Wynagrodzenie wypłacane jest w szkole, w której nauczyciel jest zatrudniony, niezależnie od tego czy nauczyciel przeprowadzał część ustną egzaminu maturalnego w swojej szkole, czy w innych szkołach na podstawie porozumienia dyrektorów szkół. Środki na pokrycie części skutków finansowych wypłaty wynagrodzeń za przeprowadzenie części ustnej egzaminu maturalnego zostały zapewnione w budżecie państwa i zostaną przekazane jako dotacja celowa właściwym jednostkom samorządu terytorialnego. Okręgowe komisje egzaminacyjne, po otrzymaniu zestawień ze wszystkich jednostek samorządu terytorialnego, przygotują i prześlą do końca czerwca 2008 roku zbiorcze zestawienia do każdego wojewody i do Ministerstwa Edukacji Narodowej. Następnie na wniosek Ministerstwa Edukacji Narodowej budżety wojewodów zostaną zwiększone o kwoty niezbędne do przekazania dotacji celowych w wysokości określonej przez jednostki samorządu terytorialnego. W komentarzu został przedstawiony tryb postępowania dyrektorów szkół i jednostek samorządu terytorialnego prowadzący do określenia wysokości dotacji celowej w 2008 roku na dofinansowanie wydatków związanych z przeprowadzaniem części ustnej egzaminu maturalnego. W komentarzu zawarte zostały także przykładowe sposoby wypełnienia zestawień dotacji za przeprowadzenie (poza tygodniowym obowiązkowym wymiarem godzin zajęć) części ustnej egzaminu maturalnego w roku szkolnym 2007/2008, które przygotowują dyrektorzy szkół i jednostki samorządu terytorialnego. Przedstawiono również tryb postępowania dyrektorów szkół publicznych prowadzonych przez osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego lub osoby fizyczne oraz dyrektorów szkół niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych prowadzący do określenia wysokości dotacji celowej w 2008 roku na dofinansowanie wydatków związanych z przeprowadzaniem części ustnej egzaminu maturalnego.

Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 22 marca 2007 roku (sygn. akt III PZP 1/2007) uczestnictwo nauczyciela w przeprowadzeniu egzaminu maturalnego stanowi realizację zajęć dydaktycznych w rozumieniu art. 42 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (jednolity tekst: Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z późn. zm.), a zatem odpłatną pracę, która może być powierzona w celu realizacji programu nauczania w godzinach ponadwymiarowych (art. 35 ust. 1 i 2 Karty Nauczyciela). Sąd Najwyższy podjął taką uchwałę po rozpoznaniu wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich o rozstrzygnięcie następującego zagadnienia prawnego: "Czy przeprowadzanie egzaminów maturalnych przez nauczycieli w charakterze egzaminatorów jest pracą w ramach limitu 40 godzin pracy tygodniowej, o jakim mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r., Nr 97, poz. 674 ze zm.) w celu realizacji innych czynności i zajęć wynikających z zadań statutowych szkoły, czy też pracą wykonywaną powyżej tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin (art. 35 ust. 2 Karty Nauczyciela)?"

Przypomnijmy, że w art. 35 ustawy - Karta Nauczyciela jest mowa o tym, że w szczególnych wypadkach, podyktowanych wyłącznie koniecznością realizacji programu nauczania lub zapewnienia opieki w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, nauczyciel może być obowiązany do odpłatnej pracy w godzinach ponadwymiarowych zgodnie z posiadaną specjalnością, których liczba nie może przekroczyć 1/4 tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć. Przydzielenie nauczycielowi większej liczby godzin ponadwymiarowych może nastąpić wyłącznie za jego zgodą, jednak w wymiarze nieprzekraczającym 1/2 tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć. Przez godzinę ponadwymiarową rozumie się przydzieloną nauczycielowi godzinę zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych powyżej tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych. Wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe wypłaca się według stawki osobistego zaszeregowania nauczyciela, z uwzględnieniem dodatku za warunki pracy.

Natomiast w art. 42 ustawy - Karta Nauczyciela zostało m.in. określone, że czas pracy nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć nie może przekraczać 40 godzin na tydzień. W ramach tego czasu pracy oraz ustalonego wynagrodzenia, nauczyciel obowiązany jest realizować:
1. zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, prowadzone bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz w określonym wymiarze,
2. inne czynności i zajęcia wynikające z zadań statutowych szkoły, ze szczególnym uwzględnieniem zajęć opiekuńczych i wychowawczych wynikających z potrzeb i zainteresowań uczniów,
3. zajęcia i czynności związane z przygotowaniem się do zajęć, samokształceniem i doskonaleniem zawodowym.

W związku z tym, że uchwała Sądu Najwyższego rozstrzygnęła, że nauczyciele przeprowadzający w szkołach część ustną egzaminu maturalnego realizują zajęcia dydaktyczne w rozumieniu ustawy - Karta Nauczyciela, to jeżeli ten egzamin przeprowadzany jest przez nauczyciela w czasie przekraczającym jego pensum, czyli tygodniowy obowiązkowy wymiar zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, przysługuje mu wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe, które wypłaca się według stawki jego osobistego zaszeregowania (art. 35 ust. 3 Karty Nauczyciela).

Należy jednak pamiętać o zapisie w art. 42 ust. 2a ustawy Karta Nauczyciela, który określa, że nauczyciel na swój wniosek złożony na piśmie do dyrektora szkoły przed rozpoczęciem zajęć w danym roku szkolnym, może realizować zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze w wymiarze od 18 do 27 godzin (dotyczy, m.in. typów szkół, których ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego). Dyrektor szkoły może wyrazić zgodę na realizację zajęć w danym roku szkolnym w tak ustalonym z nauczycielem wymiarze, jeżeli taka możliwość wynika z zatwierdzonego przez organ prowadzący szkołę arkusza organizacyjnego szkoły. Pracę wykonywaną w takim wymiarze uznaje się w zakresie uprawnień pracowniczych za pracę wykonywaną w pełnym wymiarze zajęć. Jednak w takim przypadku nauczyciel nie może mieć przydzielonych godzin ponadwymiarowych, z wyjątkiem godzin doraźnych zastępstw (art. 42 ust. 5a). Ponadto należy pamiętać o zapisie w art. 42 ust. 5b tej samej ustawy, który określa, że nauczyciel, który realizuje „standardowy” tygodniowy obowiązkowy wymiar zajęć przewidziany w ustawie dla tego typu szkoły, dla którego jednak ustalony plan zajęć w pewnych okresach roku szkolnego nie wyczerpuje obowiązującego tego nauczyciela tygodniowego wymiaru godzin zajęć dydaktycznych, powinien nauczać odpowiednio większą liczbę godzin w innych okresach danego roku szkolnego. Praca wykonywana zgodnie z tak ustalonym planem zajęć nie jest pracą w godzinach ponadwymiarowych. Zasady rozliczania tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć nauczycieli, dla których ustalony plan zajęć jest różny w poszczególnych okresach roku szkolnego określa organ prowadzący szkołę lub placówkę po uzyskaniu opinii organu sprawującego nadzór pedagogiczny (art. 42 ust. 7).

Zatem nauczycielowi przysługuje wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe, wyłącznie wtedy, jeżeli przeprowadzał w szkole część ustną egzaminu maturalnego w czasie przekraczającym jego tygodniowy obowiązkowy wymiar zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych. Wynagrodzenie to powinno być wypłacane w szkole, w której nauczyciel jest zatrudniony, niezależnie od tego czy nauczyciel przeprowadzał część ustną egzaminu maturalnego w swojej szkole, czy w innych szkołach na podstawie porozumienia dyrektorów szkół.

Przypomnijmy zasady przeprowadzania części ustnej egzaminu maturalnego. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 roku w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 83, poz. 562 z późn. zm.) za organizację i przebieg egzaminu maturalnego w danej szkole odpowiada przewodniczący zespołu egzaminacyjnego, którym jest dyrektor szkoły. Przewodniczący zespołu egzaminacyjnego w danej szkole w szczególności powołuje przedmiotowe zespoły egzaminacyjne oraz opracowuje i ogłasza szkolny harmonogram przeprowadzania części ustnej egzaminu maturalnego. Część ustną egzaminu maturalnego z poszczególnych przedmiotów przeprowadzają i oceniają przedmiotowe zespoły egzaminacyjne. W skład przedmiotowego zespołu egzaminacyjnego wchodzą:
1. nauczyciel danego przedmiotu wpisany do ewidencji egzaminatorów prowadzonej przez okręgowe komisje egzaminacyjne - jako przewodniczący,
2. drugi nauczyciel danego przedmiotu - jako członek.

Spośród osób wchodzących w skład przedmiotowego zespołu egzaminacyjnego co najmniej jedna osoba jest zatrudniona w innej szkole lub w placówce. Nauczyciel zatrudniony w innej szkole lub w placówce zostaje powołany w skład przedmiotowego zespołu egzaminacyjnego w porozumieniu z dyrektorem tej szkoły lub placówki. Do części ustnej egzaminu maturalnego zdający przystępuje w szkole macierzystej. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy w uzasadnionych przypadkach dyrektor komisji okręgowej powierzy zespołowi egzaminacyjnemu powołanemu w danej szkole przeprowadzenie części ustnej lub nadzorowanie przebiegu części pisemnej egzaminu maturalnego także dla absolwentów innej szkoły lub szkół oraz gdy dyrektor komisji okręgowej podejmie decyzję o przeprowadzeniu całego lub części egzaminu maturalnego dla absolwentów danej szkoły lub szkół na terenie innej szkoły lub w innym miejscu niebędącym siedzibą szkoły.