Normy obszarowe, szacunek, odliczenie od ceny na rzecz osadników wojskowych oraz spłata należności za gospodarstwa, nadane na podstawie dekretu z dnia 6 września 1946 r. o ustroju rolnym i osadnictwie na obszarze Ziem Odzyskanych i b. Wolnego Miasta Gdańska.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRÓW: ROLNICTWA I REFORM ROLNYCH, ZIEM ODZYSKANYCH ORAZ ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ

z dnia 22 listopada 1947 r.

wydane w porozumieniu z Ministrami Obrony Narodowej i Skarbu w sprawie norm obszarowych, szacunku, odliczenia od ceny na rzecz osadników wojskowych oraz spłaty należności za gospodarstwa, nadane na podstawie dekretu z dnia 6 września 1946 r. o ustroju rolnym i osadnictwie na obszarze Ziem Odzyskanych i b. Wolnego Miasta Gdańska. ^*

Na podstawie art. 12 ust. 1, art. 21 ust. 3, art. 22 i 24 ust. 1 dekretu z dnia 6 września 1946 r. o ustroju rolnym i osadnictwie na obszarze Ziem Odzyskanych i b. Wolnego Miasta Gdańska (Dz. U. R. P. Nr 49, poz. 279) zarządza się, co następuje:

§ 1. Artykuły, powołane w rozporządzeniu niniejszym bez bliższego oznaczenia, odnoszą się do dekretu z dnia 6 września 1946 r. o ustroju rolnym i osadnictwie na obszarze Ziem Odzyskanych i b. Wolnego Miasta Gdańska (Dz. U. R. P. Nr 49, poz. 279).

§  2.

1. W zależności od miejscowych warunków ekonomicznych (jak stopień uprzemysłowienia, odległość od rynku zbytu, stacji, kolei -itp.), terenowych i klimatycznych należy stosować dla gospodarstw rolnych następujące normy obszarowe gruntów, obejmujące użytki rolne, lasy i wody:

a) na glebach należących do I kl. szacunkowej 7 - 9 ha

b) " " " " II " " 9 - 12 "

c) " " " " III " " 9 - 15 "

2. Do I klasy szacunkowej zalicza się grunty I i II klasy gleboznawczej, do II klasy szacunkowej - grunty III i IV klasy gleboznawczej, do III klasy szacunkowej - grunty V i VI klasy gleboznawczej.

3. 1 (uchylony).

4. Obszar lasu i wód w jednym gospodarstwie rolnym nie może przekraczać 4 ha.

§  3.

1. Do gospodarstw hodowlanych zalicza się gospodarstwa, w których obszar pastwisk przekracza 30% ogólnego obszaru gospodarstwa.

2. Gospodarstwa hodowlane mogą być tworzone jedynie na gruntach, należących do III klasy szacunkowej (§ 2 ust. 2 i 3) oraz na terenach górskich.

3. Obszar gospodarstw hodowlanych łącznie z lasami i wodami nie może przekraczać 20 ha.

§ 4. Gospodarstwa istniejące już w chwili wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, odbiegające od norm, wskazanych w §§ 2 i 3 o obszar mniejszy niż 1 ha, mogą być utrzymane w dotychczasowym rozmiarze.

§  5.

1. Poza użytkami rolnymi, lasami i wodami w rozmiarze określonym w art. 9, 10 i 11 przy uwzględnieniu §§ 2, 3 i 4 - w skład gospodarstw i działek mogą wchodzić nieużytki właściwe o obszarze nieprzekraczającym 30%, a dla gospodarstw hodowlanych 10% wszelkiego rodzaju użytków w tych gospodarstwach, bądź działkach.

2. Za nieużytki właściwe uważa się nieużytki w rozumieniu pkt E tabeli klas gruntów, wymienionej w § 2 ust. 3.

§ 6. Minister Rolnictwa i Reform Rolnych w porozumieniu z Ministrem Ziem Odzyskanych, a gdy chodzi o obszar b. Wolnego Miasta Gdańska - w porozumieniu z Ministrem Administracji Publicznej, może w granicach norm obszarowych, określonych w art. 9-11, dopuścić na poszczególnych terenach oraz w poszczególnych przypadkach zastosowanie innych norm obszarowych, niż ustalone w §§ 2-5.

§ 7. Za składniki gospodarstwa (działki) uważać należy wszystko, co się w gospodarstwie znajduje i stanowi własność Skarbu Państwa, jak budynki, inwentarze żywe, martwe itp.

§  8.

1. Ustala się przeciętny urodzaj gruntów z 1 ha w kwintalach żyta według następującej tabeli:

Szacunkowa klasa gruntów	Grunty orne	Łąki	Pastwiska	Wody, posiadające urządzenia rybne	Stawy i inne wody naturalne	Nieużytki
I	23	28	22	29	12	-
II	15	13	13	13	8	-
III	10	6	6	8	5	-
	-	-	-	-	-	0,5

2. Wody, nie nadające się do racjonalnej gospodarki rybnej szacuje się jak nieużytki.

§  9.

1. Szacunek działek leśnych ustala się na podstawie gruntów pod lasem oraz drzewostanu.

2. Grunty pod lasem szacuje się w wysokości 50% normy, wskazanej w § 8, zaliczając je do takiego rodzaju gruntów, do którego są najbardziej zbliżone.

3. 2 Wartość drzewostanów do lat 20 w odniesieniu do 1 ha oblicza się w życie według przeciętnych kosztów zalesienia i utrzymania lasu z 1938 r., a mianowicie:

wartość drzewostanu do 1 roku - w wysokości 7 q żyta

ponad 1 rok do 2 lat - " 7,5 q "

" 2 lat do 4 " - " 9 q "

" 4 " do 6 " - " 10 q "

" 6 " do 8 " - " 11 q "

" 8 " do 10 " - " 12,5 q "

" 10 " do 12 " - " 13,5 q "

" 12 " do 14 " - " 15 q "

" 14 " do 16 " - " 16,5 q "

" 16 " do 18 " - " 18 q "

" 18 " do 19 " - " 19,5 q "

4. 3 Wartość drzewostanu powyżej 20 lat ustala się w wysokości 75% wartości użytkowej tego drzewostanu według cen z 1938 r. w przeliczeniu po cenie 17,5 zł za 1 q.

§  10.

1. Tereny torfowe nieeksploatowane lub o średniej miąższości torfu poniżej 0,5 m zalicza się do odpowiednich klas użytków rolnych i szacuje w myśl przepisów § 8.

2. Tereny torfowe eksploatowane o średniej miąższości torfu od 0,5 m do 1,5 m szacuje się w wysokości 13 kwintali żyta za 1 ha.

3. Tereny torfowe eksploatowane o średniej miąższości torfu od 1,5 m wzwyż szacuje się w wysokości 28 kwintali żyta za 1 ha.

§  11.

1. Grunty wchodzące w skład gospodarstw ogrodniczych szacuje się o 30-50% wyżej w stosunku od norm podanych w § 8.

2. Jednakże grunty, zajęte pod plantacje trwałe, naprzykład szparagów, rabarbaru, truskawek i agrestu, szacuje się o 50 do 300 % wyżej w stosunku do norm podanych w § 8.

§  12.

1. Szacunek szklarni ustala się odpowiednio do powierzchni użytkowej pod szkłem, licząc za 1 m² tej powierzchni 60 kg żyta. Szklarnie kwiatowe szacuje się o 30% drożej. Szacunek ten ulega zmniejszeniu procentowo zależnie od stanu budynków, konstrukcji szklarniowej, stanu urządzeń ogrzewających i parapetów.

2. Szklarnie w miejscowościach odległych od miast, nie mające warunków do należytego wykorzystania, szacuje się w myśl zasad, podanych w ust. 1, ze zniżką do 50%.

3. Wartość materiału roślinnego szklarni ustala się na podstawie hurtowych cen rynkowych.

§  13.

1. Szacunek inspektów ustala się zależnie od stanu drewna i oszklenia okien, licząc za 1 m² okna inspektowego 5-8 kg żyta.

2. Wartość rozsad wczesnych i warzyw ustala się według cen rynkowych.

§ 14. Szacunek sadów ustala się na podstawie szacunku użytków rolnych oraz wartości drzew owocowych. Wartość drzew ustala się w zależności od ich rodzaju, stanu i wieku.

§ 15. Wartość drzewek i krzewów w szkółkach ustala się według cen rynkowych, stosując zniżkę w wysokości 50%.

§ 16. Kultury specjalne, naprzykład chmielniki i wikliny, przekraczające 0,25 ha, wyodrębnia się i szacuje w wysokości wartości przeciętnego rocznego przychodu.

§  17.

1. Wartość zabudowań ustala się na podstawie szacunku dokonanego przez Powszechny Zakład Ubezpieczeń Wzajemnych według poziomu cen przyjętych do norm szacunkowych tego Zakładu z 1938 r.

2. Wartość zabudowań, należących do gospodarstw (działek), wymienionych w art. 9, 10 i 11, ustala się w wysokości 0,125 szacunku, wskazanego w ust. 1.

3. Wartość willi oraz zakładów przemysłowych, które mogą być przedmiotem nadania, ustala się w wysokości 0,20 szacunku, wskazanego w ust. 1.

§ 18. Wartość zabudowań zbyt dużych w stosunku do potrzeb gospodarstwa, ustalona w myśl przepisów § 17 ust. 2, może ulec obniżeniu, nie więcej jednak niż o 25%.

§ 19. Szacunek budynków zniszczonych obniża się stosownie do stopnia zniszczenia.

§ 20. Szacunek, ustalony w myśl przepisów §§ 17 - 19, przelicza się na żyto po cenie 17,5 zł za 1 kwintal żyta.

§ 21. Zapasy, nawozy, uprawy itp. szacuje się według miejscowych cen rynkowych w chwili oszacowania.

§ 22. 4

1. Inwentarz żywy szacuje się w życie według następujących stawek:

1) Konie - niezależnie od kondycji i wieku - 15 kwintali.

Młodzież - niezależnie od kondycji, do 1 roku - 3,5 kwintala, od 1 do 2 lat - 7,5 kwintala i od 2 do 3 lat - 11 kwintali.

2) Krowy - niezależnie od kondycji i wieku - 12 kwintali..

Młodzież - niezależnie od kondycji, do 1/2 roku - 1,5 kwintala, od 1/2 do 1 1/2 roku - 3 kwintale i od 1 1/2 do 2 1/2 lat - 6 kwintali.

3) Woły, stanowiące inwentarz pociągowy - 9 kwintali.

4) Trzoda chlewna - niezależnie od kondycji:

maciory i tuczniki - 12 kwintali

warchlaki i maciorki - 7 "

młodzież - 4 "

prosięta - 1 "

5) Owce - niezależnie od kondycji i wieku - 1,5 kwintala.

Młodzież - 0,75 kwintala i jagnięta - 0,50 kwintala.

6) Kozy - niezależnie od kondycji i wieku - 3 kwintale.

Młodzież - do 1,5 kwintala.

7) Drób w zależności od rodzaju (kury, kaczki, gęsi itd.) - od 2 do 10 kilogramów.

2. Sztuki zarodowe i rozpłodowe szacuje się o 50% wyżej niż sztuki dorosłe.

3. Wiek trzody chlewnej oraz młodzieży koni, krów, owiec i kóz przyjmuje się dla celów szacunkowych z chwili objęcia przez osadnika gospodarstwa.

§ 22a. 5 Osadnikom, którzy zgłoszą spłatę jednorazowo całkowitej należności za poszczególne sztuki inwentarza, obniża się szacunek tych sztuk o 25%.

§ 23. Inwentarz martwy szacuje się w życie według następujących stawek:

1) Lokomobile małe cena za 1 HP 4 kwintali

2) Motory spalinowe za 1 HP 4 "

"elektryczne za 1 K.W. 1 kg lub za 1 K.M. (HP i PS) 75 kg

3) Żniwiarki "Dehringa", "M Cormick" i podobne 9-12 kwintali

4) Kosiarki 6-8 "

5) Młocarnie duże, cepowe czyszczące z sortownikami

o rozpiętości młotowej 100 x 50 cm 45-52 "

6) Młocarnie węższe - odpowiednio mniej, odliczając

po 4 kwintale za każde 10 cm szerokości

7) Młocarnie sztywtówki, bez wytrząsaczy o napędzie

pasowym lub trybowym 6-8 "

8) Kieraty dwukonne lub czterokonne 5 "

9) Sieczkarnie dwukośne ręczne 2 "

" trzykośne 3 "

" Bentalowskie 5 "

10) Grabarki konne 4 "

11) Pasy do siana i słomy 7 "

12) " do torfu ślimakowe (sznekowe) 6 "

13) Pługi dwuskibowe, konne Nr 3 i 4 3 "

" jednoskibowe (koleśne) 1 1/2 "

14) Brony ciężkie żelazne dwójki 2 "

" " trzypolówki 2 "

" " sześciopolówki (zestaw) 2 "

" łąkowe 1 1/2 "

15) Obsypniki żelazne 1 "

16) Kultywatory 7 i 9-łapowe 3 "

17) Talerzówki konne motorowe 4-8 "

18) Kopaczki torfowe lub mechniczne do ziemniaków 9 "

19) Świdry studzienne 1 1/2 "

20) Drążki (sztangi) do świdrów według wagi za 1 kg 1 1/2 "

21) Wypielacze trzyrzędowe 4 "

22) " wielorzędowe 6 "

23) Siewniki do 2 m szerokości 9 "

" szersze, odpowiednio więcej, doliczając każde 50 cm szerokości po 1 1/2 "

24) Miechy skórzane 1 "

25) Bączki metalowe 1/2 "

26) Kowadła według wagi za 1 kg 2 kg

27) Cęgi, szczypce i inne narzędzia według wagi za 1 kg 1 "

28) Obrabiarki według wagi za 1 kg 1 "

29) Warsztaty stolarskie drewniane 1/2 kwintala

30) Dłuta ręczne za sztukę 4 kg

31) Piłki ręczne stolarskie za sztukę 8 "

32) Piły poprzeczne długości 1 m 20 "

33) " mniejsze, odpowiednio mniej, obliczając na każde 10 cm długości 4 "

34) Toczarki piaskowce według wagi za 1 kg 1/2 "

35) Łańcuchy różne według wagi za 1 kg 1 1/2 kg

36) Łopaty, widły metalowe różnej wielkości według wagi za 1 kg 1 1/2 "

37) Siekiery według wagi za 1 kg 3 "

38) Uprzęż skórzana blankowa według wagi za 1 kg 13 "

39) Siodła angielskie według wagi za 1 kg 5 "

40) Wialnie 4 kwintale

41) Młynki 3 "

42) Sortowniki (tryjery) 5 "

43) Żmijki 2 "

44) Sortowniki do ziemniaków 5 "

45) Wagi dziesiętne tonowe i półtonowe 3-5 "

46) " stołowe od 20-50 kg 1/2 - 1 "

47) Parniki do ziemniaków o pojemności 200 kg 2 1/2 "

Parniki do ziemniaków o pojemności 100 kg 2 "

Parniki do ziemniaków o pojemności 50 kg 1 1/2 "

48) Gniotowniki, śrutowniki 1 "

49) Wozy jednokonne 3 "

" dwukonne 5 "

50) Bryczki 8 "

§ 24. Inwentarz żywy i martwy, nie wymieniony w §§ 22 i 23, szacuje się według jego wartości, stosując odpowiednio stawki wskazane w tych paragrafach.

§  25.

1. Szacunek zużytych maszyn i narzędzi rolniczych obniża się odpowiednio do stopnia zużycia ustalonego w procentach.

2. Maszyny i narzędzia rolnicze, których zużycie wynosi ponad 50% szacuje się jak złom według stawki 1 kg żelaza za 1 kg żyta.

§ 26. Osadnikowi wojskowemu, korzystającemu z pierwszeństwa, przewidzianego w art. 18 ust. 1 pkt 1, odlicza się od ceny gospodarstwa 250 kwintali żyta.

§  27.

1. Klasyfikację gleboznawczą oraz szacunek gruntów przeprowadza mierniczy, wyznaczony przez wojewódzką władzę administracji ogólnej.

2. Czynności, wymienione w ust. 1, mogą być również dokonane przez odpowiednio wykwalifikowane osoby, wyznaczone przez powiatową władzę administracji ogólnej.

3. W razie potrzeby powiatowa władza administracji ogólnej powołuje rzeczoznawców.

4. Za czynności klasyfikacyjno-szacunkowych sporządza się szczegółowy protokół oraz załącza do niego szkic z oznaczeniem granic poszczególnych klas gruntów.

5. Jeżeli istnieją mapy lub inne dowody pomiarowe z uwidocznioną na nich klasyfikacją, ustalenie klas gruntów i konturów klasyfikacyjnych może być dokonane na podstawie tych dowodów.

§ 28. Szacunku budynków, inwentarzy żywych i martwych oraz zapasów nawozów, upraw itp. dokonują osoby, wymienione w § 27 ust. 1 i 2.

§ 29. Szacunek wszelkich składników gospodarstwa, nieobjętych niniejszym rozporządzeniem, ustala się według przeciętnych cen rynkowych.

§ 30. Szacunek składników gospodarstwa, ustalony według przeciętnych cen rynkowych tych składników, przelicza się na żyto według przeciętnych cen rynkowych żyta.

§  31.

1. Zaliczki na poczet należności za nadane gospodarstwa (działki) należy pobierać przed przeniesieniem prawa własności tych gospodarstw (działek) na zasadach i w trybie, jakie ustali zarządzenie Ministrów: Rolnictwa i Reform Rolnych, Ziem Odzyskanych oraz Administracji Publicznej, wydane w porozumieniu z Ministrem Skarbu.

2. 6 Spłatę należności za nadane gospodarstwo (działkę) po potrąceniu spłaconych zaliczek rozkłada się na 20 równych rat rocznych płatnych do dnia 1 października każdego roku.

3. Nabywcy mogą spłacać należności w życie lub w gotówce według przeciętnych wolnorynkowych cen żyta, ustalonych przez Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych.

4. W razie zwłoki w uiszczeniu przypadających do zapłaty rat, pobiera się odsetki zwłoki w wysokości 6% w stosunku rocznym.

§  32.

1. Osadnikom, którzy:

a) otrzymali gospodarstwa (działki) bez zabudowań,

b) otrzymali gospodarstwa (działki) z zabudowaniami zniszczonymi ponad 30%,

c) otrzymali gospodarstwa, określone w art. 9, a w chwili wydania aktu nadania nie posiadali niezbędnego inwentarza żywego,

umarza się należność, przypadającą z rat, określonych w ust. 2, do wysokości 75% wartości udowodnionych wkładów na budowę lub remont budynków, na zakup inwentarza bądź na inne inwestycje, a jeżeli osadnik został przyjęty na członka spółdzielni parcelacyjno-osadniczej w czasie do końca 1948 r. - do wysokości pełnej wartości wymienionych wkładów.

2. Umorzenie następuje:

a) w przypadku, określonym w pkt a) ust. 1 - z pierwszych 5 rat,

b) w przypadku, określonym w pkt b) ust. 1 - przy zniszczeniu zabudowań od 30 do 50% - z pierwszych 3 rat, a przy zniszczeniu zabudowań ponad 50% - z pierwszych 5 rat,

c) w przypadku, określonym w pkt c) ust. 1 - z pierwszych 2 rat.

3. Osadnikom, którzy doznali klęsk żywiołowych, można umorzyć jedną ratę należności, płatną w terminie, przypadającym bezpośrednio po doznaniu klęski.

4. Osadnicy, posiadający poza obszarem Ziem Odzyskanych majątek nieruchomy, którego wartość wystarcza na pokrycie bieżących rat, nie korzystają z ulg, przewidzianych w ust. 1 i 2, chyba że należą do spółdzielni parcelacyjno-osadniczych bądź też otrzymali gospodarstwa (działki) bez zabudowań.

§  33.

1. Niezależnie od przepisów § 32 nabywcom działek rybackich umarza się należności za te działki do wysokości udowodnionych wydatków, poczynionych w okresie pierwszych 5 lat od daty aktu nadania na kupno, wykonanie lub naprawę sprzętu rybackiego oraz na urządzenie wędzarń, warsztatów naprawy łodzi i kutrów, warsztatów sieciarskich i innych niezbędnych do wykonywania rybołówstwa i prowadzenia przetwórstwa rybnego.

2. Umorzenie, przewidziane w ust. 1, następuje z zastrzeżeniem jego cofnięcia w razie wyzbycia się przez osadnika sprzętu rybackiego lub urządzeń, wymienionych w tym ustępie, przed upływem 5 lat od daty umorzenia należności.

§ 34. 7

1. W przypadkach trudności płatniczych, wywołanych wyjątkowymi okolicznościami, jak to: nieurodzaj, powódź, pożar, gradobicie, śmierć, ciężka choroba, niemożliwość zagospodarowania, mogą być udzielone ulgi w spłacie zapadłych należności.

2. Ulgi te polegają na odroczeniu terminu płatności raty na okres do 5 lat lub rozłożeniu zapadłych rat na terminy płatności rat następnych, przypadających w okresie 5 lat.

3. Za czas odroczenia lub rozłożenia na raty nie pobiera się odsetek zwłoki.

§ 35. Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Załącznik ⁸

TABELA KLAS GRUNTÓW

(uchylony)

* W tekście aktu nie uwzględniono zmian wynikających z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 28 października 1950 r. o zmianie systemu pieniężnego (Dz.U.50.50.459) oraz z art. 4 ust. 6 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o denominacji złotego (Dz.U.94.84.386).

1 § 2 ust. 3 uchylony przez § 12 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 4 czerwca 1956 r. w sprawie klasyfikacji gruntów (Dz.U.56.19.97) z dniem 16 czerwca 1956 r.

2 § 9 ust. 3 zmieniony przez § 1 rozporządzenia z dnia 5 lutego 1959 r. (Dz.U.59.14.77) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 21 lutego 1959 r.

3 § 9 ust. 4 zmieniony przez § 1 rozporządzenia z dnia 5 lutego 1959 r. (Dz.U.59.14.77) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 21 lutego 1959 r.

4 § 22 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 30 czerwca 1950 r. (Dz.U.50.31.288) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 31 lipca 1950 r.

5 § 22a dodany przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 30 czerwca 1950 r. (Dz.U.50.31.288) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 31 lipca 1950 r.

6 § 31 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 1955 r. (Dz.U.56.1.7) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 stycznia 1956 r.

7 § 34 zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 1955 r. (Dz.U.56.1.7) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 stycznia 1956 r.

8 Załącznik uchylony przez § 12 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 4 czerwca 1956 r. w sprawie klasyfikacji gruntów (Dz.U.56.19.97) z dniem 16 czerwca 1956 r.

• Identyfikator: Dz.U.1947.74.471
• Rodzaj: Rozporządzenie
• Tytuł: Normy obszarowe, szacunek, odliczenie od ceny na rzecz osadników wojskowych oraz spłata należności za gospodarstwa, nadane na podstawie dekretu z dnia 6 września 1946 r. o ustroju rolnym i osadnictwie na obszarze Ziem Odzyskanych i b. Wolnego Miasta Gdańska.
• Data aktu: 22/11/1947
• Data ogłoszenia: 16/12/1947
• Data wejścia w życie: 16/12/1947