Od 1 stycznia 2019 r. obowiązuje część przepisów ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o Inspekcji Ochrony Środowiska oraz niektórych ustaw, która jest częścią tzw. pakietu odpadowego będącego reakcją ustawodawcy na niespotykaną wcześniej falę pożarów składowisk i miejsc magazynowania odpadów.  Za ich sprawą wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska zostaną uszczuplone o wydziały monitoringu środowiska i laboratoria. Zostaną one przeniesione na szczebel centralny. Inspekcja będzie mogła też tworzyć grupy interwencyjno-wyjazdowe i do zadań specjalnych. Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie zasad i sposobu organizacji wojewódzkich inspektoratów ochrony środowiska oraz ich delegatur precyzujące ustawowe zapisy zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw z 31 grudnia.

 


 

Powstanie krajowa sieć monitoringu środowiska 

Ustawa zakłada, że na poziomie centralnym powstanie jednolita krajowa sieć monitoringu środowiska, która będzie stanowić system pomiarów, ocen i prognoz stanu środowiska oraz gromadzenia, przetwarzania i rozpowszechniania informacji o jego stanie. Zostanie ona oparta o funkcjonujące w strukturach wioś wydziały i działy monitoringu środowiska oraz sieci monitoringowe. Zmiana ta ma na celu optymalizację kosztów systemów pomiarowych oraz zapewnienie jego jednolitości. Ponadto od 1 stycznia 2019 r. istniejące w wioś laboratoria zostaną przekształcone w centralne laboratorium badawcze w strukturze GIOŚ z wyspecjalizowanymi oddziałami regionalnymi. Będzie się ono zajmowało m.in. wykonywaniem badań (w tym pobieraniem próbek) oraz pomiarów i analiz na potrzeby państwowego monitoringu środowiska oraz działań kontrolnych.

Czytaj także: Wydziały monitoringu środowiska znikną z wojewódzkich inspektoratów >>>

Zmiany w przepisach kadrowych 

Ustawodawca postanowił dodać cały rozdział poświęcony pracownikom Inspekcji Ochrony Środowiska. Przepisy regulują wymogi, które musi spełnić osoba zajmujące stanowisko inspektora, chodzi m. in. o wyższe wykształcenie, polskie obywatelstwo, posiadanie odpowiedniego stanu zdrowia oraz odbycie kursu i zdanie egzaminu końcowego. Jednakże GIOŚ będzie mógł zwolnić z ostatniego obowiązku pracownika, który posiada wiedzę i doświadczenie zawodowe umożliwiające należyte wykonywanie obowiązków służbowych. Ustawodawca zajął się także kwestią uregulowania czasu pracy inspektorów oraz możliwymi stosowanymi systemami czasu pracy. Ponadto zgodnie z art. 8h, podczas pełnienia obowiązków służbowych i w związku z ich pełnieniem będą oni korzystać z ochrony przewidzianej w Kodeksie karnym dla funkcjonariuszy publicznych. Nowelizacja znosi także wymóg posiadania przez wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska co najmniej trzyletniego stażu pracy na stanowisku kierowniczym. Ponadto ustawodawca zwiększył budżet na zatrudnienie nowych inspektorów i wzrost wynagrodzeń dla obecnych pracowników. 

Skuteczniejsze kontrole i więcej uprawnień dla inspektorów 

Generalnie tzw. pakiet odpadowy już od sierpnia 2018 r. umożliwia prowadzenia kontroli na terenie całego kraju, planowanych na poziomie Generalnego Inspektora Ochrony Środowiska. Ich przeprowadzeniem zajmą się wyspecjalizowane zespoły złożone z inspektorów z różnych terytorialnie wojewódzkich inspektoratów. Kontrole mają być wykonywane w systemie całodobowym, co umożliwi ich przeprowadzenie także w porze nocnej. Ponadto inspektorzy mogą przeprowadzać kontrole interwencyjne. Nowelizacja daje także możliwość przeprowadzenia czynności kontrolnych z użyciem bezzałogowych statków powietrznych (dronów). Wzmocniono także uprawnienia inspekcji w zakresie wzywania i przesłuchiwania osób, a także nakazywania wstrzymania ruchu lub uruchomienia instalacji lub urządzenia. Przepisy dają bowiem możliwość wydawania przez WIOŚ, w trakcie kontroli, decyzji w rygorze natychmiastowej wykonalności, która wstrzyma działalność stwarzającą zagrożenie zdrowia lub życia ludzi albo zagrożenie zniszczenia środowiska. W ustawie znalazły się też regulacje, które będą przeciwdziałać uniemożliwianiu i utrudnianiu wykonywania obowiązków przez inspektorów. Zgodnie bowiem z art. 31 c ustawy o ioś, który wszedł w życie 18 stycznia 2018 r., organ będzie mógł wymierzyć karę pieniężną w wysokości od 10 tys. do 100 tys. złotych. Decyzji tej będzie mógł zostać nadany rygor natychmiastowej wykonalności.