Zawód lekarza.

USTAWA

z dnia 28 października 1950 r.

o zawodzie lekarza.

Art.  1.

Wykonywanie zawodu lekarza obejmuje rozpoznawanie, leczenie i zapobieganie chorobom, a także wydawanie orzeczeń lekarskich.

Art.  2.

Prawo wykonywania zawodu lekarza może uzyskać obywatel polski. który:

1) ukończył studia lekarskie w polskiej szkole akademickiej bądź uzyskał w innym państwie wykształcenie, uznane w Polsce za równorzędne,

2) nie jest ubezwłasnowolniony.

Art.  3. ¹

1. Cudzoziemcowi, który wykonywał zawód lekarza za granicą na podstawie tam obowiązujących przepisów lub spełnia warunki określone w art. 2 pkt 1 i 2, Minister Zdrowia i Opieki Społecznej w uzgodnieniu z Naczelną Radą Lekarską może zezwolić na wykonywanie tego zawodu oraz zatrudnienie w zakładach społecznych służby zdrowia na zasadach określonych w zezwoleniu.

2. Osoba określona w ust. 1, której wydano zezwolenie na wykonywanie zawodu lekarza, zostaje wpisana do rejestru lekarzy okręgowej izby lekarskiej terenowo właściwej ze względu na miejsce wykonywania zawodu i podlega przepisom o izbach lekarskich, z wyjątkiem korzystania z biernego prawa wyborczego.

Art.  4. ²

1. Przed rozpoczęciem wykonywania zawodu lekarz obowiązany jest przedstawić okręgowej radzie lekarskiej, na którego obszarze zamierza wykonywać zawód, dowody posiadania warunków, określonych w art. 2 bądź art. 3 ust. 1.

2. Na podstawie przedstawionych dowodów okręgowa rada lekarska wydaje lekarzowi zaświadczenie o prawie wykonywania zawodu.

3. Lekarz, który zgłosił zamiar wykonywania zawodu po upływie pięciu lat od ukończenia studiów lekarskich, lub który przerwał wykonywanie zawodu na okres dłuższy niż pięć lat, może być zobowiązany przez okręgową radę lekarską do uprzedniego odbycia przeszkolenia. Program i zasady przeszkolenia ustala okręgowa rada lekarska.

Art.  5.

1. Zaświadczenie, o którym mowa w art. 4 ust. 2, uprawnia lekarza do wykonywania zawodu w zakładach społecznych służby zdrowia oraz w zakładach leczniczych Ministra Obrony Narodowej i Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego:

1) pod kierownictwem lekarza, uprawnionego do samodzielnego wykonywania zawodu - przez okres jednego roku od podjęcia pracy po uzyskaniu zaświadczenia oraz

2) samodzielnie - po upływie roku wykonywania zawodu w sposób, określony w pkt 1.

2. Minister Zdrowia w przypadkach uzasadnionych może zezwolić lekarzowi na samodzielne wykonywanie zawodu przed upływem roku od uzyskania zaświadczenia.

Art.  6. ³

(skreślony).

Art.  7.

Lekarze, nie posiadający prawa wykonywania zawodu lekarza w Polsce, ale posiadający to prawo w innym państwie, mogą brać udział w naradach lekarskich, na które zostali zaproszeni przez lekarzy, posiadających prawo wykonywania zawodu w Polsce, i wykonywać zabiegi, których potrzeba wykonywania wynika z narad.

Art.  8. ⁴

1. Lekarza posiadającego prawo wykonywania zawodu, u którego ujawniono niedostateczne przygotowanie zawodowe, okręgowa rada lekarska może zobowiązać do odbycia przeszkolenia uzupełniającego pod rygorem utraty prawa do wykonywania zawodu.

2. Program i zasady przeszkolenia, o których mowa w ust. 1, ustala okręgowa rada lekarska.

Art.  9. ⁵

1. Lekarz ujawniający niezdolność do wykonywania zawodu, wywołaną chorobą psychiczną, narkomanią, alkoholizmem, niedołęstwem lub kalectwem, może być pozbawiony przez okręgową radę lekarską prawa wykonywania zawodu na stałe bądź na okres trwania niezdolności na podstawie orzeczenia specjalnej komisji.

2. W wypadku gdy lekarz odmawia poddania się badaniu przez komisję, o której mowa w ust. 1, lub gdy okręgowa rada lekarska na podstawie wyników postępowania wyjaśniającego uzna, że dalsze wykonywanie zawodu przez lekarza grozi niebezpieczeństwem dla osób przez niego leczonych - okręgowa rada lekarska może zawiesić lekarza w prawie wykonywania zawodu.

3. Postępowanie w sprawach pozbawienia prawa wykonywania zawodu jest poufne.

4. Szczegółowe zasady i tryb postępowania w sprawach dotyczących pozbawienia prawa wykonywania zawodu ustali Minister Zdrowia i Opieki Społecznej po zasięgnięciu opinii Naczelnej Rady Lekarskiej.

Art.  10.

Lekarzowi, wykonującemu zawód, wolno używać przysługujących mu tytułów i stopni naukowych; jednak nie wolno mu używać tytułów, mogących wprowadzić w błąd co do jego szczególnych kwalifikacji zawodowych.

Art.  11.

1. Za lekarza specjalistę może być uznany lekarz, posiadający wybitną znajomość teoretyczną i praktyczną określonej dziedziny medycyny bądź jej poszczególnych działów.

2. Minister Zdrowia określi zasady i tryb uznawania lekarza za lekarza specjalistę.

Art.  12.

Lekarz, posiadający prawo wykonywania zawodu, obowiązany jest udzielić pomocy lekarskiej w każdym przypadku, gdy zwłoka w jej udzielaniu mogłaby spowodować utratę życia lub kalectwo, chyba że w danym przypadku praktycznie możliwe jest niezwłoczne uzyskanie pomocy lekarskiej, udzielanej przez stację pogotowia ratunkowego, bądź inną instytucję, przeznaczoną do udzielania pomocy lekarskiej w przypadkach nie cierpiących zwłoki.

Art.  13.

Niezależnie od obowiązków, przewidzianych w przepisach szczególnych, lekarz posiadający prawo wykonywania zawodu obowiązany jest:

1) na podstawie nakazu prezydium powiatowej rady narodowej brać udział w pracach komisji rejestracyjnych i poborowych,

2) zawiadomić w ciągu 24 godzin władze powołane do ścigania przestępstw, przewodniczącego prezydium gminnej rady narodowej lub sołtysa o każdym przypadku zabójstwa, ciężkiego uszkodzenia ciała, samobójstwa lub zatrucia oraz pozostającego w związku z przestępstwem lekkiego uszkodzenia ciała, gdy powziął o tych przypadkach wiadomość przy wykonywaniu zawodu.

Art.  14.

1. Lekarz obowiązany jest do zachowania w tajemnicy wszystkiego, o czym poweźmie wiadomość w związku z wykonywaniem zawodu.

2. Od obowiązku zachowania tajemnicy lekarz jest zwolniony w przypadkach:

1) gdy z mocy szczególnych przepisów jest obowiązany donieść władzom o określonych okolicznościach,

2) gdy osoba korzystająca z pomocy lekarza lub jej prawny zastępca zezwolą na ujawnienie tajemnicy,

3) gdy zachowanie tajemnicy może spowodować istotne niebezpieczeństwo dla życia i zdrowia osoby leczonej lub dla otoczenia,

4) gdy jest obowiązany donieść uprawnionej władzy, urzędowi lub instytucji prawa publicznego o wyniku badania lekarskiego, przeprowadzonego na jej żądanie.

Art.  15.

1. Lekarz może dokonać zabiegu operacyjnego wyłącznie w zakładzie leczniczym.

2. Przepis ust. 1 nie dotyczy:

1) zabiegów prostych, których wykaz ustali Minister Zdrowia,

2) przypadków, gdy niewykonanie natychmiastowe zabiegu zagraża utratą życia lub ważnego organu ciała,

3) zabiegów dokonywanych w ramach wojskowej służby zdrowia,

4) 6 (skreślony).

Art.  16. ⁷

(skreślony).

Art.  17.

1. Dokonanie zabiegu operacyjnego wymaga zgody chorego, jeżeli zaś chodzi o małoletnich i osoby dotknięte chorobą psychiczną lub niedorozwojem psychicznym - zgody ustawowej przedstawiciela bądź faktycznego opiekuna.

2. Przepis ust. 1 nie stosuje się w przypadku, gdy chory jest nieprzytomny lub niemożliwe jest porozumienie się z jego ustawowym przedstawicielem (faktycznym opiekunem), a zwłoka w wykonywaniu zabiegu może spowodować ujemne następstwa. W tym przypadku lekarz obowiązany jest zasięgnąć opinii drugiego lekarza. Jeżeli zasięgnięcie opinii jest niemożliwe lub połączone ze znacznymi trudnościami, lekarz może dokonać zabiegu sam, o czym powinien uczynić wzmiankę w karcie operacyjnej.

Art.  18.

1. Lekarz może zapisywać leki jedynie w formie recepty i tylko te, które są dopuszczone do obrotu.

2. Sposób wystawiania recept ustali Minister Zdrowia.

Art.  19.

1. Lekarz nie może sprzedawać leków.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się w przypadkach, gdy lekarz dostarcza choremu leku, niezbędnego w związku z udzieleniem pomocy w nagłym przypadku.

Art.  20.

1. Lekarz może wydać świadectwo o stanie zdrowia lub świadectwo zgonu wyłącznie na podstawie uprzedniego badania, dokonanego osobiście.

2. Świadectwo, wydane przez lekarza w związku z wykonywaniem zawodu poza społecznymi zakładami służby zdrowia, powinno zawierać:

1) imię, nazwisko, wiek, miejsce zamieszkania i sposób stwierdzenia tożsamości osoby badanej,

2) cel wydania świadectwa i wzmiankę, na czyje ręce świadectwo zostało wydane,

3) rozpoznanie choroby oraz datę badania.

3. Rozpoznanie choroby (ust. 2 pkt 3) może być opuszczone, jeżeli ze względu na cel wydania świadectwa nie jest to konieczne, bądź jeżeli umieszczenie rozpoznania stanowiłoby naruszenie tajemnicy zawodowej.

Art.  21.

Minister Zdrowia ustali w drodze rozporządzenia szczegółowe zasady wykonywania przez lekarzy zawodu poza zakładami społecznymi służby zdrowia, a w szczególności:

1) sposób ogłaszania się,

2) warunki, jakimi powinno odpowiadać pomieszczenie, w którym lekarz wykonuje czynności, określone w art. 1,

3) zasady pobierania i wysokość honorariów.

Art.  22.

Lekarz, wykonujący zawód poza społecznymi zakładami służby zdrowia, może odstąpić od leczenia chorego według własnego uznania, zawiadamiając o tym chorego lub osobę faktycznie opiekującą się chorym. Nie dotyczy to jednak przypadków, określonych w art. 12.

Art.  23.

Lekarze, posiadający prawo wykonywania praktyki lekarskiej w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, są uprawnieni do samodzielnego wykonywania zawodu (art. 5 ust. 1 pkt 2).

Art.  24.

1. Lekarz, który uzyskał zaświadczenie o prawie wykonywania zawodu po wejściu w życie niniejszej ustawy, a nie podlega ustawie z dnia 7 marca 1950 r. o planowym zatrudnieniu absolwentów średnich szkół zawodowych oraz szkół wyższych (Dz. U. R. P. Nr 10, poz. 106), obowiązany jest przez okres dwóch lat do pracy w zakładach społecznych służby zdrowia, wskazanych w skierowaniu, wydanych przez prezydium wojewódzkiej rady narodowej.

2. Przy wydawaniu skierowania uwzględnia się w miarę możliwości życzenia lekarza co do rodzaju i miejsca pracy oraz inne okoliczności, mające znaczenie społeczne lub osobiste.

3. Z lekarzem, skierowanym przez prezydium wojewódzkiej rady narodowej, zakład obowiązany jest zawrzeć niezwłocznie umowę.

4. Lekarzowi, zatrudnionemu na podstawie skierowania, określonego w ust. 1, w innej miejscowości niż dotychczasowe jego miejsce zamieszkania, zakład pracy obowiązany jest zapewnić mieszkanie. W miejscowościach, w których wprowadzono publiczną gospodarkę lokalami, władze kwaterunkowe na wniosek zakładu obowiązane są lekarzowi dostarczyć odpowiedniego mieszkania na równi z absolwentami, zatrudnionymi na podstawie ustawy w ust. 1.

5. 8 Lekarzowi, zatrudnionemu na podstawie skierowania, przewidzianego, w ust. 2, w innej miejscowości niż dotychczasowe jego miejsce zamieszkania, przysługuje zwrot kosztów przesiedlenia według zasad, ustalonych na podstawie art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 28-października 1948 r. o społecznych zakładach służby zdrowia i planowanej gospodarce w służbie zdrowia oraz zasiłek osiedleńczy w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia, przysługującego lekarzowi na podstawie zawartej umowy. Zasiłek ten wypłaca zakład, do którego lekarz został skierowany.

6. Minister Zdrowia ustali szczegółowy tryb kierowania lekarza do pracy oraz przypadki, w jakich może nastąpić odroczenie obowiązku podjęcia pracy przez lekarza.

Art.  25.

Kierownikowi zakładu nie wolno zatrudniać lekarza, podlegającego przepisom art. 24, bez skierowania (art. 24 ust. 2), umowa zawarta z takim lekarzem jest nieważna, chyba że lekarz uzyskał odroczenie (art. 24 ust. 6).

Art.  26. ⁹

1. Kto wykonuje czynności, określone w art. 1, nie posiadając do tego prawa na podstawie niniejszej ustawy bądź innych przepisów - podlega karze aresztu ¹⁰ do sześciu miesięcy i grzywny lub jednej z tych kar.

2. Lekarz, posiadający prawo wykonywania nauki zawodu, który nie wypełnia obowiązków, przewidzianych w art. 12 - podlega karze aresztu do trzech miesięcy ¹¹ i grzywny do 2.500 zł lub jednej z tych kar.

3. Kto, wzywając lekarza do udzielania pomocy, świadomie wprowadza go w błąd co do okoliczności, uzasadniając żądanie pomocy lekarskiej w nagłym przypadku na podstawie art. 12 - podlega karze grzywny do 1.500 zł.

4. 12 (skreślony).

5. Lekarz, naruszający inne przepisy niniejszej ustawy - podlega karze grzywny do 1.500 zł.

6. Kto w zamiarze osiągnięcia korzyści dla siebie lub dla lekarza rozpowszechnia w jakikolwiek sposób wiadomości, mające na celu jego reklamę w związku z wykonywaniem zawodu poza zakładami społecznymi służby zdrowia - podlega karze grzywny do 750 zł.

7. W sprawach, określonych w ust. 2-5, orzeka się w trybie postępowania karno-administracyjnego.

Art.  27. ¹³

(skreślony).

Art.  28.

1. 14 Uchyla się rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 25 września 1932 r. o wykonywaniu praktyki lekarskiej (Dz. U. R. P. z 1932 r. Nr 81, poz. 712, z 1946 r. Nr 23, poz. 150 i z 1948 r. Nr 55, poz. 434).

2. Do czasu wydania przepisów wykonawczych na podstawie niniejszej ustawy zachowują moc obowiązującą przepisy, wydane na podstawie rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 25 września 1932 r., o ile nie są sprzeczne z niniejszą ustawą.

Art.  29.

Wykonanie ustawy porucza się Ministrowi Zdrowia.

Art.  30.

Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

1 Art. 3 zmieniony przez art. 62 pkt 1 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o izbach lekarskich (Dz.U.89.30.158) z dniem 1 stycznia 1990 r.

2 Art. 4 zmieniony przez art. 62 pkt 2 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o izbach lekarskich (Dz.U.89.30.158) z dniem 1 stycznia 1990 r.

3 Art. 6 skreślony przez art. 62 pkt 3 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o izbach lekarskich (Dz.U.89.30.158) z dniem 1 stycznia 1990 r.

4 Art. 8 zmieniony przez art. 62 pkt 4 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o izbach lekarskich (Dz.U.89.30.158) z dniem 1 stycznia 1990 r.

5 Art. 9 zmieniony przez art. 62 pkt 5 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o izbach lekarskich (Dz.U.89.30.158) z dniem 1 stycznia 1990 r.

6 Art. 15 ust. 2 pkt 4 skreślony przez art. 5 ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (Dz.U.93.17.78) z dniem 16 marca 1993 r.

7 Art. 16 skreślony przez art. 6 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 1956 r. o warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (Dz.U.56.12.61) z dniem 8 maja 1956 r.

8 Art. 24 ust. 5 zmieniony przez pkt 9 obwieszczenia z dnia 17 października 1950 r. o sprostowaniu błędów (Dz.U.50.53.489).

9 W art. 26 wysokość granic grzywny ustalona na podstawie:

- ustawy z dnia 28 października 1950 r. o zmianie systemu pieniężnego (Dz.U.50.50.459)

- art. 2 § 2 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. o zmianie niektórych przepisów prawa karnego i prawa o wykroczeniach (Dz.U.82.16.125) z dniem 7 czerwca 1982 r.

- art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 10 maja 1985 r. o zmianie niektórych przepisów prawa karnego i prawa o wykroczeniach (Dz.U.85.23.100) z dniem 1 lipca 1985 r.

- art. 5 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 28 września 1990 r. o zmianie niektórych przepisów prawa karnego i prawa o wykroczeniach (Dz.U.90.72.422) z dniem 8 listopada 1990 r.

- art. 7 ust. 2 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 28 lutego 1992 r. o zmianie niektórych przepisów prawa karnego, prawa o wykroczeniach i o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz.U.92.24.101) z dniem 2 kwietnia 1992 r.

- art. 4 ust. 6 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o denominacji złotego (Dz.U.94.84.386)

- art. 3 ust. 1 lit. a) ustawy z dnia 12 lipca 1995 r. o zmianie Kodeksu karnego, Kodeksu karnego wykonawczego oraz o podwyższeniu dolnych i górnych granic grzywien i nawiązek w prawie karnym (Dz.U.95.95.475) z dniem 20 listopada 1995 r.;

a w ust. 2 - ponadto - na podstawie art. IX § 3 ustawy z dnia 31 maja 1971 r. - Przepisy wprowadzające Kodeks wykroczeń (Dz.U.71.12.115) z dniem 1 stycznia 1972 r.

10 Obecnie karze pozbawienia wolności - zob. art. XIII pkt 1 ustawy z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Przepisy wprowadzające Kodeks karny.

11 Kara aresztu uchylona na podstawie art. X § 1 ustawy z dnia 31 maja 1971 r. - Przepisy wprowadzające Kodeks wykroczeń (Dz.U.71.12.115) z dniem 1 stycznia 1972 r.

12 Art. 26 ust. 4 skreślony przez art. 62 pkt 6 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o izbach lekarskich (Dz.U.89.30.158) z dniem 1 stycznia 1990 r.

13 Art. 27 skreślony przez art. 62 pkt 7 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o izbach lekarskich (Dz.U.89.30.158) z dniem 1 stycznia 1990 r.

14 Art. 28 ust. 1 sprostowany przez pkt 9 obwieszczenia o sprostowaniu błędów z dnia 17 października 1950 r. (Dz.U.50.53.489).

• Identyfikator: Dz.U.1950.50.458
• Rodzaj: Ustawa
• Tytuł: Zawód lekarza.
• Data aktu: 28/10/1950
• Data ogłoszenia: 29/10/1950
• Data wejścia w życie: 29/10/1950