Ministerstwo Finansów opublikowało w środę wieczorem projekt założeń przepisów o Krajowym Systemie e-Faktur, w którym uwzględniło uwagi zgłaszane w trakcie konsultacji. Kolejne uwagi można będzie zgłaszać do 19 kwietnia. Resort zapowiedział, że obowiązkowy Krajowy System e-Faktur wejdzie w życie w jednym terminie dla wszystkich podatników - i czynnych i zwolnionych z VAT - ale na razie nie podano jakim. MF poda tę datę na przełomie kwietnia i maja. 

Czytaj również: MF przygotowało projekt zmian w KSeF, na razie bez daty wejścia w życie >>

Według ekspertów to zmiany idące w dobrym kierunku, a ministerstwo uwzględniło większość uwag zgłaszanych przez przedsiębiorców.

- Działania MF wychodzą naprzeciw podatnikom, liberalizują przepisy, dzięki czemu łatwiej będzie wdrożyć KSeF. Co prawda do 19 kwietnia można jeszcze zgłaszać kolejne uwagi do projektu założeń, jednak raczej nie należy spodziewać dalszych istotnych zmian. Pozostało bowiem niewiele czasu na uchwalenie przepisów. Zmiany muszą przejść cały proces legislacyjny do końca czerwca, ponieważ według aktualnie obowiązujących przepisów obowiązkowy KSeF miałby wejść w życie już 1 lipca 2024 r. - mówi Janina Fornalik, doradcy podatkowy, partner w MDDP.

Propozycje MF pozytywnie ocenia również Arkadiusz Łagowski, doradca podatkowy, wspólnik w kancelarii Chojnacka & Łagowski. Zwraca jednak uwagę, że na razie zabrakło najważniejszej informacji, dotyczącej terminu wejścia w życie KSeF. 

Faktury konsumenckie w KSeF - jak zdecydują sprzedawcy?

Zgodnie z propozycją MF dopuszczona zostanie możliwość wystawiania w KSeF faktur na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, tzw. faktur konsumenckich na zasadzie dobrowolności. Decyzja będzie należała do sprzedawcy. Konsument będzie miał zapewniony dostęp do e-faktury poprzez podanie kodu QR oraz danych umożliwiających jej zidentyfikowanie w KSeF albo oznaczenie faktury tym kodem.

- Możliwość dobrowolnego wystawiania faktur konsumenckich w KSeF to dobre rozwiązanie. Jaką decyzję powinni podjąć przedsiębiorcy? To zależy od indywidualnych czynników, m.in. branży. Jeśli przedsiębiorca dokonuje sprzedaży tylko na rzecz osób fizycznych, to w praktyce może stosować dotychczasowe zasady, czyli wystawiać faktury poza KSeF. Jeśli jego kontrahentami są i przedsiębiorcy i konsumenci, a sprzedawca nie chce rozdzielać baz klientów biznesowych i osób fizycznych, wygodniejsze będzie wystawianie faktur wyłącznie w systemie. Pojawiają się też głosy, że to rynek wymusi taką praktykę. Jeśli jednak przedsiębiorca przygotował już rozwiązanie pozwalające oddzielić faktury dla konsumentów i wystawiać je poza KSeF, może to być dla niego najkorzystniejsza opcja - mówi Arkadiusz Łagowski.

Przypomnijmy, że zgodnie z obowiązującymi przepisami faktury dla konsumentów miały być wystawiane poza KSeF. Duża część przedsiębiorców przyjęła to z zadowoleniem, np. w sklepy wielkopowierzchniowe, obsługujących znaczną liczbę klientów indywidualnych.
Negatywnie zareagowali ci przedsiębiorcy, którzy mają bardzo duże bazy klientów i skomplikowane systemy do fakturowania. Wskazywali na problemy z ustaleniem, czy konkretna sprzedaż powinna być traktowana jako niekonsumencka i powinna być udokumentowana fakturą KSeF, czy jako konsumencka -udokumentowana fakturą wystawioną poza tym systemem.

- Ten problem zostanie wyeliminowany dzięki możliwości wystawienia wszystkich faktur w KSeF. Sprzedawca nie będzie musiał weryfikować, czy odbiorcą faktury jest podatnik czy konsument, co rozwiąże istotny problem związany z odpowiedzialnością sprzedawcy za identyfikację nabywcy. MF proponuje w zamian tzw. samoidentyfikację nabywcy. To oznacza, że podając przy zakupie numer NIP, będzie identyfikowany jako podatnik. Co ważne, jeśli nabywca nie poda numeru NIP, nie zaliczy wydatków wykazanych na fakturze do kosztów uzyskania przychodów– mówi Janina Fornalik.

Przedsiębiorcy chcą więcej załączników

Ministerstwo Finansów potwierdziło też, że możliwe będzie przesyłanie do KSeF załączników zawierających dane podatkowe: ceny jednostkowe i ilość towarów lub usług. Z tego rozwiązania skorzystają jednak tylko niektóre branże, ponieważ ministerstwo wymienia tu faktury za media, usługi telekomunikacyjne oraz ramowe faktury zbiorcze, co ma dotyczyć wyłącznie dostawców paliw. Co ważne, będą to załączniki w formie ustrukturyzowanej, a nie np. w formacie PDF.

- Wprowadzenie tzw. załącznika do wzoru e-faktury nie oznacza, że znajdą się w nim dodatkowe elementy na fakturze, wykraczające poza zakres danych przewidzianych w art. 106e ustawy o VAT, który odzwierciedla wzór faktury ustrukturyzowanej – wyjaśnia MF.

Według ekspertów to dobre rozwiązanie, ale niewystarczające. 

- Wszyscy podatnicy, niezależnie od branży, powinni mieć możliwość wystawiania w KSeF faktur z załącznikami. Co więcej powinno to dotyczyć nie tylko załączników w formie ustrukturyzowanej, ale także np. w formacie PDF, co znacznie ułatwiłoby weryfikację faktur zakupowych. Powstaje jednak pytanie, czy byłoby to możliwe ze względu na przepustowość systemu. Z drugiej strony należy mieć świadomość, że brak możliwości dodawania załączników często wymusi wprowadzenie drugiego obiegu faktur. Nabywca będzie otrzymywał fakturę w KSeF a dodatkowo - by powiązać ją z zakupem -mailowo załącznik określający czego ta faktura dotyczy, np. protokół zdawczo-odbiorczy. Będzie to bariera na drodze automatyzacji procesu fakturowania - mówi Arkadiusz Łagowski. 

I wyjaśnia, że problem wynika z faktu, że w KSeF wszystkie faktury trafią do jednego zbioru. Dotychczas nabywca otrzymywał fakturę np. mailem, z dodatkowymi załącznikami, jak np. protokół zaawansowania prac. Po wdrożeniu KSeF trudno będzie powiązać fakturę zakupową z konkretną umową, a także zweryfikować, czy kwota podane na fakturze odpowiada cenie ustalonej w umowie. Księgowy może nie mieć informacji, że np. kontrahent, który wystawił fakturę na 8 tys. zł, powinien zgodnie z umową i stanem zaawansowania prac otrzymać 5 tys. zł. Podobnie trudna może być weryfikacja faktury pracowniczej (gdy np. pracownik kupi paliwo, a stacja benzynowa wystawi fakturę na firmę), ponieważ pracownik nie będzie już dostarczał faktur do księgowości. 

 


Nie wszystkie postulaty zostały uwzględnione

MF proponuje też inne ułatwienia. Chodzi np. o odroczenie wymogu podania numeru KSeF w płatnościach za e-faktury, także za te faktury, za które płatność jest dokonywana w mechanizmie podzielonej płatności. MF odroczy też termin prowadzenia kar za nieprzestrzeganie obowiązków KSeF.

Ministerstwo łagodzi też podejście do wystawiania faktur w trybie offline. Sprzedawca będzie mógł je wystawiać w dowolnej formie z kodem QR i dopiero następnego dnia przesłać do KSeF. 

To korzystne rozwiązanie np. w przypadku wystawiania faktury w sklepie dla podmiotu zagranicznego, który nie będzie miał dostępu do faktury w KSeF. To też wyjście naprzeciw małym podatnikom. Ma być jednak dostępne tylko w okresie przejściowym, którego na razie nie podano, a to oznacza, że w dłużej perspektywie może to być problem - mówi Janina Fornalik.

Nie wszystkie postulaty zostały jednak uwzględnione. MF nie wprowadzi zmian w zakresie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Zgodnie z przepisami podmioty zarejestrowane w Polsce do VAT, ale nieposiadające tu stałego miejsca prowadzenia działalności, nie muszą przystępować do KSeF. W praktyce powstają jednak wątpliwości, jak należy rozumieć ten termin. MF zapowiada, że wyda objaśnienia odnoszące się do kwestii związanych z definicją stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, co jest kluczowe dla określenia czy dany przedsiębiorca będzie objęty obowiązkowym e-fakturowaniem.