Odpowiedź: w przypadku podróży służbowych zwrot kosztów autostradowych i parkingowych jest wolny od podatku i składek ZUS. W przypadku jazd lokalnych można znaleźć argumenty za opodatkowanie i oskładkowaniem świadczenia, ale zdaniem autora także w tym wypadku nie należy naliczać tych danin.

Uzasadnienie: zgodnie z § 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz. U. z 2013 r. poz. 167) pracownikowi, który w czasie podróży krajowej lub podróży zagranicznej poniósł inne niezbędne wydatki związane z tą podróżą, określone lub uznane przez pracodawcę, zwraca się je w udokumentowanej wysokości. Wydatki te obejmują opłaty za bagaż, przejazd drogami płatnymi i autostradami, postój w strefie płatnego parkowania, miejsca parkingowe oraz inne niezbędne wydatki wiążące się bezpośrednio z odbywaniem podróży krajowej lub podróży zagranicznej. Podkreślenia wymaga, że inne niezbędne wydatki nie są w żaden sposób limitowane i korzystają ze zwolnienia od podatku i składek ZUS odpowiednio na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) oraz § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.).

W przypadku jazd lokalny rozliczenie następuje na postawie przepisów rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz. U. z 2002 r. Nr 27, poz. 271 z późn. zm.). Zwrot kosztów używania następuje w tym przypadku na podstawie ryczałtu. Dokonywany obok ryczałtu zwrot kosztów autostradowych i parkingowych rodzi zatem wątpliwości podatkowe. Można przy tym założyć, że organy podatkowe będą uznawać taki zwrot za przychód ze stosunku pracy, co skutkować będzie koniecznością zapłaty podatku i składek ZUS. Należy jednak zauważyć, iż odmienną wykładnię można wyprowadzić z wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2014 r. (sygn. akt K 7/13) – zgodnie z wyrokiem za przychód pracownika mogą być uznane takie świadczenia, które:

1) zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),

2) zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,

3) korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).

Jeżeli pracownik jedzie w celach służbowym samochodem prywatnym, zapłata za parking i autostradę nie jest dokonywana w jego interesie, tylko w interesie pracodawcy. Pracownik nie uzyskuje w tym przypadku przysporzenia majątkowego, wobec czego nie dochodzi do powstania przychodu, a w konsekwencji nie powstaje obowiązek opłacania podatku i składek ZUS.

Szukasz odpowiedzi na pytania z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych? Zajrzyj do Serwisu Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.