opisywać zasady ruchu kolejowego i posługiwać się sygnalizacją kolejową;

15) organizować i dokonywać przeładunku towarów, w tym niebezpiecznych, ponadgabarytowych i żywych zwierząt, z wykorzystaniem infrastruktury portów i terminali;

16) eksploatować i oceniać stan techniczny urządzeń portowych i terminalowych oraz urządzeń transportu bliskiego, zgodnie z dokumentacją techniczną i warunkami technicznymi dozoru technicznego;

17) dokonywać przeglądów bieżących i okresowych urządzeń przeładunkowych i obsługowych w portach i terminalach;

18) klasyfikować i opisywać magazyny oraz ich wyposażenie;

19) montować, demontować i eksploatować regały magazynowe niskiego i wysokiego składowania;

20) obsługiwać regały magazynowe i obliczać wielkość powierzchni magazynowej oraz wskazywać miejsce składowania towarów, z wykorzystaniem oprogramowania specjalistycznego;

21) prowadzić gospodarkę opakowaniami i kontenerami;

22) przeprowadzać inwentaryzację magazynu i określać odpowiedzialność materialną, osobistą i wspólną, za powierzone mienie;

23) określać potrzeby i zakresy remontów infrastruktury portu, terminalu i magazynu;

24) obsługiwać środki łączności przewodowej i bezprzewodowej;

25) obliczać koszty przeładunku, operacji magazynowych i obsługi podróżnych;

26) sporządzać oferty handlowe na wykonywanie obsługi towarów i obsługi środków transportu w portach i terminalach;

27) wykonywać czynności z zakresu konfekcjonowania, przepakowywania i magazynowania towarów;

28) prowadzić dokumentację magazynową i ekspedycyjną w portach i terminalach;

29) posługiwać się dwoma językami obcymi, w tym językiem angielskim, w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań zawodowych;

30) stosować przepisy prawa dotyczące wykonywanych zadań zawodowych;

31) przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

32) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

33) kierować zespołem pracowników;

34) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy;

35) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

36) korzystać z różnych źródeł informacji oraz doradztwa specjalistycznego;

37) prowadzić działalność gospodarczą.

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik eksploatacji portów i terminali powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) magazynowania ładunków, w tym ponadgabarytowych, materiałów niebezpiecznych i żywych zwierząt, w portach i terminalach;

2) obsługiwania ładunków, w tym kontenerowych, w portach i terminalach;

3) obsługiwania środków transportu w portach morskich i rzecznych, terminalach samochodowych, kolejowych i lotniczych;

4) sporządzania dokumentów związanych z przeładunkiem i magazynowaniem towarów;

5) dobierania środków transportu i urządzeń przeładunkowych do obsługi portów i terminali;

6) dobierania opakowań jednostkowych i transportowych oraz prowadzenia gospodarki opakowaniami i kontenerami;

7) obsługiwania zintegrowanych systemów informatycznych stosowanych w organizacji pracy portów i terminali;

8) rozpatrywania reklamacji zgodnie z trybem określonym w umowie, dotyczących obsługi ładunków lub osób w portach i terminalach;

9) obliczania kosztów przeładunku, magazynowania towarów i obsługi pasażerów;

10) organizowania i prowadzenia eksploatacji urządzeń transportu bliskiego;

11) organizowania i wykonywania konserwacji, przeglądów okresowych, napraw i badań diagnostycznych urządzeń transportu bliskiego.

II.

BLOKI PROGRAMOWE

Zakres umiejętności i treści kształcenia wynikający z opisu zawodu zawierają następujące bloki programowe:

1) podstawy eksploatacji portów i terminali;

2) magazynowanie;

3) transport bliski w portach i terminalach;

4) podstawy działalności zawodowej.

BLOK: PODSTAWY EKSPLOATACJI PORTÓW I TERMINALI

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) posługiwać się terminologią z zakresu eksploatacji portów i terminali;

2) klasyfikować i opisywać środki transportu;

3) identyfikować elementy składowe systemów logistycznych w eksploatacji portów i terminali;

4) opisywać zasady bezpieczeństwa w terminalach lotniskowych;

5) opisywać zasady funkcjonowania służb obsługi statków powietrznych;

6) opisywać systemy i urządzenia do kontroli osób oraz bagażu w portach lotniczych;

7) opisywać porty i terminale, w tym drogowe, morskie, kolejowe, lotnicze i żeglugi śródlądowej;

8) opisywać wykonywane zadania przy obsłudze ładunków i podróżnych w portach i terminalach;

9) opisywać organizację transportu kolejowego i zasady ruchu kolejowego;

10) posługiwać się sygnalizacją w transporcie kolejowym;

11) klasyfikować ładunki;

12) określać właściwości ładunków;

13) przygotowywać ładunek do transportu;

14) określać podatność transportową ładunków;

15) zabezpieczać ładunki przed uszkodzeniem w czasie transportu;

16) opracowywać plan załadunku statku morskiego i żeglugi śródlądowej;

17) rozmieszczać ładunki sypkie, ciężkie i drobnicę luzem oraz kontenery w ładowniach statku i na jego międzypokładach;

18) sztauować i mocować ładunki na statku;

19) dobierać opakowania i kontenery oraz kompletować ładunki;

20) rozpatrywać reklamacje klientów dotyczące złej jakości wykonywanych usług;

21) obliczać czas realizacji usług w portach i terminalach;

22) przygotować przewóz materiałów niebezpiecznych i żywych zwierząt;

23) rozpoznawać oznakowania ładunków, w tym niebezpiecznych;

24) prowadzić dokumentację ekspedycyjną w portach i terminalach;

25) posługiwać się technologiami informatycznymi w realizacji zadań z zakresu obsługi ładunków w portach i terminalach;

26) obsługiwać środki łączności przewodowej i bezprzewodowej;

27) planować system transportowy ładunków w portach i terminalach, z uwzględnieniem dróg i ciągów transportowych oraz miejsc przeładunku towarów;

28) organizować infrastrukturę magazynową i transportu bliskiego;

29) klasyfikować opakowania;

30) kalkulować ceny obsługi ładunków w portach i terminalach;

31) obliczać koszty obsługi ładunków w portach i terminalach;

32) obliczać koszty eksploatacji urządzeń transportu bliskiego i usług w portach i terminalach;

33) stosować systemy identyfikacji ładunków oraz znakować ładunki;

34) obsługiwać system automatycznej identyfikacji towarów EAN.UCC;

35) optymalizować powierzchnię ładunkową środków transportu;

36) wystawiać faktury VAT za wykonane usługi;

37) obsługiwać statki morskie, żeglugi śródlądowej, statki powietrzne i wagony kolejowe;

38) obsługiwać podróżnych w portach i terminalach;

39) przygotowywać ładunki do odpraw celnych, sanitarnych i fitosanitarnych;

40) posługiwać się dwoma językami obcymi, w tym językiem angielskim, przy realizacji zadań zawodowych;

41) charakteryzować systemy gospodarowania odpadami i system ochrony środowiska;

42) wykonywać zadania w zakresie gospodarki odpadami, z zachowaniem zasad ekologistyki;

43) wykonywać usługi recyklingowe odpadów po opakowaniach i urządzeń transportu bliskiego wycofanych z eksploatacji w portach i terminalach;

44) przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska w portach i terminalach.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) terminologia z zakresu eksploatacji portów i terminali;

2) środki transportu morskiego, lotniczego, kolejowego i żeglugi śródlądowej;

3) logistyka i podstawowe struktury systemów logistycznych;

4) procesy logistyczne;

5) funkcje i rodzaje portów i terminali;

6) zasady bezpieczeństwa w terminalach lotniskowych;

7) organizacja transportu powietrznego, zasady obsługi statków powietrznych;

8) systemy i urządzenia do kontroli osób oraz bagażu w portach lotniczych;

9) infrastruktura, technika i technologia w procesach logistycznych;

10) obsługa ładunków i podróżnych w portach i terminalach;

11) organizacja transportu kolejowego;

12) zasady ruchu kolejowego;

13) sygnalizacja w transporcie kolejowym;

14) załadunek wagonów kolejowych i oznakowanie przewożonych ładunków;

15) zasady pracy manewrowej w transporcie kolejowym;

16) klasyfikacja ładunków;

17) właściwości ładunków;

18) zasady przygotowywania ładunków do transportu;

19) podatność transportowa ładunków;

20) zabezpieczanie ładunków przed uszkodzeniem w czasie transportu;

21) plan załadunku statku morskiego i żeglugi śródlądowej;

22) systemy informatyczne do sporządzania planu załadunku;

23) rozmieszczenie ładunków na statkach morskich i żeglugi śródlądowej;

24) sztauowanie i mocowanie ładunku;

25) procedury stosowane w razie uszkodzenia ładunku w transporcie;

26) systemy jakości - procedury ustalania krytycznych punktów kontroli (Hazard Analysis and Critical Control Point - HACCP);

27) certyfikaty jakości i usług;

28) reklamacje w sprawie złej jakości wykonywanych usług;

29) zasady określania terminów realizacji usług w portach i terminalach;

30) technologia przewozów materiałów niebezpiecznych i żywych zwierząt;

31) technologie informatyczne wspomagające realizację zadań z zakresu obsługi ładunków w portach i terminalach;

32) systemy elektronicznej wymiany dokumentów (Electronic Data Interchange - EDI);

33) obsługa zamówień przewozowych;

34) czas i koszty przeładunku towarów;

35) drogi i ciągi transportowe;

36) miejsca przeładunku towarów;

37) urządzenia do składowania towarów;

38) infrastruktura magazynowa;

39) infrastruktura transportu bliskiego;

40) klasyfikacja opakowań;

41) opakowania jednostkowe, zbiorcze i transportowe;

42) cennik obsługi ładunków w portach i terminalach;

43) rachunek kosztów obsługi ładunków w portach i terminalach;

44) koszty eksploatacji urządzeń oraz obsługi towarów i podróżnych w portach i terminalach;

45) fakturowanie usług w portach i terminalach;

46) optymalizacja powierzchni załadunku środków transportu;

47) obsługa statków morskich, żeglugi śródlądowej, statków powietrznych i wagonów kolejowych;

48) obsługa podróżnych w portach i terminalach;

49) zarządzanie infrastrukturą logistyczną;

50) planowanie operacyjne w portach i terminalach;

51) odprawy celne, sanitarne i fitosanitarne ładunków;

52) prowadzenie dokumentacji transportowej w językach obcych;

53) system ochrony środowiska w portach i terminalach;

54) ekologistyka w zarządzaniu odpadami stałymi;

55) ekologistyka w zarządzaniu odpadami opakowaniowymi;

56) usługi recyklingowe odpadów po opakowaniach i urządzeń transportu bliskiego wycofanych z eksploatacji w portach i terminalach;

57) przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska w portach i terminalach.

BLOK: MAGAZYNOWANIE

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) klasyfikować magazyny;

2) wyposażać magazyny;

3) opisywać magazyny celne i wolne obszary celne oraz zasady ich funkcjonowania;

4) eksploatować regały magazynowe niskiego i wysokiego składowania;

5) stosować zasady zarządzania magazynem;

6) określać rolę i zadania magazynów w obsłudze portów i terminali;

7) realizować zadania magazynowe;

8) obliczać i zagospodarowywać przestrzeń składową magazynów;

9) przygotowywać strefy przyjęć i wydawania towarów;

10) przygotowywać strefy kompletacji towarów;

11) klasyfikować kontenery i opisywać ich budowę;

12) opisywać zasady składowania i mocowania kontenerów;

13) gospodarować opakowaniami transportowymi;

14) stosować systemy informatyczne i oprogramowanie wspomagające gospodarkę magazynową;

15) obliczać koszty magazynowania;

16) przestrzegać norm obciążenia regałów magazynowych i przepisów bezpieczeństwa przy obsłudze magazynu;

17) magazynować materiały niebezpieczne, ładunki ponadgabarytowe, żywe zwierzęta;

18) kontrolować straty w procesach przemieszczania, magazynowania i przechowywania towarów;

19) przeprowadzać inwentaryzację magazynów;

20) określać odpowiedzialność materialną, osobistą i wspólną, za powierzone mienie;

21) prowadzić dokumentację magazynową;

22) wykonywać czynności z zakresu konfekcjonowania, przepakowywania i ładowania w opakowania zbiorcze;

23) znakować i odczytywać oznakowania w językach obcych zamieszczone na ładunkach i opakowaniach.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) klasyfikacja, funkcje i rodzaje magazynów;

2) zadania i zabezpieczenie magazynów;

3) wyposażenie magazynów;

4) przejścia graniczne;

5) procedury celne;

6) wolne obszary celne i magazyny celne;

7) wymogi Unii Europejskiej w zakresie procedur odprawy celnej i granicznej;

8) procesy magazynowe - przyjmowanie, wydawanie, składowanie i kompletacja;

9) eksploatacja magazynów niskiego i wysokiego składowania;

10) podział funkcjonalno-organizacyjny magazynu;

11) zarządzanie magazynem;

12) rola i zadania magazynów w portach i terminalach;

13) przestrzeń składowa magazynów;

14) zagospodarowanie strefy przyjęć i wydawania towarów;

15) gospodarowanie paletami i pojemnikami oraz kontenerami;

16) obsługa zwrotów opakowań transportowych;

17) strefa kompletacji;

18) klasyfikacja i budowa kontenerów;

19) składowanie kontenerów;

20) mocowanie kontenerów na środkach transportu;

21) terminale RO-RO;

22) magazynowe systemy informatyczne;

23) automatyczna identyfikacja przepływu towarów w obszarze magazynowania i dystrybucji;

24) koszty magazynowania;

25) normy obciążenia i przepisy bezpieczeństwa przy obsłudze magazynu;

26) magazynowanie materiałów niebezpiecznych;

27) magazynowanie ładunków ponadgabarytowych;

28) magazynowanie żywych zwierząt;

29) straty w procesach przemieszczania, magazynowania i przechowywania towarów;

30) inwentaryzacja magazynów;

31) odpowiedzialność osobista i wspólna za powierzone mienie;

32) dokumentacja magazynowa;

33) konfekcjonowanie, przepakowywanie i ładowanie towarów w opakowania zbiorcze;

34) znakowanie ładunków w językach obcych.

BLOK: TRANSPORT BLISKI W PORTACH I TERMINALACH

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) klasyfikować urządzenia transportu bliskiego stosowane w portach i terminalach oraz w magazynach;

2) opisywać zasady doboru i eksploatacji urządzeń transportu bliskiego;

3) organizować załadunek i wykonywać wyładunek towarów w portach i terminalach, z wykorzystaniem urządzeń transportu bliskiego;

4) rozróżniać urządzenia transportu bliskiego stosowane w portach i terminalach, ze względu na ich przeznaczenie i rozwiązania konstrukcyjne;

5) charakteryzować elementy mechanizmów w urządzeniach transportu bliskiego w portach i terminalach oraz opisywać ich budowę i działanie;

6) odczytywać rysunki mechanizmów urządzeń transportu bliskiego;

7) odczytywać schematy instalacji elektrycznych i elektronicznych oraz rozróżniać rodzaje obwodów występujących w instalacjach elektrycznych urządzeń transportu bliskiego w portach i terminalach;

8) określać rolę i rodzaj elementów elektronicznych stosowanych w budowie urządzeń transportu bliskiego w portach i terminalach;

9) rozróżniać podstawowe mechanizmy napędowe, części przesuwane oraz mechanizmy ruchu postępowego i obrotowego urządzeń transportu bliskiego oraz wyjaśniać budowę, zasady działania i przeznaczenie typowych urządzeń transportu bliskiego stosowanych w portach i terminalach;

10) kontrolować stan techniczny urządzeń transportu bliskiego w portach i terminalach oraz ich zespołów i elementów, stosując odpowiednie metody diagnozowania i weryfikacji;

11) posługiwać się dokumentacją techniczno-ruchową (DTR) urządzeń transportu bliskiego stosowanych w portach i terminalach;

12) eksploatować urządzenia transportu bliskiego zgodnie z dokumentacją techniczną;

13) wykonywać operacje obsługowe i eksploatacyjne urządzeń transportu bliskiego, zgodnie z wymaganiami dokumentacji techniczno-ruchowej (DTR);

14) rozróżniać i charakteryzować podstawowe rodzaje materiałów eksploatacyjnych i dobierać je do określonych warunków eksploatacji urządzeń transportu bliskiego;

15) charakteryzować procesy zużycia oraz starzenia urządzeń transportu bliskiego oraz przeciwdziałać im;

16) charakteryzować procesy i czynniki mające wpływ na uszkodzenia urządzeń transportu bliskiego w portach i terminalach;

17) dokonywać obsługi codziennej, przeglądów bieżących i okresowych urządzeń transportu bliskiego;

18) obsługiwać komputerowe urządzenia sterujące urządzeniami transportu bliskiego w portach i terminalach;

19) obliczać koszty usług transportu bliskiego;

20) obliczać koszty eksploatacji urządzeń transportu bliskiego;

21) prowadzić dokumentację eksploatacyjną urządzeń transportu bliskiego w portach i terminalach;

22) stosować umowne sygnały przy pracy urządzeń dźwigowych;

23) zamawiać części zamienne i materiały eksploatacyjne do urządzeń transportu bliskiego;

24) przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska podczas eksploatacji i remontów urządzeń transportu bliskiego w portach i terminalach.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) klasyfikacja urządzeń transportu bliskiego stosowanych w portach i terminalach oraz w magazynach;

2) budowa i zasady działania urządzeń transportu bliskiego;

3) eksploatacja urządzeń transportu bliskiego;

4) organizacja załadunku i wyładunku towarów w portach i terminalach, z wykorzystaniem urządzeń transportu bliskiego;

5) mechanizmy i ich elementy w urządzeniach transportu bliskiego;

6) zasady działania mechanizmów stosowanych w urządzeniach transportu bliskiego;

7) budowa i zasady działania typowych urządzeń transportu bliskiego poziomego i pionowego w portach i terminalach;

8) czytanie rysunków technicznych mechanizmów urządzeń transportu bliskiego;

9) czytanie schematów instalacji elektrycznej i elektronicznej;

10) elementy elektroniczne i automatyki, stosowane w budowie urządzeń transportu bliskiego;

11) podstawowe mechanizmy napędowe w urządzeniach transportu bliskiego;

12) napędy i układy sterowania: hydrauliczne, pneumatyczne i elektryczne;

13) diagnostyka techniczna urządzeń transportu bliskiego;

14) podstawowe pojęcia eksploatacji urządzeń technicznych;

15) warunki techniczne eksploatacji urządzeń transportu bliskiego;

16) eksploatacja elementów jezdnych i roboczych urządzeń transportu bliskiego;

17) zasady rozpoznawania zużycia i uszkodzeń elementów i mechanizmów urządzeń transportu bliskiego;

18) dokumentacja techniczno-ruchowa (DTR) urządzeń transportu bliskiego;

19) dokumentacja eksploatacyjna urządzeń transportu bliskiego;

20) zasady napraw urządzeń;

21) ogólne zasady projektowania procesów technologicznych montażu;

22) zasady montażu i demontażu urządzeń transportu bliskiego;

23) materiały, gazy i płyny eksploatacyjne;

24) uszczelnienia techniczne;

25) fizykochemiczne podstawy eksploatacji maszyn i urządzeń;

26) korozja metali i powłoki ochronne;

27) obsługa codzienna, przeglądy bieżące i okresowe urządzeń transportu bliskiego;

28) stanowiska i urządzenia obsługowo-naprawcze;

29) organizacja prac eksploatacyjnych;

30) komputerowe sterowanie urządzeniami transportu bliskiego;

31) kalkulacja kosztów usług transportu bliskiego;

32) koszty eksploatacji urządzeń transportu bliskiego;

33) dokumentacja eksploatacyjna urządzeń transportu bliskiego w portach i terminalach;

34) sygnały umowne przy pracy urządzeń dźwignicowych;

35) zamawianie części zamiennych oraz materiałów eksploatacyjnych do urządzeń transportu bliskiego;

36) przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska podczas eksploatacji i remontów urządzeń transportu bliskiego.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wyjaśniać mechanizmy funkcjonowania gospodarki rynkowej;

2) rozróżniać formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw;

3) sporządzać budżet i planować rozwój przedsiębiorstwa;

4) opracowywać plan marketingowy;

5) formułować i rozumieć pisemne i ustne wypowiedzi w językach obcych, w tym w języku angielskim, związane z realizacją zadań zawodowych;