Szczytnym celem projektowanej ustawy jest takie ukształtowanie stosunków pracy w czasie obecnych trudności gospodarczych, które by umożliwiało pracodawcom utrzymanie obecnego stanu zatrudnienia do czasu, aż poprawi się sytuacja makroekonomiczna.

Business Centre Club bez zastrzeżeń popiera powyższy cel i uczestniczy w pracach nad projektem. W obecnej wersji ustawa zawiera jednak błąd konstrukcyjny oraz kilka niedociągnięć, które skutecznie mogą utrudniać jej prawidłowe wprowadzenie w życie.

    Zakres ustawy

    Pozytywne strony ustawy:

    1. możliwość przedłużania okresu rozliczeniowego,
    2. zmiany w zasadach zatrudniania na czas określony,
    3. udzielanie z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wsparcia finansowego za okres przestoju ekonomicznego lub obniżenia wymiaru czasu pracy,
    4. znaczące refundowanie z Funduszu Pracy kosztów szkoleń i studiów podyplomowych.

    O ile korzyści pracodawców opisane w punktach 3 i 4 powinny rzeczywiście być adresowane tylko do firm mających przejściowe trudności finansowe, to działania 1 i 2 muszą dotyczyć wszystkich pracodawców w okresie obowiązywania ustawy. Wynika to z faktu, że ustawa ma stwarzać warunki przeciwdziałania wpływowi tzw. kryzysu na kondycję firm, a więc chronić również te, które dotychczas potrafiły samodzielnie radzić sobie z kłopotami. Obroniły się przed kryzysem bez czekania, aż ich kondycja finansowa pogorszy się na tyle, by mogły ją objąć ułatwienia zapisane w projekcie. Zapis jaki znalazł się w projekcie oznacza nierówne warunki konkurencji.

     

  1. Definicja art. 2

    Określenie: "…pracodawcy w przejściowych trudnościach finansowych" jest zbyt uproszczone. W sytuacjach nadzwyczajnych nie należy tworzyć prawa nadmiernie szczegółowego i lepsze jest szybkie wprowadzenie zapisów prostych, choć może niewyczerpujących wszystkich możliwości życia gospodarczego. W tym przypadku jednak posłużenie się tylko jednym parametrem ekonomicznym (jakim jest spadek obrotów o 30 proc. liczony rok do roku) grozi nadużyciami lub stosowaniem ustawy niezgodnie z intencją ustawodawcy.

    Intencją tą jest bowiem pomoc firmom, które przed 1 lipca 2008 roku znajdowały się w dobrej kondycji finansowej. Ma to pozwolić na niewspieranie tych, którzy na skutek złego zarządzania lub z innych powodów rynkowych już przed tzw. kryzysem wykazywali złą kondycję finansową. W toku prac w Komisji Trójstronnej (dokument z 25 lutego 2009) BCC sformułował dodatkowe kryteria (wskaźniki płynnościwiększy niż 1,0; wykazany zysk netto), które zostały przyjęte jako ustalenia Zespołu ds. Polityki Gospodarczej i Rynku Pracy. Nadal uważamy, że kryteria te powinny znaleźć się w zapisach art. 2 projektu ustawy.

    Ponadto zapisy art. 2 ust. 1 dotyczące spadku obrotów nie wymagają porównywania okresów o tej samej długości, nie jest jasno określony wybór okresu "kryzysowego" do porównania, a także nie ma zapisów wymagających, by porównywano przedsiębiorstwo w odpowiednim stanie (np. nie wtedy, gdy uległo ono podziałowi).

     

  2. Ograniczenie pobierania świadczeń finansowych

    Zbyt daleko idące jest zapisane w art. 5 oraz art.14 ust. 1 pkt. 3 ograniczenie mówiące, że "pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę (…) także w okresie 12 miesięcy przypadających bezpośrednio po okresie pobierania tych świadczeń".

    Tak silne zobowiązanie wobec braku możliwości przewidzenia ile potrwa kryzys, będzie istotną barierą w stosowaniu ustawy. Można przewidzieć, że wielu pracodawców nie skorzysta z ustawy tylko dlatego, by nie podejmować zobowiązania sięgającego 1,5 roku w przyszłość. Ograniczony do zaledwie 6 miesięcy czas subsydiowania nie uprawnia do formułowania tak silnego żądania. Wymóg art. 5 powinien zostać zniesiony lub ograniczony do co najwyżej 3 miesięcy.

     

  3. Podsumowanie

    Projektowana ustawa jest potrzebna, jednak dopiero po uwzględnieniu proponowanych wyżej zmian będzie miała szanse przyczynić się do zmniejszenia problemów polskich firm związanych z kryzysem ekonomicznym.

 

dr Wojciech Warski
przewodniczący Komisji Gospodarki oraz Konwentu BCC
członek Zespołu ds. Polityki Gospodarczej i Rynku Pracy Komisji Trójstronnej
Zbigniew Żurek
wiceprezes BCC, wiceprzewodniczący Komisji Trójstronnej