Czy pracownik samorządowy, wykonujący pracę w pełnym wymiarze czasu pracy, może zostać zatrudniony na umowę o pracę w tej samej jednostce budżetowej np. na 1/2 etatu wykonując inny zakres obowiązków, niż wynikający z głównej umowy o pracę?

Nadmieniam, iż pracownicy jednostki budżetowej pracują w systemie 40 godzinnym (tygodniowo) w godzinach od 7.30 do 15.30.

Odpowiedź

Tak, ale pod warunkiem, że druga umowa o pracę będzie dotyczyła pracy zupełnie innego rodzaju, a nie tylko innego zakresu obowiązków.

Zgodnie z art. 22 § 1 Kodeksu pracy przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Przepisy Kodeksu pracy jako takie nie ograniczają liczby umów o pracę, które jeden pracodawca może zawrzeć z jednym pracownikiem. Jednakże w zawarciu kilku takich umów na przeszkodzie stoją przepisy o czasie pracy, tj. art. 128 i nast. Kodeksu pracy. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14 lutego 2002 r. (I PKN 876/00, OSNP z 2004 r., z. 4 poz. 60) stwierdził, że w razie wykonywania na rzecz pracodawcy kilku rodzajów pracy podporządkowanej należy domniemywać, że strony łączy jeden stosunek pracy. Zasadą jest bowiem pozostawanie stron w jednym stosunku pracy, choćby nawet przedmiotem pracowniczego zobowiązania był rodzaj pracy szeroko określony nazwą kilku zawodów lub specjalności czy funkcji (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 1997 r., I PKN 43/97, OSNAP z 1997 r., z. 24, poz. 494). Zawieranie z własnym pracownikiem dodatkowej (drugiej) umowy o pracę za normalnym wynagrodzeniem dopuszczalne jest tylko wyjątkowo, gdy chodzi o rodzaj pracy wyraźnie inny niż uzgodniony w podstawowym czasie pracy (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 12 marca 1969 r., III PZP 1/69, OSNCP z 1969 r., nr 11, poz. 197). Tak więc dopuszczalne jest zawarcie kolejnej umowy o pracę z tym samym pracownikiem pod warunkiem jednak wykonywania zupełnie innej pracy ("klasyczny" przykład – urzędnik samorządowy poza normalnymi godzinami pracy wykonuje pracę porządkowe np. jako sprzątaczka, dozorca lub portier), a nie tylko – jak to wskazano w pytaniu – "innego zakresu obowiązków" (np. księgowa zwykle zatrudniona w referacie kadr i płac, wykonuje prace w referacie planowania przestrzennego). W tym drugim wypadku można mieć poważne wątpliwości co do dopuszczalności zawarcia drugiej umowy przy pierwszej umowie pełnoetatowej. Można wówczas mówić o próbie obejścia przepisów o czasie pracy i wysokości wynagrodzenia za godziny nadliczbowe (uchwała SN z dnia 12 kwietnia 1994 r., I PZP 13/94, OSNAP z 1994 r., z. 3, poz. 39).

Przydatne materiały:
 Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.)