Sąd Najwyższy odmówił podjęcia uchwał w dwóch sprawach prokuratorskich w celu rozstrzygnięcia „zagadnienia prawnego wymagającego zasadniczej wykładni ustawy”.
Fakt niepodjęcia uchwały przez Sąd Najwyższy w związku ze skierowaniem pytania prawnego nie wyłącza możliwości odniesienia się przez ten sąd do zagadnienia i tak było w tych prawach.
Wadliwie postawione pytania SA
Rażąca wręcz wadliwość sformułowanych przez Sąd Apelacyjny w Warszawie pytań, na co wskazał Sąd Najwyższy, odnoszących się do sfery faktów, a nie prawa, uniemożliwiała podjęcie uchwał w tych sprawach. Podjęcie uchwały w trybie art. 441 par. 1 k.p.k. wiąże się z rozstrzygnięciem zagadnienia prawnego, a nie zdarzenia faktycznego, o co zwróciły się składy orzekające Sądu Apelacyjnego w Warszawie.
Prokuratura Krajowa wskazuje, że decyzja o odmowie podjęcia uchwał w sprawach o sygn. I KZP 6/24 i I KZP 7/24 nie oznacza, że sąd nie zajął stanowiska co do istoty zagadnień podnoszonych w pytaniach przedstawionych przez składy orzekające Sądu Apelacyjnego w Warszawie.
Jednak - jak zauważył SN - Sąd Apelacyjny w Warszawie przed skierowaniem pytania prawnego nie podjął żadnych czynności, aby okoliczność tę ustalić.
W świetle obowiązujących przepisów ustawy Prawo o prokuraturze powołanie prokuratora krajowego oraz innych zastępców prokuratora generalnego jest wyłączną kompetencją prezesa Rady Ministrów, po uzyskaniu opinii prezydenta RP, przy czym opinia negatywna, czy też jej brak z uwagi na nieskorzystanie przez prezydenta ze swojego uprawnienia, nie może zablokować premiera w podjęciu tej decyzji. Opinia prezydenta RP nie jest dla premiera wiążąca.
Zobacz w LEX: Przedstawienie Sądowi Najwyższemu zagadnienia prawnego wymagającego zasadniczej wykładni ustawy - procedura >
Prezydent opinii nie wydał
Sąd Najwyższy w uzasadnieniu postanowienia wręcz stwierdził, że cyt. „warunek skutecznego powołania prokuratora krajowego przez prezesa Rady Ministrów jest spełniony także wtedy, gdy prezes Rady Ministrów wystąpił do prezydenta RP o zaopiniowanie wskazanej kandydatury, a prezydent RP formalnie takiej opinii nie przedstawił lub odmówił jej przedstawienia. Brak takiej opinii winien być traktowany jako wyrażenie opinii negatywnej w procesie powołania Prokuratora Krajowego”.
Z pisemnych motywów postanowienia zapadłego w sprawie o sygn. I KZP 6/24 wynika jednoznacznie, że Sąd Najwyższy nie zakwestionował prawidłowości powołania Dariusza Korneluka na prokuratora krajowego, a wręcz stwierdził, że procedura powołania była kompletna i zgodna z prawem.
W sprawie o sygn. I KZP 7/24 Sąd Apelacyjny w Warszawie zwrócił się o rozstrzygnięcie problemu interpretacyjnego – czy powołanie prokuratora Jacka Bilewicza na stanowisko pierwszego zastępcy prokuratora generalnego pełniącego obowiązki prokuratora krajowego było skuteczne i czy osoba tak powołana mogła skutecznie powierzyć pełnienie funkcji prokuratora okręgowego w Warszawie, a więc czy doszło do ukształtowania wiążących stosunków służbowych.
Sąd Najwyższy, odmawiając podjęcia uchwały w tej sprawie z uwagi na wadliwość skierowanego pytania prawnego, odniósł się do zagadnienia będącego jego istotą. Sąd w pisemnych motywach postanowienia podniósł, że ocena skuteczności nawiązania stosunku służbowego prokuratora pozostaje w obszarze rozstrzygnięć sądów cywilnych – sądów pracy. Oznacza to, że kształtowanie stosunków prawnych w tym zakresie pozostaje poza właściwością rzeczową sądów karnych. Niedopuszczalna jest bowiem sytuacja, w której sąd karny stwierdza wadliwość powierzenia obowiązków, a w zakresie prawa publicznego akt ten pozostawałby legalny.
Skuteczność powołania p.o. prokuratora
Sąd Najwyższy podzielił stanowisko zaprezentowane przez prokuratora, że instytucja powierzenia obowiązków była na przestrzeni lat powszechnie stosowana, także na różnych szczeblach prokuratury, łącznie z funkcją Prokuratora Krajowego. Dotychczasowe orzecznictwo i poglądy wskazują na prawną istotę i skuteczność aktu powierzenia obowiązków kierowniczych, nawet przy braku stosownego przepisu przewidującego taką możliwość, co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych.
Uznając, że ocena skuteczności powierzenia obowiązków prokuratorowi Jackowi Bilewiczowi pozostaje poza kognicją sądu karnego, Sąd Najwyższy stwierdził, że skuteczność powołania „tak długo jak skuteczność powierzenia obowiązków pierwszego zastępcy prokuratora generalnego nie zostanie podważone orzeczeniem właściwego do rozpoznania takiego zagadnienia sądu, istnieją pełne podstawy prawne i procesowe do uznania skuteczności powierzenia wskazanych obowiązków prokuratorowi Jackowi Bilewiczowi. Wyjątkiem uzasadniającym zanegowanie legalności powierzenia takich obowiązków mogłaby być jedynie uzurpacja funkcji, stanowiska przez osobę nieposiadającą kwalifikacji formalnych do jego zajmowania”. Taka sytuacja w realiach sprawy nie wystąpiła.
Prokuratura działa w granicach prawa i stoi na straży praworządności, co obliguje do prezentowania stanowisk znajdujących umocowanie w podstawach faktycznych i prawnych. Z tego tytułu ponosi odpowiedzialność przed społeczeństwem i opinią publiczną za rzetelność i prawidłowość przekazywanych informacji i stanowisk.
![Polskie prawo karne po 25 latach obowiązywania Kodeksu karnego z 1997 roku [PRZEDSPRZEDAŻ]](/gfx/prawopl/_thumbs/produkty_foto/82021/978-83-8358-615-1_,mXqL62OeqFTLkrXdmIyYmw.jpg)
Cena promocyjna: 118.29 zł
|Cena regularna: 169 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 118.3 zł
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
