Odpowiedź

Przepisy nakazują zapewnić okulary korygujące wzrok pracownikom świadczącym pracę związaną z obsługą monitora ekranowego. W pozostałych przypadkach – np. w stosunku do pracowników gospodarczych, których praca nie wiąże się z regularnym wpatrywaniem się w ekran komputera, pracodawca nie ma obowiązku prawnego zapewniania okularów czy częściowego pokrywania kosztów ich zakupu. Nie oznacza to, że pracodawca – jeżeli uzna to za stosowne, nie może zapewnić okularów lub częściowego ich sfinansowania. W takim przypadku jest to swobodna decyzja pracodawcy ograniczona jednak przepisami dotyczącymi równego traktowania pracowników.

Uzasadnienie

Pracodawca jako podmiot organizujący pracę ma obowiązek wyposażyć pracowników w sprzęt niezbędny do wykonywania pracy. Często jest to komputer wyposażony w monitor ekranowy. Uwzględniając charakter zagrożeń wynikających z pracy w ramach komputerowego stanowiska pracy Minister Pracy i Polityki Socjalnej wydał rozporządzenie z 1.12.1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe – dalej r.s.w.m.e. Normuje ono pojęcie monitora ekranowego, jak również odnosi się do kwestii zapewnienia pracownikom właściwych warunków pracy – w tym zapewnienia okularów korekcyjnych.

Pracownicy świadczący pracę przed ekranem monitorów powinni być objęci przez pracodawcę szczególną profilaktyczną opieką zdrowotną. Zgodnie z § 8 ust. 2 r.s.w.m.e., do obowiązków pracodawców zatrudniających pracowników przy monitorach ekranowych jest zapewnienie okularów korygujących wzrok. Obowiązek ten nie ma jednak charakteru bezwzględnego – okulary należy zapewnić wówczas, gdy wynika to z zalecenia lekarza, który w wyniku przeprowadzonego badania okulistycznego w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej uzna, że istnieje potrzeba stosowania okularów podczas pracy przy obsłudze monitora ekranowego.

Zapewnienie pracownikom świadczącym pracę przed monitorem ekranowym okularów zgodnie z zaleceniami lekarza jest obowiązkiem prawnym pracodawcy. W praktyce może powstać wątpliwość, czy pracodawca – choć nie wynika to bezpośrednio z przepisów, może zapewniać – w całości lub w części okulary innym pracownikom, którzy nie świadczą pracy związanej z obsługą monitora ekranowego a noszą na co dzień okulary – lub mają zalecenie ich noszenia jednak niezwiązane bezpośrednio z wykonywaną pracą. Odnosząc się do powyższej wątpliwości wydaje się, że nie ma przeszkód, aby pracodawca, jeżeli uzna to za stosowne i może sobie na to pozwolić, zapewnił w całości lub w części pokrycie kosztów zakupu okularów korekcyjnych – względem pracowników, w stosunku do których nie ma obowiązku prawnego zapewniania okularów. Na takich samych zasadach można przyjąć, że pracodawca ma prawo zapewnić okulary korygujące wzrok każdemu pracownikowi, który świadczy pracę przy komputerze – niezależnie od wymiaru czasu pracy związanego z obsługą monitora ekranowego. Należy zatem odróżnić przypadki związane z obowiązkiem prawnym zapewnienia okularów od przypadków, w których zapewnienie ich jest uwarunkowane od decyzji pracodawcy w tym zakresie.

Warto jednak zauważyć, że zapewnienie okularów pracownikowi gospodarczemu, którego praca nie wiąże się z obsługą monitora ekranowego może powodować pewne problemy organizacyjne. Nie można wykluczyć, że w przyszłości o podobne dofinansowanie zgłoszą się inni pracownicy, w stosunku do których pracodawca nie ma prawnego obowiązku zapewnienia okularów. Wówczas mogą pojawić się wątpliwości w zakresie przestrzegania zasady równego traktowania w zatrudnieniu – w sytuacji gdyby pracodawca odmówił zapewnienia okularów kolejnej osobie, której praca nie wiąże się z obsługą monitora.

Autor odpowiedzi: Sebastian Kryczka
Odpowiedzi udzielono 18.10.2017 r.