Konwencja o zakazie lub ograniczeniu użycia pewnych broni konwencjonalnych, które mogą być uważane za powodujące nadmierne cierpienia lub mające niekontrolowane skutki, wraz z załącznikami. Genewa.1980.10.10.

KONWENCJA

o zakazie lub ograniczeniu użycia pewnych broni konwencjonalnych, które mogą być uważane za powodujące nadmierne cierpienia lub mające niekontrolowane skutki, wraz z załącznikami, ^*

sporządzona w Genewie dnia 10 października 1980 r.

W imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

RADA PAŃSTWA

POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ

podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 10 października 1980 r. sporządzone zostały w Genewie:

Konwencja o zakazie lub ograniczeniu użycia pewnych broni konwencjonalnych, które mogą być uważane za powodujące nadmierne cierpienia lub mające niekontrolowane skutki, wraz z:

Protokołem w sprawie niewykrywalnych odłamków (Protokół I),

Protokołem w sprawie zakazów lub ograniczeń użycia min, min-pułapek i innych urządzeń (Protokół II) i Załącznikiem technicznym,

Protokołem w sprawie zakazów lub ograniczeń użycia broni zapalających (Protokół III).

Po zaznajomieniu się z powyższą konwencją, protokołami oraz załącznikiem technicznym Rada Państwa uznała je i uznaje za słuszne zarówno w całości, jak i każde z postanowień w nich zawartych, oświadcza, że są one przyjęte, ratyfikowane i potwierdzone, oraz przyrzeka, że będą niezmiennie zachowywane.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Dano w Warszawie dnia 24 lutego 1983 r.

(Tekst konwencji zawiera załącznik do niniejszego numeru).

ZAŁĄCZNIK

KONWENCJA

o zakazie lub ograniczeniu użycia pewnych broni konwencjonalnych, które mogą być uważane za powodujące nadmierne cierpienia lub mające niekontrolowane skutki, wraz z załącznikami,

sporządzona w Genewie dnia 10 października 1980 r.

Wysokie Umawiające się Strony,

przypominając, że każde państwo ma obowiązek, zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych, powstrzymania się w stosunkach międzynarodowych od groźby lub użycia siły przeciw suwerenności, integralności terytorialnej lub niezależności politycznej któregokolwiek państwa albo w jakikolwiek inny sposób niezgodny z celami Organizacji Narodów Zjednoczonych,

przypominając również ogólną zasadę ochrony ludności cywilnej przed skutkami działań wojennych,

opierając się na zasadzie prawa międzynarodowego, według której prawo stron konfliktu zbrojnego do doboru metod lub środków prowadzenia wojny nie jest nieograniczone, jak również na zasadzie zabraniającej używania w konfliktach zbrojnych broni, pocisków i materiałów oraz metod prowadzenia wojny, które powodują zbędne szkody lub nadmierne cierpienia,

przypominając także, że jest zabronione stosowanie metod lub środków prowadzenia wojny, które mają na celu lub mogą spowodować rozległe, długotrwałe i poważne szkody w środowisku naturalnym,

potwierdzając swoje stanowisko, że w przypadkach nie objętych niniejszą konwencją i protokołami załączonymi do niej lub innymi umowami międzynarodowymi ludność cywilna i kombatanci powinni zawsze pozostawać pod ochroną i podlegać zasadom prawa międzynarodowego wynikającym z ustalonych zwyczajów, zasad humanitaryzmu i nakazów sumienia publicznego,

pragnąc przyczynić się do międzynarodowego odprężenia, zakończenia wyścigu zbrojeń i budowy zaufania między państwami i przez to do zaspokojenia dążeń wszystkich narodów do życia w pokoju,

uznając znaczenie podejmowania wszelkich wysiłków które mogą przyczynić się do postępu w kierunku powszechnego i całkowitego rozbrojenia pod ścisłą i skuteczną kontrolą międzynarodową,

potwierdzając potrzebę dalszego prowadzenia prac kodyfikacyjnych oraz stopniowego rozwoju norm prawa międzynarodowego mających zastosowanie w konfliktach zbrojnych,

pragnąc zakazać lub ograniczyć dalsze używane pewnych broni konwencjonalnych oraz uważając, że pozytywne rezultaty osiągnięte w tej dziedzinie mogą ułatwić zasadnicze rokowania w sprawie rozbrojenia mające na celu zaprzestanie produkcji, gromadzenia i rozprzestrzeniania takich broni,

podkreślając, że jest pożądane, aby wszystkie państwa, a zwłaszcza państwa o dużym znaczeniu wojskowym, zostały stronami niniejszej konwencji i załączonych do niej protokołów,

biorąc pod uwagę, że Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych i Komitet Rozbrojeniowy Organizacji Narodów Zjednoczonych mogą podjąć decyzję zbadania możliwości rozszerzenia zakresu zakazów i ograniczeń zawartych w niniejszej konwencji i w załączonych do niej protokołach,

biorąc również pod uwagę, że Komitet Rozbrojeniowy może powziąć decyzję rozważenia sprawy podjęcia dalszych środków mających na celu zakaz lub ograniczenie użycia pewnych broni konwencjonalnych,

uzgodniły, co następuje:

Artykuł  1 ¹

Zakres stosowania

1. Niniejsza Konwencja oraz załączone do niej Protokoły mają zastosowanie w sytuacjach określonych w Artykule 2 wspólnym dla Konwencji Genewskich z dnia 12 sierpnia 1949 r. o ochronie ofiar wojny, w tym - w każdej sytuacji określonej w ustępie 4 Artykułu 1 Dodatkowego Protokołu I do tych Konwencji.

2. Niniejsza Konwencja oraz załączone do niej Protokoły mają również zastosowanie, oprócz sytuacji określonych w ustępie 1 niniejszego Artykułu, w sytuacjach określonych w Artykule 3 wspólnym dla Konwencji Genewskich z dnia 12 sierpnia 1949 r. Niniejsza Konwencja oraz załączone do niej Protokoły nie mają zastosowania w sytuacjach wewnętrznych niepokojów i napięć, takich jak rozruchy, izolowane i sporadyczne akty przemocy oraz inne podobne akty niebędące konfliktami zbrojnymi.

3. W przypadku konfliktów zbrojnych niemających charakteru międzynarodowego występujących na terytorium jednej z Wysokich Umawiających się Stron, każda strona konfliktu zobowiązana jest do stosowania się do zakazów i ograniczeń zawartych w niniejszej Konwencji oraz załączonych do niej Protokołach.

4. Żadne postanowienie niniejszej Konwencji ani załączonych do niej Protokołów nie może zostać przywołane w celu ograniczenia suwerenności Państwa lub odpowiedzialności Rządu, dążącego przy zastosowaniu wszelkich prawnych środków do utrzymania lub przywrócenia prawa i porządku w Państwie, lub do obrony jedności narodowej i integralności terytorialnej Państwa.

5. Żadne postanowienie niniejszej Konwencji ani załączonych do niej Protokołów nie może zostać przywołane w celu uzasadnienia interwencji, bezpośredniej lub pośredniej, z jakiegokolwiek powodu, w konflikcie zbrojnym, lub w stosunkach wewnętrznych lub zewnętrznych Wysokiej Umawiającej się Strony, na terytorium której ten konflikt ma miejsce.

6. Zastosowanie postanowień niniejszej Konwencji i załączonych do niej Protokołów w stosunku do stron konfliktu niebędących Wysokimi Umawiającymi się Stronami, które przyjęły niniejszą Konwencję lub załączone do niej Protokoły, nie zmienia ich statusu prawnego ani statusu prawnego terytorium będącego przedmiotem sporu, pośrednio ani bezpośrednio.

7. Postanowienia ustępów 2-6 niniejszego Artykułu nie będą naruszały dodatkowych Protokołów przyjętych po dniu 1 stycznia 2002 r., które mogą mieć zastosowanie, wyłączać lub ograniczać zakres swojego zastosowania w stosunku do niniejszego Artykułu.

Artykuł  2

Stosunek do innych umów międzynarodowych

Żadne postanowienie niniejszej konwencji lub załączonych do niej protokołów nie może być interpretowane jako zawężające inne zobowiązania nałożone na Wysokie Umawiające się Strony przez międzynarodowe prawo humanitarne, mające zastosowanie w konfliktach zbrojnych.

Artykuł  3

Podpisanie

Niniejsza konwencja będzie otwarta do podpisu dla wszystkich państw w siedzibie Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku przez okres dwunastu miesięcy od dnia 10 kwietnia 1981 r.

Artykuł  4

Ratyfikacja, przyjęcie, zatwierdzenie lub przystąpienie

1. Niniejsza konwencja podlega ratyfikacji, przyjęciu lub zatwierdzeniu przez sygnatariuszy. Każde państwo, które nie podpisało niniejszej konwencji, może do niej przystąpić.

2. Dokumenty ratyfikacyjne, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia będą złożone u depozytariusza.

3. Wyrażenie zgody na związanie się każdym z protokołów załączonych do niniejszej konwencji jest pozostawione uznaniu każdego państwa, pod warunkiem że w chwili złożenia dokumentu ratyfikacyjnego, przyjęcia lub zatwierdzenia niniejszej konwencji albo przystąpienia do niej państwo to zawiadomi depozytariusza o swojej zgodzie na związanie się co najmniej dwoma z tych protokołów.

4. W każdej chwili po złożeniu dokumentu ratyfikacyjnego, przyjęcia lub zatwierdzenia niniejszej konwencji albo przystąpienia do niej państwo może zawiadomić depozytariusza o swojej zgodzie na związanie się każdym załączonym do niej protokołem, którym nie było ono jeszcze związane.

5. Każdy protokół, który wiąże Wysoką Umawiającą się Stronę, stanowi dla tej Strony integralną część niniejszej konwencji.

Artykuł  5

Wejście w życie

1. Niniejsza konwencja wejdzie w życie po upływie sześciu miesięcy od dnia złożenia dwudziestego dokumentu ratyfikacyjnego, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia.

2. W stosunku do każdego państwa, które składa dokument ratyfikacyjny, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia po dniu złożenia dwudziestego dokumentu ratyfikacyjnego, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia, niniejsza konwencja wejdzie w życie po upływie sześciu miesięcy od dnia, w którym państwo to złożyło dokument ratyfikacyjny, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia.

3. Każdy z protokołów załączonych do niniejszej konwencji wejdzie w życie po upływie sześciu miesięcy od dnia, do którego dwadzieścia państw zawiadomiło o ich zgodzie na związanie się nim zgodnie z artykułem 4 ustęp 3 lub 4 niniejszej konwencji.

4. W stosunku do każdego państwa, które zawiadomi o zgodzie na związanie się protokołem załączonym do niniejszej konwencji po dniu, do którego dwadzieścia państw zawiadomiło o ich zgodzie na związanie się tym protokołem, protokół wejdzie w życie po upływie sześciu miesięcy od dnia, w którym państwo to zawiadomiło o swojej zgodzie na związanie się nim.

Artykuł  6

Rozpowszechnianie

Wysokie Umawiające się Strony zobowiązują się, w czasie pokoju i w czasie konfliktu zbrojnego, jak najszerzej rozpowszechniać w swoich krajach konwencję i załączone do niej wiążące je protokoły, a w szczególności włączyć studiowanie ich do programów szkolenia wojskowego, tak aby dokumenty te były znane ich siłom zbrojnym.

Artykuł  7

Stosunki umowne po wejściu w życie niniejszej konwencji

1. Jeżeli jedna ze stron konfliktu nie jest związana protokołem załączonym do niniejszej konwencji, Strony związane niniejszą konwencją i tym załączonym do niej protokołem pozostaną nimi związane w swych wzajemnych stosunkach.

2. Każda Wysoka Umawiająca się Strona jest związana niniejszą konwencją i każdym załączonym do niej protokołem, który wszedł wobec niej w życie, w każdej sytuacji przewidzianej w artykule 1 w stosunku do każdego państwa, które nie jest stroną niniejszej konwencji lub nie jest związane właściwym załączonym do niej protokołem, jeżeli państwo to przyjmuje i stosuje niniejszą konwencję lub właściwy protokół, i zawiadamia o tym depozytariusza.

3. Depozytariusz niezwłocznie zawiadomi zainteresowane Wysokie Umawiające się Strony o każdym zawiadomieniu otrzymanym zgodnie z ustępem 2 niniejszego artykułu.

4. Niniejsza konwencja i załączone do niej protokoły, którymi jest związana Wysoka Umawiająca się Strona, mają zastosowanie do każdego konfliktu zbrojnego skierowanego przeciw tej Wysokiej Umawiającej się Stronie, przewidzianego w artykule 1 ustęp 4 Dodatkowego protokołu I do Konwencji genewskich z dnia 12 sierpnia 1949 r. o ochronie ofiar wojny:

a) jeżeli Wysoka Umawiająca się Strona jest również stroną Dodatkowego protokołu I i władza, o której mowa w artykule 96 ustęp 3 tego protokołu, zobowiązała się do stosowania Konwencji genewskich i Dodatkowego protokołu I zgodnie z artykułem 96 ustęp 3 tego protokołu oraz zobowiązuje się stosować niniejszą konwencję i właściwe załączone do niej protokoły w odniesieniu do tego konfliktu lub

b) jeżeli Wysoka Umawiająca się Strona nie jest stroną Dodatkowego protokołu I, a władza tego rodzaju, o której mówi się wyżej pod lit. a), przyjmuje i stosuje zobowiązania wynikające z Konwencji genewskich i z niniejszej konwencji oraz właściwych załączonych do niej protokołów w odniesieniu do tego konfliktu. Takie przyjęcie i stosowanie będzie miało w odniesieniu do tego konfliktu następujące skutki:

i) Konwencje genewskie i niniejsza konwencja oraz właściwe załączone do niej protokoły wchodzą w życie w stosunku do stron konfliktu ze skutkiem natychmiastowym,

ii) wspomniana władza ma takie same prawa i obowiązki jak Wysoka Umawiająca się Strona Konwencji genewskich, niniejszej konwencji i właściwych załączonych do niej protokołów,

iii) Konwencje genewskie, niniejsza konwencja i właściwe załączone do niej protokoły są jednakowo wiążące dla wszystkich stron konfliktu.

Wysoka Umawiająca się Strona oraz władza mogą również, na podstawie wzajemności, uzgodnić przyjęcie i wypełnienie zobowiązań zawartych w Dodatkowym protokole I do Konwencji genewskich.

Artykuł  8

Przegląd i poprawki

1. a) W każdej chwili po wejściu w życie niniejszej konwencji każda Wysoka Umawiająca się Strona może zaproponować poprawki do niniejszej konwencji lub do każdego załączonego do niej protokołu, którym jest związana. Każda propozycja poprawki będzie przedstawiona depozytariuszowi, który zawiadomi o niej wszystkie Wysokie Umawiające się Strony i zasięgnie ich opinii, czy należy zwołać konferencję w celu rozpatrzenia propozycji. Jeżeli większość, jednakże nie mniej niż osiemnaście Wysokich Umawiających się Stron, wyrazi na to zgodę, depozytariusz niezwłocznie zwoła konferencję, na którą zostaną zaproszone wszystkie Wysokie Umawiające się Strony. Państwa nie będące stronami niniejszej konwencji zostaną zaproszone na konferencję w charakterze obserwatorów.

b) Konferencja taka może uzgodnić poprawki, które zostaną przyjęte i wejdą w życie w takim samym trybie jak niniejsza konwencja i załączone do niej protokoły; jednakże poprawki do niniejszej konwencji mogą być przyjęte tylko przez Wysokie Umawiające się Strony, a poprawki do załączonego do niej protokołu mogą być przyjęte tylko przez Wysokie Umawiające się Strony związane tym protokołem.

2. a) W każdej chwili po wejściu w życie niniejszej konwencji każda Wysoka Umawiająca się Strona może zaproponować dodatkowe protokoły odnoszące się do innych rodzajów broni konwencjonalnych, nie objętych istniejącymi załączonymi protokołami. Każda propozycja dodatkowego protokołu będzie przedstawiona depozytariuszowi, który zawiadomi o niej wszystkie Wysokie Umawiające się Strony zgodnie z ustępem 1 lit. a) niniejszego artykułu. Jeżeli większość, jednakże nie mniej niż osiemnaście Wysokich Umawiających się Stron, wyrazi na to zgodę, depozytariusz niezwłocznie zwoła konferencję, na którą zostaną zaproszone wszystkie państwa.

b) Konferencja taka może uzgodnić, przy pełnym udziale wszystkich państw reprezentowanych na konferencji, dodatkowe protokoły, które zostaną przyjęte w takim samym trybie jak niniejsza konwencja, zostaną do niej załączone i wejdą w życie zgodnie z artykułem 5 ustępy 3 i 4 niniejszej konwencji.

3. a) Jeżeli w ciągu dziesięciu lat od wejścia w życie niniejszej konwencji nie zostanie zwołana żadna konferencja zgodnie z ustępami 1 lit. a) lub 2 lit. b) niniejszego artykułu, każda Wysoka Umawiająca się Strona może zażądać od depozytariusza zwołania konferencji, na którą zostaną zaproszone wszystkie Wysokie Umawiające się Strony, w celu dokonania przeglądu zakresu i stosowania niniejszej konwencji i załączonych do niej protokołów oraz rozważenia propozycji poprawek do niniejszej konwencji lub istniejących protokołów. Państwa nie będące stronami niniejszej konwencji zostaną zaproszone na konferencję w charakterze obserwatorów. Konferencja może uzgodnić poprawki, które zostaną przyjęte i wejdą w życie zgodnie z powyższym ustępem 1 lit. b).

b) Na konferencji tej może również zostać rozpatrzona każda propozycja dodatkowych protokołów dotyczących rodzajów broni konwencjonalnych, nie objętych istniejącymi załączonymi protokołami. Wszystkie państwa reprezentowane na konferencji mogą w pełni uczestniczyć w takim rozpatrzeniu. Każdy dodatkowy protokół zostanie przyjęty w takim samym trybie jak niniejsza konwencja, zostanie do niej załączony i wejdzie w życie zgodnie z artykułem 5 ustępy 3 i 4 niniejszej konwencji.

c) Konferencja taka może rozważyć, czy należy przewidzieć zwołanie następnej konferencji na żądanie którejkolwiek Wysokiej Umawiającej się Strony, jeżeli w ciągu analogicznego okresu jak podany w ustępie 3 lit. a) niniejszego artykułu nie zostanie zwołana żadna konferencja zgodnie z ustępem 1 lit. a) lub 2 lit. a) niniejszego artykułu.

Artykuł  9

1. Każda Wysoka Umawiająca się Strona może wypowiedzieć niniejszą konwencję lub każdy z załączonych do niej protokołów w drodze zawiadomienia o tym depozytariusza.

2. Każde takie wypowiedzenie nabierze mocy dopiero po upływie jednego roku od otrzymania przez depozytariusza zawiadomienia o wypowiedzeniu. Jeżeli jednak w chwili upływu tego roku wypowiadająca Wysoka Umawiająca się Strona zaangażowana jest w jedną z sytuacji przewidzianych w artykule 1, Strona ta nadal będzie związana zobowiązaniami wynikającymi z niniejszej konwencji i właściwych załączonych do niej protokołów do zakończenia konfliktu zbrojnego lub okupacji oraz w każdym przypadku do zakończenia działań związanych z ostatecznym uwolnieniem, repatriacją lub urządzeniem się osób chronionych przez normy prawa międzynarodowego mające zastosowanie w konfliktach zbrojnych, w przypadku zaś każdego załączonego do niej protokołu zawierającego postanowienia dotyczące sytuacji, w których siły lub misje Organizacji Narodów Zjednoczonych pełnią w danym rejonie funkcje pokojowe, obserwacyjne lub podobne - do zakończenia tych funkcji.

3. Każde wypowiedzenie niniejszej konwencji uważane jest za dotyczące również wszystkich załączonych do niej protokołów wiążących wypowiadającą Wysoką Umawiającą się Stroną.

4. Wypowiedzenie nabiera mocy wyłącznie w stosunku do wypowiadającej Wysokiej Umawiającej się Strony.

5. Wypowiedzenie nie narusza zobowiązań podjętych już w związku z konfliktem zbrojnym zgodnie z niniejszą konwencją i załączonymi do niej protokołami przez wypowiadającą Wysoką Umawiającą się Stronę odnośnie do wszelkich działań dokonanych przed nabraniem mocy przez to wypowiedzenie.

Artykuł  10

Depozytariusz

1. Depozytariuszem niniejszej konwencji i załączonych do niej protokołów jest Sekretarz Generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych.

2. Oprócz wykonywania swoich zwykłych funkcji depozytariusz będzie zawiadamiać wszystkie państwa o:

a) podpisaniu niniejszej konwencji zgodnie z artykułem 3,

b) złożeniu dokumentu ratyfikacyjnego, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia do niniejszej konwencji zgodnie z artykułem 4,

c) zawiadomieniach o zgodzie na związanie się protokołami załączonymi do niniejszej konwencji zgodnie z artykułem 4,

d) datach wejścia w życie niniejszej konwencji oraz każdego z załączonych do niej protokołów zgodnie z artykułem 5,

e) zawiadomieniach o wypowiedzeniu, otrzymanych zgodnie z artykułem 9, oraz datach, z którymi nabierają one mocy.

Artykuł  11

Teksty autentyczne

Oryginał niniejszej konwencji z załączonymi protokołami, których teksty angielski, arabski, chiński, francuski, hiszpański i rosyjski są jednakowo autentyczne, zostanie złożony depozytariuszowi, który przekaże należycie uwierzytelnione kopie wszystkim państwom.

PROTOKÓŁ W SPRAWIE NIEWYKRYWALNYCH ODŁAMKÓW

(Protokół I)

Zabrania się użycia broni, których zasadnicze działanie polega na rażeniu odłamkami niemożliwymi do wykrycia w ciele ludzkim za pomocą promieni Roentgena.

Protokół w sprawie zakazów lub ograniczeń użycia min, min-pułapek i innych urządzeń zgodnie z poprawkami z dnia 3 maja 1996 r.

(Protokół II zgodnie z poprawkami z dnia 3 maja 1996 r.) ²

Artykuł  1

Zakres stosowania

1. Niniejszy protokół dotyczy użycia na lądzie min, min-pułapek i innych urządzeń określonych poniżej, włącznie z minami ustawionymi w celu uniemożliwienia dostępu do pasów przybrzeżnych, dróg wodnych lub rzek, jednakże nie stosuje się go do min przeciw okrętom na morzu lub na wodach śródlądowych.

2. Dodatkowo poza sytuacjami określonymi w artykule 1 niniejszej Konwencji protokół stosuje się do sytuacji, o których mowa w artykule 3, wspólnym dla Konwencji genewskich z dnia 12 sierpnia 1949 r. Niniejszy protokół nie ma zastosowania do takich wewnętrznych napięć i niepokojów, jak rozruchy, odosobnione i sporadyczne akty przemocy i inne działania podobnego rodzaju, które nie są uważane za konflikty zbrojne.

3. W przypadku konfliktów zbrojnych nieposiadających charakteru międzynarodowego, mających miejsce na terytorium jednej z Wysokich Umawiających się Stron, każda strona konfliktu będzie zobowiązana do stosowania zakazów i ograniczeń niniejszego protokołu.

4. Żadne postanowienie niniejszego protokołu nie może być powoływane w celu naruszenia suwerenności państwa lub odpowiedzialności rządu za utrzymanie lub przywrócenie wszelkimi legalnymi środkami porządku publicznego w państwie i za obronę jedności narodowej oraz integralności terytorialnej państwa.

5. Żadne postanowienie niniejszego protokołu nie może być powoływane dla usprawiedliwienia interwencji, bezpośredniej lub pośredniej, z jakichkolwiek powodów, w konflikt zbrojny lub w sprawy wewnętrzne lub zewnętrzne Wysokiej Umawiającej się Strony, na której terytorium toczy się konflikt.

6. Zastosowanie postanowień niniejszego protokołu w odniesieniu do stron konfliktu, które nie są Wysokimi Umawiającymi się Stronami, a które przyjęły niniejszy protokół, nie zmieni w sposób wyraźny lub dorozumiany ich statusu prawnego ani statusu prawnego spornego terytorium.

Artykuł  2

Definicje

Dla celów niniejszego protokołu:

1. "Mina" oznacza dowolny środek wybuchowy umieszczony w ziemi, na lub w pobliżu ziemi, albo innej powierzchni, i przeznaczony do wybuchu wskutek obecności, bliskości lub zetknięcia się z nim osoby albo pojazdu.

2. "Mina narzutowa" oznacza minę nieumieszczaną bezpośrednio, lecz ustawianą za pomocą działa, pocisku, rakiety, moździerza lub podobnych środków albo też zrzucaną ze statku powietrznego. Miny ustawiane za pomocą systemów ulokowanych na ziemi z odległości mniejszej niż 500 metrów nie są uznawane za "narzutowe" pod warunkiem, że są używane zgodnie z artykułem 5 i innymi odnośnymi artykułami niniejszego protokołu.

3. "Mina przeciwpiechotna" oznacza minę przede wszystkim przeznaczoną do wybuchu wskutek obecności, bliskości lub zetknięcia się z nią osoby, powodującą unieszkodliwienie, zranienie lub zabicie jednej lub więcej osób.

4. "Mina-pułapka" oznacza urządzenie lub materiał, który jest przeznaczony, skonstruowany albo przystosowany do zabijania lub ranienia i który działa nieoczekiwanie, gdy człowiek poruszy pozornie nieszkodliwy przedmiot, przybliży się do niego lub wykona pozornie bezpieczną czynność.

5. "Inne urządzenia" oznaczają ręcznie umieszczane środki wybuchowe i urządzenia, włącznie z improwizowanymi urządzeniami wybuchowymi, przeznaczone do zabijania, ranienia lub wyrządzania szkód i które są zdalnie lub samoczynnie pobudzane po upływie określonego czasu.

6. "Obiekt wojskowy" oznacza w odniesieniu do przedmiotów każdy obiekt, który ze względu na swój charakter, położenie, przeznaczenie lub wykorzystanie wnosi efektywny wkład do działań wojskowych i którego całkowite lub częściowe zniszczenie, zdobycie lub unieszkodliwienie w okolicznościach występujących w danej chwili daje określoną przewagę wojskową.

7. "Obiekty cywilne" są to wszelkie obiekty, które nie są obiektami wojskowymi w rozumieniu ustępu 6 niniejszego artykułu.

8. "Pole minowe" jest określonym obszarem, na którym umieszczono miny, a "obszar zaminowany" jest obszarem niebezpiecznym ze względu na obecność min. "Pozorowane pole minowe" oznacza obszar wolny od min, który symuluje pole minowe. Termin "pole minowe" obejmuje "pozorowane pole minowe."

9. "Rejestracja" oznacza fizyczne, administracyjne i techniczne działania mające na celu uzyskanie dla celów rejestracji w oficjalnych dokumentach wszelkich dostępnych informacji, ułatwiających lokalizację pól minowych, obszarów zaminowanych, min, min-pułapek i innych urządzeń.

10. "Mechanizm samozniszczenia" oznacza wmontowany lub przyłączony z zewnątrz, działający automatycznie mechanizm gwarantujący zniszczenie materiałów wybuchowych, do których jest wmontowany lub przyłączony.

11. "Mechanizm samoneutralizacji" oznacza wmontowany, automatycznie działający mechanizm, który powoduje, że materiały wybuchowe, do których został podłączony, nie zadziałają.

12. "Samorozbrojenie" oznacza automatyczne unieczynnienie materiałów wybuchowych za pomocą nieodwracalnego wyczerpania elementu, na przykład akumulatora, który jest niezbędny, aby zadziałał materiał wybuchowy.

13. "Zdalne sterowanie" oznacza sterowanie na odległość.

14. "Urządzenie antymanipulacyjne" oznacza urządzenie przeznaczone do zabezpieczenia miny, stanowiące jej część, połączone z nią, przyłączone do niej lub umieszczone pod nią, i które powoduje jej eksplozję w chwili podejmowania prób manipulowania miną.

15. "Transfer" obejmuje, poza fizycznym przemieszczaniem min do lub z terytorium państwa, transfer tytułu własności i kontroli nad miną, ale nie obejmuje transferu terytorium, na którym rozmieszczono miny.

Artykuł  3

Ogólne ograniczenia użycia min, min-pułapek i innych urządzeń

1. Niniejszy artykuł stosuje się do:

(a) min;

(b) min-pułapek i

(c) innych urządzeń.

2. Każda Wysoka Umawiająca się Strona lub strona konfliktu, zgodnie z postanowieniami niniejszego protokołu, ponosi odpowiedzialność za wszystkie miny, miny-pułapki i inne urządzenia, które zastosowała, i podejmie działania w celu ich wyeliminowania, usunięcia, zniszczenia lub ich utrzymywania zgodnie z postanowieniami artykułu 10 niniejszego protokołu.

3. Zabrania się, niezależnie od okoliczności, użycia jakiejkolwiek miny, miny-pułapki lub innego urządzenia, które jest przeznaczone lub, ze względu na swój charakter, powoduje nadmierne zranienia lub niepotrzebne cierpienia.

4. Bronie, do których stosuje się niniejszy artykuł, będą ściśle zgodne z normami i ograniczeniami określonymi w załączniku technicznym w odniesieniu do każdej poszczególnej kategorii.

5. Zabrania się użycia min, min-pułapek lub innych urządzeń posiadających mechanizmy lub urządzenia specjalnie przeznaczone do detonacji materiału wybuchowego wskutek obecności powszechnie dostępnych detektorów min w wyniku ich magnetycznego lub innego bezkontaktowego wpływu w trakcie normalnych działań wykrywających.

6. Zabrania się użycia min samorozbrajających się wyposażonych w urządzenia antymanipulacyjne, skonstruowane w taki sposób, że urządzenie antymanipulacyjne jest zdolne zadziałać po unieczynnieniu miny.

7. Zabrania się, niezależnie od okoliczności, użycia broni, o których mowa w niniejszym artykule, przeciwko ludności cywilnej jako takiej oraz przeciwko poszczególnym osobom cywilnym lub obiektom cywilnym zarówno w celach ofensywnych, jak i obronnych lub odwetowych.

8. Niekontrolowane użycie broni, do których stosuje się niniejszy artykuł, jest zabronione. Niekontrolowanym użyciem jest takie umieszczenie tych broni:

(a) które nie jest dokonane na obiekcie wojskowym albo nie jest bezpośrednio skierowane przeciwko niemu. W przypadku wątpliwości, czy obiekt, który normalnie przeznaczony jest dla celów cywilnych, taki jak miejsce modlitw, dom lub inne mieszkanie albo szkoła, jest używany w celu skutecznego przyczynienia się do działań wojskowych, należy domniemywać, że nie jest on tak używany; lub

(b) które wykorzystuje metodę albo środek przenoszenia niezapewniający skierowania ich przeciw konkretnemu obiektowi wojskowemu;

(c) które, jak można oczekiwać, doprowadzi do przypadkowej utraty życia przez osoby cywilne, zranień osób cywilnych lub uszkodzeń obiektów cywilnych, albo wszelkich takich strat i szkód jednocześnie, jeżeli byłoby to niewspółmierne w stosunku do przewidzianych konkretnych i bezpośrednich korzyści wojskowych.

9. Kilka wyraźnie oddzielonych i odrębnych obiektów wojskowych zlokalizowanych w mieście, osiedlu, na wsi lub w innym rejonie o podobnym skupieniu osób cywilnych lub obiektów cywilnych, nie może być traktowanych jako pojedynczy obiekt wojskowy.

10. Należy podjąć wszelkie dostępne środki ostrożności w celu ochrony osób cywilnych przed skutkami broni, do których stosuje się niniejszy artykuł. Dostępne środki ostrożności to takie środki, których zastosowanie jest możliwe lub które można praktycznie zastosować, uwzględniając wszelkie okoliczności występujące w danej chwili, włącznie z aspektem humanitarnym i wojskowym. Te okoliczności obejmują, między innymi:

(a) krótko- i długofalowe skutki min lądowych w odniesieniu do lokalnej ludności cywilnej przez czas istnienia pola minowego;

(b) możliwe środki podejmowane na rzecz ochrony osób cywilnych (na przykład ogradzanie, oznakowanie, ostrzeżenia i monitorowanie);

(c) dostępność i możliwość stosowania środków alternatywnych, i

(d) krótko- i długofalowe wymogi wojskowe w odniesieniu do pola minowego.

11. Skuteczne wcześniejsze ostrzeżenia będą ogłoszone przed ustawieniem min, min-pułapek lub innych urządzeń, które mogą zagrozić ludności cywilnej, chyba że nie pozwolą na to okoliczności.

Artykuł  4

Ograniczenia użycia min przeciwpiechotnych

Zabrania się stosowania min przeciwpiechotnych, które są niewykrywalne zgodnie z definicją podaną w ustępie 2 załącznika technicznego.

Artykuł  5

Ograniczenia użycia min przeciwpiechotnych innych niż miny narzutowe

1. Niniejszy artykuł stosuje się do min przeciwpiechotnych innych niż miny narzutowe.

2. Zabrania się użycia broni, do których stosuje się niniejszy artykuł, które są niezgodne z postanowieniami załącznika technicznego dotyczącymi samozniszczenia i samorozbrojenia, chyba że:

(a) broń taka jest umieszczona w ramach oznakowanego obszaru monitorowanego przez personel wojskowy i chronionego przez ogrodzenie lub inne środki w celu zapewnienia skutecznego wykluczenia osób cywilnych z tego obszaru. Oznakowanie musi się wyraźnie odznaczać, być trwałe i widoczne przynajmniej przez osobę, która ma właśnie wkroczyć na oznaczony obszar, i

(b) broń taka jest usunięta, zanim obszar zostanie opuszczony, chyba że obszar taki zostanie przekazany siłom drugiego państwa przyjmującego odpowiedzialność za utrzymanie i ochronę wymaganą na mocy niniejszego artykułu i za późniejszą eliminację tej broni.

3. Strona konfliktu jest zwolniona z dalszego przestrzegania postanowień ustępu 2(a) i 2(b) niniejszego artykułu tylko wówczas, gdy ich przestrzeganie jest niewykonalne wskutek wymuszonej utraty kontroli nad obszarem w wyniku działań wojskowych przeciwnika, włącznie z sytuacjami, kiedy bezpośrednie działania wojskowe przeciwnika uniemożliwiają ich przestrzeganie. Jeżeli strona ta odzyska kontrolę nad obszarem, to podejmie ona przestrzeganie postanowień ustępów 2(a) i 2(b) niniejszego artykułu.

4. Jeżeli siły strony konfliktu przejmą kontrolę nad obszarem, na którym umieszczono broń, do której stosuje się niniejszy artykuł, to siły takie, w możliwie najszerszym zakresie, utrzymają, a jeżeli zajdzie taka potrzeba, to zorganizują ochronę wymaganą na mocy niniejszego artykułu do czasu wyeliminowania tej broni.

5. Podejmie się wszelkie możliwe środki w celu zapobieżenia nieupoważnionemu usunięciu, uszkodzeniu, zniszczeniu lub ukryciu jakichkolwiek urządzeń, systemów lub materiałów używanych dla wytyczenia oznakowanego obszaru.

6. Broń, do której stosuje się niniejszy artykuł, która powoduje rozrzut odłamków w płaszczyźnie poziomej o kąt mniejszy niż 90 stopni i która jest umieszczona na powierzchni lub nad ziemią, może być używana bez podejmowania środków wymienionych w ustępie 2(a) niniejszego artykułu przez okres najdłużej 72 godzin, jeżeli:

(a) jest umieszczona w bezpośredniej bliskości jednostki wojskowej umieszczającej ją oraz

(b) obszar jest monitorowany przez personel wojskowy w celu zapewnienia skutecznego wykluczenia ludności cywilnej.

Artykuł  6

Ograniczenia użycia min narzutowych

1. Zabrania się użycia min narzutowych, chyba że są one ewidencjonowane zgodnie z ustępem 1(b) załącznika technicznego.

2. Zabrania się użycia narzutowych min przeciwpiechotnych, które nie są zgodne z postanowieniami o samozniszczeniu i samorozbrojeniu zawartymi w załączniku technicznym.

3. Zabrania się użycia min narzutowych innych niż miny przeciwpiechotne, o ile, w miarę możliwości, nie są wyposażone w skuteczne mechanizmy samozniszczenia lub samoneutralizacji i posiadają zapasowe urządzenia samorozbrojenia, specjalnie przeznaczone do tego, aby mina nie działała, kiedy przestaje służyć celom wojskowym, dla których została ustawiona na miejscu.

4. Skuteczne wcześniejsze ostrzeżenia będą ogłoszone przed ustawieniem lub zrzuceniem min narzutowych, które mogą zagrozić ludności cywilnej, chyba że nie pozwolą na to okoliczności.

Artykuł  7

Zakaz użycia min-pułapek i innych urządzeń

1. Bez uszczerbku dla norm prawa międzynarodowego mających zastosowanie w konfliktach zbrojnych, a dotyczących zdradzieckiego zachowania i wiarołomstwa, zabrania się, niezależnie od okoliczności, użycia min-pułapek i innych urządzeń, które w jakikolwiek sposób są dołączone lub upodobnione:

(a) do międzynarodowo uznanych ochronnych oznak, znaków lub sygnałów;

(b) do chorych, rannych lub zwłok;

(c) do miejsc grzebania lub kremacji albo mogił;

(d) do urządzeń medycznych, sprzętu medycznego, zasobów medycznych lub transportu sanitarnego;

(e) do zabawek dziecięcych lub innych przenośnych przedmiotów lub produktów specjalnie przeznaczonych do żywienia, ochrony zdrowia, higieny, ubioru lub nauczania dzieci;

(f) do żywności lub napojów;

(g) do wyposażenia lub akcesoriów kuchennych, z wyjątkiem znajdujących się w jednostkach wojskowych, miejscach rozmieszczenia wojsk lub składach wojskowych;

(h) do przedmiotów o wyraźnie religijnym charakterze;

(i) do zabytków, dzieł sztuki lub miejsc kultu, które stanowią kulturowe lub duchowe dziedzictwo narodów, lub

(j) do zwierząt lub ich szczątków.

2. Zabrania się użycia min-pułapek lub innych urządzeń w postaci pozornie nieszkodliwych przenośnych przedmiotów skonstruowanych i zbudowanych specjalnie w celu umieszczenia w nich materiału wybuchowego.

3. Bez uszczerbku dla postanowień artykułu 3 zabrania się użycia broni, do których stosuje się niniejszy artykuł, w miastach, osiedlach, wsiach lub w innych rejonach o podobnym skupieniu osób cywilnych, w których nie toczą się walki między siłami lądowymi lub walki takie bezpośrednio nie zagrażają, z wyjątkiem przypadków, kiedy:

(a) są one umieszczone na lub bezpośrednio w pobliżu obiektu wojskowego, lub

(b) podjęto środki w celu ochrony osób cywilnych przed ich działaniem, na przykład wystawiono wartowników, dokonano ostrzeżeń lub ustawiono ogrodzenia.

Artykuł  8

Transfery

1. Dla poparcia celów niniejszego protokołu każda z Wysokich Umawiających się Stron:

(a) zobowiązuje się nie dokonywać transferu min, których użycie jest zakazane na mocy niniejszego protokołu;

(b) zobowiązuje się nie dokonywać transferu min w stosunku do innych odbiorców niż państwo lub agencja państwowa upoważniona do otrzymywania takich transferów;

(c) zobowiązuje się wykazywać wstrzemięźliwość w dokonywaniu transferu min, których użycie jest ograniczone na mocy niniejszego protokołu. W szczególności, każda Wysoka Umawiająca się Strona zobowiązuje się nie dokonywać transferu min przeciwpiechotnych do państw niezwiązanych niniejszym protokołem, chyba że państwo otrzymujące zobowiąże się stosować niniejszy protokół;

(d) zobowiązuje się zapewnić, że wszelkie transfery, o których mowa w niniejszym artykule, będą dokonywane zarówno przez państwo przekazujące, jak i państwo otrzymujące z pełnym poszanowaniem odpowiednich postanowień niniejszego protokołu i odnośnych norm międzynarodowego prawa humanitarnego.

2. W przypadku gdy Wysoka Umawiająca się Strona oświadczy, że nie zapewni poszanowania określonych postanowień dotyczących użycia pewnych min, przewidzianych w postanowieniach załącznika technicznego, to jednak ustęp 1(a) niniejszego artykułu będzie miał zastosowanie do takich min.

3. Wszystkie Wysokie Umawiające się Strony do chwili wejścia w życie niniejszego protokołu powstrzymają się od wszelkich działań, które byłyby niezgodne z ustępem 1(a) niniejszego artykułu.

Artykuł  9

Ewidencja i korzystanie z informacji o polach minowych, obszarach zaminowanych, minach, minach-pułapkach i innych urządzeniach

1. Wszelkie informacje dotyczące pól minowych, obszarów zaminowanych, min, min-pułapek i innych urządzeń będą ewidencjonowane zgodnie z postanowieniami załącznika technicznego.

2. Cała dokumentacja ewidencyjna będzie zachowana przez strony konfliktu, które bez zwłoki po zaprzestaniu działań wojennych podejmą wszelkie niezbędne i właściwe środki, włącznie z wykorzystaniem takich informacji, w celu ochrony osób cywilnych od skutków pól minowych, obszarów zaminowanych, min, min-pułapek i innych urządzeń na terenach znajdujących się pod ich kontrolą.

Jednocześnie udostępnią one również drugiej stronie lub stronom konfliktu oraz Sekretarzowi Generalnemu Narodów Zjednoczonych wszelkie informacje, znajdujące się w ich posiadaniu, o polach minowych, obszarach zaminowanych, minach, minach-pułapkach i innych urządzeniach, które zostały przez nie ustawione na terenach niebędących już pod ich kontrolą. Jednakże gdy siły zbrojne jednej ze stron konfliktu znajdują się na terytorium strony przeciwnej, każda ze stron, na zasadzie wzajemności, może wstrzymać się od udostępnienia takich informacji Sekretarzowi Generalnemu i drugiej stronie w takim zakresie, w jakim interesy bezpieczeństwa wymagają takiego wstrzymania, do czasu, aż żadna ze stron nie będzie się znajdowała na terytorium drugiej. W tym ostatnim przypadku wstrzymane informacje będą udostępnione natychmiast, jak tylko pozwolą na to interesy bezpieczeństwa. W miarę możliwości strony konfliktu będą dążyły, na zasadzie wzajemnego porozumienia, do zapewnienia udostępnienia takiej informacji w możliwie najwcześniejszym terminie w sposób zgodny z interesami bezpieczeństwa każdej strony.

3. Artykuł niniejszy pozostaje bez uszczerbku dla postanowień artykułów 10 i 12 niniejszego protokołu.

Artykuł  10

Usuwanie pól minowych, obszarów zaminowanych, min, min-pułapek i innych urządzeń oraz współpraca międzynarodowa

1. Bez zwłoki, po ustaniu działań wojennych, wszystkie pola minowe, obszary zaminowane, miny, miny-pułapki i inne urządzenia będą wyeliminowane, usunięte, zniszczone lub utrzymywane zgodnie z postanowieniami artykułu 3 i ustępu 2 artykułu 5 niniejszego protokołu.

2. Wysokie Umawiające się Strony i strony konfliktu ponoszą określoną odpowiedzialność w odniesieniu do pól minowych, zaminowanych obszarów, min, min-pułapek i innych urządzeń na terenach pod ich kontrolą.

3. W odniesieniu do pól minowych, obszarów zaminowanych, min, min-pułapek i innych urządzeń umieszczonych przez stronę na terenach niebędących już pod jej kontrolą, strona ta zapewni stronie sprawującej kontrolę nad terenem zgodnie z ustępem 2 niniejszego artykułu, w zakresie dopuszczonym przez tę stronę, techniczną i materialną pomoc niezbędną dla wypełnienia tej odpowiedzialności.

4. Zawsze, kiedy zajdzie potrzeba, strony będą dążyły do osiągnięcia porozumienia zarówno między sobą, jak i odpowiednio z innymi państwami oraz organizacjami międzynarodowymi w sprawie dostarczenia pomocy technicznej i materialnej, włącznie z podjęciem, w stosownych okolicznościach, wspólnych działań niezbędnych dla wypełnienia tej odpowiedzialności.

Artykuł  11

Współpraca i pomoc techniczna

1. Każda Wysoka Umawiająca się Strona zobowiązuje się ułatwiać i będzie miała prawo do uczestniczenia w możliwie najszerszej wymianie sprzętu, materiałów oraz informacji naukowej i technicznej dotyczącej realizacji protokołu oraz sposobów rozminowania. W szczególności Wysokie Umawiające się Strony nie będą nakładały zbędnych ograniczeń na dostawę sprzętu do rozminowania oraz związanej z nim informacji technicznej dla celów humanitarnych.

2. Każda Wysoka Umawiająca się Strona zobowiązuje się dostarczyć informacje do bazy danych w zakresie rozminowania, utworzonej w ramach Systemu Narodów Zjednoczonych, w szczególności informacje dotyczące różnych sposobów i technik rozminowania oraz listy ekspertów, wyspecjalizowanych agencji lub krajowych punktów kontaktowych w sprawie rozminowania.

3. Każda Wysoka Umawiająca się Strona, będąca w stanie to uczynić, udzieli, za pośrednictwem Organizacji Narodów Zjednoczonych, innych organizacji międzynarodowych lub na zasadzie dwustronnej, pomocy w zakresie rozminowania albo wniesie wkład w Dobrowolny Fundusz Powierniczy Narodów Zjednoczonych na pomoc w rozminowaniu.

4. Wnioski Wysokich Umawiających się Stron o pomoc, uzupełnione odpowiednimi informacjami, mogą być składane do Organizacji Narodów Zjednoczonych, do innych odpowiednich ciał lub do innych państw. Wnioski takie mogą być składane u Sekretarza Generalnego Narodów Zjednoczonych, który je przekaże wszystkim Wysokim Umawiającym się Stronom i odpowiednim organizacjom międzynarodowym.

5. W przypadku wniosków składanych do Organizacji Narodów Zjednoczonych, Sekretarz Generalny Narodów Zjednoczonych może, w ramach zasobów znajdujących się w dyspozycji Sekretarza Generalnego Narodów Zjednoczonych, podjąć odpowiednie działania w celu oceny sytuacji i we współpracy z wnioskującą Wysoką Umawiającą się Stroną określić zakres stosownej pomocy w rozminowaniu i realizacji niniejszego protokołu. Sekretarz Generalny może również przedstawić Wysokim Umawiającym się Stronom sprawozdanie z takiej oceny, jak również co do rodzaju i zakresu koniecznej pomocy.

6. Bez uszczerbku dla ich konstytucyjnych i innych prawnych uregulowań Wysokie Umawiające się Strony zobowiązują się współpracować i przekazywać technologię w celu ułatwienia realizacji odpowiednich zakazów i ograniczeń, o których mowa w niniejszym protokole.

7. Każda Wysoka Umawiająca się Strona ma prawo do poszukiwania i otrzymania od innych Wysokich Umawiających się Stron odpowiedniej pomocy technicznej w zakresie konkretnej technologii, innej niż technologia dotycząca broni, w miarę potrzeby i możliwości, mając na względzie skrócenie okresu odroczenia, o którym mowa w załączniku technicznym.

Artykuł  12

Ochrona przed skutkami pól minowych, obszarów zaminowanych, min, min-pułapek i innych urządzeń

1. Stosowanie

(a) Z wyjątkiem sił i misji, o których mowa w punkcie 2(a)(i) niniejszego artykułu, niniejszy artykuł stosuje się tylko do misji wykonujących zadania na danym terenie za zgodą Wysokiej Umawiającej się Strony, na której terytorium wypełniane są te zadania.

(b) Stosowanie postanowień niniejszego artykułu do stron konfliktu, które nie są Wysokimi Umawiającymi się Stronami, nie zmienia ich statusu prawnego lub statusu prawnego spornego terytorium ani wyraźnie, ani domyślnie.

(c) Postanowienia niniejszego artykułu pozostają bez uszczerbku dla istniejących norm międzynarodowego prawa humanitarnego lub innych możliwych do zastosowania instrumentów międzynarodowych albo decyzji Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych, które zakładają wyższy poziom ochrony personelu działającego zgodnie z postanowieniami niniejszego artykułu.

2. Siły pokojowe i niektóre inne siły i misje

(a) Niniejszy ustęp stosuje się do:

(i) wszelkich sił lub misji Narodów Zjednoczonych pełniących funkcje pokojowe lub występujących w charakterze obserwatorów, lub pełniących podobne funkcje na jakimkolwiek terenie zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych, i

(ii) wszelkich misji utworzonych zgodnie z rozdziałem VIII Karty Narodów Zjednoczonych i wykonujących swoje funkcje w rejonie konfliktu.

(b) Każda Wysoka Umawiająca się Strona lub strona konfliktu, do której zwróci się szef sił lub misji, do których stosuje się niniejszy ustęp:

(i) w miarę swoich możliwości podejmie takie działania, jakie są konieczne dla ochrony sił lub misji przed skutkami min, min-pułapek i innych urządzeń na obszarze pod jej kontrolą, i

(ii) jeżeli zajdzie potrzeba skutecznej ochrony takiego personelu, usunie lub unieszkodliwi, w miarę swoich możliwości, wszystkie miny, miny-pułapki i inne urządzenia na danym terenie, i

(iii) powiadomi szefa sił lub misji o rozmieszczeniu wszystkich znanych pól minowych, obszarów zaminowanych, min, min-pułapek i innych urządzeń w rejonie, na którym siły lub misja wykonują swoje funkcje, i w miarę możliwości udostępni szefowi sił lub misji wszelkie posiadane informacje na temat takich pól minowych, obszarów zaminowanych, min, min-pułapek i innych urządzeń.

3. Misje humanitarne i misje dla ustalania faktów Organizacji Narodów Zjednoczonych

(a) Niniejszy ustęp stosuje się do wszelkich misji humanitarnych i misji dla ustalania faktów.

(b) Każda Wysoka Umawiająca się Strona lub strona konfliktu na prośbę szefa misji, do której stosuje się niniejszy ustęp:

(i) zapewni personelowi misji ochronę zgodnie z ustępem 2(b)(i) niniejszego artykułu i

(ii) jeżeli dla wykonania funkcji misji konieczny jest dostęp lub przejście przez rejon znajdujący się pod kontrolą strony i w celu zapewnienia personelowi misji bezpiecznego dostępu lub przejścia przez ten rejon:

(aa) o ile trwające działania wojenne nie uniemożliwią tego, powiadomi szefa misji o bezpiecznej drodze do tego miejsca, jeżeli posiada takie informacje, lub

(bb) jeżeli informacja o bezpiecznej drodze nie zostanie podana do wiadomości zgodnie z ustępem (aa), tak dalece, jak to konieczne i możliwe, oczyści przejście przez pola minowe.

4. Misje Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża

(a) Niniejszy ustęp stosuje się do wszystkich misji Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża wykonujących funkcje za zgodą państwa goszczącego lub innych państw zgodnie z postanowieniami Konwencji genewskich z dnia 12 sierpnia 1949 r., oraz tam, gdzie ma to zastosowanie, jej dodatkowych protokołów.

(b) Każda Wysoka Umawiająca się Strona lub strona konfliktu, jeżeli zwróci się do niej szef misji, do której stosuje się niniejszy ustęp:

(i) zapewni personelowi misji ochronę zgodnie z ustępem 2(b)(i) niniejszego artykułu i

(ii) podejmie działania, o których mowa w ustępie 3(b)(ii) niniejszego artykułu.

5. Inne misje humanitarne i misje dochodzeniowe

(a) W takim zakresie, w jakim ustępów 2, 3 i 4 niniejszego artykułu nie stosuje się do nich, niniejszy ustęp stosuje się do następujących misji wykonujących swoje funkcje w rejonie konfliktu lub udzielających pomocy ofiarom konfliktu:

(i) wszelkich misji humanitarnych narodowych stowarzyszeń Czerwonego Krzyża lub Czerwonego Półksiężyca lub ich Międzynarodowej Federacji, i

(ii) wszelkich misji bezstronnych organizacji humanitarnych, włącznie z wszelkimi bezstronnymi misjami humanitarnymi rozminowującymi, i

(iii) wszelkich misji dochodzeniowych utworzonych zgodnie z postanowieniami Konwencji genewskich z dnia 12 sierpnia 1949 r., oraz tam, gdzie ma to zastosowanie, ich dodatkowymi protokołami.

(b) Każda Wysoka Umawiająca się Strona lub strona konfliktu, jeżeli zwróci się do niej szef misji, do której stosuje się niniejszy ustęp, w miarę możliwości:

(i) zapewni personelowi misji ochronę zgodnie z ustępem 2(b)(i) niniejszego artykułu i

(ii) podejmie działania, o których mowa w ustępie 3(b)(ii) niniejszego artykułu.

6. Poufność

Wszelkie informacje udzielane poufnie zgodnie z niniejszym artykułem będą traktowane przez podmiot otrzymujący jako ściśle poufne i nie będą podane do niczyjej wiadomości poza siłami lub misjami, których dotyczą, bez wyraźnego upoważnienia podmiotu dostarczającego te informacje.

7. Poszanowanie prawa i przepisów

Bez uszczerbku dla przywilejów i immunitetów, jakie mogą im przysługiwać, lub wymogów wynikających z ich obowiązków, personel uczestniczący w siłach lub misjach, o których mowa w niniejszym artykule:

(a) będzie działał w poszanowaniu prawa i przepisów państwa goszczącego i

(b) powstrzyma się od wszelkich działań lub działalności niezgodnych z bezstronnym i międzynarodowym charakterem ich obowiązków.

Artykuł  13

Konsultacje Wysokich Umawiających się Stron

1. Wysokie Umawiające się Strony zobowiązują się do wzajemnego konsultowania współpracy we wszystkich sprawach związanych z funkcjonowaniem niniejszego protokołu. W tym celu Wysokie Umawiające się Strony zorganizują corocznie konferencję.

2. Uczestnictwo w dorocznej konferencji będzie określone w uzgodnionym regulaminie.

3. Prace konferencji będą obejmowały:

(a) przegląd funkcjonowania i statusu niniejszego protokołu;

(b) rozważanie spraw wynikających ze sprawozdań Wysokich Umawiających się Stron zgodnie z ustępem 4 niniejszego artykułu;

(c) przygotowania do konferencji przeglądowych i

(d) rozważanie rozwoju technik ochrony osób cywilnych przed niekontrolowanymi skutkami min.

4. Wysokie Umawiające się Strony złożą coroczne sprawozdania depozytariuszowi, który roześle je do wszystkich Wysokich Umawiających się Stron przed rozpoczęciem konferencji, a które będą dotyczyły następujących spraw:

(a) upowszechniania informacji o niniejszym protokole wśród sił zbrojnych i ludności cywilnej;

(b) rozminowania i programów rehabilitacyjnych;

(c) działań podejmowanych w celu sprostania technicznym wymogom niniejszego protokołu i innych odnośnych informacji z tym związanych;

(d) ustawodawstwa dotyczącego niniejszego protokołu;

(e) działań podjętych w zakresie międzynarodowej wymiany informacji technicznej, w zakresie międzynarodowej współpracy w rozminowaniu oraz technicznej współpracy i pomocy, i

(f) innych odnośnych spraw.

5. Koszty konferencji Wysokich Umawiających się Stron będą ponoszone przez Wysokie Umawiające się Strony i państwa niebędące stronami, a uczestniczące w pracach konferencji zgodnie ze skalą udziału w kosztach Narodów Zjednoczonych odpowiednio skorygowaną.

Artykuł  14

Przestrzeganie

1. Każda Wysoka Umawiająca się Strona podejmie odpowiednie działania, włącznie z ustawodawczymi i innymi środkami, w celu zapobieżenia i zwalczania naruszeń niniejszego protokołu przez osoby lub na terytorium pod jej jurysdykcją lub kontrolą.

2. Środki przewidziane w ustępie 1 niniejszego artykułu obejmują odpowiednie środki zapewniające, że nałożone zostaną sankcje karne na osoby, które w związku z konfliktem zbrojnym i wbrew postanowieniom niniejszego protokołu umyślnie zabijają lub powodują poważne zranienia osób cywilnych oraz że osoby te będą odpowiadały przed organami wymiaru sprawiedliwości.

3. Każda Wysoka Umawiająca się Strona spowoduje, że jej siły zbrojne opracują i upowszechnią odpowiednie instrukcje wojskowe i procedury operacyjne oraz że personel sił zbrojnych, w zależności od jego obowiązków i zadań, zostanie przeszkolony tak, aby postępował zgodnie z postanowieniami niniejszego protokołu.

4. Wysokie Umawiające się Strony zobowiązują się, na zasadach dwustronnych, za pośrednictwem Sekretarza Generalnego Narodów Zjednoczonych lub zgodnie z odpowiednimi procedurami międzynarodowymi, konsultować się i współpracować na rzecz rozwiązania wszelkich problemów, jakie mogą powstać w związku z interpretacją i stosowaniem postanowień niniejszego protokołu.

ZAŁĄCZNIK TECHNICZNY

1. Ewidencja

(a) Ewidencja rozmieszczenia min innych niż miny narzutowe, pól minowych, obszarów zaminowanych, min-pułapek i innych urządzeń będzie prowadzona zgodnie z następującymi postanowieniami:

(i) rozmieszczenie pól minowych, obszarów zaminowanych oraz rejonów min-pułapek i innych urządzeń będzie dokładnie określone poprzez podanie współrzędnych przynajmniej dwóch punktów odniesienia oraz szacunkowych wymiarów rejonu, w którym znajduje się dana broń, w stosunku do tych punktów odniesienia;

(ii) mapy, wykresy i inne dokumenty będą sporządzane w taki sposób, aby wskazać rozmieszczenie pól minowych, obszarów zaminowanych, min-pułapek i innych urządzeń w stosunku do punktów odniesienia; w dokumentach wskazane będą również ich granice i rozmiar, i

(iii) dla celów wykrycia i usunięcia min, min-pułapek i innych urządzeń mapy, wykresy i inne dokumenty będą zawierały pełne informacje dotyczące rodzaju, liczby, sposobu ustawienia, rodzaju zapalnika i czasu działania oraz dnia i godziny ich ustawienia, urządzeń antymanipulacyjnych (jeżeli dotyczy) i inne odnośne informacje dotyczące wszystkich ustawionych tam rodzajów broni. W miarę możliwości w dokumentach dotyczących pola minowego wskazane zostanie dokładne rozmieszczenie każdej miny, z wyjątkiem min ustawionych w polach liniowych, w którym to przypadku wystarczy wskazać położenie linii. Dokładne rozmieszczenie i mechanizmy każdej miny-pułapki będą odnotowane oddzielnie.

(b) Przybliżona lokalizacja i rejon rozmieszczenia min narzutowych będą określone za pomocą współrzędnych punktów odniesienia (zazwyczaj punktów narożnych) oraz będą potwierdzone i, w miarę możliwości jak najszybciej, oznakowane w terenie. Odnotowane również będą łączna liczba i typ min, dzień i godzina ich ustawienia oraz czas samozniszczenia.

(c) Kopie dokumentów będą przechowywane na szczeblu dowodzenia, gwarantującym, w miarę możliwości, ich bezpieczeństwo.

(d) Użycie min wyprodukowanych po wejściu w życie niniejszego protokołu jest zabronione, o ile nie są one oznakowane w języku angielskim lub odpowiednio w języku lub językach narodowych i nie zawierają następujących informacji:

(i) nazwy kraju pochodzenia;

(ii) miesiąca i roku produkcji, i

(iii) numeru seryjnego lub losowego.

Oznakowane powinno być widoczne, czytelne, trwałe oraz odporne na warunki atmosferyczne w możliwie największym stopniu.

2. Specyfikacja wykrywalności

(a) Każda mina przeciwpiechotna wyprodukowana po dniu 1 stycznia 1997 r. będzie zawierać w swojej konstrukcji materiał lub urządzenie umożliwiające jej wykrycie za pomocą powszechnie dostępnego sprzętu do wykrywania min i reagujące sygnałem elektromagnetycznym równoznacznym reakcji jednolitego kawałka żelaza o masie 8 i więcej gramów.

(b) Każda mina przeciwpiechotna wyprodukowana przed dniem 1 stycznia 1997 r. będzie zawierać w swojej konstrukcji lub będzie wyposażona, przed jej ustawieniem, w taki sposób, aby zapobiec łatwemu usunięciu, w materiał lub urządzenie umożliwiające jej wykrycie za pomocą powszechnie dostępnego sprzętu do wykrywania min i reagujące sygnałem elektromagnetycznym równoznacznym reakcji jednolitego kawałka żelaza o masie 8 i więcej gramów.

(c) Jeżeli Wysoka Umawiające się Strona dojdzie do wniosku, że nie jest w stanie natychmiast spowodować przestrzegania postanowień ustępu (b), to może, w chwili notyfikowania swej zgody na związanie się niniejszym protokołem, zadeklarować odroczenie przestrzegania ustępu (b) na okres nieprzekraczający 9 lat od chwili wejścia niniejszego protokołu w życie.

3. Specyfikacja samozniszczenia i samorozbrojenia

(a) Wszystkie narzutowe miny przeciwpiechotne będą zaprojektowane i skonstruowane w taki sposób, aby nie więcej niż 10 % aktywowanych min nie podlegało samozniszczeniu w ciągu 30 dni od chwili ustawienia oraz każda mina będzie wyposażona w zapasowe urządzenie samorozbrojenia zaprojektowane i skonstruowane w taki sposób, że w połączeniu z mechanizmem samozniszczenia nie więcej niż jedna na tysiąc aktywowanych min będzie funkcjonowała jako mina po 120 dniach od jej ustawienia.

(b) Wszystkie miny przeciwpiechotne, inne niż narzutowe, rozmieszczane poza oznakowanymi obszarami, zgodnie z określeniem w artykule 5 niniejszego protokołu, będą spełniały wymogi samozniszczenia i samorozbrojenia określone w ustępie (a).

(c) Jeżeli Wysoka Umawiająca się Strona dojdzie do wniosku, że nie jest w stanie natychmiast spowodować przestrzegania postanowień ustępów (a) i/lub (b), to może, w odniesieniu do min wyprodukowanych przed wejściem niniejszego protokołu w życie, zadeklarować w chwili notyfikowania swej zgody na związanie się niniejszym protokołem odroczenie przestrzegania ustępów (a) i/lub (b) na okres nieprzekraczający 9 lat od chwili wejścia niniejszego protokołu w życie.

W okresie odroczenia Wysoka Umawiająca się Strona:

(i) zobowiązuje się minimalizować, w miarę możliwości, użycie min przeciwpiechotnych, które nie spełniają powyższych warunków, i

(ii) będzie w odniesieniu do narzutowych min przeciwpiechotnych przestrzegać wymogów samozniszczenia lub wymogów samorozbrojenia, a w odniesieniu do innych min przeciwpiechotnych przestrzegać przynajmniej wymogów samorozbrojenia.

4. Międzynarodowe oznakowanie pól minowych i obszarów zaminowanych

Znaki podobne do wzoru załączonego i opisanego poniżej będą stosowane do oznakowania pól minowych i obszarów zaminowanych w celu zapewnienia ich widzialności i rozpoznania przez ludność cywilną:

(a) rozmiar i kształt: trójkąt lub kwadrat o bokach nie mniejszych niż 28 centymetrów (11 cali) na 20 centymetrów (7,9 cala) w odniesieniu do trójkąta, i 15 centymetrów (6 cali), jeżeli jest to kwadrat;

(b) kolor: czerwony lub pomarańczowy z żółtą odblaskową obwódką;

(c) symbol: symbol przedstawiony w tym załączniku, lub alternatywny łatwo rozpoznawalny na obszarze, na którym ma być umieszczony znak, jako ostrzegający przed niebezpiecznym obszarem;

(d) język: znak powinien zawierać słowo "mina" w jednym z sześciu oficjalnych języków Konwencji (arabski, chiński, angielski, francuski, rosyjski i hiszpański) i w języku lub w językach dominujących w danym rejonie, i

(e) rozmieszczenie: znaki powinny być umieszczone wokół pola minowego lub obszaru zaminowanego w odległości zapewniającej ich dobrą widzialność przez osobę cywilną zbliżającą się do tego obszaru.

Znak ostrzegawczy dla obszarów zaminowanych

grafika

PROTOKÓŁ W SPRAWIE ZAKAZÓW LUB OGRANICZEŃ UŻYCIA BRONI ZAPALAJĄCYCH

(Protokół III)

Artykuł  1

Definicje

W rozumieniu niniejszego protokołu:

1. "Broń zapalająca" - oznacza broń lub amunicję, która zasadniczo przeznaczona jest do powodowania pożarów obiektów lub oparzeń osób wskutek działania płomieniowego lub cieplnego albo obu jednocześnie, wywołanych przez reakcję chemiczną substancji przeniesionych do celu:

a) bronie zapalające mogą mieć, na przykład, formę miotaczy ognia, fugasów, pocisków, rakiet, granatów, min, bomb i innych zasobników z substancjami zapalającymi,

b) bronie zapalające nie obejmują:

i) amunicji, której działanie zapalające może być przypadkowe, takiej jak oświetlająca, smugowa, dymotwórcza lub sygnałowa,

ii) amunicji przeznaczonej do przebijania, działania podmuchowego lub działania odłamkowego w połączeniu z dodatkowym działaniem zapalającym, takiej jak pociski odłamkowe, bomby burzące lub podobnej amunicji o różnorodnym działaniu, której działanie zapalające nie zostało specjalnie przewidziane w celu wywoływania oparzeń osób, lecz w celu użycia przeciwko obiektom wojskowym, takim jak pojazdy pancerne, statki powietrzne oraz instalacje lub urządzenia.

2. "Skupienie osób cywilnych" - oznacza każde skupienie osób cywilnych o charakterze stałym lub przejściowym, takie jak występujące w zamieszkałych częściach miast, osiedlach lub wsiach, w obozach albo w kolumnach uchodźców lub ewakuowanych albo w grupach koczowniczych.

3. "Obiekt wojskowy" - oznacza w odniesieniu do przedmiotów każdy obiekt, który ze względu na swój charakter, położenie, przeznaczenie lub wykorzystanie wnosi efektywny wkład do działań wojskowych i którego całkowite lub częściowe zniszczenie, zdobycie lub unieszkodliwienie w okolicznościach występujących w danej chwili daje wyraźną przewagę wojskową.

4. "Obiekty cywilne" są to wszelkie obiekty, które nie są obiektami wojskowymi w rozumieniu ustępu 3.

5. "Możliwe środki ostrożności" są to środki praktycznie dostępne lub możliwe do zastosowania z uwzględnieniem wszystkich okoliczności występujących w danej chwili, w tym wymagań humanitarnych i wojskowych.

Artykuł  2

Ochrona osób cywilnych i obiektów cywilnych

1. Zabrania się niezależnie od okoliczności, czynić przedmiotem ataku za pomocą broni zapalających ludność cywilną, poszczególne osoby cywilne oraz obiekty cywilne.

2. Zabrania się, niezależnie od okoliczności, czynić przedmiotem ataku za pomocą lotniczych broni zapalających obiekty wojskowe rozmieszczone w rejonach skupienia osób cywilnych.

3. Zabrania się również czynić przedmiotem ataku obiekty wojskowe rozmieszczone w rejonach skupienia osób cywilnych za pomocą broni zapalających innych niż lotnicze, chyba że takie obiekty wojskowe są wyraźnie oddzielone od skupienia osób cywilnych i zostaną zastosowane możliwe środki ostrożności w celu ograniczenia działania zapalającego do obiektów wojskowych oraz w celu uniknięcia, a w każdym razie zminimalizowania przypadkowych ofiar wśród osób cywilnych, ranienia osób cywilnych i szkód w obiektach cywilnych.

4. Zabrania się czynienia przedmiotem ataku za pomocą broni zapalających lasów i innej roślinności, chyba że te składniki środowiska naturalnego są wykorzystywane do ukrycia, zakrycia lub maskowania żołnierzy albo obiektów wojskowych bądź same stanowią obiekty wojskowe.

Protokół w sprawie oślepiającej broni laserowej

(Protokół IV) ³

Artykuł  1

Zabrania się stosowania broni laserowej specjalnie przeznaczonej do tego, że jej wyłączną funkcją bojową lub jedną z funkcji bojowych jest spowodowanie trwałej ślepoty nieuzbrojonego oka lub oka z urządzeniem korygującym wzrok. Wysokie Umawiające się Strony nie będą przekazywały takiej broni żadnemu państwu ani jednostce niebędącej państwem.

Artykuł  2

Stosując systemy laserowe, Wysokie Umawiające się Strony podejmą wszelkie możliwe środki ostrożności, aby uniknąć przypadków powodowania trwałej ślepoty. Takie środki ostrożności będą obejmowały szkolenie sił zbrojnych i inne praktyczne działania.

Artykuł  3

Oślepienie będące wynikiem przypadkowym lub ubocznym skutkiem prawnie dozwolonego wojskowego zastosowania systemów laserowych, włączając w to systemy laserowe skierowane przeciwko sprzętowi optycznemu, nie jest objęte zakazem, o którym mowa w niniejszym protokole.

Artykuł  4

Dla celów niniejszego protokołu "trwała ślepota" oznacza nieodwracalną i niemożliwą do skorygowania utratę wzroku, która stanowi poważne kalectwo z brakiem perspektywy uleczenia. Poważne kalectwo jest równoważne ostrości wzroku mniejszej niż 20/200 Snelli mierzonej dla obojga oczu.

* Z dniem 26 marca 2012 r. nin. konwencja została uzupełniona przez Protokół o wybuchowych pozostałościach wojennych do Konwencji o zakazie lub ograniczeniu użycia pewnych broni konwencjonalnych, które mogą być uważane za powodujące nadmierne cierpienia lub mające niekontrolowane skutki (Protokół V), sporządzony w Genewie dnia 28 listopada 2003 r. (Dz.U.11.266.1577).

1 Art. 1 zmieniony przez umowę z dnia 21 grudnia 2001 r. (Dz.U.07.85.566) zmieniającą nin. konwencję z dniem 15 marca 2007 r.

2 Protokół II zmieniony przez art. 1 poprawionego Protokołu II z dnia 3 maja 1996 r. (Dz.U.05.125.1048) zmieniającego nin. konwencję z dniem 15 kwietnia 2004 r.

3 Protokół IV dodany przez art. 1 protokołu dodatkowego z dnia 13 października 1995 r. (Dz.U.07.215.1583) zmieniającego nin. konwencję z dniem 23 marca 2005 r.

• Identyfikator: Dz.U.1984.23.104
• Rodzaj: Umowa międzynarodowa
• Tytuł: Konwencja o zakazie lub ograniczeniu użycia pewnych broni konwencjonalnych, które mogą być uważane za powodujące nadmierne cierpienia lub mające niekontrolowane skutki, wraz z załącznikami. Genewa.1980.10.10.
• Data aktu: 10/10/1980
• Data ogłoszenia: 27/04/1984
• Data wejścia w życie: 02/12/1983