Zasady kierowania i kwalifikowania pacjentów do zakładów lecznictwa uzdrowiskowego.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA ZDROWIA1)
z dnia 13 lutego 2007 r.
w sprawie zasad kierowania i kwalifikowania pacjentów do zakładów lecznictwa uzdrowiskowego

Na podstawie art. 19 ust. 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych (Dz. U. Nr 167, poz. 1399) zarządza się, co następuje:
§  1.
Przy kierowaniu i kwalifikowaniu pacjentów do zakładów lecznictwa uzdrowiskowego lekarze wystawiający skierowanie na leczenie uzdrowiskowe albo zaświadczenie o braku przeciwwskazań do korzystania z danego rodzaju świadczeń zdrowotnych w danym uzdrowisku, o których mowa w art. 14 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych, zwanej dalej "ustawą", uwzględniają:
1)
przebieg choroby, będącej podstawą do leczenia uzdrowiskowego, i przebieg leczenia tej choroby;
2)
choroby współistniejące u pacjenta;
3)
stan ogólny pacjenta, w szczególności:
a)
wydolność:
układu krążenia,
układu oddechowego,
nerek,
b)
zdolność do samoobsługi;
4)
efekty przebytego w przeszłości leczenia uzdrowiskowego, jeżeli pacjent kolejny raz korzysta z tej formy opieki.
§  2.
1.
Lekarz, o którym mowa w § 1, kierując i kwalifikując pacjenta na leczenie do zakładu lecznictwa uzdrowiskowego, kieruje się wskazaniami i przeciwwskazaniami do lecznictwa uzdrowiskowego.
2.
Wskazania i przeciwwskazania do lecznictwa uzdrowiskowego są analizowane w sposób zindywidualizowany w odniesieniu do danego pacjenta.
3.
W przypadku istnienia przeciwwskazań lekarz kierując pacjenta na leczenie uzdrowiskowe, może skierować pacjenta na konsultację do właściwego lekarza specjalisty.
4.
Przeciwwskazania ogólne i kardiologiczne do leczenia uzdrowiskowego określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.
5.
Szczegółowe wskazania i przeciwwskazania do leczenia uzdrowiskowego z uwzględnieniem rodzajów zakładów lecznictwa uzdrowiskowego określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.
6.
Przeciwwskazania do leczenia uzdrowiskowego dzieci określa załącznik nr 3 do rozporządzenia.
§  3.
Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
______

1) Minister Zdrowia kieruje działem administracji rządowej - zdrowie, na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 lipca 2006 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Zdrowia (Dz. U. Nr 131, poz. 924).

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr  1

 PRZECIWWSKAZANIA OGÓLNE I KARDIOLOGICZNE DO LECZENIA UZDROWISKOWEGO

1) ostre choroby zakaźne;

2) choroby zakaźne (czynna gruźlica, choroby weneryczne, choroby pasożytnicze, grzybica, świerzb, owsica, lamblioza);

3) ogniska zapalne (ropne zapalenie migdałów, ropne zapalenie zatok obocznych nosa, ropnie okołozębowe, grzybice skóry);

4) wirusowe zapalenia wątroby oraz objawy żółtaczki;

5) choroby mające istotne wskazania do zabiegów chirurgicznych w trybie ostrym (kamica pęcherzyka żółciowego, kamica nerki, zwężenie odźwiernika, krwawienia z przewodu pokarmowego, przepuklina ze skłonnością do uwięźnięcia i inne);

6) pełnoobjawowa niewydolność krążenia i oddychania;

7) niewydolność wątroby;

8) skazy krwotoczne;

9) choroby psychiczne, upośledzenie umysłowe znaczne i głębokie;

10) głębokie zaburzenia osobowości i zachowania stwarzające problemy w funkcjonowaniu społecznym;

11) organiczne zaburzenia psychiczne upośledzające funkcje poznawcze,

12) zniedołężnienie, całkowita niesprawność do samoobsługi;

13) choroby wyniszczające układowe;

14) ciężkie stany ogólne z przeciwwskazaniami do transportu;

15) dużego stopnia nietrzymanie moczu i kału (cewnikowanie na stałe pęcherza);

16) zespół uzależnienia od alkoholu, uzależnienie od substancji psychoaktywnych;

17) padaczka z częstymi napadami (jeden raz w miesiącu lub częściej, padaczka skroniowa);

18) czynna choroba nowotworowa;

19) stany w przebiegu leczenia operacyjnego lub zachowawczego czerniaka złośliwego, białaczki, ziarnicy złośliwej, chłoniaków złośliwych i nowotworów nerki, jeżeli leczenie uzdrowiskowe ma nastąpić przed upływem 5 lat, w przypadku pozostałych chorób nowotworowych przed upływem 1 roku od zakończenia leczenia;

20) ciąża i okres karmienia;

21) choroby niedokrwienne serca, takie jak:

a) stabilna choroba niedokrwienna serca w stadium III-IV według CCS - stopień ograniczenia codziennej aktywności życiowej,

b) niestabilna choroba niedokrwienna serca,

c) zawał mięśnia sercowego,

d) chorzy w pierwszych dwóch tygodniach po zawale,

e) chorzy ze znacznie upośledzoną funkcją skurczową < 35 %,

f) chorzy po zawale z wybitnie dodatnią próbą wysiłkową;

22) zaburzenia rytmu serca, takie jak:

a) zespół chorego węzła zatokowego bez zabezpieczenia stymulatorem układu przewodzącego,

b) utrwalone migotanie przedsionków bez odpowiedniego leczenia przeciwzakrzepowego lub z niewydolnością krążenia,

c) zespół preekscytacji z częstymi napadami migotania przedsionków lub częstoskurczów nawrotnych,

d) migotanie komór w wywiadzie, z wyjątkiem migotania komór we wczesnej fazie zawału i w wyniku ostrych zaburzeń elektrolitowych,

e) częstoskurcz utrwalony w badaniu holterowskim (ponad 30 sekund) lub częste napady częstoskurczu w wywiadzie związane z organiczną chorobą serca,

f) częstoskurcz nieutrwalony, salwy i pary pobudzeń dodatkowych;

23) zaburzenia przewodzenia: blok przedsionkowo-komorowy III stopnia bez zabezpieczenia układem stymulującym oraz bloki trójpęczkowe pęczka Hisa;

24) choroby mięśnia sercowego w fazie ostrej;

25) kardiomyopatia rozstrzeniowa z towarzyszącą niewydolnością krążenia;

26) infekcyjne zapalenie wsierdzia;

27) nadciśnienie tętnicze 3 stopnia z dwoma i więcej czynnikami ryzyka, w fazie złośliwej oraz w fazie powikłań narządowych, takich jak: niewydolność serca III-IV według NYHA oraz niewydolność nerek;

28) stany endokrynologiczne w zakresie przysadki, tarczycy i nadnerczy w okresie niewyrównania hormonalnego.

ZAŁĄCZNIK Nr  2

 SZCZEGÓŁOWE WSKAZANIA I PRZECIWWSKAZANIA DO LECZENIA UZDROWISKOWEGO Z UWZGLĘDNIENIEM RODZAJÓW ZAKŁADÓW LECZNICTWA UZDROWISKOWEGO

1.

 Choroby ortopedyczno-urazowe (ortopedia)

Szczegółowe wskazania:

1) szpital uzdrowiskowy:

a) T92, T93, T09, S32 - stany po urazach kończyn, kręgosłupa, miednicy 6-8 tygodni od urazu,

b) S32, T08 - stany po złamaniach kręgosłupa z uszkodzeniem rdzenia,

c) N33 - pęcherz neurogenny w przebiegu tetraparaplegii,

d) T94 - stany po urazach wielonarządowych leczonych zachowawczo i operacyjnie,

e) T29 - stany po oparzeniach, bezpośrednio po leczeniu szpitalnym,

f) T12 - wczesne stany po złamaniach kości kończyn dolnych,

g) T05 - wczesne stany po amputacjach kończyn z przyczyn urazowych i naczyniowych po zaopatrzeniu w tymczasową protezę,

h) Z96 - wczesne stany po operacjach alloplastycznych stawów biodrowych i kolanowych,

i) M50 - wczesne stany po operacjach dysku szyjnego i lędźwiowego,

j) T02 - następstwa po złamaniach kości i stawów z dużym ograniczeniem sprawności i zanikami mięśni,

k) T09 - stany po urazach kręgosłupa z częściowym uszkodzeniem rdzenia,

l) Z98 - stany po zabiegach operacyjnych kości i stawów z dużym ograniczeniem ruchów, najlepiej po przebiegu wczesnej rehabilitacji,

m) Z98, Z89 - stany po amputacjach kończyn po ostatecznym zaprotezowaniu,

n) Z98 - stany po operacjach wad wrodzonych, najlepiej po wczesnej rehabilitacji,

o) T31 - stany po oparzeniach kończyn z przykurczami i ograniczeniem ruchów;

2) sanatorium uzdrowiskowe:

a) S33 - następstwa po urazach, chorobach stawów i aparatu więzadłowego z ograniczeniem ruchów,

b) Z98, Z89 - stany po amputacjach kończyn po ostatecznym zaprotezowaniu,

c) Q 65-70 - wady wrodzone układu ruchu bez utrwalonych zniekształceń,

d) M93 - pourazowa martwica kości w okresie zdrowienia,

e) M41 - wady postawy, w tym boczne skrzywienie kręgosłupa niedużego stopnia,

f) rekonwalescencja chorych po leczeniu szpitalnym z powodu chorób ortopedyczno-urazowych;

3) leczenie ambulatoryjne:

a) S23, 33, 39, 43, 46, 53, 56, 63, 66, 73, 76, 83, 86, 93, 96, 97 - stany po urazach tkanek miękkich - mięśni, więzadeł, torebek stawowych przy niedużym ograniczeniu ruchów,

b) M93 - pourazowa martwica kości w okresie zdrowienia,

c) M41 - wady postawy, w tym boczne skrzywienie kręgosłupa niedużego stopnia,

d) rekonwalescencja chorych po leczeniu szpitalnym z powodu chorób ortopedyczno-urazowych.

Szczegółowe przeciwwskazania:

1) T10, T12 - stany po złamaniach kości kończyn z opóźnionym zrostem, stawem rzekomym lub powikłane zapaleniem kości i szpiku;

2) T09 - stany po urazach kręgosłupa z objawami tetraplegii, powikłane z odleżynami z niezdolnością do podstawowej samoobsługi;

3) M99 - stany po zabiegach operacyjnych ortopedycznych z całkowicie upośledzoną zdolnością do samoobsługi;

4) M86 - zapalenie szpiku kostnego z przetokami z odczynem ogólnym;

5) M86 - choroby kości i tkanek miękkich z odczynem osteolitycznym, zapaleniem kości.

2.

 Choroby układu nerwowego (neurologia)

Szczegółowe wskazania:

1) szpital uzdrowiskowy:

a) T08 - złamanie kręgosłupa z następstwami neurologicznymi bezpośrednio po leczeniu szpitalnym,

b) I64 - wczesne stany po udarach mózgowych z niedowładami,

c) T90 - stany po urazach czaszkowo-mózgowych z objawami neurologicznymi, bezpośrednio po wypisaniu ze szpitala,

d) D33, G99 - stany po zabiegach operacyjnych guzów mózgu i rdzenia z objawami neurologicznymi,

e) I64, G81 - następstwa po udarach mózgowych z zachowaną zdolnością do podstawowej samoobsługi, najlepiej po przebytej wcześniej rehabilitacji,

f) T90 - następstwa po urazach czaszkowo-mózgowych z objawami ubytkowymi, najlepiej po przebytej wcześniej rehabilitacji,

g) G09 - następstwa po zapaleniu mózgu, opon mózgowych w okresie 3-6 miesięcy od przebytego zapalenia,

h) D33 - stany po operacjach łagodnych guzów mózgu i rdzenia,

i) T08 - następstwa po złamaniach kręgosłupa z niedowładami z zachowaną zdolnością do samoobsługi, najlepiej po wczesnej rehabilitacji,

j) G55 - stany po operacji wypadniętego dysku,

k) G80 - porażenie mózgowe dziecięce ze znaczną dysfunkcją ruchową (wózek) z zachowaną jednak zdolnością do samoobsługi,

l) G35 - stwardnienie rozsiane z zachowaną podstawową samoobsługą w okresie zaawansowanym,

m) G20, G21 - choroba Parkinsona ze znacznym ograniczeniem chodu, ale z zachowaną podstawową samoobsługą;

2) sanatorium uzdrowiskowe:

a) G09 - następstwa po zapaleniu mózgu, opon mózgowych w okresie 6 miesięcy od przebytego zapalenia,

b) G55 - stany po operacji wypadniętego dysku (3 miesiące po zabiegu),

c) G04 - stany po zapaleniu poprzecznym i połowicznym rdzenia,

d) G54 - zespół rwy kulszowej w okresie przewlekłym i podostrym,

e) G80 - porażenie mózgowe dziecięce z zachowaną zdolnością chodzenia,

f) G35 - stwardnienie rozsiane z zachowaną podstawową samoobsługą w okresie początkowym o przebiegu łagodnym lub w okresie remisji,

g) G20, G21 - choroba Parkinsona z niedużym ograniczeniem chodu, z zachowaną pełną samoobsługą,

h) G54 - zespół bólowy splotu ramiennego w okresie podostrym,

i) G61 - następstwa przewlekłego zapalenia wielonerwowego,

j) T94 - następstwa po urazach nerwów obwodowych,

k) G61, 62 - przewlekłe zapalenie nerwów obwodowych i splotów nerwowych, w tym postacie nieobjawowe;

3) leczenie ambulatoryjne:

a) G54 - zespół rwy kulszowej w okresie przewlekłym lub remisji,

b) G20 - choroba Parkinsona z niedużym ograniczeniem chodu, z zachowaną pełną samoobsługą,

c) G54 - zespół bólowy splotu ramiennego w okresie przewlekłym lub remisji,

d) G61 - następstwa przewlekłego zapalenia wielonerwowego,

e) G61, 62 - przewlekłe zapalenie nerwów obwodowych i splotów nerwowych, w tym postacie nieobjawione,

f) G90 - nerwice narządowe (zaburzenia układu wegetatywnego).

Szczegółowe przeciwwskazania:

1) T08 - stany po urazach kręgosłupa z tetraplegią z odleżynami;

2) T90, G09, T81 - stany pourazowe, pozapalne lub pooperacyjne mózgu, rdzenia i inne choroby neurologiczne z dysfunkcją ruchową uniemożliwiającą podstawową samoobsługę;

3) I64 - stany po 2-3 udarach mózgowych z utrwalonymi niedowładami, z afrazją sensoryczną i motoryczną, zespołem psychoorganicznym oraz z pełną niesprawnością;

4) G40 - padaczka z często powtarzającymi się napadami (jeden raz w miesiącu lub częściej);

5) G35 - stwardnienie rozsiane w okresie ostrego rzutu lub często powtarzającymi się rzutami.

3.

 Choroby reumatologiczne (reumatologia)

Szczegółowe wskazania:

1) szpital uzdrowiskowy:

a) M06, M05 - reumatoidalne zapalenie stawów w okresie I, II, III i IV, w szczególności bezpośrednio po incydencie zaostrzenia procesu chorobowego,

b) M06 - reumatoidalne zapalenie stawów w okresie I, II, III i IV po zabiegach operacyjnych, bezpośrednio po wypisaniu ze szpitala,

c) M08 - młodzieńcze przewlekłe zapalenie stawów (postać wielostawowa),

d) M08 - młodzieńcze przewlekłe zapalenie stawów w okresie remisji (postać skąpostawowa),

e) M32 - toczeń rumieniowaty w okresie remisji,

f) M34 - twardzina układowa,

g) M07 - atropatie łuszczycowe,

h) M35 - polimialgia reumatyczna,

i) M13 - zapalenie stawów z zajęciem kręgosłupa ZZSK, Zespół Rejtera ze znacznym ograniczeniem sprawności ruchowej lecz z zachowaną samoobsługą,

j) M15-19 - choroba zwyrodnieniowa stawów obwodowych dużych i małych ze znacznym ograniczeniem sprawności czynnościowych,

k) M47 - choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa ze znacznym ograniczeniem sprawności ruchowej z objawami neurologicznymi,

l) M10, 11 - choroby metaboliczne z zajęciem stawów (dna moczanowa, chondrokalcynoza i inne) w okresie przewlekłym z zaawansowanymi zmianami stawowymi,

m) zespoły bólowe z grupy reumatyzmu tkanek miękkich - fibromialgia,

n) stany po zabiegach operacyjnych z przyczyn reumatycznych;

2) sanatorium uzdrowiskowe:

a) M06, M05 - reumatoidalne zapalenie stawów w okresie I, II, III i IV,

b) M07 - atropatie łuszczycowe,

c) M35 - polimialgia reumatyczna,

d) M45, 46, 49 - zapalenie stawów z towarzyszącym zapaleniem kręgosłupa z niedużym ograniczeniem sprawności ruchowej i niewielką destrukcją stawów,

e) M15-19 - choroba zwyrodnieniowa stawów obwodowych dużych z niewielkim ograniczeniem sprawności czynnościowej oraz małych z niewielkim i średnim ograniczeniem sprawności czynnościowej,

f) M47 - choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa z niedużym ograniczeniem sprawności ruchowej,

g) M10, 11 - choroby metaboliczne z zajęciem stawów (dna moczanowa, chondrokalcynoza i inne) w okresie przewlekłym z małymi zmianami stawowymi,

h) M70-79 - reumatyzm tkanek miękkich - entezopatie,

i) stany po zabiegach operacyjnych z przyczyn reumatoidalnych;

3) leczenie ambulatoryjne:

a) M06, M05 - reumatoidalne zapalenie stawów w okresie I i II oraz w 1 stopniu sprawności czynnościowej,

b) M45, 46, 49 - zapalenie stawów z towarzyszącym zapaleniem kręgosłupa z niedużym ograniczeniem sprawności ruchowej i niewielką destrukcją stawów,

c) M15-19 - choroba zwyrodnieniowa stawów obwodowych małych z niewielkim lub średnim ograniczeniem sprawności ruchowej,

d) M47 - choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa z niedużym ograniczeniem sprawności ruchowej,

e) M10, 11 - choroby metaboliczne z zajęciem stawów (dna moczanowa, chondrokalcytoza i inne) w okresie przewlekłym z małymi zmianami stawowymi,

f) M70-79 - reumatyzm tkanek miękkich - entezopatie o małym nasileniu objawów.

Szczegółowe przeciwwskazania:

1) M06, M05 - reumatoidalne zapalenie stawów w 4 stopniu sprawności czynnościowej (unieruchomienie w łóżku);

2) M06, M05 - znaczne zaostrzenie stanu zapalnego w reumatoidalnym zapaleniu stawów (stany gorączkowe, świeże wysięki, duże obrzęki stawowe);

3) M06, M05 - ograniczenie funkcji ruchowych w przebiegu RZS i ZZSK uniemożliwiające podstawową samoobsługę;

4) M06, M05 - zaawansowane zmiany narządowe w przebiegu schorzeń reumatoidalnych;

5) G55 - całkowite wypadnięcie jądra galaretowatego i inne stany chorobowe ze wskazaniem do operacji;

6) I73 - martwicze zapalenie naczyń w okresie ostrego rzutu;

7) M13, M89 - infekcyjne zapalenie kości i stawów, ostre i przewlekłe w okresie ostrego rzutu.

4.

 Choroby kardiologiczne i nadciśnienie (kardiologia)

Szczegółowe wskazania:

1) szpital uzdrowiskowy:

a) I21, 25 - stany po zawale serca, bezpośrednio po wypisaniu ze szpitala lub 3-4 tygodnie od dokonania się zawału serca,

b) I97 - stany po operacjach naczyń wieńcowych, bezpośrednio po wypisaniu ze szpitala, w tym po zabiegu: pomostowania, PTCA, wszczepienia stentów,

c) I71, 97 - stany po operacjach tętniaka aorty, bezpośrednio po wypisaniu ze szpitala,

d) J97, Q22, 23 - wczesne stany po operacjach zastawkowych serca,

e) Z95 - stany po przeszczepie serca,

f) I10, 11 - nadciśnienie tętnicze stopień 2 z 2-3 czynnikami ryzyka, stopień trzeci bez czynników ryzyka,

g) I40, 30 - następstwa po zapaleniu mięśnia sercowego i osierdzia w okresie 3-6 miesięcy od wypisania ze szpitala,

h) I25 - choroba wieńcowa stabilna w II okresie wydolności CCS,

i) I21, 25 - stany po zawale serca po 2-3 miesiącach w II okresie wydolności CCS, najlepiej po przebytej wczesnej rehabilitacji,

j) Q25, 22, 23, Z96, 98 - stany po operacjach serca, dużych naczyń i zastawek, w tym chorzy z rozrusznikiem w II okresie niewydolności krążenia według NYHA,

k) I10, 11 - nadciśnienie tętnicze w stopniu 2 i 3 bez dodatkowych czynników ryzyka;

2) sanatorium uzdrowiskowe:

a) I40-43 - zmiany zwyrodnieniowe i pozapalne mięśnia sercowego w I i II okresie wydolności,

b) I25 - choroba wieńcowa stabilna w I i II okresie według CCS,

c) I25 - przewlekła choroba niedokrwienia serca bez zawału w II okresie wydolności,

d) I21, 25 - stany po zawale, bez powikłań w okresie przynajmniej 6 miesięcy od dokonania się zawału,

e) Q22, 23, Z98 - stany po operacjach zastawek serca przynajmniej 12 miesięcy od zabiegu w okresie pełnej wydolności krążenia,

f) Q22-25 - wady serca nieoperacyjne w I i II okresie wydolności,

g) I10, 11 - nadciśnienie tętnicze w stopniu 1 z 1-2 czynnikami ryzyka;

3) leczenie ambulatoryjne:

a) I25 - przewlekła choroba niedokrwienia serca bez zawału w I okresie wydolności,

b) Q22, 23, Z98 - stany po operacjach zastawek serca przynajmniej 12 miesięcy od zabiegu w okresie pełnej wydolności krążenia,

c) I10, 11 - nadciśnienie tętnicze w stopniu 1 z 1-2 czynnikami ryzyka.

Szczegółowe przeciwwskazania:

1) I50 - niewydolność serca w III i IV stadium według NYHA (dolegliwości pojawiają się przy każdym wysiłku - III stadium i w spoczynku - IV stadium). Chorzy ci wymagają intensywnej opieki kardiologicznej i ustalenia wskazań co do dalszego leczenia;

2) I24 - niestabilna choroba wieńcowa (stan ten wymaga leczenia w oddziale intensywnej opieki kardiologicznej);

3) I25 - choroba wieńcowa w II i IV okresie CCS;

4) I21 - zawał serca, w tym chorzy w pierwszych 2 tygodniach po zawale ze znacznie upośledzoną frakcją skurczową (< 35 %) z wybitnie dodatnią próbą wysiłkową, z groźnymi zaburzeniami rytmu serca;

5) I47-49 - zaburzenia rytmu serca;

6) I44 - zespół chorego węzła zatokowego bez zabezpieczenia stymulatorem układu przewodzącego;

7) I48 - napadowe migotanie przedsionków z szybką czynnością komór, z niewydolnością krążenia, z incydentem zmiany rytmu w ciągu ostatnich 6 miesięcy;

8) I47 - częstoskurcze utrwalone lub częste napady częstoskurczu w wywiadzie;

9) I49 - migotanie komór w wywiadzie (z wyjątkiem migotania we wczesnej fazie zawału i w wyniku ostrych zaburzeń elektrolitowych);

10) I44 - blok przedsionkowy komorowy III stopnia bez zabezpieczenia stymulatorem. Blok trójpęczkowy pęczka Hisa;

11) I38, 30 - ostre zapalenie wsierdzia i osierdzia (chorzy ci wymagają intensywnej opieki kardiologicznej);

12) I42 - kardiomiopatia przerostowa i rozstrzeniowa w okresie niewydolności krążenia według NYHA lub z ciężkimi zaburzeniami rytmu serca;

13) Q24 - wady serca w III i IV okresie wydolności według NYHA lub z ciężkimi zaburzeniami rytmu serca;

14) I11 - nadciśnienie tętnicze 3 stopnia z 2-3 i więcej czynnikami ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych oraz nadciśnienie tętnicze złośliwe;

15) I27 - nadciśnienie płucne dużego stopnia;

16) I82 - ostre powikłania zatorowo-zakrzepowe;

17) I71 - tętniak rozwarstwiający aorty;

18) I72 - tętniak serca.

5.

 Choroby naczyń obwodowych

Szczegółowe wskazania:

1) szpital uzdrowiskowy:

a) I70, I73, I97 - stany po operacjach naczyniowych kończyn dolnych, bezpośrednio po leczeniu szpitalnym,

b) I71, I97 - stany po operacjach tętniaka aorty, bezpośrednio po wypisaniu ze szpitala,

c) I70 - miażdżycowe stwardnienie naczyń kończyn dolnych w II i II/III stadium choroby,

d) L97 - zespół stopy cukrzycowej z owrzodzeniem neurotroficznym,

e) L97 - stany po operacji z powodu zgorzeli stopy cukrzycowej, bezpośrednio po wypisaniu ze szpitala,

f) I83 - żylaki kończyn dolnych w 5-6 stopniu (obrzęki, zagojone owrzodzenie lub nieduże przewlekłe owrzodzenie),

g) I70 - miażdżycowe stwardnienie tętnic kończyn dolnych w II okresie choroby (bez owrzodzeń),

h) I80 - zakrzepowo-zatorowe zapalenie tętnic kończyn dolnych w II okresie choroby,

i) I79 - zespół stopy cukrzycowej bez owrzodzenia,

j) I70-73, 97 - stany po operacji naczyń tętniczych kończyn dolnych 3-6 miesięcy po zabiegu,

k) I83 - stany po operacjach żylaków kończyn dolnych bezpośrednio po wypisaniu ze szpitala;

2) sanatorium uzdrowiskowe:

a) I70 - miażdżycowe stwardnienie tętnic kończyn dolnych w II okresie choroby (bez owrzodzeń),

b) I80 - stany po zakrzepowym zapaleniu żył kończyn dolnych po 6 miesiącach od wystąpienia ostrych objawów,

c) I83 - stany po operacjach żylaków kończyn dolnych w okresie 3-6 miesięcy od zabiegu,

d) I77 - choroba Raynauda i inne nerwice naczyniowe w początkowych okresach choroby,

e) I89 - inne niezakaźne zaburzenia funkcji naczyń i węzłów chłonnych (stany po mastektomii);

3) leczenie ambulatoryjne:

a) I70 - miażdżycowe stwardnienie tętnic kończyn dolnych w I okresie choroby,

b) I83 - żylaki kończyn dolnych w 2-3 stopniu rozwoju choroby (bez dużych obrzęków i owrzodzeń),

c) I89 - słoniowacizna kończyn dolnych,

d) I77 - choroba Raynauda i inne nerwice naczyniowe w początkowych okresach choroby.

Szczegółowe przeciwwskazania:

1) I97 - stany po operacjach naczyniowych z powikłaniami pooperacyjnymi;

2) I70 - miażdżycowe stwardnienie naczyń kończyn dolnych w III i IV stadium według Fontaine'a;

3) I80 - zakrzepowo-zatorowe zapalenie tętnic kończyn dolnych w okresie ostrym oraz III i IV stadium według Fontaine'a;

4) L97, 88 - zespół stopy cukrzycowej z rozległymi owrzodzeniami, zgorzel;

5) I83 - rozległe owrzodzenia żylakowe podudzi, 6 stopień rozwoju choroby żylakowej.

6.

 Choroby górnych dróg oddechowych (laryngologia)

Szczegółowe wskazania:

1) szpital uzdrowiskowy:

a) Z98, C32 - stany po całkowitym usunięciu krtani z powodu zmian nowotworowych,

b) Z98, D32 - stany po częściowym usunięciu krtani z powodu zmian nowotworowych. G53 - stany porażenne (niedowłady) krtani z ustalonych przyczyn i stany pooperacyjne porażeń krtani,

c) J38, 39 - stany po operacjach na strunach głosowych, kieszonkach krtaniowych, nagłośni itp.,

d) J32, 33 - wczesne stany po operacjach zatok przynosowych i polipów nosa,

e) H95 - wczesne stany pooperacyjne ucha środkowego i ucha wewnętrznego bez zaburzeń równowagi,

f) H82 - zespoły pseudomenierowskie pochodzenia naczyniowego bez objawów wegetatywnych,

g) Z98, J35 - wczesne stany pooperacyjne migdałków podniebiennych, plastyki przegrody nosa i małżowin nosowych (7-10 dni po zabiegu),

h) J39 - czynnościowe zaburzenia emisji głosu;

2) sanatorium uzdrowiskowe:

a) J31 - przewlekłe zapalenie błony śluzowej nosa, gardła, krtani o charakterze zanikowym, w różnym stopniu zaawansowania,

b) J37 - przewlekłe zapalenie błony śluzowej nosa, gardła i krtani o charakterze przerostowym, niewymagające leczenia operacyjnego,

c) J30 - alergiczny (naczynioruchowy) nieżyt błony śluzowej nosa i krtani,

d) J32 - przewlekłe zapalenie zatok przynosowych, niewymagające zabiegu operacyjnego,

e) H95 - stany po operacjach w zakresie górnych dróg oddechowych w okresie od 2 tygodni do 3 miesięcy od zabiegu,

f) H68 - stany zapalne trąbek słuchowych z objawami niedrożności,

g) J37, 38 - zawodowa niewydolność narządu głosu,

h) J39 - czynnościowe zaburzenia emisji głosu,

i) J02, 03, 06 - stany zapalne układu chłonnego w zakresie górnych dróg oddechowych, szczególnie migdałków podniebiennych i migdałka gardłowego, niewymagające postępowania operacyjnego;

3) leczenie ambulatoryjne:

a) J31 - przewlekłe zapalenie błony śluzowej nosa, gardła i krtani o charakterze zanikowym, w różnym stopniu zaawansowania,

b) J37 - przewlekłe zapalenie błony śluzowej nosa, gardła i krtani o charakterze przerostowym, niewymagające leczenia operacyjnego,

c) J30 - alergiczny (naczynioruchowy) nieżyt błony śluzowej nosa i krtani,

d) J32 - przewlekłe zapalenie zatok przynosowych niewymagające zabiegu operacyjnego,

e) H68 - stany zapalne trąbek słuchowych z objawami niedrożności,

f) J37, 38 - zawodowa niewydolność narządu głosu,

g) J02, 03, 06 - stany zapalne układu chłonnego w zakresie górnych dróg oddechowych, szczególnie migdałków podniebiennych i migdałka gardłowego, niewymagające postępowania operacyjnego.

Szczegółowe przeciwwskazania:

1) J00-06 - ostre infekcje górnych dróg oddechowych, wymagające intensywnej farmakoterapii;

2) J33-35 - choroby górnych dróg oddechowych z upośledzoną drożnością w wyniku znacznego przerostu adenoidalnego, skrzywienia przegrody nosa, wymagające zabiegu operacyjnego;

3) H81, 82 - Zespół Meniera i zespoły pseudomenierowskie w okresie zaostrzenia chorób układu wewnętrznego;

4) C09, 14 - stany nowotworowe w okresie aktywnym, w czasie chemio- i radioterapii oraz przed upływem 1 roku od zabiegu.

7.

 Choroby dolnych dróg oddechowych (pulmonologia)

Szczegółowe wskazania:

1) szpital uzdrowiskowy:

a) J95 - stany po resekcji tkanki płucnej bezpośrednio po wypisaniu ze szpitala,

b) J45 - dychawica oskrzelowa,

c) J45, 43, 27 - dychawica oskrzelowa z rozedmą, zespołem przewlekłego serca płucnego,

d) J41 - przewlekła obturacyjna choroba oskrzeli,

e) J42, 43, 47 - przewlekły nieżyt oskrzeli ze współistniejącą rozedmą, zespołem serca płucnego,

f) J43, I27 - rozedma płuc ze współistniejącym zespołem serca płucnego,

g) J47 - rozstrzenie oskrzeli niekwalifikujące się do leczenia operacyjnego,

h) J84, I27 - zwłóknienie płuc z rozpoczynającym się zespołem serca płucnego,

i) J13-18, 94 - stany po zapaleniu płuc i opłucnej bezpośrednio po leczeniu szpitalnym,

j) J64, I27 - pylice płuc z rozpoczynającym się zespołem serca płucnego,

k) J47 - torbielowatość płuc w okresie niezaawansowanym;

2) sanatorium uzdrowiskowe:

a) J45 - dychawica oskrzelowa,

b) J41 - przewlekła obturacyjna choroba oskrzeli,

c) J43, I27 - rozedma płuc ze współistniejącym zespołem serca płucnego,

d) I64, 27 - pylice płuc z rozpoczynającym się zespołem serca płucnego,

e) T75 - narażenie zawodowe na wdychanie pyłów (cel profilaktyczny);

3) leczenie ambulatoryjne:

a) J41 - przewlekła obturacyjna choroba oskrzeli,

b) T75 - narażenie zawodowe na wdychanie pyłów (cel profilaktyczny).

Szczegółowe przeciwwskazania:

1) J20, 12-18 - ostre zapalenie oskrzeli, płuc i opłucnej;

2) J45 - dychawica oskrzelowa o ciężkim przebiegu i stany astmatyczne;

3) R04 - krwawienie i krwotoki z górnych dróg oddechowych oraz stany po krwotokach płucnych;

4) I27 - pełnoobjawowa niewydolność oddechowa i oddechowo-krążeniowa;

5) J47, A15 - rozstrzenie oskrzeli na tle gruźliczym;

6) A15 - gruźlica płuc i opłucnej w okresie aktywnym;

7) J45, J30 - alergiczne nieżyty dróg oddechowych w okresie kwitnienia traw i drzew (przeciwwskazania bezwzględne).

8.

 Choroby układu trawienia (gastroenterologia, hepatologia)

Szczegółowe wskazania:

1) szpital uzdrowiskowy:

a) K25 - choroba wrzodowa żołądka w okresie zaostrzenia,

b) K25, Z98 - stany po resekcji żołądka z powodu choroby wrzodowej bezpośrednio po leczeniu szpitalnym,

c) K80, Z98 - stany po operacji pęcherzyka żółciowego bezpośrednio po leczeniu szpitalnym,

d) K73 - przewlekłe zapalenie wątroby w okresie wydolności wątroby,

e) B15, B19 - stany po wirusowym zapaleniu wątroby bezpośrednio po leczeniu szpitalnym,

f) K74 - marskość wątroby w okresie wydolności (bez puchliny wodnej, żółtaczki, żylaków przełyku),

g) K51 - wrzodziejące zapalenie jelita grubego o lekkim przebiegu,

h) K50 - choroba Leśniowskiego-Crohna o lekkim przebiegu,

i) K58 - zespoły jelita drażliwego,

j) K21 - choroba refluksowa I-III;

2) sanatorium uzdrowiskowe:

a) K25 - choroba wrzodowa żołądka w okresie remisji,

b) K20-23 - przewlekłe choroby przełyku (rozstrzeń, uchyłek, kurcz wpustu),

c) K81 - przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego,

d) K73 - przewlekłe zapalenie wątroby w okresie wydolności wątroby,

e) B15-19 - stany po wirusowym zapaleniu wątroby 3-6 miesięcy po wypisaniu ze szpitala,

f) K86 - przewlekłe zapalenie trzustki I/II stopnia, po ostrym zapaleniu,

g) K58 - zespoły jelita drażliwego,

h) K21 - choroba refluksowa I-III,

i) K30 - dyspepsja niewrzodowa,

j) K31, K82 - zaburzenia czynnościowe żołądka, jelit i pęcherzyka żółciowego;

3) leczenie ambulatoryjne:

a) K25 - choroba wrzodowa żołądka w okresie remisji,

b) K20-23 - przewlekłe choroby przełyku (rozstrzeń, uchyłek, kurcz wpustu),

c) K81 - przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego,

d) K86 - przewlekłe zapalenie trzustki I/II stopnia po ostrym zapaleniu,

e) K21 - choroba refluksowa I-III,

f) K30 - dyspepsja niewrzodowa,

g) K31, K82 - zaburzenia czynnościowe żołądka, jelit i pęcherzyka żółciowego.

Szczegółowe przeciwwskazania:

1) B15-19, R17 - żółtaczka;

2) K74 - pełnoobjawowa marskość wątroby;

3) K72 - choroby wątroby w okresie pełnej dekompensacji;

4) K21 - zwężenie odźwiernika z owrzodzeniem i krwawieniem;

5) K31, K63 - choroby żołądka i jelit z krwawieniem;

6) K28, 81, 82 - choroby żołądka, jelit, pęcherzyka żółciowego wymagające leczenia operacyjnego;

7) K50 - choroba Leśniowskiego-Crohna o ciężkim przebiegu;

8) K51 - wrzodziejące zapalenie jelita grubego o przebiegu ciężkim;

9) K85 - ostre zapalenie trzustki.

9.

 Cukrzyca (diabetologia)

Szczegółowe wskazania:

1) szpital uzdrowiskowy:

a) E10 - cukrzyca typu 1 o szczególnie chwiejnym przebiegu (zamiast leczenia szpitalnego),

b) E10-11 - cukrzyca typu 1 i 2 w okresie dekompensacji znacznego stopnia (zamiast leczenia szpitalnego),

c) I73 - stany po amputacji kończyn z powodu makroagiopatii cukrzycowej po zaprotezowaniu, bezpośrednio po leczeniu szpitalnym,

d) I79 - zespół stopy cukrzycowej po amputacji częściowej stopy z raną niezagojoną, bezpośrednio po leczeniu szpitalnym bez objawów zakażenia rany,

e) I97 - zespół stopy cukrzycowej z owrzodzeniem kwalifikującym się do leczenia zachowawczego bez objawów zakażenia rany,

f) E10, E11, H53 - cukrzyca typu 1 i 2 z dużym upośledzeniem wzroku,

g) cukrzyca po przeszczepie nerki i trzustki,

h) cukrzyca z niewydolnością nerek (dializoterapia),

i) E10 - cukrzyca typu 1 o przebiegu chwiejnym, kwalifikująca się do intensywnej insulinoterapii,

j) E10 - świeżo rozpoznana cukrzyca typu 1,

k) E11 - cukrzyca typu 2 z wtórną niewrażliwością na pochodne sulfonylomocznika (celem zastosowania insuliny),

l) E11 - cukrzyca typu 2 leczona insuliną w okresie niewyrównania,

m) E10, E11, I79 - cukrzyca typu 1 i 2 z makroangiopatią kończyn dolnych w II okresie choroby naczyniowej,

n) M73 - zespół stopy cukrzycowej z niedużym owrzodzeniem neuropatycznym bez objawów zakażenia rany,

o) Z98, I73 - stany po operacjach naczyniowych kończyn dolnych,

p) E10, E11, N29 - cukrzyca typu 1 i 2 z nefropatią,

q) E10, E11, I20-25 - cukrzyca typu 1 i 2 z chorobą niedokrwienną serca,

r) I24 - stany po zawale serca około 3 miesięcy od dokonania się zawału,

s) I68 - niedokrwienie mózgu w przebiegu cukrzycy (encefalopatia),

t) E10, E11, G32 - cukrzyca typu 1 i 2 z neuropatią,

u) E10, E11, 115 - cukrzyca typu 1 i 2 z nadciśnieniem,

v) E13 - cukrzyca z otyłością ogromną niewrażliwą,

w) E88 - zespół metaboliczny;

2) sanatorium uzdrowiskowe:

a) E11 - cukrzyca typu 2 z wtórną niewrażliwością na pochodne sulfonylomocznika (celem zastosowania insuliny),

b) E11 - świeżo rozpoznana cukrzyca typu 2,

c) E11 - cukrzyca typu 2 wyrównana z przewlekłymi powikłaniami,

d) E10, E11, I79 - cukrzyca typu 1 i 2 z makroangiopatią kończyn dolnych w II okresie choroby naczyniowej,

e) E11, I79 - cukrzyca typu 2 wyrównana z makroangiopatią kończyn dolnych w I okresie choroby naczyniowej,

f) I79 - zespół stopy cukrzycowej bez owrzodzeń u chorych z cukrzycą typu 2,

g) Z98, I73 - stany po operacjach naczyniowych kończyn dolnych,

h) E10, E11, N29 - cukrzyca typu 1 i 2 z nefropatią,

i) E10, E11, I20-I25 - cukrzyca typu 1 i 2 z chorobą niedokrwienną serca,

j) E10, E11, G32 - cukrzyca typu 1 i 2 z neuropatią,

k) E10, E11, I15 - cukrzyca typu 1 i 2 z nadciśnieniem,

l) E13 - cukrzyca z otyłością i powikłaniami naczyniowymi,

m) E74 - zaburzenia tolerancji węglowodanowej (IGT) (w celach profilaktycznych),

n) R73 - nieprawidłowa glikemia na czczo IFG (w celach profilaktycznych),

o) E88 - zespół metaboliczny;

3) leczenie ambulatoryjne:

a) E11 - cukrzyca typu 2 wyrównana z przewlekłymi powikłaniami,

b) E11, I79 - cukrzyca typu 2 z makroangiopatią kończyn dolnych w I okresie choroby naczyniowej,

c) E11 - cukrzyca leczona lekami doustnymi wyrównana z chorobami towarzyszącymi kwalifikującymi się do leczenia ambulatoryjnego,

d) E74 - zaburzenia tolerancji węglowodanowej (IGT) (w celach profilaktycznych).

Szczegółowe przeciwwskazania:

1) E10, 11 - cukrzyca typu 1 i 2 w okresie kwasicy, stan przedśpiączkowy;

2) R02 - zespół stopy cukrzycowej ze zgorzelą, wymagający interwencji chirurgicznej;

3) Z89 - stan po amputacji kończyn z niezagojoną raną operacyjną, niezaprotezowaną kończyną;

4) E10, E11, N18 - cukrzyca z nefropatią w okresie mocznicy;

5) I79, I70 - cukrzyca z makroangiopatią kończyn dolnych w okresie III i IV choroby naczyniowej;

6) E10, E11, I50 - cukrzyca z niedokrwieniem serca i niewydolnością w III i IV stadium według NYHA;

7) G63 - cukrzyca z polineuropatią w okresie ostrych, ciągłych bólów lub z ciężką neuropatią wegetatywną;

8) E10, E11, Z74 - pełna niezdolność do samoobsługi z powodu powikłań cukrzycy lub chorób towarzyszących.

10.

 Otyłość

Szczegółowe wskazania:

1) szpital uzdrowiskowy:

a) E88 - zespół metaboliczny,

b) E66, I15 - otyłość z nadciśnieniem, chorobą wieńcową,

c) E66, I50 - otyłość dużego stopnia z upośledzeniem układu krążeniowo-oddechowego,

d) E66, M15 - otyłość z chorobą zwyrodnieniową dużych stawów,

e) E66 - otyłość z chorobą zwyrodnieniową z ustalonymi wskazaniami do zabiegu operacyjnego bioder lub kolan,

f) E66 - otyłość ogromna po operacji zmniejszenia żołądka;

2) sanatorium uzdrowiskowe:

a) E68 - otyłość brzuszna (trzewna) z innymi metabolicznymi czynnikami ryzyka miażdżycy,

b) E66, E67, E88 - otyłość z zaburzeniami tolerancji węglowodanowej,

c) E66, R73 - otyłość z nieprawidłową glikemią na czczo,

d) E66, E73 - otyłość z cukrzycą postprandialną,

e) E88 - zespół metaboliczny,

f) E66, I15 - otyłość z nadciśnieniem,

g) E66, M15 - otyłość z chorobą zwyrodnieniową stawów,

h) E66, E00-03 - otyłość z endokrynopatiami (niedoczynność tarczycy);

3) leczenie ambulatoryjne:

a) E68 - otyłość brzuszna (trzewna małego i średniego stopnia),

b) E66, E68 - otyłość z zaburzeniami tolerancji węglowodanowej,

c) E66, R73 - otyłość z nieprawidłową glikemią na czczo,

d) E66, E73 - otyłość z cukrzycą postprandialną,

e) E66, I15 - otyłość z nadciśnieniem I stopnia,

f) E66, E00-03 - otyłość z endokrynopatiami (niedoczynność tarczycy).

Szczegółowe przeciwwskazania:

1) E66, I73 - otyłość z cukrzycą powikłaną zmianami naczyniowymi;

2) I98, E66 - cukrzyca z pełnoobjawową niewydolnością krążenia;

3) E66, F72, 73 - otyłość u osób ze znacznym ograniczeniem umysłowym.

11.

 Choroby endokrynologiczne

Szczegółowe wskazania:

1) szpital uzdrowiskowy:

a) E05 - nadczynność tarczycy pierwotna i choroba Gravesa-Basedowa w okresie niepełnej eutyreozy,

b) E05 - stany po operacjach z powodu nadczynności w okresie 3 miesięcy po zabiegu,

c) E22 - akromegalia w okresie nieaktywnym, po upływie 1 roku od leczenia operacyjnego lub radioterapii z towarzyszącymi schorzeniami, zmiany zwyrodnieniowe stawów, nadciśnienie tętnicze,

d) E24 - zespół Cushinga - po częściowym lub całkowitym usunięciu nadnerczy lub po radioterapii przysadki - w okresie 1 roku po leczeniu współistniejącym,

e) E27 - niedoczynność kory nadnercza w okresie remisji z chorobami współistniejącymi,

f) E23 - niedoczynność poporodowa przysadki mózgowej, zwłaszcza z objawami wtórnej niedoczynności tarczycy lub innymi chorobami kwalifikującymi się do leczenia uzdrowiskowego;

2) sanatorium uzdrowiskowe:

a) E05 - nadczynność tarczycy pierwotna i choroba Gravesa-Basedowa w stadium eutyreozy,

b) E05 - stany po operacjach z powodu nadczynności w okresie 6-12 miesięcy po zabiegu,

c) E03 - niedoczynność tarczycy wyrównana w okresie leczenia substytucyjnego,

d) E09, 03-05 - poronne postacie nadczynności i niedoczynności tarczycy,

e) E06 - stany po zapaleniu tarczycy w okresie około 6 miesięcy po ustąpieniu ostrego stanu zapalnego,

f) E04 - wole obojętne,

g) E22 - akromegalia w okresie nieaktywnym, po upływie 1 roku od leczenia operacyjnego lub radioterapii z towarzyszącymi schorzeniami, zmiany zwyrodnieniowe stawów, nadciśnienie tętnicze,

h) E24 - zespół Cushinga - po częściowym lub całkowitym usunięciu nadnerczy lub po radioterapii przysadki - w okresie 1 roku po leczeniu,

i) E27 - niedoczynność kory nadnercza w okresie remisji z chorobami współistniejącymi,

j) E23 - niedoczynność poporodowa przysadki mózgowej, zwłaszcza z objawami wtórnej niedoczynności tarczycy lub innymi chorobami kwalifikującymi się do leczenia uzdrowiskowego,

k) E20 - niedoczynność przytarczyc niedużego stopnia;

3) leczenie ambulatoryjne:

a) E05 - nadczynność tarczycy pierwotna i choroba Gravesa-Basedowa w stadium eutyreozy,

b) E05 - stany po operacjach z powodu nadczynności w okresie 6 miesięcy po zabiegu,

c) E03 - niedoczynność tarczycy w początkowym okresie leczenia substytucyjnego,

d) E09, 03-05 - poronne postacie nadczynności i niedoczynności tarczycy,

e) E04 - wole obojętne,

f) E23 - niedoczynność poporodowa przysadki mózgowej, zwłaszcza z objawami wtórnej niedoczynności tarczycy wyrównanej lub innymi chorobami kwalifikującymi się do leczenia uzdrowiskowego.

Szczegółowe przeciwwskazania:

1) E05 - nadczynność tarczycy w okresie całkowitego niewyrównania;

2) E06 - ostry stan zapalny tarczycy;

3) E04 - wole z bezwzględnymi wskazaniami do operacji;

4) C73 - wczesne stany po operacji tarczycy z powodu nowotworu, przed upływem 1 roku od zabiegu;

5) E22 - akromegalia w okresie:

a) czynnego procesu chorobowego,

b) z guzem siodełka tureckiego znacznych rozmiarów oraz z objawami ocznymi, które wymagają stałej kontroli neurochirurgicznej;

6) E23, I95 - niedoczynność przysadki - niewyrównana z niskim ciśnieniem tętniczym;

7) E24 - zespół Cushinga:

a) z czynną chorobą,

b) po operacji z utrzymującym się nadal czynnym procesem,

c) z niewydolnością krążenia, skazą krwotoczną, wysokim ciśnieniem;

8) E27 - niedoczynność kory nadnercza w okresie niewyrównanym;

9) E20 - niedoczynność przytarczyc:

a) ciężkie postacie tężyczki,

b) postacie tężyczki wymagające częstego podawania dożylnego preparatów wapnia.

12.

 Osteoporoza

Szczegółowe wskazania:

1) szpital uzdrowiskowy:

a) M80, 81 - osteoporoza uogólniona o średnim stopniu zaawansowania, pomenopauzalna i starcza rozpoznana według kryteriów WHO (T-score poniżej 2,5 odchylenia standardowego) z przebytymi złamaniami lub bez złamań z więcej niż 2 czynnikami ryzyka,

b) M80 - stany po złamaniach z powodu osteoporozy, kompresyjne złamanie kręgosłupa, kości nadgarstka typu Collesa oraz żeber,

c) M82, 85 - osteoporoza i osteopenia z chorobami towarzyszącymi (reumatoidalne zapalenie stawów, ZZSK, cukrzyca po sterydoterapii);

2) sanatorium uzdrowiskowe:

a) M85 - osteopenia rozpoznana według kryteriów WHO (T-score - do 2,5 odchylenia standardowego) z czynnikami ryzyka,

b) M82, 85 - osteoporoza i osteopenia z chorobami towarzyszącymi (reumatoidalne zapalenie stawów, ZZSK, cukrzyca po sterydoterapii);

3) leczenie ambulatoryjne:

a) M85 - osteopenia rozpoznana według kryteriów WHO (T-score - do 2,5 odchylenia standardowego) z czynnikami ryzyka,

b) M82, 85 - osteoporoza i osteopenia z chorobami towarzyszącymi (reumatoidalne zapalenie stawów, ZZSK, cukrzyca po sterydoterapii).

Szczegółowe przeciwwskazania:

1) M82 - osteoporozy wtórne w przebiegu przewlekłej niewydolności nerek, szpiczaka mnogiego, nadczynności tarczycy, nadczynności przytarczycy, nadczynności kory nadnercza;

2) M80 - osteoporoza ze świeżym złamaniem;

3) M80, Z74 - osteoporoza późna z ograniczeniem zdolności podstawowej samoobsługi lub powikłana niewydolnością układu krążenia i oddechowego.

13.

  Choroby skóry (dermatologia)

Szczegółowe wskazania:

1) szpital uzdrowiskowy:

a) choroby alergiczne skóry:

- L20 - atopowe zapalenie skóry,

- L50 - pokrzywka atopowa,

- L20 - neurodermitis,

- L50 - pokrzywka neurogenna przewlekła,

- L28 - przewlekły liszaj, świerzbiączka guzowata (prurigo nodularis Hyde),

- L24 - wyprysk przewlekły i kontaktowy,

b) choroby naczyniowe:

- D78, I78 - plamica i zapalenie naczyń włosowatych,

- J77 - choroba Raynauda,

c) L40 - łuszczyca zwykła i jej odmiany,

d) M34, L94 - kologenezy: twardzina uogólniona, twardzina ogniskowa,

e) L97 - choroba żylakowa kończyn dolnych: żylaki podudzi z wypryskiem przewlekłym, przewlekłe owrzodzenie żylakowe podudzi,

f) L43 - liszaj płaski - wszystkie odmiany,

g) L45 - liszaj zanikowy twardzinowy,

h) choroby zawodowe skóry o przebiegu przewlekłym:

- L24 - wyprysk zawodowy,

- L24 - trądzik zawodowy,

- L58 - zmiany skórne wywołane ekspozycją na promieniowanie jonizujące,

i) termiczne uszkodzenia skóry:

- T33 - odmroziny,

- T69 - sinica kończyn,

j) L29 - choroby świądowe skóry: świąd uogólniony neurogenny, świąd zlokalizowany,

k) L90 - zanikowe twardzinowe choroby skóry: zanikowe zapalenie skóry, marskość sromu i żołędzi,

l) zaburzenia rogowacenia naskórka:

- Q80 - rybia łuska,

- L85, 84 - rogowacenie dłoni i stóp,

m) schorzenia łojotokowe skóry:

- L21 - łojotokowe zapalenie skóry,

- L26 - złuszczenia łuszczycowate,

- L71 - trądzik różowaty,

- L70 - trądzik ropowiczy;

2) sanatorium uzdrowiskowe:

a) choroby alergiczne skóry w małym i średnim stopniu zaawansowania:

- L20 - atopowe zapalenie skóry,

- L50 - pokrzywka atopowa,

- L20 - neurodermitis,

- L50 - pokrzywka neurogenna przewlekła,

- L28 - świerzbiączka guzowata (prurigo nodularis Hyde),

- L24 - wyprysk przewlekły,

b) choroby naczyniowe w małym i średnim stopniu zaawansowania:

- D78, I78 - plamica i zapalenie naczyń włosowatych,

- J77 - choroba Raynauda,

c) L40 - łuszczyca zwykła i jej odmiany,

d) L41 - przyłuszczyca grudkowa,

e) M34, L94 - kologenezy: twardzina uogólniona, twardzina ogniskowa,

f) L97 - choroba żylakowa kończyn dolnych: żylaki podudzi z wypryskiem przewlekłym, przewlekłe owrzodzenie żylakowe podudzi,

g) L43 - liszaj płaski - wszystkie odmiany,

h) L45 - liszaj zanikowy twardzinowy,

i) choroby zawodowe skóry o przebiegu przewlekłym:

- L24 - wyprysk zawodowy,

- L24 - trądzik zawodowy,

- L58 - zmiany skórne wywołane ekspozycją na promieniowanie jonizujące,

j) termiczne uszkodzenia skóry:

- T33 - odmroziny,

- T69 - sinica kończyn,

k) L29 - choroby świądowe skóry: świąd uogólniony neurogenny, świąd zlokalizowany,

l) L90 - zanikowe twardzinowe choroby skóry: zanikowe zapalenie skóry, marskość sromu i żołędzi,

m) zaburzenia rogowacenia naskórka w średnim stopniu zaawansowania:

- Q80 - rybia łuska,

- L85, 84 - rogowacenie dłoni i stóp,

n) schorzenia łojotokowe skóry w średnim stopniu zaawansowania:

- L21 - łojotokowe zapalenie skóry,

- L26 - złuszczenia łuszczycowate,

- L71 - trądzik różowaty,

- L70 - trądzik ropowiczy,

o) choroby włosów: L63 - łysienie plackowate,

p) L80 - bielactwo;

3) leczenie ambulatoryjne:

a) L40 - łuszczyca zwykła ze zmianami lokalnymi i jej odmiany,

b) zaburzenia rogowacenia naskórka o małym stopniu zaawansowania:

- Q80 - rybia łuska,

- L85, 84 - rogowacenie dłoni i stóp,

c) schorzenia łojotokowe skóry o małym stopniu zaawansowania:

- L21 - łojotokowe zapalenie skóry,

- L26 - złuszczenia łuszczycowate,

- L71 - trądzik różowaty,

- L70 - trądzik ropowiczy,

d) L80 - bielactwo.

Szczegółowe przeciwwskazania:

1) M34, L93 - kolagenozy - twardzina uogólniona i liszaj rumieniowaty z daleko posuniętymi zmianami narządowymi;

2) L57, 56 - fotodermatozy;

3) L40 - łuszczyca uogólniona w okresie zaostrzenia wymagająca leczenia szpitalnego;

4) L23 - ostre alergiczne choroby skóry;

5) L97 - rozległe owrzodzenia żylakowe podudzi z cechami zapalnymi;

6) L99 - ropne zapalenie skóry oraz choroby grzybicze, pasożytnicze i wirusowe;

7) L30 - erytrodermia;

8) L98 - dermatozy zawodowe w okresie ostrym.

14.

 Choroby kobiece (ginekologia)

Szczegółowe wskazania:

1) szpital uzdrowiskowy:

a) N99 - stany po operacjach oszczędzających w obrębie narządu rodnego wczesne i późne z wyłączeniem stanów po operacjach z powodu nowotworu złośliwego,

b) N70-N73 - przewlekłe i podostre stany zapalne narządu rodnego, w tym przewlekłe zapalenie ulegające zaostrzeniom,

c) N99 - stany po operacjach w obrębie narządu rodnego (wczesne),

d) N83 - wczesne stany po operacjach jajnika w zespołach androgennych;

2) sanatorium uzdrowiskowe:

a) N70-N73 - przewlekłe stany zapalne narządu rodnego, w tym przewlekłe zapalenie ulegające zaostrzeniom,

b) N70-N76 - następstwa pozapalne narządu rodnego w obrębie przydatków, przymacicz, pochwy i sromu, okres wczesny,

c) N95 - zaburzenia menopauzalne ze współistniejącymi chorobami: osteoporozą, chorobą zwyrodnieniową, nadciśnieniem,

d) N91, N97 - opóźnione dojrzewanie płciowe: opóźnione pokwitanie wskutek przyczyn ogólnoustrojowych, niedorozwój pierwotny jajników, niedoczynność jajników wtórna,

e) N97, N91-N94 - niepłodność u kobiet i zaburzenia cyklu miesiączkowego:

- zaburzenia miesiączkowania w wyniku zmian pozapalnych jajników, zwyrodnienia jajników, cyklu bezowulacyjnego,

- brak miesiączki wtórny pochodzenia jajnikowego,

f) N99 - stany po operacjach w obrębie narządu rodnego (późne);

3) leczenie ambulatoryjne:

a) N70-N73 - przewlekłe stany zapalne narządu rodnego,

b) N70-N76 - następstwa pozapalne narządu rodnego w obrębie przydatków, przymacicz, pochwy i sromu, okres wczesny,

c) N95 - zaburzenia menopauzalne ze współistniejącymi chorobami: osteoporozą, chorobą zwyrodnieniową, nadciśnieniem,

d) N91, N97 - opóźnione dojrzewanie płciowe: opóźnione pokwitanie wskutek przyczyn ogólnoustrojowych, niedorozwój pierwotny jajników, niedoczynność jajników wtórna,

e) N97, N91-N94 - niepłodność u kobiet i zaburzenia cyklu miesiączkowego:

- zaburzenia miesiączkowania w wyniku zmian pozapalnych jajników, zwyrodnienia jajników, cyklu bezowulacyjnego,

- brak miesiączki wtórny pochodzenia jajnikowego,

f) N99 - stany po operacjach w obrębie narządu rodnego (późne).

Szczegółowe przeciwwskazania:

1) N70-N76 - ostre stany zapalne w obrębie narządów rodnych, ostre zakażenia na tle gruźlicy, rzeżączka, rzęsistkowica, grzybice;

2) C51-C58 - nowotwory złośliwe narządu rodnego w okresie aktywnego procesu oraz przed upływem 1 roku od zakończonej terapii;

3) D25, D26 - mięśniaki macicy dużego stopnia, kwalifikujące się do zabiegu operacyjnego;

4) N93 - niewyjaśnione krwawienia z dróg rodnych;

5) N82 - przetoki pochwowo-pęcherzowe lub pochwowo-odbytnicze;

6) ciąża i okres karmienia.

15.

 Choroby nerek i dróg moczowych (nefrologia i urologia)

Szczegółowe wskazania:

1) szpital uzdrowiskowy:

a) Q61-Q63 - stany po operacjach wad wrodzonych nerek oraz po usunięciu nerki nie dłużej niż 1-2 miesiące po zabiegu,

b) Z94 - stany po przeszczepie nerek,

c) N30-N34, N39 - stany po ostrych infekcjach dróg moczowych bezpośrednio po wypisaniu ze szpitala,

d) N11 - przewlekłe zapalenie kłębków nerwowych w okresie początkowym, mało zaawansowanym, 3 miesiące po ustąpieniu ostrych objawów,

e) Q61 - zwyrodnienie torbielowate nerek,

f) T52-60 - stany po zatruciach z objawami uszkodzenia nerek,

g) N04, 05 - nerczyca w początkowym okresie bez obrzęków, nadciśnienia z niedużym białkomoczem,

h) stany po operacjach na drogach moczowych;

2) sanatorium uzdrowiskowe:

a) N03 - przewlekłe nieswoiste zapalenie nerek i dróg moczowych,

b) N20-N22 - kamica nerkowa i moczowodowa nawrotowa:

- N21 - kamica kielichowo-miedniczkowa lub moczowodowa,

- N21, N22 - z prawdopodobieństwem wydalenia złogów drogami naturalnymi,

- N20-N22 - kamienie odlewowe miedniczki, których usunięcia się nie zaleca,

c) N20-N21 - stany po samoistnym wydaleniu kamienia,

d) Z98, N20 - stany po operacyjnym usunięciu złogów w drogach moczowych oraz po zabiegach rozkruszania kamieni,

e) E79 - skaza moczanowa szczawianowa, fosforanowa i cytrynowa,

f) T52-T60 - stany po zatruciach z objawami uszkodzenia nerek,

g) N32 - wysiłkowe nietrzymanie moczu,

h) N41 - przewlekły nieswoisty stan zapalny gruczołu krokowego o charakterze nawrotnym,

i) D29 - gruczolak stercza, początkowe stadium (bez zalegania moczu w pęcherzu),

j) N48 - stwardnienie ciał jamistych prącia,

k) N33, F52, N33 - nerwice płciowe, zaburzenia neurogenne pęcherza moczowego;

3) leczenie ambulatoryjne:

a) N03 - przewlekłe nieswoiste zapalenie nerek i dróg moczowych (okres mało zaawansowany),

b) N20-N22 - kamica nerkowa:

- N21 - kamica kielichowo-miedniczkowa lub moczowodowa,

- N21, N22 - z prawdopodobieństwem wydalenia złogów drogami naturalnymi,

- N20-N22 - kamienie odlewowe miedniczki, których usunięcia się nie zaleca,

c) N20-N21 - stany po samoistnym wydaleniu kamienia,

d) Z98, N20 - stany po operacyjnym usunięciu złogów w drogach moczowych,

e) E79 - skaza moczanowa szczawianowa, fosforanowa i cytrynowa,

f) N32 - wysiłkowe nietrzymanie moczu,

g) D29 - gruczolak stercza, początkowe stadium (bez zalegania moczu w pęcherzu),

h) N33, F52 - nerwice płciowe, zaburzenia neurogenne pęcherza moczowego.

Szczegółowe przeciwwskazania:

1) C64, 65 - nowotwór złośliwy nerki w okresie aktywnej choroby oraz po zabiegach operacyjnych przed upływem 5-letniego okresu obserwacji;

2) N00, N01, N30, N34 - ostre stany zapalne nerek i dróg moczowych;

3) I12 - choroby nerek z utrwalonym wysokim nadciśnieniem;

4) N18 - choroby nerek w okresie pełnej niewydolności (z objawami mocznicy);

5) N20-N22 - kamica nerkowa zagrażająca powstaniu wodonercza, roponercza, wymagająca leczenia operacyjnego;

6) N00-N03 - ostre zapalenie kłębków nerwowych lub przewlekłe w okresie zaostrzenia;

7) K60 - przetoki pochwowo-pęcherzowe lub pochwowo-odbytnicze;

8) N04, N17-N19 - nerczyca z niewydolnością nerek.

16.

 Choroby krwi i układu krwiotwórczego (hematologia)

Szczegółowe wskazania:

1) szpital uzdrowiskowy:

a) D50 - niedokrwistość z niedoboru żelaza w przebiegu chorób przewodu pokarmowego:

- D62 - po krwawieniach (po ich zlikwidowaniu),

- D63 - w wyniku zatruć zawodowych,

- D64 - jako następstwo infekcji,

b) D94 - stany po przeszczepie szpiku kostnego;

2) sanatorium uzdrowiskowe:

a) D50 - niedokrwistość z niedoboru żelaza w przebiegu chorób przewodu pokarmowego:

- D62 - po krwawieniach (po ich zlikwidowaniu),

- D63 - w wyniku zatruć zawodowych,

- D64 - jako następstwo infekcji,

b) D51, D52 - niedokrwistości megaloblastyczne w okresie remisji;

3) leczenie ambulatoryjne:

a) D50 - niedokrwistość z niedoboru żelaza:

- w przebiegu chorób przewodu pokarmowego:

- D63 - w wyniku zatruć zawodowych,

- D64 - jako następstwo infekcji,

b) D51, 52 - niedokrwistości megaloblastyczne w okresie remisji.

Szczegółowe przeciwwskazania:

1) C81-C90, D45 - choroby rozrostowe krwi;

2) C91- C96 - ostre białaczki;

3) D65-D69 - skazy krwotoczne.

17.

 Choroby okulistyczne

Szczegółowe wskazania:

1) szpital uzdrowiskowy:

a) H31 - przewlekłe i podostre zapalenie błony naczyniowej (4-6 tygodni po ustąpieniu ostrego stanu),

b) H40, H25, H26 - stany po operacjach przeciwjaskrowych i operacjach zaćmy (4-6 tygodni po zabiegu),

c) H59 - stan podrażnienia gałki ocznej po zabiegach operacyjnych (4-6 tygodni po zabiegu),

d) H57 - degeneracje tylnego odcinka gałki ocznej wymagające rozszerzenia naczyń siatkówki i naczyniówki,

e) H47 - zanik nerwów wzrokowych - wczesne stadium;

2) sanatorium uzdrowiskowe:

a) H10 - przewlekłe zapalenie spojówek i brzegów powiek,

b) H15 - nawracające się zapalenie nadtwardówki i twardówki,

c) H16 - zapalenie rogówki,

d) H10-H13, H04 - zespół suchego oka,

e) H40, H25-H26 - stany po operacjach przeciwjaskrowych i operacjach zaćmy (6 tygodni po zabiegu),

f) H59 - stan podrażnienia gałki ocznej po zabiegach operacyjnych (6 tygodni po zabiegu),

g) H57 - degeneracje tylnego odcinka gałki ocznej wymagające rozszerzenia naczyń siatkówki i naczyniówki,

h) H47 - zanik nerwów wzrokowych - wczesne stadium;

3) leczenie ambulatoryjne:

a) H10 - przewlekłe zapalenie spojówek i brzegów powiek,

b) H15 - nawracające się zapalenie nadtwardówki i twardówki,

c) H16 - zapalenie rogówki,

d) H10 - H13, H04 - zespół suchego oka,

e) H47 - zanik nerwów wzrokowych - wczesne stadium,

f) H40 - jaskra z uregulowanym ciśnieniem śródgałkowym.

Szczegółowe przeciwwskazania:

1) H01, H10, H16, H20, H30 - ostre zapalenie narządu wzroku;

2) H40 - jaskra ostra i podostra;

3) pierwotne ogniska zakażenia oka.

18.

 Choroby zawodowe

Szczegółowe wskazania:

1) szpital uzdrowiskowy:

a) T56, T57, T52, T53 - przewlekłe zatrucia ołowiem, rtęcią, pięciotlenkiem ołowiu, benzolem,

b) N29, G32, K71 - stany po ostrych zatruciach środkami nefrotoksycznymi, neurotoksycznymi, hepatotoksycznymi,

c) W43 - choroba wibracyjna w okresie średniozaawansowanym;

2) sanatorium uzdrowiskowe:

a) T56, T57, T52, T53 - przewlekłe zatrucia ołowiem, rtęcią, pięciotlenkiem ołowiu, benzolem,

b) T66 - zmiany w układzie krwiotwórczym, spowodowane zatruciami promieniowaniem jonizującym małego stopnia,

c) W43 - choroba wibracyjna w okresie średniozaawansowanym;

3) leczenie ambulatoryjne:

a) T66 - zmiany w układzie krwiotwórczym, spowodowane zatruciami promieniowaniem jonizującym małego stopnia,

b) W43 - choroba wibracyjna w okresie początkowym.

Szczegółowe przeciwwskazania:

1) T51-60 - ostre zatrucia przemysłowe;

2) T65 - przewlekłe zatrucia przemysłowe z niedokrwistością dużego stopnia;

3) J60-65 - pylica płuc.

ZAŁĄCZNIK Nr  3

 PRZECIWWSKAZANIA DO LECZENIA UZDROWISKOWEGO DZIECI

Przy kierowaniu i kwalifikowaniu dzieci do leczenia uzdrowiskowego obowiązują przeciwwskazania takie, jak przy kierowaniu osób dorosłych, oraz dodatkowo:

1) upośledzenia umysłowe znaczne lub głębokie;

2) zespół Downa powodujący znaczny i głęboki niedorozwój;

3) padaczka - z uwzględnieniem stanu klinicznego i częstotliwości napadów;

4) wady serca siniczne i warunkowo siniczne;

5) schorzenia wymagające specjalnej, indywidualnej opieki (niewidomi, głuchoniemi) - tylko w przypadku braku opiekuna;

6) wady wrodzone ograniczające w znacznym stopniu czynności organizmu lub poszczególnych narządów;

7) ropne zmiany na skórze.

Zmiany w prawie

Stosunek prezydenta Dudy do wolnej Wigilii "uległ zawieszeniu"

Prezydent Andrzej Duda powiedział w czwartek, że ubolewa, że w sprawie ustawy o Wigilii wolnej od pracy nie przeprowadzono wcześniej konsultacji z prawdziwego zdarzenia. Jak dodał, jego stosunek do ustawy "uległ niejakiemu zawieszeniu". Wyraził ubolewanie nad tym, że pomimo wprowadzenia wolnej Wigilii, trzy niedziele poprzedzające święto mają być dniami pracującymi. Ustawa czeka na podpis prezydenta.

kk/pap 12.12.2024
ZUS: Renta wdowia - wnioski od stycznia 2025 r.

Od Nowego Roku będzie można składać wnioski o tzw. rentę wdowią, która dotyczy ustalenia zbiegu świadczeń z rentą rodzinną. Renta wdowia jest przeznaczona dla wdów i wdowców, którzy mają prawo do co najmniej dwóch świadczeń emerytalno-rentowych, z których jedno stanowi renta rodzinna po zmarłym małżonku. Aby móc ją pobierać, należy jednak spełnić określone warunki.

Grażyna J. Leśniak 20.11.2024
Zmiany w składce zdrowotnej od 1 stycznia 2026 r. Rząd przedstawił założenia

Przedsiębiorcy rozliczający się według zasad ogólnych i skali podatkowej oraz liniowcy będą od 1 stycznia 2026 r. płacić składkę zdrowotną w wysokości 9 proc. od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia, jeśli będą osiągali w danym miesiącu dochód do wysokości 1,5-krotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez prezesa GUS. Będzie też dodatkowa składka w wysokości 4,9 proc. od nadwyżki ponad 1,5-krotność przeciętnego wynagrodzenia, a liniowcy stracą możliwość rozliczenia zapłaconych składek w podatku dochodowym.

Grażyna J. Leśniak 18.11.2024
Prezydent podpisał nowelę ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności

Usprawnienie i zwiększenie efektywności systemu wdrażania Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez Społeczność (RLKS) przewiduje ustawa z dnia 11 października 2024 r. o zmianie ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności. Jak poinformowała w czwartek Kancelaria Prezydenta, Andrzej Duda podpisał ją w środę, 13 listopada. Ustawa wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 14.11.2024
Do poprawki nie tylko emerytury czerwcowe, ale i wcześniejsze

Problem osób, które w latach 2009-2019 przeszły na emeryturę w czerwcu, przez co - na skutek niekorzystnych zasad waloryzacji - ich świadczenia były nawet o kilkaset złotych niższe od tych, jakie otrzymywały te, które przeszły na emeryturę w kwietniu lub w maju, w końcu zostanie rozwiązany. Emerytura lub renta rodzinna ma - na ich wniosek złożony do ZUS - podlegać ponownemu ustaleniu wysokości. Zdaniem prawników to dobra regulacja, ale równie ważna i paląca jest sprawa wcześniejszych emerytur. Obie powinny zostać załatwione.

Grażyna J. Leśniak 06.11.2024
Bez konsultacji społecznych nie będzie nowego prawa

Już od jutra rządowi trudniej będzie, przy tworzeniu nowego prawa, omijać proces konsultacji publicznych, wykorzystując w tym celu projekty poselskie. W czwartek, 31 października, wchodzą w życie zmienione przepisy regulaminu Sejmu, które nakazują marszałkowi Sejmu kierowanie projektów poselskich do konsultacji publicznych i wymagają sporządzenia do nich oceny skutków regulacji. Każdy obywatel będzie mógł odtąd zgłosić własne uwagi do projektów poselskich, korzystając z Systemu Informacyjnego Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 30.10.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.2007.44.285

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Zasady kierowania i kwalifikowania pacjentów do zakładów lecznictwa uzdrowiskowego.
Data aktu: 13/02/2007
Data ogłoszenia: 13/03/2007
Data wejścia w życie: 28/03/2007