Umundurowanie oraz odzież ochronna i robocza dla niektórych pracowników ministerstw, urzędów centralnych i rad narodowych.

ROZPORZĄDZENIE
RADY MINISTRÓW
z dnia 24 listopada 1972 r.
w sprawie umundurowania oraz odzieży ochronnej i roboczej dla niektórych pracowników ministerstw, urzędów centralnych i rad narodowych.

Na podstawie art. 14 ustawy z dnia 4 lutego 1949 r. o uposażeniu pracowników państwowych (Dz. U. Nr 7, poz. 39), art. 7 ustawy z dnia 15 lipca 1968 r. o pracownikach rad narodowych (Dz. U. Nr 25, poz. 164) oraz art. 31 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 30 marca 1965 r. o bezpieczeństwie i higienie pracy (Dz. U. Nr 13, poz. 91) zarządza się, co następuje:
§  1.
1.
Przepisy rozporządzenia stosuje się do pracowników zatrudnionych w ministerstwach, urzędach centralnych i w radach narodowych.
2.
Przepisy rozporządzenia stosuje się również do pracowników zatrudnionych w innych jednostkach niż wymienione w ust. 1, jeżeli w myśl przepisów dotychczasowych (§ 16) jednostki te były uprawnione do przydzielania umundurowania oraz odzieży ochronnej i roboczej.
§  2.
1.
Prawo do umundurowania mają pracownicy zatrudnieni na stanowiskach:
1)
portiera (informatora),
2)
dźwigowego dźwigu osobowego,
3)
kierowcy samochodu osobowego i autobusu,
4)
strażnika (dozorcy),
5)
woźnego.
2.
Wykaz przedmiotów umundurowania oraz okresy używalności tych przedmiotów określa załącznik do rozporządzenia.
3.
Wzory umundurowania określa Minister Pracy, Płac i Spraw Socjalnych. W wypadkach uzasadnionych względami szczególnej reprezentacji Minister Pracy, Płac i Spraw Socjalnych może dla pracowników niektórych ministerstw i urzędów centralnych ustalić odmienny wykaz przedmiotów umundurowania, inne okresy używalności tych przedmiotów oraz odmienne wzory umundurowania.
§  3.
Pracownicy nabywają prawo do umundurowania z dniem zawarcia umowy o pracę na czas nieokreślony.
§  4.
1.
Pracownicy obowiązani są nosić umundurowanie w czasie pracy.
2.
Od obowiązku noszenia umundurowania mogą być zwolnieni kierowcy samochodów osobowych.
§  5.
1.
Pracownicy otrzymują umundurowanie za zwrotem 25% kosztów jego zakupu.
2.
Na wniosek pracownika spłata należności za umundurowanie (ust. 1) może być rozłożona na raty, na okres nie przekraczający 12 miesięcy.
§  6.
1.
Okres używalności umundurowania lub poszczególnych jego przedmiotów liczy się od dnia faktycznego wydania.
2.
Po upływie okresu używalności umundurowanie przechodzi na własność pracownika.
3.
Pracownikom zatrudnionym w niepełnym wymiarze czasu pracy okresy używalności umundurowania przedłuża się odpowiednio.
§  7.
1.
Pracownikowi przysługuje w zamian za umundurowanie ekwiwalent pieniężny, w razie gdy:
1)
pracownikowi nie przydzielono przysługującego umundurowania, a umowa o pracę uległa rozwiązaniu,
2)
umundurowanie przydzielono w terminie późniejszym aniżeli termin nabycia prawa,
3)
za zgodą zakładu pracy pracownik użytkował umundurowanie przez okres dłuższy od ustalonego okresu używalności,
4)
pracownik został zwolniony od obowiązku noszenia umundurowania (§ 4 ust. 2).
2.
Ekwiwalent, o którym mowa w ust. 1, stanowi wartość umundurowania za okres, za który przysługuje, po odliczeniu 25% kosztów zakupu umundurowania (§ 5) i wypłacany jest za pełne okresy miesięczne.
§  8.
W razie przeniesienia służbowego pracownika przed upływem okresu używalności umundurowania do innego ministerstwa (urzędu centralnego, rady narodowej) na stanowisko, na którym przysługuje umundurowanie, prawo do umundurowania w nowym miejscu pracy powstaje po upływie okresu używalności posiadanego umundurowania.
§  9.
W razie utraty bądź zniszczenia całości lub części umundurowania przed upływem okresu używalności, pracownik otrzymuje nowe odpowiednie umundurowanie:
1)
jeżeli utrata lub zniszczenie nastąpiły bez winy pracownika - bezpłatnie,
2)
jeżeli utrata lub zniszczenie nastąpiły z winy pracownika - za zwrotem 25% kosztów zakupu nowego umundurowania oraz za zwrotem kosztów utraconego bądź zniszczonego umundurowania, poniesionych przez zakład pracy. Koszt ten oblicza się za okres od utraty lub zniszczenia umundurowania do końca okresu używalności.
§  10.
1.
W razie rozwiązania umowy o pracę przed upływem okresu używalności umundurowania, jeżeli rozwiązanie nastąpiło przez pracownika lub z jego winy bez wypowiedzenia, umundurowanie przechodzi na własność pracownika za zwrotem kwoty odpowiadającej wartości umundurowania, obliczonej za czas od dnia zaprzestania pracy do końca okresu używalności, po odliczeniu poniesionej przez pracownika części kosztów umundurowania.
2.
Umundurowanie przechodzi na własność pracownika bez obowiązku zwrotu kwoty, o której mowa w ust. 1, w razie rozwiązania umowy o pracę:
1)
przed upływem okresu używalności w innych wypadkach niż określone w ust. 1, a także w związku z przejściem na emeryturę lub rentę,
2)
po upływie 75% okresu używalności.
§  11.
Koszty prania i naprawy umundurowania ponosi pracownik.
§  12.
Przepisów § 2-11 nie stosuje się do tych pracowników ministerstw i urzędów centralnych, których prawo do umundurowania uregulowane jest przepisami szczególnymi.
§  13.
1.
Pracownicy mają prawo do odzieży ochronnej i roboczej oraz sprzętu ochrony osobistej zgodnie z tabelą norm odzieży ochronnej i roboczej oraz sprzętu ochrony osobistej ustaloną przez Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych.
2.
Odzież i sprzęt (ust. 1) wydawane są pracownikom bezpłatnie z dniem podjęcia pracy.
3.
W zakresie gospodarowania odzieżą ochronną i roboczą oraz sprzętem ochrony osobistej stosuje się ogólnie obowiązujące przepisy.
§  14.
Minister Handlu Wewnętrznego i Usług określi jednostki organizacyjne handlu uspołecznionego bądź uspołecznione zakłady drobnej wytwórczości, w których mogą być nabywane bądź którym może być zlecone wykonanie umundurowania.
§  15.
Pracownicy, którzy otrzymali umundurowanie przed wejściem w życie niniejszego rozporządzenia, mogą otrzymać nowe umundurowanie po upływie okresów używalności określonych dla umundurowania wydanego na podstawie przepisów dotychczasowych.
§  16.
Tracą moc:
1)
§ 43 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 grudnia 1933 r. o zasadach zaszeregowania funkcjonariuszów państwowych do grup uposażenia i automatycznego przechodzenia nauczycieli do wyższych grup uposażenia, o dodatkach lokalnych, funkcyjnych i służbowych oraz o umundurowaniu niższych funkcjonariuszów państwowych (Dz. U. Nr 102, poz. 781),
2)
w zakresie uregulowanym niniejszym rozporządzeniem - § 1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 1954 r. w sprawie umundurowania i odznak służbowych pracowników przedsiębiorstw lasów państwowych i innych organów resortu leśnictwa (Dz. U. z 1954 r. Nr 57, poz. 285 i z 1958 r. Nr 11, poz. 41).
§  17.
Wykonanie rozporządzenia porucza się Ministrowi Pracy, Płac i Spraw Socjalnych i innym ministrom (kierownikom urzędów centralnych) oraz prezydiom wojewódzkich rad narodowych (rad narodowych miast wyłączonych z województw).
§  18.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1973 r.

ZAŁĄCZNIK

WYKAZ PRZEDMIOTÓW UMUNDUROWANIA I OKRESY UŻYWALNOŚCI TYCH PRZEDMIOTÓW

Lp. Przedmiot umundurowania Okres używalności w miesiącach kalendarzowych Uwagi
1. I. Mężczyźni 24 kolor stalowy, granatowy lub zielony
Czapka sukienna mundurowa z orzełkiem
2. Furażerka letnia z orzełkiem 24 - " - " -
3. Mundur sukienny z 60% wełny lub szewiotowy E 70 24 - " - " -
4. Mundur letni z elano-bawełny 24 - " - " -
5. Płaszcz sukienny z 80% wełny 36 - " - " -
6. Trzewiki sk. gum. 24 kolor czarny
7. II. Kobiety 24 kolor stalowy, granatowy lub zielony
Beret mundurowy z orzełkiem
8. Furażerka letnia z orzełkiem 24 - " - " -
9. Kurtka sukienna z 60% wełny lub szewiotowa E 70 24 - " - " -
10. Spódnica sukienna z 60% wełny lub szewiotowa 24 - " - " -
11. Kurtka letnia z elano-bawełny 24 - " - " -
12. Spódnica letnia z elano-bawełny 24 spódnica szyta gładko z kontrafałdą z przodu i krytym zapięciem na lewym boku
13. Płaszcz sukienny z 80% wełny 36
14. Półbuty sk. gum. 24

Zmiany w prawie

Wolna Wigilia po raz pierwszy i nowe obowiązki dla firm, które wejdą… w Wigilię

W tym roku po raz pierwszy wszyscy pracownicy będą cieszyli się Wigilią jako dniem wolnym od pracy. Także w handlu. I choć z dnia wolnego skorzystają także pracodawcy, to akurat w ich przypadku Wigilia będzie dniem, kiedy zaczną obowiązywać przepisy zobowiązujące ich do stosowania w ogłoszeniach o pracę i np. w regulaminach pracy nazw stanowisk neutralnych pod względem płci.

Grażyna J. Leśniak 23.12.2025
Centralna e-Rejestracja: Start systemu od 1 stycznia 2026 r.

Od 1 stycznia 2026 r. zacznie obowiązywać ustawa wprowadzająca Centralną e-Rejestrację. Zakłada ona, że od przyszłego roku podmioty lecznicze obowiązkowo dołączą do systemu m.in. w zakresie umawiania wizyt u kardiologa oraz badań profilaktycznych. Planowany start rejestracji na wszystkie świadczenia planowany jest na 2029 r. Kolejne świadczenia i możliwości w zakresie zapisywania się do lekarzy specjalistów będą wchodzić w życie stopniowo.

Inga Stawicka 22.12.2025
Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1972.51.328

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Umundurowanie oraz odzież ochronna i robocza dla niektórych pracowników ministerstw, urzędów centralnych i rad narodowych.
Data aktu: 24/11/1972
Data ogłoszenia: 11/12/1972
Data wejścia w życie: 01/01/1973