Czy w szkole ponagimnazjalnej można zatrudnić księdza, który wprawdzie legitymuje się dyplomem ukończenia studiów magisterskich w zakresie teologii na KUL, ale nie posiada upoważnienia (missio canonica) od biskupa diecezjalnego do pracy w konkretnej szkole?
Ksiądz tłumaczy, że diecezja nie wydaje ww. upoważnienia, ponieważ księżom wydawane są nominacje do pracy w parafii, i że taki dokument wystarczy do pracy w szkole.
Czy tak należy interpretować art. 12 ust. 3 Konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską, podpisany w Warszawie dnia 28 lipca 1993 r.?
Według mojej opinii szkoła może zatrudnić nauczyciela religii (księdza, zakonnika lub osobę świecką) wyłącznie na podstawie imiennego pisemnego skierowania do danej szkoły, wydanego przez właściwego biskupa diecezjalnego (w przypadku Kościoła Katolickiego) lub właściwe władze zwierzchnie kościołów i związków wyznaniowych (w przypadku pozostałych kościołów oraz innych związków wyznaniowych). Uważam, że powierzenie urzędu proboszczowskiego nie jest tożsame z imiennym skierowaniem do nauczania religii w danej szkole.
W art. 12 ust. 3 Konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską, podpisany w Warszawie dnia 28 lipca 1993 r. (Dz. U. z 1998 r. Nr 51, poz. 318) zostało określone, że nauczyciele religii muszą posiadać upoważnienie (missio canonica) od biskupa diecezjalnego. Cofnięcie tego upoważnienia oznacza utratę prawa do nauczania religii. Według mojej opinii powyższy zapis jest jednoznaczny i oznacza, że aby dyrektor szkoły mógł zatrudnić nauczyciela do nauczania religii musi posiadać stosowne skierowanie wydane przez właściwego biskupa. Uważam, że powierzenie urzędu proboszczowskiego nie jest tożsame z imiennym skierowaniem do nauczania religii w danej szkole. Proszę zauważyć, że w § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach (Dz. U. Nr 36, poz. 155 z późn. zm.) - dalej r.w.o.n.r., również w sposób jednoznaczny zostało określone, że przedszkole lub szkoła (dotyczy również szkół ponadgimnazjalnych) zatrudnia nauczyciela religii, katechetę przedszkolnego lub szkolnego wyłącznie na podstawie imiennego pisemnego skierowania do danego przedszkola lub szkoły, wydanego przez:
1) w przypadku Kościoła Katolickiego - właściwego biskupa diecezjalnego,
2) w przypadku pozostałych kościołów oraz innych związków wyznaniowych - właściwe władze zwierzchnie tych kościołów i związków wyznaniowych.
Jednocześnie należy pamiętać, że cofnięcie skierowania jest równoznaczne z utratą uprawnień do nauczania religii w danym przedszkolu lub szkole. O cofnięciu skierowania właściwe władze kościołów lub innych związków wyznaniowych powiadamiają dyrektora przedszkola lub szkoły oraz organ prowadzący (§ 5 ust. 2 r.w.o.n.r). Zatem dyrektor szkoły bez imiennego pisemnego skierowania do nauczania religii w danej szkole wydanego przez właściwego biskupa nie ma podstaw do zatrudnienia danej osoby na stanowisku nauczyciela religii (dotyczy księży, zakonników oraz osób świeckich). Posiadanie stosownego skierowania (misji kanonicznej) jest bardzo istotne, gdyż dyrektor szkoły może zatrudnić nauczyciela o odpowiednich kwalifikacjach, a jak wynika z § 7 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz. U. Nr 50, poz. 400) kwalifikacje do nauczania religii posiada osoba, która spełnia wymagania kwalifikacyjne określone w porozumieniach pomiędzy ministrem właściwym do spraw oświaty i wychowania a Konferencją Episkopatu Polski Kościoła Katolickiego oraz właściwymi władzami zwierzchnimi kościołów lub innych związków wyznaniowych. Natomiast w § 4 ust. 3 Porozumienia pomiędzy Konferencją Episkopatu Polski oraz Ministrem Edukacji Narodowej z dnia 6 września 2000 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych od nauczycieli religii (Dz. Urz. MEN Nr 4, poz. 20) zostało określone, że skierowanie nauczyciela religii do danej szkoły, wydane przez właściwego biskupa diecezjalnego zaświadcza o posiadaniu kwalifikacji do nauczania religii. Zatem dyrektor szkoły nie ma podstaw do uznania nauczycielowi kwalifikacji do nauczania religii (pomimo, że posiada odpowiednie wykształcenie) bez imiennego pisemnego skierowania do nauczania religii w danej szkole wydanego przez właściwego biskupa, gdyż właśnie to skierowanie zaświadcza o posiadaniu przez niego kwalifikacji do nauczania religii. Reasumując należy stwierdzić, że o zatrudnieniu nauczyciela religii w szkole publicznej decyduje nie tylko wykształcenie, ale uzyskanie misji kanonicznej do określonego typu szkoły.

Krzysztof Lodziński