Radca prawny wniósł w styczniu 2020 r. do Sądu Rejonowego w Warszawie V Wydział Karny prywatny akt oskarżenia przeciwko m.in. Prokuratorowi Rejonowemu w Warszawie Ochota za popełnienie przestępstw zniesławienia i zniewagi (art. 212 par. 1 k.k. oraz z art. 216 par. 1 k.k.).
Pismem z 3 grudnia 2021 r. radca wniósł o wydanie zezwolenia na ściganie oskarżonej w związku z wniesionym prywatnym aktem oskarżenia.
Brak prawdopodobieństwa
Sąd Najwyższy orzekł, że wniosek nie zasługiwał na uwzględnienie z uwagi na brak dostatecznego uprawdopodobnienia popełnienia przez prokurator czynów wypełniających znamiona przestępstw zniesławienia i zniewagi.
Zgodnie z art. 135 par. 5 ustawy z 28 stycznia 2016 roku Prawo o prokuraturze sąd dyscyplinarny wydaje uchwałę zezwalającą na pociągnięcie prokuratora do odpowiedzialności karnej, jeśli w świetle zgromadzonego przez wnioskodawcę materiału dowodowego zachodzi dostatecznie uzasadnione podejrzenie, że prokurator popełnił przestępstwo.
Za trafny należy uznać także pogląd, z treści którego wynika, iż dostatecznie uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa, to pewien stan, w którym - w oparciu o zgromadzone dowody - można stwierdzić, że podejrzenie to jest przekonujące, słuszne i nie budzące wątpliwości, a innymi słowy, że wersja wydarzeń zaprezentowana we wniosku o wyrażenie zezwolenia na pociągnięcie prokuratora do odpowiedzialności karnej jest w wystarczającym (dostatecznym) stopniu uprawdopodobniona (por. uchwałę Sądu Najwyższego z 26 lutego 2018 r., SNO 54/17, LEX nr 2511522).
Czytaj też: SN: Prokurator ukarana upomnieniem za stłuczkę
Zaznaczenia jednakże wymaga, iż w postępowaniu delibacyjnym sąd dyscyplinarny orzeka zasadniczo na podstawie wniosku i dowodów załączonych przez wnioskodawcę, bowiem to „rzeczą oskarżyciela, a nie sądu jest formułowanie oraz wykazywanie przesłanek uzasadniających zezwolenie na pociągnięcie sędziego do odpowiedzialności karnej, toteż oskarżyciela – a nie sąd dyscyplinarny – obciąża powinność gromadzenia i prowadzenia wszystkich niezbędnych w sprawie dowodów, uzasadniających w pełni podejrzenie popełnienia przez sędziego przestępstwa”.
Nie dołączono dowodów
SN uznał, że wniosek jest bezzasadny w stopniu oczywistym, wówczas gdy nie dołączono do niego żadnych dowodów lub wówczas, gdy przedłożone dowody nie wykazują żadnego widocznego związku z treścią zarzutu formułowanego wobec objętego wnioskiem prokuratora, a który wnioskodawca chce zarzucić po uchyleniu mu immunitetu. - Oczywista bezzasadność wniosku zachodzić będzie również wówczas, gdy po jego lekturze, bez konieczności uzyskiwania i zapoznawania się z dowodami, można stwierdzić, że immunitet nie powinien zostać uchylony – przypomniała sędzia Maria Szczepaniec. Podkreśliła przy tym, iż wnioskodawca, chcąc ewentualnie przeprowadzić określone dowody w postępowaniu immunitetowym inicjowanym przez oskarżyciela subsydiarnego lub prywatnego, winien załączyć do akt sprawy (wniosku) ich kopie, które jako strona postępowania karnego ma prawo bez przeszkód pozyskać.
SN mając na uwadze, że wnioskodawca nie przedstawił dowodów uprawdopodabniających popełnienie przez objętą wnioskiem prokurator przestępstw, to nie ma podstaw podstaw do uchylenia prokurator Prokuratury Rejonowej immunitetu formalnego.
Od tej uchwały odwołał się, wnosząc zażalenie, wnioskodawca, zarzucając Sądowi Najwyższemu błędne ustalenia i domagając się uchylenia immunitetu prokuratora.
Zażalenie wnioskodawcy - oddalone
Na posiedzeniu w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej nikt się nie stawił.
SN jako sąd dyscyplinarny II instancji w składzie trzech sędziów utrzymał w mocy uchwałę podjętą 16 marca br.
- Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie – stwierdził Marek Motuk, sędzia sprawozdawca, i podkreślił, że zawód prokuratora objęty jest szczególną ochroną prawną w postaci immunitetu, która daje swobodę wykonywania zawodu, chroni przed naciskami stron i innych osób, a także zabezpiecza wizerunek wymiaru sprawiedliwości.
Nie można zatem pozwolić na nadużywanie wniosku o uchylenie immunitetu, aby pociągnąć do odpowiedzialności karnej prokuratora. SN powołał się na art. 135 par. 5 ustawy Prawo o prokuraturze, który stanowi, że sąd dyscyplinarny wydaje uchwałę zezwalającą na pociągnięcie prokuratora do odpowiedzialności karnej oraz uchwałę zezwalającą na tymczasowe aresztowanie prokuratora, jeżeli zachodzi dostatecznie uzasadnione podejrzenie popełnienia przez niego przestępstwa.
Z tym, że „dostateczność” uzasadnienia podejrzenia nie jest pojęciem precyzyjnym, zależy od przedstawienia dowodów. A ciężar dowodu spoczywa zawsze na wnioskodawcy. Wyjątkowo sąd gromadzi dowody, jeśli dotarcie do nich wnioskodawcy jest utrudnione.
W omawianym przypadku takie okoliczności nie zachodziły. Wnioskodawca przedstawił okoliczności, które nie miały znaczenia w sprawie o zniesławienie.
Uchwała Izby Odpowiedzialności Zawodowej SN z 3 października 2023 r. , sygn. akt I ZIZ 12/23
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
