Nasza firma (spółka akcyjna) planuje przyjąć na 6-miesięczną praktykę stażystę/praktykanta pochodzącego z USA. Chcemy zapewnić jemu mieszkanie na czas pobytu w Polsce.
Co będzie korzystniejszym rozwiązaniem? Czy udostępnienie mu nieodpłatnie mieszkania, czy przyznanie mu swego rodzaju comiesięcznej pomocy finansowej w wysokości czynszu za mieszkanie? Czy gdy przyjmiemy drugie rozwiązanie, to taka pomoc finansowa będzie dla nas kosztem uzyskania przychodów?
W obu przypadkach (świadczenie w naturze/świadczenie pieniężne) praktykant-stażysta będzie otrzymywał przychód, który nie jest wolny od podatku dochodowego. Nie ma więc zasadniczych różnic w tym, co jest korzystniejsze, z jego punktu widzenia.
W celu uniknięcia kontrowersji, czy zapewnienie mieszkania osobie, o której mowa, jest kosztem ponoszonym w celu uzyskania przychodów, czy też nie - wyjściem najsensowniejszym wydaje się być powiększenie wynagrodzenia praktykanta/stażysty o kwotę przeznaczoną na wynajem mieszkania (oczywiście bez formalnego wyszczególniania). Jako część wynagrodzenia kwota ta nie powinna być kwestionowana jako koszt uzyskania przychodu.
W obu tych przypadkach będziemy mieli do czynienia z określonym świadczeniem na rzecz praktykanta - stażysty. W tym pierwszym przypadku będzie to świadczenie w naturze (inne świadczenie nieodpłatne), w drugim - będzie to świadczenie w pieniądzu (którego wartość też będzie przychodem).
Z punktu widzenia stażysty-praktykanta w zasadzie nie ma specjalnych różnic, w tym, czy otrzyma on świadczenie w naturze, czy też świadczenie pieniężne. W obu przypadkach mamy do czynienia z przychodem podatkowym po jego stronie, przychodem, który nie korzysta ze zwolnienia podatkowego.
Wprawdzie przepis art. 21 ust. 1 pkt 19 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f., stanowi, że od podatku wolna jest wartość świadczeń ponoszonych przez pracodawcę z tytułu zakwaterowania pracowników w:
1) hotelach pracowniczych,
2) kwaterach prywatnych wynajmowanych na cele zbiorowego zakwaterowania - do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 500 zł.
Wynajęcie dla stażysty-praktykanta mieszkania nie spełnia kryteriów powyższego zwolnienia.
W obu zatem przypadkach (świadczenie w naturze/świadczenie pieniężne) będzie on otrzymywał przychód, który nie jest wolny od podatku dochodowego. Nie ma więc zasadniczych różnic w tym, co jest korzystniejsze, z punktu widzenia stażysty/praktykanta.
Jeśli chodzi o Wasze koszty uzyskania przychodów z tego tytułu, to sprawa jest bardziej skomplikowana. Przede wszystkim nie do końca wiem, na jakiej podstawie "zatrudniacie" Państwo tego praktykanta. Nie sądzę, abyśmy mieli tutaj do czynienia z "młodocianym" i z "umową w celu przygotowania zawodowego" w rozumieniu przepisów działu dziewiątego ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.).
Zakładam wszakże, że wypłacacie (będziecie wypłacać) tej osobie jakieś wynagrodzenie.
W związku z powyższym - w celu uniknięcia kontrowersji, czy zapewnienie mieszkania jest kosztem ponoszonym w celu uzyskania przychodów, czy też nie - wyjściem najsensowniejszym wydaje się być powiększenie wynagrodzenia tej osoby o kwotę przeznaczoną na wynajem mieszkania (oczywiście bez formalnego wyszczególniania).
Jako część wynagrodzenia stażysty/praktykanta kwota ta nie powinna być kwestionowana jako koszt uzyskania przychodu.
Uwagi
Oczywiście stażysta jest osobą, która nie ma w Polsce ośrodka interesów życiowych. Nawet jeśli będzie w Polsce przebywał dłużej niż 183 dni, to - biorąc pod uwagę, iż ma on miejsce zamieszkania w Stanach Zjednoczonych (czyli krajem z którym Polska ma podpisaną umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania) - zastosowanie reguł wynikających z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania będzie prowadzić do tego, że w Polsce przypiszemy tej osobie tylko ograniczony obowiązek podatkowy.
Mam tutaj problem z określeniem statusu tej osoby, biorąc pod uwagę, że przebywać ona będzie na stażu bez formalnej umowy (nie będzie tu umowy o pracę). Trzeba jednak zauważyć, że w przepisach Konwencji Modelowej OECD - a w ślad za tym - w poszczególnych umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania znajdują się szczególne regulacje odnoszące się do przychodów "studentów i praktykantów".
W przypadku Umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisanej w Waszyngtonie dnia 8 października 1974 r. (Dz. U. z 1976 r. Nr 31, poz. 178) - dalej Umowa, wchodzi w grę zastosowanie dwóch przepisów:
Po pierwsze art. 18 ust. 1 pkt 1 lit. b) Umowy, zgodnie z którym osoba fizyczna, która ma miejsce zamieszkania w jednym z Umawiających się Państw (tu: w Stanach) w czasie, kiedy przebywa okresowo w drugim Umawiającym się Państwie (tu: w Polsce) przede wszystkim celem odbycia praktyki potrzebnej dla podniesienia kwalifikacji zawodowych lub specjalizacji zawodowej, będzie zwolniona od opodatkowania przez to drugie Umawiające się Państwo (przez Polską) w zakresie m.in. pomocy finansowej i stypendiów, na okres nie przekraczający 5 lat podatkowych, począwszy od dnia przybycia do tego drugiego Umawiającego się Państwa.
Po drugie - art. 18 ust. 2 lit. a) Umowy, zgodnie z którym osoba fizyczna, która ma miejsce zamieszkania w jednym z Umawiających się Państw (tj. w Stanach) w czasie, kiedy przebywa okresowo w drugim Umawiającym się Państwie (tj. w Polsce) jako pracownik lub na podstawie umowy z osobą mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim Umawiającym się Państwie (tj. w Polsce), przede wszystkim celem zdobycia doświadczenia technicznego, zawodowego lub w działalności gospodarczej od osoby nie mającej miejsca zamieszkania lub siedziby w pierwszym Umawiającym się Państwie (tj. w Stanach) lub innej niż osoba związana z osobą mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w tym pierwszym Umawiającym się Państwie (tj. w Stanach), będzie zwolniona od opodatkowania w tym drugim Umawiającym się Państwie przez okres nie przekraczający 1 roku w zakresie dochodu z osobiście świadczonych usług w łącznej kwocie nie przekraczającej 5.000 dolarów Stanów Zjednoczonych lub ich ekwiwalentu w polskich złotych.
Mam bowiem wątpliwości, czy stażysty, o którym mowa, nie należałoby traktować jako pracownika. W urzędowym komentarzu do Konwencji Modelowej OECD podkreśla się, że pracą najemną, w rozumieniu artykułu umowy traktującego o dochodach z "pracy najemnej", jest każdy rodzaj pracy o charakterze najemnym, nie tylko praca wykonywana w ramach stosunku pracy. Nie ulega zaś wątpliwości (przynajmniej dla mnie), że praca stażysty ma charakter najemny.
W obu przypadkach - biorąc pod uwagę, że okres stażu miałby nie przekraczać 6 miesięcy (zaś kwota świadczeń zapewne nie przekraczałaby 5000 USD) - zastosowanie znajdowałoby zwolnienie podatkowe dla stażysty.
W tym pierwszym przypadku wszakże słusznie Państwo wskazujecie, że raczej trudno byłoby uznać kwoty wypłacane jako "pomoc finansowa" za koszt uzyskania przychodu. Jeśli bowiem dany koszt ma charakter "pomocy finansowej", to nie jest ponoszony w celu uzyskania przychodów, tylko w celu udzielenia pomocy innemu podmiotowi.
W tym drugim natomiast przypadku - jak się wydaje - byłaby możliwość uznania kwot wypłacanych "na mieszkanie" za wynagrodzenie z tytułu osobistego świadczenia usług przez praktykanta (stażystę). Wtedy zaś - nie byłoby chyba wątpliwości (jak już wskazywałem w pierwszej odpowiedzi) - że taka kwota mogłaby dla Państwa stanowić koszt uzyskania przychodów.
Co będzie korzystniejszym rozwiązaniem? Czy udostępnienie mu nieodpłatnie mieszkania, czy przyznanie mu swego rodzaju comiesięcznej pomocy finansowej w wysokości czynszu za mieszkanie? Czy gdy przyjmiemy drugie rozwiązanie, to taka pomoc finansowa będzie dla nas kosztem uzyskania przychodów?
W obu przypadkach (świadczenie w naturze/świadczenie pieniężne) praktykant-stażysta będzie otrzymywał przychód, który nie jest wolny od podatku dochodowego. Nie ma więc zasadniczych różnic w tym, co jest korzystniejsze, z jego punktu widzenia.
W celu uniknięcia kontrowersji, czy zapewnienie mieszkania osobie, o której mowa, jest kosztem ponoszonym w celu uzyskania przychodów, czy też nie - wyjściem najsensowniejszym wydaje się być powiększenie wynagrodzenia praktykanta/stażysty o kwotę przeznaczoną na wynajem mieszkania (oczywiście bez formalnego wyszczególniania). Jako część wynagrodzenia kwota ta nie powinna być kwestionowana jako koszt uzyskania przychodu.
W obu tych przypadkach będziemy mieli do czynienia z określonym świadczeniem na rzecz praktykanta - stażysty. W tym pierwszym przypadku będzie to świadczenie w naturze (inne świadczenie nieodpłatne), w drugim - będzie to świadczenie w pieniądzu (którego wartość też będzie przychodem).
Z punktu widzenia stażysty-praktykanta w zasadzie nie ma specjalnych różnic, w tym, czy otrzyma on świadczenie w naturze, czy też świadczenie pieniężne. W obu przypadkach mamy do czynienia z przychodem podatkowym po jego stronie, przychodem, który nie korzysta ze zwolnienia podatkowego.
Wprawdzie przepis art. 21 ust. 1 pkt 19 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f., stanowi, że od podatku wolna jest wartość świadczeń ponoszonych przez pracodawcę z tytułu zakwaterowania pracowników w:
1) hotelach pracowniczych,
2) kwaterach prywatnych wynajmowanych na cele zbiorowego zakwaterowania - do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 500 zł.
Wynajęcie dla stażysty-praktykanta mieszkania nie spełnia kryteriów powyższego zwolnienia.
W obu zatem przypadkach (świadczenie w naturze/świadczenie pieniężne) będzie on otrzymywał przychód, który nie jest wolny od podatku dochodowego. Nie ma więc zasadniczych różnic w tym, co jest korzystniejsze, z punktu widzenia stażysty/praktykanta.
Jeśli chodzi o Wasze koszty uzyskania przychodów z tego tytułu, to sprawa jest bardziej skomplikowana. Przede wszystkim nie do końca wiem, na jakiej podstawie "zatrudniacie" Państwo tego praktykanta. Nie sądzę, abyśmy mieli tutaj do czynienia z "młodocianym" i z "umową w celu przygotowania zawodowego" w rozumieniu przepisów działu dziewiątego ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.).
Zakładam wszakże, że wypłacacie (będziecie wypłacać) tej osobie jakieś wynagrodzenie.
W związku z powyższym - w celu uniknięcia kontrowersji, czy zapewnienie mieszkania jest kosztem ponoszonym w celu uzyskania przychodów, czy też nie - wyjściem najsensowniejszym wydaje się być powiększenie wynagrodzenia tej osoby o kwotę przeznaczoną na wynajem mieszkania (oczywiście bez formalnego wyszczególniania).
Jako część wynagrodzenia stażysty/praktykanta kwota ta nie powinna być kwestionowana jako koszt uzyskania przychodu.
Uwagi
Oczywiście stażysta jest osobą, która nie ma w Polsce ośrodka interesów życiowych. Nawet jeśli będzie w Polsce przebywał dłużej niż 183 dni, to - biorąc pod uwagę, iż ma on miejsce zamieszkania w Stanach Zjednoczonych (czyli krajem z którym Polska ma podpisaną umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania) - zastosowanie reguł wynikających z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania będzie prowadzić do tego, że w Polsce przypiszemy tej osobie tylko ograniczony obowiązek podatkowy.
Mam tutaj problem z określeniem statusu tej osoby, biorąc pod uwagę, że przebywać ona będzie na stażu bez formalnej umowy (nie będzie tu umowy o pracę). Trzeba jednak zauważyć, że w przepisach Konwencji Modelowej OECD - a w ślad za tym - w poszczególnych umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania znajdują się szczególne regulacje odnoszące się do przychodów "studentów i praktykantów".
W przypadku Umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisanej w Waszyngtonie dnia 8 października 1974 r. (Dz. U. z 1976 r. Nr 31, poz. 178) - dalej Umowa, wchodzi w grę zastosowanie dwóch przepisów:
Po pierwsze art. 18 ust. 1 pkt 1 lit. b) Umowy, zgodnie z którym osoba fizyczna, która ma miejsce zamieszkania w jednym z Umawiających się Państw (tu: w Stanach) w czasie, kiedy przebywa okresowo w drugim Umawiającym się Państwie (tu: w Polsce) przede wszystkim celem odbycia praktyki potrzebnej dla podniesienia kwalifikacji zawodowych lub specjalizacji zawodowej, będzie zwolniona od opodatkowania przez to drugie Umawiające się Państwo (przez Polską) w zakresie m.in. pomocy finansowej i stypendiów, na okres nie przekraczający 5 lat podatkowych, począwszy od dnia przybycia do tego drugiego Umawiającego się Państwa.
Po drugie - art. 18 ust. 2 lit. a) Umowy, zgodnie z którym osoba fizyczna, która ma miejsce zamieszkania w jednym z Umawiających się Państw (tj. w Stanach) w czasie, kiedy przebywa okresowo w drugim Umawiającym się Państwie (tj. w Polsce) jako pracownik lub na podstawie umowy z osobą mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim Umawiającym się Państwie (tj. w Polsce), przede wszystkim celem zdobycia doświadczenia technicznego, zawodowego lub w działalności gospodarczej od osoby nie mającej miejsca zamieszkania lub siedziby w pierwszym Umawiającym się Państwie (tj. w Stanach) lub innej niż osoba związana z osobą mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w tym pierwszym Umawiającym się Państwie (tj. w Stanach), będzie zwolniona od opodatkowania w tym drugim Umawiającym się Państwie przez okres nie przekraczający 1 roku w zakresie dochodu z osobiście świadczonych usług w łącznej kwocie nie przekraczającej 5.000 dolarów Stanów Zjednoczonych lub ich ekwiwalentu w polskich złotych.
Mam bowiem wątpliwości, czy stażysty, o którym mowa, nie należałoby traktować jako pracownika. W urzędowym komentarzu do Konwencji Modelowej OECD podkreśla się, że pracą najemną, w rozumieniu artykułu umowy traktującego o dochodach z "pracy najemnej", jest każdy rodzaj pracy o charakterze najemnym, nie tylko praca wykonywana w ramach stosunku pracy. Nie ulega zaś wątpliwości (przynajmniej dla mnie), że praca stażysty ma charakter najemny.
W obu przypadkach - biorąc pod uwagę, że okres stażu miałby nie przekraczać 6 miesięcy (zaś kwota świadczeń zapewne nie przekraczałaby 5000 USD) - zastosowanie znajdowałoby zwolnienie podatkowe dla stażysty.
W tym pierwszym przypadku wszakże słusznie Państwo wskazujecie, że raczej trudno byłoby uznać kwoty wypłacane jako "pomoc finansowa" za koszt uzyskania przychodu. Jeśli bowiem dany koszt ma charakter "pomocy finansowej", to nie jest ponoszony w celu uzyskania przychodów, tylko w celu udzielenia pomocy innemu podmiotowi.
W tym drugim natomiast przypadku - jak się wydaje - byłaby możliwość uznania kwot wypłacanych "na mieszkanie" za wynagrodzenie z tytułu osobistego świadczenia usług przez praktykanta (stażystę). Wtedy zaś - nie byłoby chyba wątpliwości (jak już wskazywałem w pierwszej odpowiedzi) - że taka kwota mogłaby dla Państwa stanowić koszt uzyskania przychodów.