Czy pracownicy urzędu gminy (burmistrz, skarbnik gminy) mogą podpisywać przelewy placówek oświatowych (szkół, przedszkoli)?

Czy gdyby rada gminy podjęła uchwałę upoważniającą burmistrza i pracowników urzędu do tych czynności to byłoby to bardziej prawidłowo?

Odpowiedź

Uważam, że nie.

Uzasadnienie

Stosownie do zapisu art. 53 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 z późn. zm.) - dalej u.f.p., za całość gospodarki finansowej jednostki odpowiedzialny jest kierownik tej jednostki. Kierownik jednostki może powierzyć określone obowiązki w zakresie gospodarki finansowej pracownikom jednostki. Zgodnie zaś z zapisem art. 39 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) - dalej u.s.o., dyrektor szkoły dysponuje środkami określonymi w planie finansowym szkoły lub placówki zaopiniowanym przez radę szkoły lub placówki i ponosi odpowiedzialność za ich prawidłowe wykorzystanie, a także może organizować administracyjną, finansową i gospodarczą obsługę szkoły lub placówki. Kierownikiem jednostki w rozumieniu ww. ustawy o finansach publicznych jest dyrektor szkoły. Dyrektor szkoły ma prawo do wydatkowania i gromadzenia środków w obrębie planu finansowego. Upoważnienie do podpisywania dokumentów mieści się w ramach tzw. kontroli zarządczej, wprowadzonej zapisami ustawy o finansach publicznych. Zgodnie z zapisem art. 69 ust. 1 pkt 3 u.f.p. zapewnienie funkcjonowania adekwatnej, skutecznej i efektywnej kontroli zarządczej należy do obowiązków kierownika jednostki. @page_break@

W Standardach kontroli zarządczej, stanowiących załącznik do komunikatu nr 23 Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2009 r. w sprawie standardów kontroli zarządczej dla sektora finansów publicznych, w grupie standardów C (mechanizmy kontroli), wyodrębniony został standard: "szczegółowe mechanizmy kontroli dotyczące operacji finansowych i gospodarczych, na który składa się m.in. zatwierdzanie (autoryzacja) operacji finansowych przez kierownika jednostki lub przez osoby przez niego upoważnione, wśród których niebagatelne znaczenie ma zatwierdzenie dowodu do wypłaty. Odpowiedzialność za dokonanie wydatku bez upoważnienia lub z przekroczeniem zakresu upoważnienia ponosi kierownik jednostki. Przyjęcie rozwiązania, polegającego na ustaleniu wymogu złożenia na dowodzie księgowym podpisu przez głównego księgowego nie może być utożsamiana z podjęciem ostatecznej decyzji o dokonaniu wydatku. Decyzja ta należy bowiem do kierownika jednostki (por. K. Puchacz, Nowe standardy kontroli zarządczej w jednostkach sektora finansów publicznych, ODDK. 2010, s. 74).

W kontekście powyższych rozważań, uważam, że gmina nie może przejąć zadań związanych z zatwierdzeniem przelewów jednostek oświatowych. Gmina z mocy zapisu art. 34a u.s.o., sprawuje bowiem nadzór nad szkołami i placówkami oświatowymi – w tym nadzór finansowy. Sprawowanie nadzoru przy jednoczesnej obsłudze finansowej szkół powoduje kolizję w wykonywaniu tych czynności. Nałożony na organ prowadzący szkołę, obowiązek zapewnienia obsługi administracyjnej i finansowej szkoły, nie oznacza, że organ prowadzący ma sam te zadania wykonywać zamiast szkoły. Zdaniem M. Pilicha (Ustawa o systemie oświaty, Komentarz, Wolters Kluwer, 2012, s. 98-99), chodzi tutaj raczej o wykonywanie takich czynności, których wynikiem jednostka (szkoła) będzie posiadać organy lub pracowników zdolnych do zarządzania jej sprawami. Ponadto organ prowadzący winien zaangażować własny aparat pomocniczy (urząd gminy, starostwo powiatowe) do zapewnienia szkole lub placówce oświatowej odpowiedniej obsługi. Moim zdaniem jednak wykonywanie czynności polegających na dysponowaniu środkami finansowymi, w tym zatwierdzanie przelewów przez pracowników gminy jest interpretacją zbyt daleko idącą.