Czy można podarować ojcu samochód bez podatku VAT? Jakie ewentualnie warunki należałoby spełnić? Te pytania zadał sobie i organom podatkowym pewien podatnik, ale zrobił to zbyt późno i podatku już nie uniknął. O co chodziło w sprawie?
Podatnik prowadził działalność gospodarczą i był czynnym podatnikiem VAT. Leasingował samochód osobowy, który wykupił z leasingu we wrześniu ubiegłego roku i wykorzystywał go do działalności.
Zarówno przy zakupie, podczas trwania umowy leasingu i wykupie był odliczany VAT w wysokości 50 proc. (od raty leasingu, od kosztów eksploatacji, napraw). W październiku ub.r. podatnik przekazał samochód w darowiźnie ojcu. Ojciec prowadzi działalność gospodarczą, ale samochód użytkuje jedynie do celów prywatnych.
KOMENTARZ PRAKTYCZNY: Nieodpłatne przekazanie pojazdu samochodowego w podatku od towarów i usług >
Nieodpłatne przekazanie na cele osobiste podatnika
Podatnik powziął wątpliwość, czy ma uiścić VAT od darowanego samochodu, czy jest z tego obowiązku zwolniony? Jego zdaniem, nie jest on zobowiązany do zapłaty VAT.
Niestety, dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 1 lutego br. (nr 0112-KDIL1-1.4012.788.2021.2.MB) uznał to stanowisko za nieprawidłowe.
WZÓR DOKUMENTU: Umowa darowizny rzeczy ruchomej (samochodu) >
Podkreślił, że nieodpłatne przekazanie towaru na cele osobiste podatnika bądź darowizna członkowi najbliższej rodziny podatnika podlega opodatkowaniu po łącznym spełnieniu warunków zawartych w art. 7 ust. 2 ustawy o VAT. Warunki te to:
- dokonujący darowizny jest podatnikiem podatku od towarów i usług,
- przekazane towary należą do jego przedsiębiorstwa,
- przedmiotem nieodpłatnego przekazania jest towar, w stosunku, do którego podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tego towaru lub jego części składowych.
Oznacza to, że nieodpłatne przekazanie towarów uznaje się za odpłatną dostawę towarów, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do odliczenia VAT naliczonego w związku z ich nabyciem, importem lub wytworzeniem.
Dyrektor KIS stwierdził, że nieodpłatne przekazanie w formie darowizny samochodu osobowego na rzecz ojca, przez czynnego podatnika VAT podlega opodatkowaniu tym podatkiem zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy. Podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z wykupem samochodu, jak również przy wykupie samochodu oraz później był odliczany przez niego VAT w wysokości 50 proc.
Cena promocyjna: 191.21 zł
|Cena regularna: 239 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 215.1 zł
Warunki do zwolnienia z VAT
Organ podatkowy podkreślił, że w rozpatrywanej sytuacji należy przeanalizować przesłanki do ewentualnego zwolnienia z VAT wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.
Na podstawie tego przepisu, zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty VAT należnego o kwotę VAT naliczonego.
Muszą być jednak spełnione łącznie dwa warunki, tj.: towary musiały być wykorzystywane wyłącznie na cele działalności zwolnionej i w związku z nabyciem tych towarów nie przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego. Niespełnienie jednego z powyższych warunków wyklucza zastosowanie zwolnienia od podatku VAT.
Zobacz również: Sprzedaż działek bez VAT nadal problemem >>
Organ stwierdził, że w analizowanej sprawie, nieodpłatne przekazanie w formie darowizny samochodu osobowego na rzecz ojca nie korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, ponieważ w związku z wykupem samochodu z leasingu przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego.
PROCEDURA: Opodatkowanie podatkiem akcyzowym samochodów osobowych >
Eksperci: Podatku można uniknąć
- Warto przemyśleć i zaplanować wcześniej transakcję darowizny samochodu. Istotne w sprawie jest to, że dokonując darowizny na rzecz ojca, syn działał jako podatnik VAT. Jeżeli przysługiwało nam prawo do odliczenia podatku VAT i jako podatnik dokonamy darowizny nawet osobie bliskiej, będziemy, co do zasady, obowiązani do opodatkowania takiej darowizny zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT – podkreśla Wojciech Kliś, doradca podatkowy.
Ekspert zauważa, że opodatkowania darowizny VAT można byłoby uniknąć, gdyby podatnik wykupił lub wycofał samochód na cele osobiste (zamiast wykupu do działalności gospodarczej).
- W takim przypadku obdarowujący nie byłby traktowany jako podatnik VAT a cała transakcja nie byłaby opodatkowana podatkiem od towarów i usług. Sam organ w interpretacji wskazuje, że nieodpłatne przekazanie w formie darowizny samochodu osobowego na rzecz ojca, zostało dokonywane przez syna, który działał jako podatnik podatku od towarów i usług – podkreśla Wojciech Kliś.
Dodaje on, że prawidłowe działanie wcześniej, pozwoliłoby uniknąć podatku na etapie darowizny. - Wskazać należy, że wykup na cele osobiste uniemożliwia nam odliczenie podatku naliczonego z ostatniej faktury, która potwierdza dokonanie wykupu pojazdu. Jeżeli planujemy dłuższe wykorzystywanie pojazdu w działalności, lepszą opcją będzie nabycie auta jako przedsiębiorca i odliczenie VAT – radzi Wojciech Kliś.
Na pewne ciekawe aspekty zwraca uwagę także kolejny ekspert.
- W związku z wejściem w życie przepisów Polskiego Ładu, osiąganie przez przedsiębiorców opodatkowanych liniowo dochodu z tytułu zbycia mienia firmowego będzie się wiązało obowiązkiem naliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne od tego dochodu. Dochód taki nie powstałby w przypadku nieodpłatnego przekazania składnika majątkowego, np. w formie darowizny – podkreśla Natalia Wytrykowska, doradca podatkowy w KPMG.
Ekspertka zwraca uwagę, że przedsiębiorca decydujący się na przekazanie majątku w formie darowizny musi się jednak liczyć z możliwością objęcia tej transakcji VAT. - Prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej wiąże się z problemem rozdzielenia majątku wykorzystywanego do celów prowadzenia działalności od majątku prywatnego przedsiębiorcy. W zakresie ustalenia obowiązku VAT z tytułu darowizny przedsiębiorca musi ocenić, czy działa jako podatnik w VAT w związku nieodpłatnym przekazaniem majątku – stwierdza Natalia Wytrykowska.
Ekspertka wyjaśnia, że nawet jeżeli transakcja nie ma typowo biznesowego charakteru to może być uznana za dostawę towarów, w rozumieniu przepisów VAT, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia przedmiotu transakcji. Wynika to z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, który był przedmiotem omawianej interpretacji.
- Dyrektor KIS stwierdza, że nieodpłatne przekazanie w formie darowizny samochodu osobowego, podlega VAT z uwagi na przysługujące prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z wykupem samochodu. Stanowisko organów w tym zakresie nie jest jednak jednolite – zauważa Natalia Wytrykowska.
Ekspertka dodaje, że pojawiają się jednak interpretacje, z których wynika, że samo prawo do odliczenia nie przesądza o charakterze czynności. Jeżeli bowiem podatnik z takiego prawa nie skorzysta i zamierza dokonać transakcji poza sferą swojej podstawowej działalności gospodarczej to wówczas zbycie nie powinno podlegać VAT, np. interpretacja z 3 lutego 2021 r. (nr 0111-KDIB3-1.4012.1003.2020.1.ABU).
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
