Opłaty za czynności adwokackie w postępowaniu przed organami wymiaru sprawiedliwości.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI
z dnia 10 października 1985 r.
w sprawie opłat za czynności adwokackie w postępowaniu przed organami wymiaru sprawiedliwości.

Na podstawie art. 16 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze (Dz. U. Nr 16, poz. 124 i Nr 25, poz. 187 oraz z 1983 r. Nr 5, poz. 33) zarządza się, co następuje:

Rozdział  1

Przepisy ogólne.

§  1.
1.
Opłata za czynności adwokackie w zespole adwokackim, zwana dalej "opłatą", obejmuje ustalone wynagrodzenie adwokata oraz ryczałt w wysokości 80% tego wynagrodzenia.
2.
Wynagrodzenie adwokata ustala się na podstawie stawek określonych w rozdziałach 2, 3 i 4.
3.
Wysokość wynagrodzenia adwokata - członka zespołu adwokackiego, zwanego dalej "zespołem", określa umowa między zespołem reprezentowanym przez kierownika zespołu a klientem.
4.
Przy określaniu wysokości wynagrodzenia adwokata bierze się pod uwagę charakter i stopień zawiłości sprawy, wymagany nakład pracy, a także poziom kwalifikacji zawodowych adwokata.
5.
Wynagrodzenie adwokata ustalone według stawek określonych w rozporządzeniu może być obniżone (§ 4) lub podwyższone (§ 5), z tym że z kilku podstaw obniżki lub podwyżki wynagrodzenia uwzględnia się tylko jedną. W razie zbiegu podstaw do obniżki i podwyżki, wynagrodzenie ustalone w trybie ust. 4 nie ulega zmianie.
§  2.
1.
Opłaty należą się zespołowi za ogół czynności związanych z prowadzeniem sprawy w danej instancji bez względu na wynik sprawy.
2.
W razie nie usprawiedliwionego odwołania pełnomocnictwa lub w razie zrzeczenia się pełnomocnictwa przez adwokata z winy klienta, zespołowi należą się opłaty za prowadzenie sprawy w instancji, w której odwołanie nastąpiło, oraz za prowadzenie sprawy w instancjach poprzednich, jeżeli adwokat brał w nich udział.
3.
W wypadku przewidzianym w ust. 2 zespołowi należy się 50% opłaty oraz zwrot wydatków, jeżeli adwokat nie występował jeszcze w danej sprawie przed sądem albo innym organem państwowym.
4.
W innym wypadku zespołowi należą się opłaty za faktycznie wykonywane czynności.
§  3.
1.
Wysokość wynagrodzenia adwokata, nie przewidzianego w rozporządzeniu, ustala kierownik zespołu, przyjmując za podstawę wynagrodzenie w sprawach o najbardziej zbliżonym charakterze.
2.
Kierownik zespołu adwokackiego może w szczególnie uzasadnionych wypadkach zwolnić klienta w całości lub w części z obowiązku uiszczenia opłaty.
3.
Decyzja kierownika zespołu w sprawie zastosowania obniżki lub podwyżki wynagrodzenia adwokata lub zwolnienia w myśl ust. 2 powinna być podjęta na piśmie.
§  4.
Wynagrodzenie adwokata podlega obniżeniu o 50%:
1)
jeżeli wyłącznym źródłem utrzymania klienta jest emerytura, renta lub inne zaopatrzenie albo wynagrodzenie za pracę, a dochód na członka rodziny pozostającej na jego utrzymaniu nie przekracza kwoty najniższego wynagrodzenia pracowników w uspołecznionych zakładach pracy,
2)
jeżeli przedmiotem zlecenia jest roszczenie o rentę, emeryturę, dożywocie lub alimenty, a klient nie ma stałego źródła utrzymania.
§  5.
1.
Wynagrodzenie adwokata może być podwyższone, nie więcej jednak niż o 50%, w sprawach o szczególnie skomplikowanym charakterze bądź wymagających wydatnie zwiększonego nakładu pracy lub szczególnego poziomu kwalifikacji adwokata występującego w sprawie.
2.
W razie gdy przedsiębiorstwo handlu zagranicznego lub inna jednostka gospodarki uspołecznionej zleca zespołowi adwokackiemu sprawę rozstrzyganą przed zagranicznym sądem, wynagrodzenie może być wyższe od stawek przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu.
3.
W razie gdy zespołowi adwokackiemu zleca sprawę do prowadzenia osoba zagraniczna, opłata za czynności adwokackie pobierana jest w wysokości odpowiedniej do stosowanej w kraju, w którym ta osoba zamieszkuje.
§  6.
Jeżeli wskutek orzeczenia instancji wyższej doszło do ponownego rozpoznania sprawy w pierwszej instancji, zespołowi należy się 75% opłaty za ponowne prowadzenie sprawy w tej instancji.
§  7.
Klient może wpłacić do kasy zespołu adwokackiego do rozliczenia określone kwoty na pokrycie następujących wydatków:
1)
kosztów sądowych,
2)
opłat skarbowych,
3)
kosztów delegacji rozliczanych na zasadach określonych dla pracowników państwowych (Monitor Polski z 1981 r. Nr 14, poz. 106, z 1982 r. Nr 4, poz. 19 i z 1984 r. Nr 2, poz. 12),
4)
kosztów przepisywania i kopiowania akt - z tytułu odpłatnego zlecenia tych czynności,
5)
innych celowych udokumentowanych wydatków.
§  8.
1.
W razie wyjazdu adwokata do innej miejscowości w kilku sprawach, koszt przejazdu, noclegu i dietę dzieli się stosunkowo.
2.
W razie dokonywania czynności przez adwokata, który mieszka stale poza siedzibą zespołu, nie należą się koszty przejazdu i noclegu oraz dieta, jeżeli czynności dokonane zostały w miejscu zamieszkania tego adwokata lub w siedzibie zespołu adwokackiego.
§  9.
Klienci zespołów uiszczają opłatę i dokonują wpłaty kwot przyjętych do rozliczenia do kasy zespołu bądź bezpośrednio, bądź za pomocą obowiązujących w obrocie sposobów uiszczania należności. Prowadzącemu sprawę adwokatowi nie wolno - pod odpowiedzialnością dyscyplinarną - pośredniczyć w dokonywaniu wpłat do zespołu i przyjmować wpłaty, chyba że uchwałą zespołu zostało mu powierzone inkaso należności na rzecz zespołu.
§  10.
Przepisy rozporządzenia stosuje się odpowiednio do adwokata wykonującego zawód indywidualnie lub wspólnie z innym adwokatem.
§  11.
Wydatki objęte ryczałtem, o którym mowa w § 1 ust. 1, określa regulamin wydany przez Naczelną Radę Adwokacką na podstawie art. 58 pkt 12 lit. e) Prawa o adwokaturze.

Rozdział  2

Wynagrodzenie adwokata w sprawach cywilnych, ze stosunku pracy i ubezpieczeń społecznych.

§  12.
1.
Wynagrodzenie adwokata ustala się od wartości przedmiotu sprawy, a w postępowaniu egzekucyjnym - od wartości egzekwowanego roszczenia, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. W razie zmiany w toku postępowania wartości stanowiącej podstawę obliczenia wynagrodzenia, bierze się pod uwagę wartość zmienioną, poczynając od instancji następnej.
2.
Wynagrodzenie adwokata wynosi przy wartości przedmiotu sprawy:
1)
do 2.000 zł - od 300 do 1.000 zł
2)
od 2.001 do 4.000 zł - od 500 do 1.400 zł
3)
od 4.001 do 7.000 zł - od 600 do 1.600 zł
4)
od 7.001 do 10.000 zł - od 700 do 1.700 zł
5)
od 10.001 do 15.000 zł - od 800 do 2.100 zł
6)
od 15.001 do 20.000 zł - od 1.000 do 2.300 zł
7)
od 20.001 do 40.000 zł - od 1.400 do 3.500 zł
8)
od 40.001 do 70.000 zł - od 1.800 do 4.200 zł
9)
od 70.001 do 100.000 zł - od 2.200 do 4.500 zł
10)
od 100.001 do 200.000 zł - od 2.600 do 5.900 zł
11)
od 200.001 do 300.000 zł - od 3.000 do 7.300 zł
12)
od 300.001 do 1.000.000 zł - od 3.600 do 10.000 zł
13)
ponad 1.000.000 zł - od 5.000 do 20.000 zł.
§  13.
1.
Wynagrodzenie adwokata wynosi w sprawach:
1)
o rozwód i o unieważnienie małżeństwa - od 800 do 3.800 zł,
2)
o stwierdzenie istnienia lub nieistnienia małżeństwa - od 500 do 1.200 zł,
3)
o przysposobienie - od 300 do 500 zł,
4)
o pozbawienie, ograniczenie, zawieszenie lub przywrócenie władzy rodzicielskiej oraz o odebranie dziecka - od 300 do 500 zł,
5)
o ustalenie ojcostwa, zaprzeczenie ojcostwa, unieważnienie uznania dziecka i rozwiązanie przysposobienia - od 300 do 800 zł,
6)
o ubezwłasnowolnienie - od 400 do 1.200 zł,
7)
o uznanie za zmarłego lub stwierdzenie zgonu - od 300 do 700 zł,
8)
o rozstrzygnięcie co do aktów stanu cywilnego - od 200 do 500 zł,
9)
o rozstrzygnięcie w istotnych sprawach rodziny lub co do zarządu majątkiem wspólnym - od 400 do 700 zł,
10)
o zniesienia wspólności majątkowej między małżonkami - od 400 do 1.700 zł,
11)
o podział majątku wspólnego między małżonkami - stawkę obliczoną na podstawie § 12 od wartości udziału małżonka zastępowanego przez adwokata, a w wypadku zgodnego wniosku małżonków - 50% tej stawki,
12)
o alimenty, o nakazanie wypłacania wynagrodzenia za pracę do rąk drugiego małżonka - w zakresie zastępstwa strony dochodzącej tych roszczeń - od 300 do 800 zł.
2.
Stawki określone w ust. 1 pkt 1 obejmują również wynagrodzenie od roszczeń majątkowych, dochodzonych łącznie w sprawie, z wyjątkiem roszczeń przewidzianych w art. 58 § 2 i 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, od których pobiera się wynagrodzenie dodatkowe na zasadach ogólnych.
3.
Stawki określona w ust. 1 pkt 5 obejmują w sprawach o ustalenie ojcostwa również roszczenia majątkowe strony powodowej.
§  14.
Za prowadzenie sprawy z zakresu własności i innych praw rzeczowych oraz z zakresu prawa o księgach wieczystych wynagrodzenie adwokata wynosi w sprawach:
1)
o stwierdzenie zasiedzenia własności lub użytkowania nieruchomości - 50% stawki obliczonej na podstawie § 12 od wartości prawa,
2)
o rozgraniczenie - od 600 do 1.700 zł,
3)
dotyczących służebności - od 300 do 1.000 zł,
4)
o naruszenie posiadania - od 600 do 1.900 zł,
5)
o wpis w księdze wieczystej lub o założenie zbioru dokumentów albo o umorzenie hipoteki - od 200 do 500 zł,
6)
o zniesienie współwłasności - stawkę obliczoną na podstawie § 12 od wartości udziału współwłaściciela zastąpionego przez adwokata, a w wypadku zgodnego wniosku uczestników - 50% tej stawki,
7)
związanych z korzystaniem lub zarządem rzeczą wspólną - od 400 do 1.000 zł,
8)
o usunięcie niezgodności między wpisem w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym - 50% stawki obliczonej na podstawie § 12 od wartości prawa dotkniętego niezgodnością.
§  15.
Za prowadzenie spraw z zakresu prawa spadkowego wynagrodzenie adwokata wynosi w sprawach:
1)
o zabezpieczenie spadku, dokonanie spisu inwentarza, przyjęcie i odrzucenie spadku, ogłoszenie testamentu i nakazanie jego złożenia, zarządu spadku nie objętego i wyjawienie przedmiotów spadkowych - od 200 do 500 zł,
2)
o stwierdzenie nabycia spadku - od 450 do 1.200 zł, a jeżeli przedmiotem postępowania jest również ważność testamentu - od 600 do 2.100 zł,
3)
o dział spadku - stawkę obliczoną na podstawie § 12 od wartości udziału spadkowego uczestnika zastępowanego przez adwokata, a w wypadku działu na zgodny wniosek uczestników postępowania - 50% tej stawki.
§  16.
Wynagrodzenie adwokata wynosi w sprawach:
1)
o opróżnienie lokalu mieszkalnego - od 400 do 1.000 zł,
2)
o opróżnienie lokalu użytkowego - od 500 do 1.400 zł,
3)
o wydanie nieruchomości - od 800 do 2.400 zł.
§  17.
Za prowadzenie innych spraw wynagrodzenie wynosi w sprawach:
1)
o uchylenia uchwały organu spółdzielni - od 600 do 1.600 zł,
2)
o ochronę dóbr osobistych - od 800 do 2.100 zł,
3)
o ochronę praw autorskich - od 1.500 do 4.400 zł,
4)
dotyczących wynalazczości - stawkę obliczoną na podstawie § 12, jednak nie mniej niż 1.200 zł,
5)
z zakresu postępowania nieprocesowego, nie wymienionych odrębnie - od 300 do 1.400 zł,
6)
o uchylenie wyroku sądu polubownego - od 300 do 1.000 zł,
7)
z zakresu postępowania upadłościowego i układowego - od 400 do 1.200 zł,
8)
o uznanie orzeczeń sądów zagranicznych - od 800 do 2.600 zł,
9)
egzekucyjnych - 50% stawki obliczonej na podstawie § 12 przy egzekucji z nieruchomości, a 25% tej stawki przy egzekucji innego rodzaju,
10)
ze skarg na czynności komornika - od 200 do 500 zł.

Stawki określone w pkt 1, 2, 3 i 4 nie obejmują wynagrodzenia od roszczeń majątkowych dochodzonych łącznie w sprawie.

§  18.
Za prowadzenie sprawy w danej instancji należy się 75% opłaty, jeżeli sprawa toczyła się w postępowaniu nakazowym lub upominawczym, a nie doszło do rozprawy.
§  19.
1.
W sprawach z zakresu prawa pracy wynagrodzenie adwokata wynosi:
1)
o nawiązanie umowy o pracę, o uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne, o przywrócenie do pracy lub o ustalenie sposobu ustania stosunku pracy - od 300 do 400 zł,
2)
o wynagrodzenie za pracę lub odszkodowanie inne niż wymienione w pkt 4 - 75% stawki obliczonej na podstawie § 12 od wartości wynagrodzenia lub odszkodowania będącego przedmiotem sporu,
3)
o inne roszczenia niemajątkowe - od 300 do 700 zł,
4)
o ustalenie wypadku przy pracy, jeżeli nie jest połączone z dochodzeniem odszkodowania lub renty - od 300 do 800 zł,
5)
o świadczenia odszkodowawcze należne z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej - 50% stawki obliczonej na podstawie § 12 od wartości odszkodowania będącego przedmiotem sporu.
2.
W sprawach o świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego i zaopatrzenia emerytalnego wynagrodzenie adwokata wynosi:
1)
w sprawach o emeryturę lub rentę - od 300 do 700 zł,
2)
w sprawach o dodatki do emerytury i renty oraz o zasiłki z ubezpieczenia społecznego i rodzinnego - od 200 do 400 zł.
§  20.
1.
Za prowadzenie sprawy w postępowaniu rewizyjnym należy się 50% wynagrodzenia, a jeżeli w pierwszej instancji nie prowadził sprawy ten sam adwokat - 75%, w obu wypadkach nie mniej niż 300 zł; za prowadzenie sprawy przed Sądem Najwyższym należy się odpowiednio 75% i 100% wynagrodzenia, nie mniej jednak niż 500 zł.
2.
Za prowadzenie sprawy w postępowaniu zażaleniowym należy się 25% wynagrodzenia, a jeżeli w pierwszej instancji nie prowadził sprawy ten sam adwokat - 50%, nie mniej niż 300 zł; za prowadzenie sprawy przed Sądem Najwyższym należy się odpowiednio 50% i 75% wynagrodzenia, nie mniej jednak niż 300 zł.
3.
Za prowadzenie przed Sądem Najwyższym spraw określonych w § 19 wynagrodzenie wynosi 100% stawek wymienionych w tym paragrafie.
§  21.
Za prowadzenie sprawy w imieniu kilku osób należy się wynagrodzenie od każdej z nich, gdy zastępowanie więcej niż jednej osoby powoduje szczególne zwiększenie nakładu pracy. W tym wypadku przepis § 5 ust. 1 nie ma zastosowania.

Rozdział  3

Wynagrodzenie adwokata w sprawach karnych.

§  22.
1.
Za ogół czynności w postępowaniu karnym wynagrodzenie adwokata wynosi:
1)
w sprawach objętych dochodzeniem - od 200 do 500 zł,
2)
w sprawach objętych śledztwem - od 300 do 1.000 zł.
2.
Wynagrodzenie adwokata za obronę wynosi przed sądem:
1)
rejonowym w postępowaniach szczególnych - od 300 do 900 zł,
2)
rejonowym w postępowaniu zwyczajnym - od 500 do 2.100 zł,
3)
wojewódzkim jako II instancją - od 400 do 1.200 zł,
4)
wojewódzkim jako I instancją oraz przed Sądem Najwyższym - od 1.200 do 3.800 zł,
5)
wojskowym jako I instancją - od 500 do 1.700 zł.
3.
Za czynności w sprawie o wznowienie postępowania wynagrodzenie adwokata wynosi od 500 do 1.400 zł, a w sprawie o podjęcie postępowania warunkowo umorzonego - od 300 do 1.000 zł.
4.
Za obronę w sprawach o wydanie wyroku łącznego przed sądem rejonowym i wojewódzkim wynagrodzenie adwokata wynosi od 300 do 1.200 zł.
5.
Za zastępstwa w sprawach o odszkodowanie za niesłuszne skazanie lub aresztowanie wynagrodzenie adwokata oblicza się od wartości przedmiotu sprawy według zasad przewidzianych w rozdziale 2.
6.
Przepisy ust. 1-5 mają odpowiednie zastosowanie do wynagrodzeń na rzecz zespołu za czynności adwokata w charakterze pełnomocnika powoda cywilnego, pokrzywdzonego (pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego) lub oskarżyciela prywatnego.
§  23.
Za obronę przed sądem w postępowaniu wykonawczym wynagrodzenie adwokata wynosi w sprawach:
1)
o odroczenie lub przerwę wykonywania kary - od 200 do 900 zł,
2)
o wykonanie warunkowo zawieszonej kary - od 300 do 900 zł,
3)
o warunkowe przedterminowe zwolnienie lub odwołanie takiego zwolnienia - od 300 do 1.000 zł,
4)
o orzeczenie przez sąd penitencjarny nadzoru ochronnego - od 300 do 900 zł,
5)
o umieszczenie w ośrodku przystosowania społecznego przez sąd penitencjarny - od 400 do 1.000 zł,
6)
za czynności związane z wykonywaniem kary ograniczenia wolności oraz wykonywaniem środków zabezpieczających - od 300 do 700 zł,
7)
za prowadzenie sprawy o zatarcie skazania - od 200 do 500 zł,
8)
za prowadzenie sprawy o ułaskawienie - od 300 do 1.000 zł,
9)
za pozostałe czynności w postępowaniu wykonawczym - od 200 do 900 zł.
§  24.
W sprawach, w których rozprawa trwa dłużej niż jeden dzień, dolicza się za każdy następny dzień rozprawy 20% opłaty.
§  25.
Za obronę kilku osób lub za reprezentowanie kilku osób należy się opłata od każdej z nich.

Rozdział  4

Wynagrodzenie adwokata w sprawach administracyjnych.

§  26.
Wynagrodzenie adwokata w sprawach rozpatrywanych przez Naczelny Sąd Administracyjny:
1)
dotyczących należności pieniężnych albo praw majątkowych, jeżeli ich wartość została określona przez organ administracji państwowej lub jeżeli jest oczywista - 100% stawek określonych w § 12,
2)
lokalowych, dotyczących lokali mieszkalnych - od 400 do 1.000 zł, a dotyczących lokali użytkowych - od 500 do 1.700 zł,
3)
w innych sprawach - od 300 do 1.000 zł.

Rozdział  5

Przepisy przejściowe i końcowe.

§  27.
W sprawach będących w toku przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia stosuje się aż do ich zakończenia w danej instancji dotychczasowe przepisy.
§  28.
Traci moc rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 31 grudnia 1981 r. w sprawie opłat za czynności zespołów adwokackich (Dz. U. z 1982 r. Nr 1, poz. 9).
§  29.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1986 r.

Zmiany w prawie

MSZ tworzy dodatkowe obwody głosowania za granicą

We Francji, Irlandii, Stanach Zjednoczonych oraz Wielkiej Brytanii utworzono pięć dodatkowych obwodów głosowania w czerwcowych wyborach do Parlamentu Europejskiego. Jednocześnie zniesiono obwód w Iraku - wynika to z nowego rozporządzenia ministra spraw zagranicznych. Po zmianach łączna liczba obwodów poza granicami Polski wynosi 299.

Krzysztof Koślicki 28.05.2024
Rząd nie dołoży gminom pieniędzy na obsługę wygaszanego dodatku osłonowego

Na obsługę dodatku osłonowego samorządy dostają 2 proc. łącznej kwoty dotacji wypłaconej gminie. Rząd nie zwiększy wsparcia uzasadniając, że koszt został odpowiednio skalkulowany – wyjaśnia Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Ponadto dodatek osłonowy jest wygaszany i gminy kończą realizację tego zdania.

Robert Horbaczewski 23.05.2024
Będą dodatki dla zawodowych rodzin zastępczych i dla pracowników pomocy społecznej

Od 1 lipca 2024 roku zawodowe rodziny zastępcze oraz osoby prowadzące rodzinne domy dziecka mają dostawać dodatki do miesięcznych wynagrodzeń w wysokości 1000 zł brutto. Dodatki w tej samej wysokości będą też wypłacane - od 1 lipca 2024 r. - pracownikom pomocy społecznej. W środę, 15 maja, prezydent Andrzej Duda podpisał obie ustawy.

Grażyna J. Leśniak 16.05.2024
Powstańcy nie zapłacą podatku dochodowego od nagród

Minister finansów zaniecha poboru podatku dochodowego od nagród przyznawanych w 2024 roku powstańcom warszawskim oraz ich małżonkom. Zgodnie z przygotowanym przez resort projektem rozporządzenia, zwolnienie będzie dotyczyło nagród przyznawanych przez radę miasta Warszawy od 1 stycznia do końca grudnia tego roku.

Monika Pogroszewska 06.05.2024
Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1985.51.266

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Opłaty za czynności adwokackie w postępowaniu przed organami wymiaru sprawiedliwości.
Data aktu: 10/10/1985
Data ogłoszenia: 14/11/1985
Data wejścia w życie: 01/01/1986