Ustawa - Karta Nauczyciela nie zawiera odrębnych i szczególnych rozwiązań prawnych w zakresie czasu pracy i wynagrodzeń nauczycieli w sytuacji realizacji zadań szkoły w formach innych, niż realizowane w warunkach szkolnych (zielone szkoły, wycieczki lub inne imprezy wyjazdowe). W związku z powyższym w pełni stosuje się podczas wypełniania tych zadań przepisy określone w ustawie.

 

Nauczyciel nie musi kończyć kursu na wychowawcę wypoczynku>>

 

Wycieczka to wyjazd służbowy

Pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedzibą pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy, przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową. W świetle tego przepisu z podróżą służbową mamy do czynienia, jeżeli spełnia ona łącznie następujące warunki:

  1. jest odbywana poza miejscowość, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałe miejsce pracy pracownika,
  2. jest odbywana na polecenie pracodawcy, który zobowiązuje pracownika do jej odbycia,
  3. jest odbywana w celu wykonania określonego przez pracodawcę zadania.

Polecenie odbycia podróży służbowej powinno określać w sposób skonkretyzowany zadania, jakie pracownik ma wykonać oraz termin i miejsce ich realizacji (zob.: wyrok NSA z 6.12.2016 r., II FSK 3114/14; wyrok SA w Poznaniu z 12.06.2013 r., III AUa 31/13; wyrok SA w Poznaniu z 18.04.2013 r., III AUa 1388/12). Zatwierdzenie przez dyrektora szkoły karty wycieczki nie jest sensu stricto poleceniem wyjazdu służbowego, a oznacza jedynie zgodę dyrektora szkoły na jej zorganizowanie. Po zatwierdzeniu karty wycieczki dyrektor szkoły winien wydać poszczególnym nauczycielom polecenie wyjazdu służbowego. Szkoła obowiązana jest pokryć koszty poniesione przez nauczycieli w związku z takim wyjazdem.

Sprawdź w LEX: Czy dokumentacja dotycząca wycieczki szkolnej może być prowadzona w formie elektronicznej w e-dzienniku? >

 

Sporna kwestia zwrotu kosztów

Część ekspertów przyjmuje, że jeżeli szkoła jest prowadzona przez jednostkę samorządu terytorialnego, to nauczycielom w związku z wyjazdem służbowym przysługuje zwrot kosztów oraz diety w wysokości i na zasadach określonych w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz.U. z 2013 r., poz. 167).

Czytaj w LEX: Rozliczenie podatkowe kosztów podróży służbowych krok po kroku >

Niemniej w przypadku nauczycieli wygląda to trochę inaczej niż w przypadku pozostałych kategorii pracowników - według rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 8 września 2001 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki wynika, że szkoła nie może z pieniędzy budżetowych przeznaczonych na tzw. delegacje pokrywać kosztów noclegów, wyżywienia, przejazdów nauczycieli opiekunów wycieczek szkolnych ( par. 1 ust. 1). Jednak w par. 16 stwierdza się, że działalność szkoły w zakresie krajoznawstwa i turystyki, w tym koszty przejazdu, zakwaterowania i wyżywienia kierowników i opiekunów wycieczek lub imprez,  może być finansowana ze środków pozabudżetowych, a w szczególności:

  • z odpłatności uczniów biorących udział w wycieczce lub imprezie,
  • ze środków pochodzących z działalności samorządu uczniowskiego i organizacji młodzieżowych działających na terenie szkoły,
  • ze środków wypracowanych przez uczniów,
  • ze środków przekazanych przez radę rodziców lub radę szkoły, a także osoby fizyczne i prawne.

Oznacza to, że organizator powinien pokryć koszty delegacji (noclegów, wyżywienia i przejazdów), niezależnie od tego, czy istnieją środki pozabudżetowe, o których mowa wyżej, przewidziane na ten cel. Nauczycielowi wyjeżdżającemu na wycieczkę dydaktyczną lub turystyczną nie należy się zatem na ogół zwrot kosztów - delegacja, ale dlatego, że ich po prostu - co do zasady - nie ponosi. Korzysta z transportu opłaconego przez rodziców lub opiekunów prawnych uczniów. W sytuacji kilkudniowej wycieczki nauczyciel nie ponosi także kosztów utrzymania ponieważ są one wkalkulowane w cenę wycieczki.

 

Sprawdź w LEX: Czy osoba zatrudniona na stanowisku pomoc nauczyciela może pełnić funkcję opiekuna podczas wycieczki szkolnej? >

 


Wycieczka a czas pracy nauczyciela

Szkoły organizują wycieczki w ramach swoich statutowych zdań - nauczyciele wyznaczeni przez dyrektora na opiekunów na takim wyjeździe wykonują zadania służbowe. Na wycieczce organizowanej przez szkołę, (czyli przez pracodawcę) nauczyciela pełnoetatowego obowiązuje pięciodniowy i 40-godzinny i 5-dniowy tydzień pracy, o którym mowa w art. 42 ust. 1 i art. 42c ust. 1 KN. Rozkład czasu pracy nie musi być natomiast równomierny po 8 godzin w ciągu każdego z 5 dni pracy. Opieka nad uczniami (w dzień i w nocy) powinna zostać zorganizowana w taki sposób, aby obowiązujące nauczyciela normy czasu pracy nie zostały przekroczone, co wymaga wyznaczenia odpowiedniej liczby opiekunów. Najlepsze byłoby rozwiązanie pozwalające na zaplanowanie zadań opiekuńczych bez przekroczenia 40 – godzinnego tygodnia pracy nauczycieli.

Czytaj też w LEX: Czas pracy nauczycieli szkół >