Stanowisko wypracowane zostało w oparciu o materiał Państwowej Inspekcji Pracy dotyczący oceny skali zjawiska zawierania umów cywilnoprawnych i zatrudnienia w szarej strefie, omawiany na poprzednim posiedzeniu ROP. W celu ograniczenia możliwości powierzania pracy w sposób nielegalny rada zaproponowała w nim m.in. wprowadzenie obowiązku zawierania umów na piśmie oraz zgłaszania osób wykonujących pracę do ubezpieczenia społecznego przed rozpoczęciem pracy, wprowadzenie obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne od wszystkich umów cywilnoprawnych oraz zniesienie obowiązku powiadamiania pracodawcy przez PIP o zamiarze przeprowadzenia kontroli. Ponadto rada zwróciła uwagę na konieczność skoordynowania działań organów nadzoru i kontroli w zakresie zwalczania nielegalnego zatrudnienia oraz wzmocnienia egzekucji istniejącego prawa. Podkreśliła także potrzebę prowadzenia na szeroką skalę działalności edukacyjnej przez inspekcję pracy i inne organy nadzoru i kontroli, zwłaszcza wśród młodych ludzi, którzy często nie zdają sobie sprawy z konsekwencji podpisania umowy cywilnoprawnej czy zatrudnienia w szarej strefie.
W głównym punkcie obrad rada zapoznała się ze stanem realizacji III etapu rządowego programu wieloletniego „Poprawa bezpieczeństwa i warunków pracy”, którego koordynatorem jest Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy. Głównym celem przedsięwzięcia jest zmniejszenie liczby wypadków przy pracy i chorób zawodowych poprzez opracowanie innowacyjnych rozwiązań organizacyjnych i technicznych, nowych wyrobów, technologii, metod i systemów zarządzania. W 2015 r. realizowano w ramach programu 174 projekty i zadania we współpracy z 16 jednostkami naukowymi. Praca ta zaowocowała kilkunastoma zgłoszeniami patentowymi oraz licznymi publikacjami naukowymi, także w piśmiennictwie międzynarodowym. Uczestnicy obrad wysoko ocenili efekty realizacji programu.
Rada Ochrony Pracy zapoznała się także z programami wspierania poprawy warunków pracy realizowanymi przez ZUS w ramach funduszu prewencji wypadkowej.
Rada Ochrony Pracy o umowach cywilnoprawnych
Na konieczność systemowych zmian na rynku pracy w celu wyeliminowania zjawiska zastępowania umów o pracę umowami cywilnoprawnymi, nielegalnego zatrudnienia oraz tzw. samozatrudnienia wskazała Rada Ochrony Pracy w stanowisku przyjętym 29 marca 2016 r. na posiedzeniu w Centralnym Instytucie Ochrony Pracy w Warszawie.
