Czy dotacją celową na dofinansowanie zadań w zakresie wychowania przedszkolnego na mocy art. 14d ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) - dalej u.s.o., dodanego od 1 września 2013 r. przez ustawę z dnia 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r. poz. 827) - dalej z.u.s.o., objęte zostaną także powiaty, które na mocy porozumień zawartych z gminami prowadzą przedszkola specjalne lub oddziały przedszkolne przy szkołach podstawowych specjalnych?

Odpowiedź
Uważam, że dotacja celowa będzie przysługiwać również innym organom prowadzącym przedszkola.

Uzasadnienie
Mocą art. 5 ust. 5b u.s.o., jednostki samorządu terytorialnego mogą zakładać szkoły i placówki, których prowadzenie nie należy do ich zadań własnych, po zawarciu porozumienia z jednostką samorządu terytorialnego, dla którego prowadzenie danego typu szkoły lub placówki jest zadaniem własnym. W praktyce często zawierane są porozumienia, na podstawie których gmina wyraża zgodę na założenie i prowadzenie przedszkola specjalnego przez powiat. Do dnia 31 sierpnia 2013 r. obowiązywać będzie zapis art. 14 ust. 6 u.s.o., zgodnie z którym,organ prowadzący ustala wysokość opłat za świadczenia udzielane przez przedszkola publiczne, w czasie przekraczającym obowiązkowy bezpłatny wymiar zajęć. Z dniem 1 września 2013 r. na podstawie z.u.s.o., kompetencje te zostały przypisane bezpośrednio radzie gminy, jednakże z dniem 1 września 2015 r. prawo ustalania opłat będą również posiadały inne organy, w tym te, które na podstawie art. 5 ust. 5b u.s.o., są organami prowadzącymi przedszkola – dodany art. 14 ust. 9 u.s.o. (art. 1 pkt 4 lit. j w zakresie ust. 9 z.u.s.o.). Natomiast w latach szkolnych 2013/2014 oraz 2014/2015 do przedszkoli lub innych form wychowania przedszkolnego prowadzonych przez organy, o których mowa w art. 5 ust. 3a i 5b u.s.o., stosuje się odpowiednio przepisy art. 14 ust. 5-5e i 6 u.s.o. w znowelizowanym brzmieniu – art. 9 z.u.s.o., z tym, że kompetencji rady gminy wykonują te organy. Oznacza to prawną możliwość podejmowania uchwał w sprawach opłat za korzystanie z przedszkoli m.in. przez powiaty w tzw. okresie przejściowym. Z przepisu dodanego art. 14d u.s.o., wynika, że dotację celową na dofinansowanie zadań w zakresie wychowania przedszkolnego otrzymuje gmina. Jednakże wysokość tej dotacji jest obliczana jako iloczyn kwoty rocznej oraz liczby dzieci korzystających z wychowania przedszkolnego na obszarze danej gminy, (a nie w przedszkolach prowadzonych przez gminę). Kwota dotacji będzie udzielana na każde dziecko – korzystające z wychowania przedszkolnego na obszarze danej gminy. Szczegółowe zasady udzielania dotacji określi rozporządzenie. Z opinii wyrażonej przez Senat Rzeczypospolitej (druk nr 376) wynika, że jednym z zasadniczych celów z.u.s.o., jest usunięcie barier w dostępie do edukacji przedszkolnej. Cel ten ma zostać osiągnięty m.in. dzięki wprowadzeniu dotacji celowej dla gmin na zwiększenie liczby miejsc i poprawę warunków wychowania przedszkolnego, przy jednoczesnym zapewnieniu dostępu do bezpłatnego wychowania przedszkolnego w takim samym wymiarze (nie krótszym niż 5 godzin dziennie) w publicznych przedszkolach i publicznych innych formach wychowania przedszkolnego znajdujących się na terenie danej gminy, bez względu na prowadzący je organ. Z uzasadnienia projektu zmian, opublikowanych przez MEN wynikało również, że ich celem jest m.in. umożliwienie gminom zapewniania miejsca wychowania przedszkolnego w przedszkolu publicznym, publicznej innej formie wychowania przedszkolnego, prowadzonych przez inne organy niż gmina, lub przedszkolu niepublicznym (otrzymującym dotację w wysokości 100%), pobierającym od rodziców opłaty ograniczone ustawowo tak, jak w przedszkolach publicznych prowadzonych przez gminę.