RPO: dotacje dla prywatnych uczelni niedostatecznie uregulowane

Rzecznik Praw Obywatelskich chce zbadania zgodności z konstytucją przepisów Prawa o szkolnictwie wyższym. Jego zdaniem brakuje regulacji rangi ustawowej normujących udział władz publicznych w finansowaniu niepublicznych uczelni.

Rzecznik postanowił się wstawić za prywatnymi szkołami wyższymi, które skarżą się na niejasną sytuację prawną dotyczącą udziału państwa w finansowaniu uczelni niepublicznych. Biuro rzecznika skierowało wniosek do Trybunału Konstytucyjnego o zbadania konstytucyjności odpowiednich przepisów Prawa o szkolnictwie wyższym. 

 

Zgodnie z brzmieniem art. 94 ust 5 Prawa o szkolnictwie wyższym, uczelnia niepubliczna, która spełni odpowiednie warunki,  może otrzymywać szereg dotacji z budżetu państwa. Na przykład dotację na pokrycie części opłat wnoszonych przez studentów studiów stacjonarnych, ale także dotację na realizacje określonych zadań. Art. 95 tworzy upoważnienie ministra nauki do wydania rozporządzenia, w którym powinien określić „warunki i tryb występowania przez uczelnie niepubliczne o dotacje”.

 

Swój wniosek do TK rzecznik opiera na brzmieniu art. 70 ust 3. konstytucji mówiący, iż „warunki zakładania i działalności szkół niepublicznych oraz udziału władz publicznych w ich finansowaniu” powinny zostać uregulowane w ustawie. „Przekazanie zasadniczych elementów konstrukcji systemu wsparcia niepublicznych uczelni do uregulowania w rozporządzeniu jest sprzeczne z Konstytucją”, pisze rzecznik. Zdaniem rzecznika, regulacja taka powinna mieć co najmniej rangę ustawy. Sprzeczne z konstytucją będzie uregulowanie tych kwestii w akcie podstawowym. 

 

Jak zwraca uwagę rzecznik, brakuje regulacji ustawowych. Przepisy niższej rangi, które są wydane na podstawie upoważnienia ustawowego zawartego w Prawie o szkolnictwie wyższym, normują finansowanie jedynie częściowo. „W pozostałym zakresie zaś materia ta, ze względu na niewydanie przez ministra [nauki –red.] rozporządzenia na podstawie art. 95 ust. 1 ustawy, nie jest uregulowana w żadnym akcie normatywnym”, pisze rzecznik we wniosku. 

 

„Zastrzeżenia co do zgodności z Konstytucją budzi wyłącznie uzależnienie przyznania dotacji od spełnienia warunków zawartych w przepisach podustawowych. Ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym nie zawiera bowiem żadnych konkretnych wymogów przyznawania dotacji. W ustawie znalazło się wyłącznie ogólne wskazanie celów, na które mają być przeznaczone dotacje”, możemy przeczytać we wniosku rzecznika. 

 

 

Tekst wniosku na stronie Rzecznika Praw Obywatelskich.