Wiele powtarzalnych uchybień, których skala nie daje jednak dostatecznych podstaw do pociągnięcia do odpowiedzialności dyscyplinarnej lub służbowej funkcjonariuszy publicznych wykonujących obecnie czynności służbowe w postępowaniach wykonawczych dotyczących pani Beaty Z. – to wyniki zarządzonej 13 listopada br. przez ministra sprawiedliwości lustracji III Wydziału Rodzinnego i Nieletnich Sądu Rejonowego w Łomży.
Jednocześnie MS informuje, że ze sprawozdania lustracyjnego przeprowadzonego przez sędziów – wizytatorów z Sądu Apelacyjnego w Białymstoku wynika, że dwóch kuratorów społecznych, których praca budziła największe zastrzeżenia, znacznie wcześniej zostało odwołanych z pełnionych funkcji (ostatni w 2008 r.). Ponadto całkowicie poza zakresem lustracji, a także poza zakresem kompetencji osób przeprowadzających lustrację pozostawało ustalanie ewentualnego związku przyczynowego pomiędzy błędami i zaniedbaniami wymienionych wyżej funkcjonariuszy publicznych a domniemanymi zabójstwami dzieci pani Beaty Z. Zagadnienia te należą do wyłącznej kompetencji organów ścigania, w szczególności prokuratury i policji. W wyniku lustracji odnotowano szereg powtarzalnych uchybień w pracy lustrowanego Wydziału, polegających w szczególności na:
- faktycznym wyłączeniu spod nadzoru sędziego spraw wykonawczych małoletnich objętych na podstawie orzeczenia sądu opieką, kuratelą lub nadzorem wynikającym z ograniczenia władzy rodzicielskiej w latach 2004-2006;
- braku zarządzeń wykonawczych sędziego na etapie kierowania orzeczenia do wykonania;
- licznych przypadkach braku adekwatnej i odpowiednio szybkiej reakcji kuratora i sądu na zmiany sytuacji w rodzinie;
- niedostatecznej aktywności sędziów w zakresie okresowej kontroli przebiegu postępowania wykonawczego;
- niskiej jakości sprawozdań kuratorów sądowych z objęcia i z przebiegu nadzoru;
- wąskim zakresie źródeł informacji, z jakich korzystają kuratorzy sądowi w sprawowanych nadzorach (np. brak rozmów z sąsiadami).
Odnotowane w toku lustracji nieprawidłowości w pracy kuratorów sądowych wskazują na wadliwość niektórych obecnie obowiązujących rozwiązań natury ustrojowej, organizacyjnej i proceduralnej w zakresie funkcjonowania kuratorskiej służby sądowej. Aktualnie w Ministerstwie Sprawiedliwości przygotowywany jest projekt założeń do projektu ustawy o zmianie ustawy o kuratorach sądowych, którego celem jest m.in. wyeliminowanie negatywnych zjawisk w pracy kuratorów sądowych, jak te stwierdzone w wyniku przedmiotowej lustracji.
Ponadto kopia sprawozdania z lustracji została również przekazana prezesowi Sądu Okręgowego w Łomży z zakreśleniem na dzień 30 listopada 2012 r. terminu do zgłoszenia ewentualnych uwag. Po tej dacie podjęte zostaną ewentualne, dalsze przewidziane prawem czynności nadzorcze.