O tym jak rozliczać po zmianach przepisów korekty z tytułu rabatów możemy przeczytać w komentarzu Edyty Głębickiej opublikowanym w Vademecum Głównego Księgowego.
Ustawa z 10 września 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wspieraniem polubownych metod rozwiązywania sporów, wprowadziła m.in. rozwiązanie polegające na tym, że zdarzenia mające wpływ na korektę przychodów lub kosztów uzyskania przychodów, które nastąpiły w późniejszym okresie rozliczeniowym, nie będą rozpoznawane ze skutkiem „wstecz", lecz rozliczane będą w bieżącym okresie rozliczeniowym.
Nowe rozwiązania dotyczą korekt przychodów oraz kosztów uzyskania przychodów wynikających ze zdarzeń mających wpływ na zmianę podstawy opodatkowania, które nastąpiły po dokonaniu czynności obligującej do wystawienia faktury pierwotnej lub innego dokumentu (np. w związku z zawarciem ugody, udzieleniem rabatu czy obniżeniem ceny wskutek reklamacji), z wyłączeniem przypadków, gdy korekta przychodu lub kosztu uzyskania przychodu spowodowana jest błędem rachunkowym lub inną oczywistą omyłką. Według nowych zasad, rozliczanie faktury korygującej i innych dokumentów korygujących (korekta podstawy opodatkowania w CIT) będzie dokonywane w bieżącym okresie rozliczeniowym, kiedy dokument korygujący zostanie wystawiony.
Korekty przychodów podatnicy dokonywać będą więc w miesiącu wystawienia faktury korygującej - poprzez zmniejszenie/zwiększenie przychodów osiągniętych w tym samym miesiącu. Jeśli w tym okresie rozliczeniowym podatnik nie osiągnie przychodów lub osiągnięte przychody są niższe od kwoty zmniejszenia, podatnik winien zwiększyć koszty uzyskania przychodów o kwotę, o którą nie zostały zmniejszone przychody.
Natomiast korekty kosztów uzyskania przychodów, w tym odpisu amortyzacyjnego, podatnicy będą dokonywać w miesiącu, w którym otrzymają fakturę korygującą lub, w przypadku braku faktury, inny dokument potwierdzający przyczyny korekty. Korekta kosztów polegała będzie na zmniejszeniu/zwiększeniu kosztów uzyskania przychodów poniesionych w tym miesiącu. Jeśli w tym okresie rozliczeniowym podatnik nie poniesie kosztów uzyskania przychodów lub kwota poniesionych kosztów uzyskania przychodów jest niższa niż kwota zmniejszenia, to podatnik będzie obowiązany zwiększyć przychody o kwotę, o którą nie zostały zmniejszone koszty uzyskania przychodów.
Opisane zasady weszły w życie 1 stycznia 2016 r. i mają zastosowanie do korekty przychodów uzyskanych oraz kosztów uzyskania przychodów poniesionych od tego dnia. Na podstawie przepisu przejściowego, nowe regulacje mają jednak zastosowanie również do korekty przychodów uzyskanych i kosztów podatkowych poniesionych przed 2016 r., jeżeli zdarzenie powodujące korektę wystąpi po tym dniu.
Jak podkreślono w uzasadnieniu do projektu ustawy nowelizującej, brak kłopotliwego i pracochłonnego korygowania zeznań podatkowych z lat poprzednich i zapłaty powstałych wskutek tego zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę (w przypadku zmniejszenia kosztów lub zwiększenia przychodów) oraz brak konieczności zapłaty odsetek od zaliczek na podatek dochodowy (w przypadku zmniejszenia kosztów lub zwiększenia przychodów tego samego roku podatkowego) uproszczą rozliczenia podatkowe przedsiębiorców, w tym również tych, którzy będą korygować przychody i koszty uzyskania przychodu m.in. w wyniku zawartej ugody. W tym zakresie zmiana przepisów wspiera polubowne metody rozwiązywania sporów. Zaproponowane zmiany są również korzystne ze względu brak konieczności zmiany sprawozdań finansowych, a także "remanentu", tj. spisu z natury.
Wskazano również, że nowe rozwiązania mają zastosowanie do zdarzeń mających wpływ na korektę podstawy opodatkowania, które nastąpiły po dokonaniu sprzedaży, a więc po wystawieniu faktury pierwotnej (lub innego dokumentu) z wyłączeniem przypadków, gdy korekta przychodu lub kosztu uzyskania przychodu spowodowana jest błędem lub pomyłką. Zatem w przypadku, gdy faktura pierwotna prawidłowo dokumentowała zdarzenie gospodarcze, a faktura korygująca (dokument korygujący) została wystawiona przez sprzedawcę z powodu późniejszych okoliczności, takich jak np. obniżenie ceny, udzielenie rabatu, zwrotu towaru czy gwarancja lub rękojmia, fakturę korygującą (dokument korygujący) należy rozliczyć w bieżącym okresie rozliczeniowym (tj. w dacie wystawienia dokumentu korygującego i odpowiednio - jego otrzymania). Jeżeli jednak pierwotnie sporządzona faktura zawierała błędy lub pomyłki, a więc błędnie dokumentowała stan faktyczny, podatnik zobowiązany jest przyporządkować korektę wstecznie do okresu, którego dotyczy, czyli do daty wystąpienia przychodu należnego (odpowiednio daty poniesienia kosztu), wynikającego z pierwotnego dokumentu.
Moim zdaniem, całokształt nowych regulacji, w powiązaniu z przepisami przejściowymi i treścią uzasadnienia ustawy nowelizującej, wskazuje jednoznacznie na to, że podatnik nie ma wyboru co do momentu, w którym będzie chciał ująć zdarzenia korygujące przychody i koszty. Będzie tego musiał dokonywać w miesiącu wystawienia (przychody)/otrzymania (koszty) faktury korygującej. W szczególności nie przewidziano takiego rozwiązania, w którym podatnicy mogliby uwzględniać zdarzenia korygujące, odnoszące się do działalności ubiegłego roku, w rozliczeniu tego roku, aż do momentu sporządzenia sprawozdania finansowego i zeznania podatkowego za ten rok. W takiej bowiem sytuacji podatnicy i tak nie musieliby dokonywać korekty zeznania podatkowego, ale mogliby faktycznie skorygować właściwy rok podatkowy. Choćby zatem pozostawienie podatnikom takiej możliwości byłoby uzasadnione i racjonalne, to jednak nie istnieją podstawy prawne do jej stosowania.
Można generalnie odnieść wrażenie, że analizowane przepisy, choć w istocie zmierzały do uwzględnienia postulatów zgłaszanych przez samych podatników i miały stworzyć uproszczenia dla ich funkcjonowania jako podatników, to jednak być może niepotrzebnie przyjęły postać bezwzględnie zobowiązującą do pewnych zachowań, zamiast postaci fakultatywnej (dającej swobodę wyboru dla podatnika).
