Rada Przedsiębiorczości, w której skład wchodzą m. in.: Związek Banków Polskich, Federacja Przedsiębiorców Polskich, Polska Rada Biznesu, Lewiatan czy Business Centre Club, apeluje do uczestników rynku finansowego, regulatorów i władz państwowych o aktywne działania na rzecz ochrony rynku finansowego, który jest podstawowym dostarczycielem zewnętrznego finansowania dla przedsiębiorców i tym samym całej gospodarki. Częścią tych działań powinna pozostawać obrona wskaźnika referencyjnego WIBOR, która jest kluczowa dla zapewnienia stabilności finansowej w Polsce i uniknięcia kosztów społecznych oraz gospodarczych, które mogłyby wyniknąć z jego podważenia.

Czytaj też: WIBOR pod lupą NIK

Banki krwiobiegiem polskiej gospodarki

Zdaniem rady podejmowanie działań inwestycyjnych (również przez przedsiębiorstwa), zwiększanie innowacyjności polskiej gospodarki, różnorodności i złożoności produkcji – są warunkami sine qua non rozwoju polskiej gospodarki. W tym celu gospodarce potrzebny jest silny sektor bankowy, który będzie w stanie zaangażować się z proces transformacji i modernizacji polskiej gospodarki.

Sektor bankowy, nazywany często krwiobiegiem polskiej gospodarki, stanowi fundamentalną część rynku finansowego w Polsce. Finansowanie przez sektor bankowy stanowi ponad 87 proc. finansowania zewnętrznego, które trafia do gospodarki. W latach 2015-2024 (III kw.) banki udzieliły łącznie kredyty dla przedsiębiorstw o wartości 1 665 mld zł. Statystyka ta pokazuje, jak ważna jest rola sektora bankowego w finansowaniu działalności przedsiębiorstw – również działalności inwestycyjnej.

Podważanie WIBOR-u wpływa na obligacje skarbowe

Podważanie WIBOR byłoby także destrukcyjne w kontekście rynku polskich obligacji skarbowych, których nabywcami są zarówno inwestorzy detaliczni, jak i profesjonalni, w tym: banki centralne, instytucje publiczne, zakłady ubezpieczeń oraz fundusze emerytalne. Wartość zadłużenia z tytułu skarbowych obligacji detalicznych w Polsce przekracza obecnie 110 mld złotych.

W latach 2022–2023 dzięki sprzedaży obligacji detalicznych pozyskano w Polsce około 35 proc. wartości potrzeb pożyczkowych Skarbu Państwa brutto. Analogicznie, zaangażowanie krajowych instytucji rządowych i samorządowych na rynku krajowych obligacji skarbowych wzrosło do 92,2 mld zł na koniec grudnia 2023 r. Oferta polskich obligacji skarbowych skierowana jest także do inwestorów zagranicznych – zadłużenie z tego tytułu wyniosło na koniec 2023 r. ponad 132 mld zł. Zaburzenia na rynku długu oznaczałaby dla polskiej gospodarki konieczność przedterminowego wykupu wyemitowanych papierów skarbowych w oparciu o bardzo wysoki kupon.

Doprowadziłoby to nie tylko do uszczuplenia środków budżetu państwa na inwestycje i rozwój polskiej gospodarki, ale także najprawdopodobniej oznaczałoby obniżenie ratingu inwestycyjnego Polski i przez to - znacząco zaszkodziłoby potencjałowi pozyskiwania finansowania na rynkach zagranicznych w przyszłości.

Kluczowy wskaźnik

WIBOR jest kluczowym wskaźnikiem referencyjnym w rozumieniu rozporządzenia BMR . Opracowywany jest przez administratora wpisanego do rejestru Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych na podstawie decyzji Komisji Nadzoru Finansowego, która potwierdziła spełnienie wszystkich wymogów rozporządzenia BMR w odniesieniu do wskaźników referencyjnych stóp procentowych. 

Pełna nazwa tego aktu to:  Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1011 z dnia 8 czerwca 2016 r. w sprawie indeksów stosowanych jako wskaźniki referencyjne w instrumentach finansowych i umowach finansowych lub do pomiaru wyników funduszy inwestycyjnych i zmieniające dyrektywy 2008/48/WE i 2014/17/UE oraz rozporządzenie (UE) nr 596/2014 (Tekst mający znaczenie dla EOG)Tekst mający znaczenie dla EOG.

Z tych powodu zdaniem rady brak jest jakichkolwiek podstaw prawnych ani ekonomicznych do negowania prawidłowości wyznaczania tego wskaźnika referencyjnego, co zostało już wielokrotnie potwierdzone przez instytucje publiczne, w tym m.in. organy sieci bezpieczeństwa finansowego, tj KNF, NBP, MF i BFG, jak i cały tzw. Komitet Stabilności Finansowej.

W opinii rady brakuje podstaw do kwestionowania wskaźnika pojawił się także jednoznacznie w stanowiskach organów odpowiedzialnych za ochronę konsumenta tj. UOKIK i rzecznik finansowy. Ryzyko związane z dezorganizacją rynku mogłoby skomplikować sytuację finansową kredytobiorców - przedsiębiorców, a także doprowadzić do ograniczenia dostępu do kapitału i wzrostu kosztów kredytów dla przedsiębiorców i obywateli, a także wpłynęłoby na budżet RP.Taka destabilizacja wpłynęłaby także na zaufanie inwestorów krajowych i zagranicznych do polskiego rynku, generując dodatkowe koszty dla sektora finansowego i całej gospodarki.