Jutro TSUE wyda swój pierwszy wyrok, który dotyczy kredytobiorców z Getin Noble Bank (C-118/23). Pytań, na które odpowie Trybunał jest w sumie cztery. Jeżeli stwierdzi nieważność decyzji Bankowego Funduszu Gwarancyjnego o przymusowej restrukturyzacji banku, może to otworzyć drogę dla klientów dawnego Getin Noble Bank S.A. do dochodzenia odszkodowań od Skarbu Państwa.
Czytaj też: Pytania do TSUE mogą sprawy kredytobiorców Getin Noble Bank zamrozić na lata
Cztery pytania
Postanowieniem z 26 stycznia 2023 r., Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie skierował do Trybunału Sprawiedliwości UE cztery pytania prejudycjalne, dotyczące skarg złożonych na decyzję Bankowego Funduszu Gwarancyjnego w sprawie wszczęcia przymusowej restrukturyzacji Getin Noble Bank S.A. (sygn. akt VI SA/Wa).
Pytania WSA do TSUE są następujące:
- czy art. 85 ust. 2 i 3 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/59/UE z 15 maja 2014 r. ustanawiającej ramy na potrzeby prowadzenia działań naprawczych oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w odniesieniu do instytucji kredytowych należy interpretować w ten sposób, że w przypadku wniesienia przez radę nadzorczą podmiotu w restrukturyzacji skargi do krajowego sądu administracyjnego na decyzję w przedmiocie przymusowej restrukturyzacji, skuteczny środek ochrony prawnej uznaje się za zapewniony także osobom, które w zaskarżeniu tej decyzji upatrują ochrony swojego interesu prawnego, w sytuacji gdy sąd, dokonując kontroli zaskarżonej decyzji nie jest związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną, a prawomocny wyrok, wydany w wyniku rozpoznania tej skargi jest skuteczny erga omnes i gdy możliwość uzyskania przez te osoby ochrony ich interesu prawnego nie jest uzależniona od odrębnego wniesienia przez nie skargi do sądu administracyjnego na powyższą decyzję?
- czy art. 85 ust. 3 dyrektywy 2014/59/UE wprowadzający wymóg sprawnej kontroli sądowej oraz art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej i art. 19 ust. 1 akapit drugi Traktatu o Unii Europejskiej, stanowiące o skutecznej ochronie prawnej, należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie zastosowaniu przepisu proceduralnego państwa członkowskiego, który zobowiązuje krajowy sąd administracyjny do łącznego rozpoznania wszystkich skarg, jakie zostały wniesione do tego sądu na decyzję organu ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, w sytuacji gdy zastosowanie tego przepisu wraz z innymi wymogami krajowej procedury sądowoadministracyjnej powoduje, że z uwagi na znaczną ilość takich skarg wydanie wyroku w sprawie może okazać się nadmiernie utrudnione o ile w ogóle możliwe w rozsądnym terminie?
- czy art. 3 ust. 3 dyrektywy 2014/59/UE należy interpretować w ten sposób, że pozwala on państwu członkowskiemu na niedokonywanie strukturalnego oddzielenia - dla zagwarantowania operacyjnej niezależności i uniknięcia konfliktu interesów - funkcji organu ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji od innych funkcji tego organu jako ustawowego gwaranta depozytów bankowych lub kuratora banku (tymczasowego administratora) ustanowionego na podstawie decyzji krajowego organu właściwego dla nadzoru do celów rozporządzenia (UE) nr 575/2013 i dyrektywy 2013/36/UE?
- czy art. 3 ust. 3 dyrektywy 2014/59/UE należy interpretować w ten sposób, że w przypadku uchybienia przez państwo członkowskie obowiązkowi ustanowienia odpowiednich uzgodnień strukturalnych dla zagwarantowania operacyjnej niezależności i uniknięcia konfliktu interesów pomiędzy funkcjami nadzoru na mocy rozporządzenia (UE) nr 575/2013 i dyrektywy 2013/36/UE lub innymi funkcjami odpowiedniego organu a funkcjami organu ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, warunek operacyjnej niezależności i uniknięcia konfliktu interesów może być uznany za spełniony, jeśli krajowy sąd administracyjny kontrolujący decyzję w przedmiocie przymusowej restrukturyzacji uzna, że zastosowane inne rozwiązania organizacyjne i działania faktyczne organu ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, były wystarczające dla osiągnięcia tego skutku?
Pierwsze dwa pytania mają charakter niejako proceduralny, gdyż sprowadzają się do kwestii tego, czy WSA zobowiązany jest rozpatrywać wszystkie skargi na decyzję BFG, skoro ewentualne uwzględnienie skargi złożonej przez radę nadzorczą będzie skutkowało uchyleniem decyzji, a co za tym idzie - zapewnieniem ochrony również innym podmiotom potencjalnie poszkodowanym wydaniem decyzji, jak klienci banku poddanego przymusowej restrukturyzacji.
- Tym samym odpowiedź na pytanie pierwsze sprowadzi się do tego, czy sąd administracyjny będzie rozpoznawać każdą skargę, czy też opierać się wyłącznie na skardze rady nadzorczej banku. Niemniej istotniejsza dla klientów Getin Noble Bank S.A. jest kwestia poruszona w pytaniu drugim, a mianowicie czy klienci, którzy nie zaskarżyli przedmiotowej decyzji, w przypadku uwzględnienia skargi np. rady nadzorczej, mogą powoływać się na skutki nieważności decyzji. Potencjalne stwierdzenie nieważności decyzji BFG o przymusowej restrukturyzacji banku może otworzyć drogę dla klientów dawnego Getin Noble Bank S.A. do dochodzenia roszczeń przeciwko Skarbowi Państwa, zatem od odpowiedzi na pytanie drugie zależy krąg podmiotów uprawnionych do dochodzenia takich roszczeń - komentuje Cezary Korolczuk, adwokat z kancelarii prawnej Konieczny, Polak i Partnerzy.
Trzecie pytanie wiąże się z dopuszczalnością łączenia przez jeden organ funkcji związanych z przeprowadzaniem restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, z zadaniami wynikającymi z bycia gwarantem depozytów lub kuratorem banku. Ostatnie pytanie dotyczy tego, czy wynikający z przepisów unijnych, warunek odpowiedniej niezależności i brak konfliktu interesów między różnymi funkcjami organu, takiego jak Bankowy Fundusz Gwarancyjny, można uznać za spełniony, jeżeli nie na poziomie państwa nie zostały przyjęte odpowiednie przepisy gwarancyjne, jednak wspomniana niezależność i brak konfliktu interesów wynikają z rozwiązań przyjętych przez sam organ.
Cena promocyjna: 76.2 zł
Cena regularna: 127 zł
Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 76.2 zł
Opina rzecznika generalnego - niejednoznaczna
Prawnicy zwracają uwagę, że Rzecznik Generalny w swojej opinii z 13 czerwca 2024 r przedstawionej w tej sprawie, skupił się wyłącznie na pytaniach 3. i 4. A to ma znaczenie.
- Istnieje ryzyko, że TSUE odpowie wyłącznie na dwa ostatnie pytania, wskazując, że pytania 1. i 2. pozostają w gestii prawa krajowego. W mojej ocenie, jeśli TSUE udzieli odpowiedzi na te pytania, to prawidłowe rozstrzygnięcie winno sprowadzać się do uznania, że mimo, iż uwzględnienie choćby jednej skargi, rodzi skutki dla wszystkich zainteresowanych podmiotów, to WSA musi rozpoznać wszystkie skargi, tak aby zapoznać się ze wszystkimi zawartymi w nich argumentami i zapewnić wszystkim uczestnikom postępowania prawo do sądu - twierdzi mec. Korolczuk.
Będzie sukces czy porażka?
Prawnicy nie mają wątpliwości - to będzie bardzo ważne orzeczenie. Rozstrzygnięcie korzystne dla kredytobiorców będzie dla nich kolejnym argumentem w walce o swoje prawa i pieniądze.
- Wyrok w sprawie zawisłej przed TSUE może jednak pozwolić frankowiczom z Getin Noble Bank na dochodzenie od Skarbu Państwa odszkodowań. Przymusowa restrukturyzacja banku, przeprowadzona w oparciu o decyzję Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, mogła być bowiem prawnie wadliwa - uważa Marcin Szołajski, radca prawny z Szołajski Legal Group.
Spodziewa się on, że i tym razem TSUE stanie po stronie kredytobiorców, biorąc pod uwagę dotychczasowe stanowisko prezentowane przez TSUE w sprawach kredytów waloryzowanych kursem franka szwajcarskiego, które było zdecydowanie prokonsumenckie.
- Decyzja przeciwna stanowiłaby z kolei niebezpieczny precedens. Oznaczałaby bowiem, że rozwiązanie polegające na restrukturyzacji, mogłoby być metodą na uwolnienie się banku od roszczeń frankowiczów. Takiemu zaś rozwiązaniu należy się z całą mocą sprzeciwić. Nie wolno bowiem zapominać, że to banki narzucały kredytobiorcom umowy, do których wprowadzały postanowienia niedozwolone i teraz to banki powinny ponieść tego konsekwencje - podsumowuje mec. Szołajski.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
