Wybory do Sejmików Wojewódzkich.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA B. DZIELNICY PRUSKIEJ.

z dnia 12 sierpnia 1921 r.

o wyborach do sejmików wojewódzkich.

Na mocy art. 6 d ustawy z dnia 1 sierpnia 1919 r. o tymczasowej organizacji zarządu b. dzielnicy pruskiej (Dz. P. P. P. № 64, poz. 385) stanowię co następuje:

§ 1. Wojewódzkie związki komunalne poznański i pomorski obejmują każdy zosobna terytorjum odnośnego województwa, jako okręgu administracji państwowej.

Obowiązki i prawa sejmów prowincjonalnych (krajowych) i wydziałów prowincjonalnych (krajowych) b. prowincji poznańskiej, b. prowincji zachodnio i wschodnio-pruskiej i b. prowincji śląskiej w stosunku do terytorjów, wchodzących w skład województw poznańskiego i pomorskiego, przechodzą w tych województwach na sejmiki wojewódzkie i wydziały wojewódzkie.

Sejmik wojewódzki składa się z członków wybranych przez sejmiki powiatowe.

W miastach Poznaniu, Gnieźnie, Inowrocławiu, Toruniu, Bydgoszczy i Grudziądzu wybierają członków sejmiku wojewódzkiego rady miejskie wybrane na mocy rozporządzenia z dnia 12 sierpnia 1921 r. o zmianie ordynacji miejskiej i o przeprowadzeniu wyborów komunalnych w miastach b. dzielnicy pruskiej (Dz. U. R. P. № 71, poz. 490).

Oprócz członków sejmików wojewódzkich wybierają sejmiki powiatowe i właściwe rady miejskie zastępców w ilości, równającej się liczbie wybranych członków. Zastępcę powołuje przewodniczący sejmiku do pełnienia czynności w przypadkach opróżnienia się mandatu członka sejmiku. Powołany zastępca pełni czynności tylko do najbliższych wyborów.

§ 2. Wybory do sejmiku wojewódzkiego są tajne, a jeżeli się wybiera co najmniej trzech członków, są tajne i stosunkowe.

§ 3. 1 Poznański sejmik wojewódzki składa się z 85 członków. Z tych wybiera:

Powiat	bydgoski miejski	4	czł.
"	bydgoski wiejski	3	n
"	chodzieski	2	"
"	czarnkowski	2	"
"	gnieźnieński miejski	1	"
"	gnieźnieński wiejski	2	"
"	gostyński	2	"
"	grodziski	2	"
"	inowrocławski miejski	1	"
"	inowrocławski wiejski	2	"
"	jarociński	4	"
"	kępiński	4	"
"	koźmiński	2	"
"	kościański	4	"
"	krotoszyński	4	"
"	leszczyński	2	"
"	międzychódzki	1	"
"	mogileński	4	"
"	nowo-tomyski	4	"
"	obornicki	2	"
"	odolanowski	2	"
"	ostrowski	4	"
"	ostrzeszowski	2	"
"	pleszewski	2	"
"	poznański miejski	8	"
"	poznański	4	"
"	rawicki	2	"
"	śmigielski	2	"
"	śremski	2	"
"	średzki	2	"
"	strzeliński	2	"
"	szamotulski	3	"
"	szubiński	2	"
"	wągrowiecki	2	"
"	wolsztyński	2	"
"	wrzesiński	2	"
"	wyrzyski	2	"
"	żniński	2	"

Pomorski sejmik wojewódzki składa się z 60 członków. Z tych wybiera:

Powiat	brodnicki	3	czł.
"	chełmiński	2	"
"	chojnicki	4	"
"	gdyński miejski	5
"	działdowski	2	"
"	gniewski	2	"
"	grudziądzki miejski	3	"
"	grudziądzki wiejski	3	"
"	kartuzki	4	"
"	kościerski	3	"
"	lubawski	3	"
"	morski	4	"
"	sępoliński	2	"
"	starogardzki	3	"
"	świecki	5	"
"	tczewski	3	"
"	toruński miejski	3	"
"	toruński wiejski	3	"
"	tucholski	2	"
"	wąbrzeski	3	"
"	wejherowski	2	"

§ 4. Wybory przeprowadza w powiatach wiejskich przewodniczący sejmiku powiatowego z pomocą dwóch dobranych członków sejmiku, w powiatach miejskich przewodniczący rady miejskiej z pomocą dwóch dobranych radnych i to na podstawie regulaminu wyborczego, który wyda Minister Spraw Wewnętrznych w drodze rozporządzenia.

Regulamin określi również sposób wyboru przewodniczącego sejmiku wojewódzkiego oraz członków wydziału wojewódzkiego.

§ 5. Bierne prawo wyborcze do sejmiku wojewódzkiego przysługuje bez względu na płeć każdemu obywatelowi Rzeczypospolitej Polskiej, który w dniu zarządzenia wyborów ukończył 25-ty rok życia i od tego dnia licząc ma przynajmniej od roku miejsce stałego zamieszkania w obrąbie województwa, posiada pełnię honorowych praw obywatelskich i włada językiem polskim w słowie i piśmie.

Nie mogą być członkami sejmiku i wydziału wojewódzkiego urzędnicy i organy tych władz, przez które Państwo sprawuje nadzór nad wojewódzkim związkiem komunalnym, oraz urzędnicy i funkcjonarjusze wojewódzkiego związku komunalnego.

§ 6. Członkowie sejmiku wojewódzkiego i ich zastępcy wybierani są na 4 lata.

Wybory członków sejmiku wojewódzkiego zarządza wojewoda.

Wybory powinny się odbyć w ciagu miesiąca stycznia, każdego pierwszego roku, rozpoczynającego okres czasu, na przeciąg którego wybory mają być dokonane. Z ważnych przyczyn termin ten może wojewoda przedłużyć.

§ 7. Wybór osoby, nieposiadającej warunków obieralności, jest co do tej osoby nieważny. Przeciw ważności przeprowadzenia wyborów przysługuje każdemu wyborcy prawo skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Skarga powinna być wniesiona w ciągu dwóch tygodni, licząc od dnia uchwały sejmiku wojewódzkiego, względnie od dnia ogłoszenia wyniku wyborów.

Od rozstrzygnięcia wojewódzkiego sądu administracyjnego służy skarga do Najwyższego Trybunału Administracyjnego, którą wnieść należy w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia rozstrzygnięcia do wojewódzkiego sądu administracyjnego.

Wniesienie skargi nie ma mocy wstrzymującej, lecz przed jej rozstrzygnięciem nie mogą być zarządzone wybory uzupełniające.

§ 8. Sejmik wojewódzki powinien być zwołany co najmniej raz w roku, pozatem wtedy, kiedy zajdzie tego potrzeba.

Wojewoda zwołuje sejmik wojewódzki z upoważnienia Ministra Spraw Wewnętrznych. On też otwiera go, odracza i zamyka. Zwołanie sejmiku powinno nastąpić co najmniej na dwa tygodnie przed terminem posiedzenia. Termin posiedzenia sejmiku powinien być ogłoszony w Dzienniku Urzędowym województwa.

Wojewoda reprezentuje na sejmiku Rząd. Ma on prawo sam lub przez zastępcą brać udział w posiedzeniach sejmiku oraz jego komisji i przemawiać na nich poza koleją mówców.

§ 8a. Do powzięcia przez sejmik wojewódzki ważnych uchwał wymagana jest obecność więcej niż połowy ustawowej liczby członków sejmiku. Uchwały sejmiku wojewódzkiego zapadają zwykłą większością głosów. W razie równości głosów wniosek upada. Wstrzymujących się od głosowania uważa się za obecnych, lecz nie uwzględnia się przy ustalaniu wyniku głosowania.

§ 9. Na pierwszem posiedzeniu, pod przewodnictwem najstarszego wiekiem członka, wybiera sejmik wojewódzki przewodniczącego i jego zastępcę. Następnie przewodniczący zarządza wybór wydziału.

§ 10. W województwie poznańskiem składa się wydział z przewodniczącego, jego zastępcy, starosty krajowego i 12 członków, w województwie pomorskiem - z przewodniczącego, jego zastępcy, starosty krajowego i 8 członków.

Wszystkich członków wydziału wojewódzkiego wybiera sejmik wojewódzki z pośród osób, posiadających warunki obieralności, określone w § 5 z tą zmianą, że pomieszczony w § 5 warunek rocznego stałego zamieszkania w obrębie województwa nie ma zastosowania do wyboru starosty krajowego.

Oprócz członków wydziału wojewódzkiego wybiera sejmik wojewódzki taką samą ilość zastępców. Przewodniczący powołuje do wydziału zastępców w przypadkach, gdy z powodu przeszkody członek wydziału nie może pełnić czynności. Zastępcy pełnią swe czynności tylko do końca okresu wyborczego tych członków wydziału wojewódzkiego, w których miejsce zostali powołani.

Wybory są stosunkowe. Bliższe postanowienia o wyborach członków wydziału wojewódzkiego zawiera regulamin wyborczy § 4.

Przewodniczący sejmiku wojewódzkiego i zastępca przewodniczącego może być wybrany również przewodniczącym lub zastępcą przewodniczącego wydziału wojewódzkiego.

W przypadkach ustąpienia przewodniczącego, lub gdy z powodu przeszkody nie może on pełnić urzędu, obejmuje przewodnictwo w wydziale wojewódzkim zastępca przewodniczącego, a w przypadku, gdy z powodu przeszkody nie może pełnić czynności także zastępca przewodniczącego, obejmuje przewodnictwo wydziału wojewódzkiego najstarszy wiekiem członek wydziału.

§ 11. Okres trwania urzędowania członka wydziału wojewódzkiego, z wyjątkiem starosty krajowego, równa się w zasadzie okresowi trwania mandatu członka sejmiku wojewódzkiego. Ustępujący członkowie wydziału wojewódzkiego urzędują do czasu objęcia urzędu przez nowych członków wydziału. Gdyby w ciągu okresu wyborczego liczba członków wydziału wojewódzkiego, określona w § 10, licząc w to powołanych w międzyczasie zastępców, zmniejszyła się poniżej liczby, wymaganej do powzięcia ważnych uchwał, natenczas dokona sejmik wojewódzki na najbliższem posiedzeniu, a w każdym razie nie później, niż w ciągu 6-ciu tygodni, wyborów uzupełniających do wydziału wojewódzkiego. Wybrani pozostają w urzędzie do czasu objęcia urzędowania przez członków nowowybranego wydziału wojewódzkiego.

§ 12. Znosi się:

1. §§ 9-28, 32 i 45-50 Ordynacji Krajowej dla prowincji Wschodnio i Zachodnio Pruskiej, Brandenburskiej, Pomorskiej, Śląskiej i Saksońskiej z dnia 29 czerwca 1875 r. oraz wydany na podstawie § 16 tej ordynacji regulamin wyborczy.

2. Postanowienia §§ 2-15, 18-39, § 41 ust. 1 od słowa: "Verhinderung (przeszkoda) aż do końca, §§ 43-47, 49-51 ustawy pruskiej o ustanowieniu stanów prowincjonalnych dla prowincji Poznańskiej z 27 marca 1824 r. (Zbiór Praw Pruskich str. 141) i wprowadza się oprócz zmian, wynikających już z wyżej zamieszczonych przepisów niniejszej ustawy, następujące jeszcze zmiany w pozostałych postanowieniach wspomnianej ustawy pruskiej: w § 40 dodaje się ust. 2 "Sejmik wojewódzki określi bliżej regulaminem sposób załatwiania czynności przez siebie i swoje komisje" a słowo "der Stände" (stanów) zastępuje się słowami: "sejmiku wojewódzkiego".

3. Część pierwsza I art. 1, 2, 3 rozporządzenia Ministra b. Dzielnicy Pruskiej z dnia 8 stycznia 1920 r. o tymczasowej organizacji samorządu komunalnego w województwie pomorskiem (Dz. Urz. № 3).

4. Art. 1 część I rozporządzenia Ministra b. Dzielnicy Pruskiej z dnia 10 stycznia 1920 r. o tymczasowej organizacji samorządu komunalnego na ziemiach województwa poznańskiego, nie stojących dnia 31 grudnia 1919 r. pod władzą polską (Dz. Urz. № 3).

5. Rozporządzenie Komisarjatu Naczelnej Rady Ludowej z dnia 8 marca 1919 r. o rozwiązaniu sejmików prowincjonalnych (Tygodnik Urzędowy Komisarjatu Naczelnej Rady Ludowej № 9).

6. W postanowieniach ustawy o ogólnym zarządzie i o właściwości władz administracyjnych (i administracyjno-sądowych) w prowincji poznańskiej z dnia 19 maja 1889 r. (Zb. Pr. Pruskich str. 108), a mianowicie w art. V. A. pod 1) skreśla się część drugą ustępu pierwszego od słowa "welcher" (który) do końca ustępu, dalej ustęp drugi i wreszcie zdanie pierwsze ustępu czwartego, oraz:

pod 2) w ust. 1 słowa: "Von dem Provinzialausschusse" (przez wydział prowincjonalny) -tudzież

pod 3) w ust. 1 w zdaniach pierwszem i trzeciem, oraz w ustępie drugim słowa: "beziehungsweise der Provinzialausschuss" (względnie przez wydział prowincjonalny).

7. Postanowienia §§ 1, 2, 3, 4 i 5 rozporządzenia z dnia 5 listopada 1889 r. w przedmiocie zarządu prowincjonalno-stanowego związku prowincji poznańskiej (Zb. Pr. Pruskich str. 177) w brzmieniu rozporządzenia z dnia 10 maja 1913 r. (Zb. Pr. Pruskich str. 262).

§ 13. Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Sprostowanie.

W art. 78 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 10 maja 1927 r. o prawie prasowem (Dz. U. R. P. № 45, poz. 398) w ostatnim wierszu zamiast wyrazów "sąd pokoju" - ma być "sąd powiatowy (pokoju)".

1 § 3:

- zmieniony przez § 1 rozporządzenia z dnia 29 sierpnia 1927 r. o ustaleniu liczby członków wybieranych przez sejmik powiatu gnieźnieńskiego wiejskiego do poznańskiego sejmiku wojewódzkiego i przez sejmik powiatu morskiego do pomorskiego sejmiku wojewódzkiego (Dz.U.27.81.702) z dniem 19 września 1927 r.

Z dniem 3 marca 1932 r. przwidzianą w nin. paragrafie liczbę 55 członków sejmiku wojewódzkiego pomorskiego powiększa się o 5 członków, wybieranych przez powiat miejski gdyński, zgodnie z § 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8 lutego 1932 r. w sprawie powiększenia liczby członków sejmiku wojewódzkiego pomorskiego (Dz.U.32.16.96).

- zmieniony przez § 1 rozporządzenia z dnia 10 czerwca 1932 r. w sprawie rozdziału liczby członków sejmiku wojewódzkiego pomorskiego na poszczególne powiaty miejskie i wiejskie (Dz.U.32.51.482) z dniem 23 czerwca 1932 r.

- zmieniony przez § 1 rozporządzenia z dnia 5 września 1932 r. w sprawie rozdziału liczby członków sejmiku wojewódzkiego poznańskiego na poszczególne powiaty miejskie i wiejskie (Dz.U.32.80.706) z dniem 28 września 1932 r.

• Identyfikator: Dz.U.1927.46.421 t.j.
• Rodzaj: Rozporządzenie
• Tytuł: Wybory do Sejmików Wojewódzkich.
• Data aktu: 12/08/1921
• Data ogłoszenia: 28/05/1927
• Data wejścia w życie: 31/08/1921