Dodatki z tytułu pracy nauczycielskiej do emerytur i rent inwalidzkich.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA PRACY, PŁAC I SPRAW SOCJALNYCH
z dnia 25 lipca 1972 r.
w sprawie dodatków z tytułu pracy nauczycielskiej do emerytur i rent inwalidzkich. *

Na podstawie art. 105 ust. 4 ustawy z dnia 27 kwietnia 1972 r. - Karta praw i obowiązków nauczyciela (Dz. U. Nr 16, poz. 114) zarządza się, co następuje:
§  1.
Nauczycielom i nauczycielom akademickim, zwanym dalej "nauczycielami", uprawnionym do emerytury na podstawie przepisów o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin, przysługuje dodatek z tytułu pracy nauczycielskiej, jeżeli wykonywali tę pracę co najmniej przez 15 lat.
§  2.
1.
Nauczycielom uprawnionym do renty inwalidzkiej na podstawie przepisów o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin przysługuje dodatek z tytułu pracy nauczycielskiej, jeżeli wykonywali tę pracę ostatnio przed powstaniem inwalidztwa co najmniej przez 5 lat.
2.
Okres pracy nauczycielskiej, o którym mowa w ust. 1, może być krótszy niż 5 lat, jeżeli inwalidztwo powstało wskutek wypadku przy pracy albo wypadku w zatrudnieniu lub wskutek choroby zawodowej.
§  3.
1.
Za pracę nauczycielską uprawniającą do dodatku w wysokości 20% emerytury lub renty inwalidzkiej uważa się pracę wykonywaną w szkołach wyższych lub w samodzielnych placówkach typu naukowo-dydaktycznego na stanowiskach: profesora, docenta, adiunkta, starszego wykładowcy lub wykładowcy, starszego kustosza dyplomowanego lub kustosza dyplomowanego, starszego asystenta lub asystenta.
2.
Do okresów pracy nauczycielskiej, o której mowa w ust. 1, zalicza się okresy pracy wykonywanej:
1)
w Polskiej Akademii Nauk i w jej placówkach naukowych na stanowiskach samodzielnego pracownika naukowo-badawczego, starszego kustosza dyplomowanego lub kustosza dyplomowanego, adiunkta, starszego asystenta lub asystenta oraz pracownika techniczno-badawczego,
2)
w instytutach naukowo-badawczych oraz innych placówkach uprawnionych w myśl przepisów o tych instytutach do zatrudniania pracowników naukowo-badawczych na stanowiskach samodzielnego pracownika naukowo-badawczego, starszego kustosza dyplomowanego lub kustosza dyplomowanego, adiunkta, starszego asystenta lub asystenta.
§  4.
Za pracę nauczycielską uprawniającą do dodatku w wysokości 10% emerytury lub renty inwalidzkiej uważa się pracę:
1)
na stanowiskach asystenta stażysty, lektora, nauczyciela przedmiotów, zawodów i umiejętności praktycznych, nauczyciela wychowania fizycznego, nauczyciela przedmiotów obronnych, akompaniatora, bibliotekarza i dyplomowanego pracownika dokumentacji naukowej - w szkołach wyższych lub w samodzielnych placówkach typu naukowo-dydaktycznego,
2)
na stanowiskach nauczyciela, wychowawcy lub innego pracownika pedagogicznego:
a)
w państwowych szkołach i innych placówkach oświatowych i szkoleniowych, wychowawczych, opiekuńczo-wychowawczych, utworzonych i działających na podstawie ustawy z dnia 15 lipca 1961 r. o rozwoju systemu oświaty i wychowania (Dz. U. z 1961 r. Nr 32, poz. 160, z 1971 r. Nr 12, poz. 115 i z 1972 r. Nr 16, poz. 114),
b)
w placówkach leczniczych, leczniczo-wychowawczych i leczniczo-opiekuńczych,
c)
w zakładach poprawczych, schroniskach dla nieletnich oraz w szkołach przy zakładach karnych,
d)
w bibliotekach szkolnych i pedagogicznych, ośrodkach metodycznych i placówkach poradnictwa wychowawczo-zawodowego,
e)
w szkołach niepaństwowych, na które rozciągnięto przepisy ustawy z dnia 27 kwietnia 1972 r. - Karta praw i obowiązków nauczyciela (Dz. U. Nr 16, poz. 114), w trybie określonym w art. 116 tej ustawy,
3)
wykonywaną przez nauczycieli, wychowawców i innych pracowników pedagogicznych:
a)
w centralnych i terenowych organach administracji szkolnej,
b)
w Związku Nauczycielstwa Polskiego i innych organizacjach politycznych i społecznych, jeżeli do pracy tej zostali oni urlopowani,
c)
w jednostkach zaplecza naukowo-pedagogicznego.
§  5.
Do okresu pracy nauczycielskiej określonej w § 3 albo w § 4 zalicza się odpowiednio również:
1)
okresy tajnego nauczania w czasie okupacji oraz
2)
okresy zatrudnienia na stanowisku nauczyciela, wychowawcy lub innego pracownika pedagogicznego w szkołach niepaństwowych innych niż wymienione w § 4 pkt 2 lit. e) oraz inne okresy zaliczone do wymiaru uposażenia, jednakże w wymiarze nie większym niż 5 lat i pod warunkiem wykonywania pracy nauczycielskiej ostatnio przed przyznaniem emerytury lub renty inwalidzkiej.
§  6.
Przy ustalaniu okresu pracy nauczycielskiej wymaganego do przyznania dodatku do emerytury lub renty inwalidzkiej nie uwzględnia się okresów pracy wykonywanej w wymiarze czasu pracy niższym niż połowa obowiązującego wymiaru zajęć.
§  7.
1.
Wysokość dodatku oblicza się od emerytury lub renty inwalidzkiej, która przysługiwałaby wyłącznie od zarobków uzyskiwanych z tytułu pracy, o której mowa w § 3 i 4.
2.
Przy ustalaniu tych zarobków stosuje się odpowiednio przepisy rozporządzenia Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z dnia 25 lipca 1972 r. w sprawie ustalania podstawy wymiaru emerytur i rent dla nauczycieli (Dz. U. Nr 32, poz. 219).
3.
Wysokość dodatku oblicza się od emerytury lub renty inwalidzkiej (ust. 1) bez jakichkolwiek dodatków.
§  8.
W razie ponownego ustalenia wysokości renty inwalidzkiej na podstawie art. 70 ustawy z dnia 23 stycznia 1968 r. o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. z 1968 r. Nr 3, poz. 6 i z 1972 r. Nr 16, poz. 114) wysokość dodatku ulega ponownemu ustaleniu, jeżeli nową wysokość renty ustala się od zarobków z pracy nauczycielskiej (§ 3 i 4); wysokość dodatku nie ulega natomiast zmianie, jeżeli nową wysokość renty ustala się od zarobków z pracy innej niż praca nauczycielska.
§  9.
W razie zbiegu prawa do dodatku z tytułu pracy nauczycielskiej oraz do dodatku z tytułu pracy naukowej, przysługującego na podstawie art. 46 ustawy, o której mowa w § 8, uprawnionemu wypłaca się jeden z tych dodatków, a mianowicie wyższy lub wybrany przez niego.
§  10.
1.
Dodatek z tytułu pracy nauczycielskiej do emerytur i rent inwalidzkich przyznanych przed dniem 1 maja 1972 r. przyznaje się poczynając od dnia 1 maja 1972 r.
2.
Dodatek, o którym mowa w ust. 1, przyznaje się w wysokości 10% emerytury lub renty inwalidzkiej.
3.
Dodatek przyznawany na wniosek zainteresowanego zgłoszony w terminie do dnia 31 grudnia 1973 r. wypłaca się poczynając od dnia 1 maja 1972 r., a na wniosek zgłoszony w terminie późniejszym - za okres trzech miesięcy wstecz od dnia zgłoszenia wniosku.
§  11.
Prawa do dodatku do emerytury lub renty inwalidzkiej z tytułu pracy nauczycielskiej nie nabywa, a nabyte traci osoba prawomocnie ukarana w trybie dyscyplinarnym karą wydalenia ze służby z pozbawieniem szczególnych uprawnień emerytalnych związanych ze służbą nauczycielską.
§  12.
Przepisy rozporządzenia stosuje się odpowiednio do nauczycieli uprawnionych do emerytur i rent inwalidzkich określonych w przepisach:
1)
ustawy z dnia 28 maja 1957 r. o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin (Dz. U. z 1968 r. Nr 3, poz. 19),
2)
ustawy z dnia 23 stycznia 1968 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników kolejowych i ich rodzin (Dz. U. Nr 3, poz. 10) z uwzględnieniem przepisu art. 6 tej ustawy,
3)
ustawy z dnia 23 stycznia 1968 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin (Dz. U. Nr 3, poz. 11).
§  13.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z mocą od dnia 1 maja 1972 r.
* Z dniem 1 lutego 1982 r. nin. rozporządzenie traci moc w zakresie dotyczącym nauczycieli, zob. art. 101 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz.U.82.3.19).

Zmiany w prawie

Wolna Wigilia po raz pierwszy i nowe obowiązki dla firm, które wejdą… w Wigilię

W tym roku po raz pierwszy wszyscy pracownicy będą cieszyli się Wigilią jako dniem wolnym od pracy. Także w handlu. I choć z dnia wolnego skorzystają także pracodawcy, to akurat w ich przypadku Wigilia będzie dniem, kiedy zaczną obowiązywać przepisy zobowiązujące ich do stosowania w ogłoszeniach o pracę i np. w regulaminach pracy nazw stanowisk neutralnych pod względem płci.

Grażyna J. Leśniak 23.12.2025
Centralna e-Rejestracja: Start systemu od 1 stycznia 2026 r.

Od 1 stycznia 2026 r. zacznie obowiązywać ustawa wprowadzająca Centralną e-Rejestrację. Zakłada ona, że od przyszłego roku podmioty lecznicze obowiązkowo dołączą do systemu m.in. w zakresie umawiania wizyt u kardiologa oraz badań profilaktycznych. Planowany start rejestracji na wszystkie świadczenia planowany jest na 2029 r. Kolejne świadczenia i możliwości w zakresie zapisywania się do lekarzy specjalistów będą wchodzić w życie stopniowo.

Inga Stawicka 22.12.2025
Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1972.32.220

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Dodatki z tytułu pracy nauczycielskiej do emerytur i rent inwalidzkich.
Data aktu: 25/07/1972
Data ogłoszenia: 12/08/1972
Data wejścia w życie: 12/08/1972, 01/05/1972