a także mając na uwadze, co następuje:(1) W dniu 24 lutego 2022 r. rosyjskie siły zbrojne rozpoczęły na szeroką skalę inwazję na Ukrainę, prowadzoną w wielu lokalizacjach z terytorium Federacji Rosyjskiej, z Białorusi i z obszarów Ukrainy znajdujących się poza kontrolą ukraińskiego rządu. W związku z tym znaczne części terytorium Ukrainy stanowią obecnie obszar konfliktu zbrojnego, z którego uciekły lub uciekają miliony ludzi.
(2) W następstwie tej niesprowokowanej i nieuzasadnionej agresji wojskowej przeciwko Ukrainie miliony osób zostały wysiedlone. W reakcji na tę sytuację, przyjmując decyzję wykonawczą Rady (UE) 2022/382 2 , w której określono kategorie wysiedleńców uprawnionych w Unii do tymczasowej ochrony lub odpowiedniej ochrony na mocy prawa krajowego, Rada po raz pierwszy stwierdziła - zgodnie z dyrektywą Rady 2001/55/WE 3 - istnienie masowego napływu do Unii wysiedleńców, którzy musieli opuścić Ukrainę w wyniku konfliktu zbrojnego.
(3) Prawa jazdy zwiększają mobilność ich posiadaczy i ułatwiają im codzienne życie, ponieważ pozwalają na prowadzenie pojazdów o napędzie silnikowym. Certyfikat kompetencji zawodowych jest wymagany do pracy w charakterze kierowcy zawodowego w transporcie towarów i osób dla przedsiębiorstwa mającego siedzibę w Unii. W obecnym kontekście oba rodzaje dokumentów wspierają udział osób korzystających z tymczasowej ochrony lub odpowiedniej ochrony na mocy prawa krajowego w działalności gospodarczej i społecznej w ich nowym środowisku.
(4) Zgodnie z załącznikiem XXXII do Układu o stowarzyszeniu między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej oraz ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Ukrainą, z drugiej strony 4 , Ukraina dostosowała swoje ustawodawstwo do przepisów dyrektywy 2003/59/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 5 , w szczególności w celu umożliwienia wydawania odpowiednich certyfikatów kompetencji zawodowych kierowcom autobusów i samochodów ciężarowych uczestniczącym w przewozach międzynarodowych.
(5) Konwencja o ruchu drogowym, sporządzona w Wiedniu w dniu 8 listopada 1968 r. (zwana dalej "konwencją wiedeńską o ruchu drogowym"), której Ukraina jest stroną, przewiduje określone zasady umożliwiające uznawanie pod pewnymi warunkami praw jazdy. Nie wszystkie państwa członkowskie są jednak stronami tej konwencji. Ponadto obecnie nie istnieją zharmonizowane ramy unijne dotyczące wymiany praw jazdy lub certyfikatów kompetencji zawodowych wydanych przez państwa trzecie, takie jak Ukraina. Wymogi związane z ewentualną wymianą praw jazdy są w większości przypadków określone w przepisach krajowych państw członkowskich lub w obowiązujących umowach dwustronnych między tymi państwami członkowskimi a Ukrainą. Rozbieżne wymogi w poszczególnych państwach członkowskich, zwłaszcza w zakresie uznawania praw jazdy i certyfikatów kompetencji zawodowych, mogą mieć negatywny wpływ na życie i wolności wysiedleńców uciekających przed agresją militarną Rosji przeciwko Ukrainie, w czasie gdy osoby te są szczególnie narażone.
(6) W tym kontekście należy zatem ustanowić wspólne ramy unijne mające zastosowanie do uznawania praw jazdy wydanych przez Ukrainę i będących w posiadaniu osób korzystających z tymczasowej ochrony lub odpowiedniej ochrony na mocy prawa krajowego. Aby zmniejszyć obciążenie takich osób i organów państw członkowskich, prawa jazdy należycie wydane tym osobom przez Ukrainę powinny być uznawane, dopóki trwa okres ich tymczasowej ochrony, bez konieczności wymiany praw jazdy przez ich posiadaczy.
(7) Zgodnie z konwencją wiedeńską o ruchu drogowym w niektórych przypadkach posiadacze praw jazdy muszą okazać międzynarodowe prawo jazdy, aby ich uprawnienia do kierowania pojazdami zostały uznane. Od posiadaczy prawa jazdy można również wymagać przedstawienia poświadczonego tłumaczenia ich prawa jazdy. Wymogi te stanowią jednak nieproporcjonalne obciążenie dla osób wysiedlonych z Ukrainy i w wielu przypadkach najprawdopodobniej nie zostaną spełnione. Dlatego też na terytorium Unii od takich osób korzystających z tymczasowej ochrony lub odpowiedniej ochrony na mocy prawa krajowego nie należy wymagać przedstawiania takich dokumentów. Uznawanie uprawnień do kierowania pojazdami powinno pozostawać bez uszczerbku dla stosowania prawa karnego i uregulowań prawnych dotyczących policji podlegających zasadzie terytorialności.
(8) Pomimo faktu, że Ukraina zbliżyła już swoje prawo krajowe do dyrektywy 2003/59/WE w odniesieniu do kierowców wykonujących przewozy międzynarodowe, ukraińscy zawodowi kierowcy pragnący pracować dla przedsiębiorstw transportu drogowego mających siedzibę w Unii nadal muszą uzyskać odpowiednie kwalifikacje i odbyć szkolenie w jednym z państw członkowskich. Państwa członkowskie powinny zatem mieć możliwość wydania karty kwalifikacji kierowcy, o której mowa w dyrektywie 2003/59/WE, osobom, których to dotyczy, lub umieszczenia specjalnego tymczasowego kodu unijnego "95.01(max 06.03.2025)" na odpowiednim prawie jazdy w przypadku osób korzystających z tymczasowej ochrony lub odpowiedniej ochrony na mocy prawa krajowego i posiadających kartę kwalifikacji kierowcy wydaną przez Ukrainę zgodnie z jej przepisami krajowymi, w celu przyznania tymczasowo osobom, których to dotyczy, praw podobnych do tych, jakie przysługują osobom uprawnionym do wykonywania działalności związanej z prowadzeniem pojazdów objętej art. 1 dyrektywy 2003/59/WE. W tym celu państwa członkowskie mogą przyjąć przepisy krajowe określające zakres i czas trwania obowiązkowego szkolenia uzupełniającego oraz następującego po nim testu, aby zapewnić spełnienie przez zainteresowane osoby norm określonych w dyrektywie 2003/59/WE. W przypadku zgłoszenia utraty lub kradzieży karty kwalifikacji kierowcy wydanej przez Ukrainę państwa członkowskie powinny mieć możliwość weryfikacji, w tym u właściwych organów Ukrainy, czy dana osoba posiada ważny certyfikat kompetencji zawodowych wydany przez Ukrainę. Możliwe powinno być zastosowanie środka uzupełniającego polegającego na umieszczeniu specjalnego tymczasowego kodu unijnego na wydawanym kierowcy świadectwie kierowcy.
(9) W związku z tym, że prawa jazdy i karty kwalifikacji kierowcy mają zazwyczaj ograniczony okres ważności, należy je regularnie przedłużać. Obecna sytuacja nie pozwala Ukrainie na wykonywanie jej zadań w normalnym trybie, dlatego też może ona nie być w stanie przedłużać ważności istniejących dokumentów administracyjnych. Państwa członkowskie powinny zatem uwzględniać informacje, które Ukraina może im i Komisji przekazywać oficjalnymi kanałami.
(10) Okoliczności ucieczki przed wojną często wiążą się z utratą lub kradzieżą praw jazdy lub pozostawieniem ich w strefie wojennej bez możliwości ich natychmiastowego odzyskania. W takim przypadku państwom członkowskim powinno się zezwolić na wydawanie tymczasowych praw jazdy, które zastępują oryginalne prawa jazdy na czas trwania tymczasowej ochrony, pod warunkiem że właściwe organy państw członkowskich są w stanie zweryfikować informacje podane przez wysiedleńców, na przykład poprzez dostęp do krajowych rejestrów Ukrainy. Takie tymczasowe prawa jazdy powinny być wzajemnie uznawane w Unii, a ich administracyjny okres ważności nie powinien przekraczać okresu trwania tymczasowej ochrony.
(11) Wydawanie tymczasowych praw jazdy w razie utraty lub kradzieży ukraińskich praw jazdy oraz wprowadzenie uzupełniających obowiązkowych szkoleń dla posiadaczy karty kwalifikacji kierowcy są dobrowolnymi środkami, które mogą wymagać proporcjonalnych krajowych środków wykonawczych. Takie środki krajowe powinny zostać przyjęte zgodnie ze stosownymi procedurami ustanowionymi w każdym państwie członkowskim.
(12) Walka z oszustwami i fałszerstwami ma zasadnicze znaczenie dla utrzymania bezpieczeństwa ruchu drogowego i egzekwowania prawa. W związku z tym jednocześnie z wdrożeniem niniejszego rozporządzenia należy nawiązać współpracę administracyjną między Ukrainą a Unią, aby wspierać weryfikację ważności i autentyczności dokumentów kierowcy wydanych przez Ukrainę.
(13) Ponieważ cel niniejszego rozporządzenia nie może zostać osiągnięty w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na rozmiary lub skutki działań możliwe jest jego lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE). Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu.
(14) Aby zminimalizować ciężar administracyjny nałożony na państwa członkowskie i uniknąć wielokrotnego przedłużania dokumentów, data wygaśnięcia ważności zapisana na dokumentach kierowcy wydanych zgodnie z niniejszym rozporządzeniem powinna odpowiadać obowiązującemu obecnie maksymalnemu czasowi trwania tymczasowej ochrony przyznanej wysiedleńcom z Ukrainy, przy uwzględnieniu możliwych przedłużeń czasu trwania ochrony na podstawie art. 4 dyrektywy 2001/55/WE. Jednak niezależnie od daty wygaśnięcia ważności umieszczonej na tych dokumentach ich okres ważności powinien odpowiadać czasowi trwania tymczasowej ochrony.
(15) Z uwagi na rosyjską inwazję na Ukrainę i pilną potrzebę ustanowienia szczególnych środków tymczasowych dotyczących dokumentów kierowcy wydanych przez Ukrainę zgodnie z jej ustawodawstwem, należy zastosować wyjątek od terminu ośmiu tygodni przewidziany w art. 4 Protokołu nr 1 w sprawie roli parlamentów narodowych w Unii Europejskiej, załączonego do TUE, do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej i do Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej.
(16) Z uwagi na potrzebę bezzwłocznego ustanowienia szczególnych środków tymczasowych dotyczących dokumentów kierowcy wydanych przez Ukrainę zgodnie z jej ustawodawstwem, niniejsze rozporządzenie powinno wejść w życie w trybie pilnym piątego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
(17) Ze względu na wyjątkowe okoliczności, które uzasadniają przyjęcie niniejszego rozporządzenia, i z uwagi na jego szczególne cele właściwe jest, by jego stosowanie było ograniczone w czasie,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE: