Pieczęcie urzędowe w Zarządzie Centralnym Ministerstwa Sprawiedliwości, jako też w sądach i urzędach wymiaru sprawiedliwości i więziennictwa.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI
z dnia 28 czerwca 1929 r.
o pieczęciach urzędowych w Zarządzie Centralnym Ministerstwa Sprawiedliwości, jako też w sądach i urzędach wymiaru sprawiedliwości i więziennictwa. *

Na podstawie art. 18 i 25 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych, oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach (Dz. U. R. P. Nr. 115 poz. 980) i §§ 7, 8 i 22 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 20 czerwca 1928 r. o pieczęciach urzędowych (Dz. U. R. P. Nr. 65, poz. 593) oraz art. 78 prawa o ustroju sądów powszechnych z dnia 6 lutego 1928 (Dz. U. R. P. Nr 12, poz. 93) zarządzam co następuje:
§  1.
Zarząd Centralny Ministerstwa Sprawiedliwości używa pieczęci urzędowych z napisem "Minister Sprawiedliwości" i "Ministerstwo Sprawiedliwości".
§  2.
Władze wymiaru sprawiedliwości używają następującej pieczęci urzędowej:
a)
w Sądzie Najwyższym - z napisem "Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego", "Sąd Najwyższy", "Pierwszy Prokurator Sądu Najwyższego", "Prokurator Sądu Najwyższego",
b)
w sądach apelacyjnych - z napisem "Prezes Sądu Apelacyjnego w ......", "Sąd Apelacyjny w ......", "Prokurator Sądu Apelacyjnego w ......", nadto w sądach apelacyjnych w Lublinie, we Lwowie, Poznaniu, Warszawie i Wilnie - z napisem "Sędzia śledczy do spraw wyjątkowego znaczenia w ......",
c)
w sądach okręgowych - z napisem "Prezes Sądu Okręgowego w ......", "Sąd Okręgowy w ......", "Sędzia okręgowy śledczy w ......"', "Prokurator Sądu Okręgowego w ......",
d) 1
w sadach grodzkich - z napisem: "Sąd Grodzki w ......"; w sądach grodzkich w Krakowie- z napisem: "Sąd Grodzki w Krakowie" i "Sąd Grodzki na Podgórzu w Krakowie"; w sądach grodzkich we Lwowie -.z napisem: "Sąd Grodzki Miejski we Lwowie" i "Sąd Grodzki Zamiejski we Lwowie,
e)
w sądach pracy, istniejących na obszarze sądów apelacyjnych w Krakowie, Lublinie, Lwowie, Warszawie, Wilnie i w okręgu sądu okręgowego w Cieszynie - z napisem "Sąd Pracy w ......", w sądach pracy, mających siedzibę w Warszawie, wprowadzone zostają pieczęcie z napisem "Sąd Pracy Warszawa - Północ" i "Sąd Pracy Warszawa - Południe",
f)
w sądach rozjemczych dla Zakładu ubezpieczenia od wypadków, istniejących na obszarze, podanym w punkcie e) - z napisem: "Sąd Rozjemczy dla Zakładu Ubezpieczenia od Wypadków w ......".
§  3. 2
Sędziowie, sprawujący kierownictwo sądów grodzkich (art. 11 § 1 u. s. p.) i kierownicy oddziałów sądów grodzkich (§ 46 regulaminu ogólnego wewnętrznego urzędowania sądów apelacyjnych, okręgowych i grodzkich, Dz. U. R. P. z 1932 r. Nr. 110, poz. 905) nie posiadają oddzielnych pieczęci, lecz używają pieczęci sądu.
§  4. 3
Pieczęci urzędowych w dziale Ministerstwa Sprawiedliwości używają ponadto następujące urzędy pomocnicze:
a)
Komisja Kodyfikacyjna - z napisem "Komisja Kodyfikacyjna",
b)
zarządy więzień - z napisem "Naczelnik Więzienia w ......"; sędziowie, sprawujący kierownictwo sądów grodzkich, jako przełożeni więzień, używają pieczęci sądu,
c)
zarządy zakładów wychowawczo - poprawczych dla nieletnich - z napisem "Dyrektor Zakładu Wychowawczo - Poprawczego w ......",
d)
notarjusze - z napisem "...... (imię i nazwisko) ...... notarjusz w ......"; notarjuszom, mającym prawo używania tytułu naukowego, wolno przed imieniem dodać odpowiednie oznaczenie na to wskazujące,
e)
tłumacze przysięgli - z napisem odpowiadającym postanowieniu § 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 grudnia 1928 r. (Dz. U. R. P. Nr. 104, poz. 943) z tem, że tłumaczom przysięgłym, mającym prawo do tytułu naukowego, wolno przed imieniem dodać odpowiednie oznaczenie, na to wskazujące,
f)
urzędy rozjemcze do spraw najmu - z napisem "Urząd Rozjemczy do Spraw Najmu w ......",
g)
komornicy sądów grodzkich na obszarze sądów apelacyjnych w Poznaniu i Toruniu i sądu okręgowego w Katowicach - z napisem "Komornik Sądu Grodzkiego w ......"; na obszarze sądów apelacyjnych w Lublinie, Warszawie i Wilnie - z napisem odpowiadającym postanowieniu § 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 grudnia 1928 r. (Dz. U. R. P. Nr. 104, poz. 942),
h)
komisarze do prostowania ksiąg gruntowych na obszarze sądów apelacyjnych w Krakowie i we Lwowie, tudzież sądu okręgowego w Cieszynie - z napisem "Komisarz do prostowania ksiąg gruntowych",
i)
pisarze hipoteczni przy sądach okręgowych i przy sądach grodzkich na obszarze sądów apelacyjnych w Lublinie, Warszawie i Wilnie - z napisem "Pisarz hipoteczny przy Sądzie okręgowym w ......", względnie "Pisarz hipoteczny przy Sądzie Grodzkim w ......".
j)
rozjemcy na obszarze sądów apelacyjnych w Poznaniu, Toruniu i sądu okręgowego w Katowicach - z napisem "Rozjemca w ......"; jeżeli jednak gmina podzielona jest na kilka okręgów rozjemczych, pieczęć rozjemcy winna być zaopatrzona w napis "Rozjemca na okrąg ...... miasta ......",
k)
mężowie zaufania dla uprzywilejowanych testamentów na obszarze, podanym w punkcie j), z napisem "Mąż zaufania dla uprzywilejowanych testamentów w ......",
l)
izby adwokackie na obszarze podanym w punkcie j) - z napisem "Wydział Izby Adwokackiej w ......",
m)
izby notarjalne na obszarze podanym w punkcie h) - z napisem "Izba Notarjalna w ......",
n)
Urząd Depozytów sądowych we Lwowie - z napisem "Urząd Depozytów Sądowych we Lwowie",
o)
Instytut Ekspertyz Sądowych - z napisem "Instytut Ekspertyz Sądowych".
§  5. 4
Wymiary pieczęci urzędowych, używanych do tłoczenia w papierze i do tuszu ustala się w sposób następujący:
1)
władze, wymienione w § 1 i w § 2 lit. a) - używają pieczęci o średnicy 46 mm.,
2)
władze, wymienione w § 2 lit. b), c) i w § 4 lit. a) - o średnicy 39 mm.,
3)
władze, wymienione w § 2 d), e), f) i w § 4 lit. b) do lit. o) - o średnicy 36 mm.

Do laku wszystkie władze, urzędy i instytucje używają pieczęci o średnicy 30 mm.

Do legitymacji używa się pieczęci o średnicy 20 mm.

Kierownicy władz, urzędów i instytucyj nie posiadają oddzielnych pieczęci do laku, lecz posługują się pieczęciami, ustalonemi dla odnośnych władz, urzędów i instytucyj.

Pieczęcie do legitymacyj posiadają napisy pieczęci tej władzy, urzędu lub instytucji, przy której zajęta jest osoba, uprawniona do poświadczania legitymacyj.

Postanowienia powyższych dwóch ustępów nie mają zastosowania do pieczęci, służących naczelnikom więzień i dyrektorom zakładów wychowawczo-poprawczych, którzy używają pieczęci do laku z napisem, odpowiadającym ich stanowisku, jako kierownikom odnośnych urzędów; naczelnicy sądów grodzkich, jako przełożeni więzień nie posiadają oddzielnych pieczęci do laku i legitymacyj, lecz posługują się w tym celu pieczęciami, służącemi im jako naczelnikom sądów grodzkich (§ 4 lit. b).

§  6.
Ilość liter napisu pieczęci, łącznie z nazwą miejscowości winna w zasadzie odpowiadać ilości milimetrów średnicy pieczęci (§ 5 ustęp 1), a jeżeli miarę tę przekracza, dopuszczalne są skrócenia napisów pieczęci, bądź przez usunięcie poszczególnych wyrazów nazwy danej władzy, urzędu lub instytucji, bądź przez skrócenie wyrazów, oznaczających nazwę danej władzy, urzędu lub instytucji, albo nazwy miejscowości, o ile ta składa się z dwóch wyrazów i skrócenie jednego z nich odpowiada zwyczajowi miejscowemu; imiona osób których nazwiska mają być w pieczęci zamieszczone, można zastąpić podaniem początkowej litery lub dwóch pierwszych liter imienia.

Do ustalania nazw skróconych dla poszczególnych typów i wielkości pieczęci uprawnione są władze, powołane do zamawiania pieczęci w Mennicy Państwowej.

§  7.
Zamówienie w Mennicy Państwowej pierwszych pieczęci urzędowych dla władz, urzędów i instytucyj, o których mowa w niniejszem rozporządzeniu, zostanie wykonane przez Ministerstwo Sprawiedliwości.
§  8.
Pieczęcie o jednakowej treści są odróżniane "numerami rozpoznawczemi", t. j. bieżącemi liczbami arabskiemi, umieszczanemi w otoku pieczęci.

Ewidencję będących w użyciu pieczęci o jednakowej treści prowadzą władze bezpośrednio przełożone lub nadzorcze, oddzielnie dla pieczęci do tuszu i oddzielnie dla pieczęci do laku.

Ilość potrzebnych pieczęci o jednakowem brzmieniu ustalają władze uprawnione do ich zamawiania.

§  9.
Pieczęcie winny być przechowywane pod zamknięciem w sposób wykluczający możliwość zaginięcia pieczęci lub dopuszczenie się jakichkolwiek nadużyć.

W razie zaginięcia pieczęci należy bezzwłocznie zawiadomić o tem władzę bezpośrednio przełożoną, względnie nadzorczą dla wdrożenia postępowania wywoławczego, tudzież właściwego prokuratora sądu okręgowego i Mennicę Państwową. W zawiadomieniu poza faktycznemi okolicznościami zaginięcia, należy podać treść napisu w otoku pieczęci i jej numer rozpoznawczy.

W razie zaginięcia pieczęci, zaopatrzonej w numer rozpoznawczy, nowozamówiona pieczęć nie może być zaopatrzona w zaginiony numer rozpoznawczy, lecz w numer kolejny, następujący po istniejącym już najwyższym numerze rozpoznawczym.

§  10.
Pieczęcie, które z powodu zniszczenia, uszkodzenia, zwinięcia władzy, urzędu lub instytucji, albo też z innych powodów nie mogą być nadal używane, należy bezzwłocznie przekazać Mennicy Państwowej, za pośrednictwem Ministerstwa Sprawiedliwości.
§  11.
Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem 1 lipca 1929 r.

Równocześnie tracą moc obowiązującą wszelkie odmienne przepisy w przedmiocie tym wydane, jednakże władze, urzędy i instytucje wymiaru sprawiedliwości i więziennictwa mogą używać dotychczasowych pieczęci, do czasu dostarczenia im nowych pieczęci przez Ministerstwo Sprawiedliwości, nie dłużej jednak jak do upływu terminu, zakreślonego artykułem 26 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach (Dz. U. R. P. Nr. 115, poz. 980) t. j. do dnia 28 marca 1930 r.

* Z dniem 1 stycznia 1934 r. nin. rozporządzenie utraciło moc w przedmiotach unormowanych rozporządzeniem z dnia 31 października 1933 r. o pieczęciach notarjuszów 5 organów izb notarjalnych (Dz.U.33.88.686), zgodnie z § 11 przywołanego rozporządzenia.
1 § 2 lit. d) zmieniona przez § 4 pkt 1 rozporządzenia z dnia 1 grudnia 1932 r. o uchyleniu i zmianie niektórych rozporządzeń wykonawczych do prawa o ustroju sądów powszechnych (Dz.U.32.110.908) z dniem 14 grudnia 1932 r.
2 § 3 zmieniony przez § 4 pkt 2 rozporządzenia z dnia 1 grudnia 1932 r. o uchyleniu i zmianie niektórych rozporządzeń wykonawczych do prawa o ustroju sądów powszechnych (Dz.U.32.110.908)z dniem 14 grudnia 1932 r.
3 § 4:

- zmieniony przez § 1 lit. a) rozporządzenia z dnia 24 marca 1930 r. (Dz.U.30.23.219) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 31 marca 1930 r.

- zmieniony przez § 4 pkt 3 rozporządzenia z dnia 1 grudnia 1932 r. o uchyleniu i zmianie niektórych rozporządzeń wykonawczych do prawa o ustroju sądów powszechnych (Dz.U.32.110.908) z dniem 14 grudnia 1932 r.

4 § 5 zmieniony przez § 1 lit. b) rozporządzenia z dnia 24 marca 1930 r. (Dz.U.30.23.219) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 31 marca 1930 r.

Zmiany w prawie

Wolna Wigilia po raz pierwszy i nowe obowiązki dla firm, które wejdą… w Wigilię

W tym roku po raz pierwszy wszyscy pracownicy będą cieszyli się Wigilią jako dniem wolnym od pracy. Także w handlu. I choć z dnia wolnego skorzystają także pracodawcy, to akurat w ich przypadku Wigilia będzie dniem, kiedy zaczną obowiązywać przepisy zobowiązujące ich do stosowania w ogłoszeniach o pracę i np. w regulaminach pracy nazw stanowisk neutralnych pod względem płci.

Grażyna J. Leśniak 23.12.2025
Centralna e-Rejestracja: Start systemu od 1 stycznia 2026 r.

Od 1 stycznia 2026 r. zacznie obowiązywać ustawa wprowadzająca Centralną e-Rejestrację. Zakłada ona, że od przyszłego roku podmioty lecznicze obowiązkowo dołączą do systemu m.in. w zakresie umawiania wizyt u kardiologa oraz badań profilaktycznych. Planowany start rejestracji na wszystkie świadczenia planowany jest na 2029 r. Kolejne świadczenia i możliwości w zakresie zapisywania się do lekarzy specjalistów będą wchodzić w życie stopniowo.

Inga Stawicka 22.12.2025
Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1929.48.396

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Pieczęcie urzędowe w Zarządzie Centralnym Ministerstwa Sprawiedliwości, jako też w sądach i urzędach wymiaru sprawiedliwości i więziennictwa.
Data aktu: 28/06/1929
Data ogłoszenia: 30/06/1929
Data wejścia w życie: 01/07/1929