Praktyka wyłączania od orzekania sędziów powołanych po 8 grudnia 2017 r. przez Krajową Radę Sądownictwa opiera się na bezwzględnych przyczynach odwoławczych takich jak nienależycie obsadzony sąd. Sąd Najwyższy w Izbie Karnej musi więc wznowić postępowania prawomocnie zakończone albo uchylić wyrok.
- Sąd Najwyższy w wielu sprawach uchylał wyroki wydane z udziałem sędziów powołanych w wadliwych procedurach przez neo-KRS z uwagi na powiązania tych sędziów z władzą polityczną, uznając, że nie dochowano standardu niezawisłości i bezstronności składów orzekających te wyroki. Takich negatywnie testowanych sędziów jest już około 30 głownie z sądów apelacyjnych i okręgowych z Warszawy, Krakowa, Rzeszowa i Lublina – twierdzi prof. Włodzimierz Wróbel, sędzia Izby Karnej SN. – Administracja SN z uporem anonimizuje dane sędziów, usuwając je z uzasadnień wyroków publikowanych na stronie internetowej SN. Jest to absurdalne, gdyż te nazwiska są publikowane na innych stronach internetowych – dodaje sędzia.
Ponadto sędziowie są osobami publicznymi, ich awanse są publikowane w Monitorze Polskim bez anonimizacji.
Zamiast choćby inicjałów pojawiły się ostatnio nazwiska negatywnie ocenianych sędziów jako X.Y. z sądu, w nie wiadomo którym mieście. Zdaniem sędziów Izby karnej takie ingerencje są sprzeczne nawet z samym zarządzeniem I Prezes Małgorzaty Manowskiej w sprawie anonimizacji orzeczeń.
Jak sobie radzą inne sądy?
Na przykład Sąd Okręgowy w Warszawie wyjaśnia, ze proces anonimizacji jest swoistym kompromisem między udostępnianiem informacji w celu ich upublicznienia, a potrzebą przestrzegania obowiązujących norm prawnych gwarantujących ochronę prawną określonych dóbr i wartości.
Należy zwrócić uwagę, że pewne informacje bardzo często umożliwiają łatwą identyfikację podmiotów prawa, zwłaszcza osób fizycznych, w związku z czym powinny być usuwane z treści orzeczeń (dokumentów). Są to między innymi: imiona, nazwiska, adresy osób fizycznych, dane identyfikujące inne podmioty prawa np. osoby prawne.
Z drugiej strony trzeba mieć na względzie, iż niektóre informacje odnoszące się do określonych instytucji publicznych powinny być publicznie dostępne i nie należy ich usuwać z treści orzeczeń. Jednak są wyjątki: Anonimizacji nie podlegają osoby pełniące funkcje publiczne i funkcjonariusze publiczni.
Tytułem przykładu wskazać można na sędziów składu orzekającego, protokolantów czy komorników sądowych.
Nieznani sędziowie
W jednej z ostatnich spraw, które referowała sędzia Barbara Skoczkowska, Sąd Najwyższy wprost wskazał, że w uzasadnieniach orzeczeń Sądu Najwyższego, w których uznano nienależytą obsadę sądów z udziałem sędzi K.W. oraz sędzi I.S., dokonano anonimizacji danych osobowych tych sędzi (sygn. akt II KK 168/23).
Ich imiona i nazwiska utajniono pomimo niezgodności tej praktyki z par. 8 ust. 1 pkt 1 in fine zarządzenia nr 137/2023 Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego z 12 października 2023 r. w sprawie udostępniania orzeczeń Sądu Najwyższego, wokand i informacji o sprawach sądowych w Sądzie Najwyższym oraz podawania do wiadomości publicznej wyroków sądów dyscyplinarnych na stronie podmiotowej Sądu Najwyższego.
Jak stwierdzają sędziowie Izby Karnej SN, dane (imię i nazwisko) sędziego, który zasiadał w składzie sądu odwoławczego lub Sądu I instancji, nie podlegają ochronie przed ujawnieniem w uzasadnieniu Sądu Najwyższego rozpoznającego środek zaskarżenia od orzeczenia sądu odwoławczego lub Sądu I instancji, bowiem są one danymi funkcjonariusza publicznego podanymi ściśle w związku z wykonywaniem przez niego władztwa publicznego.
Nie ulega zatem wątpliwości, że skoro sędzia K.W. oraz sędzia I.S. wchodziły w skład sądu odwoławczego, od którego wniesiono kasację w przedmiotowej sprawie i właśnie w kontekście tej roli ich imiona i nazwiska są wskazywane w uzasadnieniu wyroku, to nie należy ich anonimizować.
Sąd Najwyższy ma jednak świadomość nieprawidłowej praktyki polegającej na anonimizacji m.in. imienia i nazwiska sędziów zasiadających w składach podlegających ocenie na okoliczność nienależytej obsady sądu (art. 439 par. 1 pkt 2 k.p.k.). Jak wskazuje sędzia Skoczkowska, informacje o składzie sądu odwoławczego (wskazanego w komparycji wyroku Sądu Najwyższego) znajdują się w Portalu Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w publicznie dostępnych bazach prawniczych Lex oraz Legalis, a ponadto w Systemie Analizy Orzeczeń Sądowych.
Warto dodać, że nazwiska 12 sędziów, którzy pozytywnie przeszli test niezawisłosci w SN także są niejawne. Są to sędziowie sądów apelacyjnych i okręgowych w Częstochowie, Szczecinie, Nowym Sączu, Białymstoku, Tarnowie, łodzi , Wrocławiu i Warszawie.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
