PARLAMENT EUROPEJSKI,- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu ósmego, dziewiątego, dziesiątego i jedenastego Europejskiego Funduszu Rozwoju za rok budżetowy 2021,
- uwzględniając art. 99 i art. 100 tiret trzecie Regulaminu oraz załącznik V do Regulaminu,
- uwzględniając opinię przedstawioną przez Komisję Rozwoju,
- uwzględniając sprawozdanie Komisji Kontroli Budżetowej (A9-0114/2023),
A. mając na uwadze, że unijna współpraca na rzecz rozwoju, o której mowa w art. 208-210 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), funkcjonuje w kontekście globalnym, zdefiniowanym przez Agendę na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 Organizacji Narodów Zjednoczonych ("Agendę 2030") i jej cele zrównoważonego rozwoju (CZR);
B. mając na uwadze, że Unia współpracuje z wieloma krajami rozwijającymi się, a głównym celem tych działań jest promowanie rozwoju gospodarczego, społecznego i w dziedzinie środowiska, w szczególności ograniczanie i eliminacja ubóstwa w perspektywie długoterminowej przez zapewnianie pomocy rozwojowej i technicznej krajom będącym beneficjentami;
C. mając na uwadze, że celem unijnej współpracy na rzecz rozwoju jest umacnianie i propagowanie wartości i interesów Unii na całym świecie, tak aby dążyć do realizacji celów i zasad jej działań zewnętrznych, określonych w art. 3 ust. 5 oraz art. 8 i 21 Traktatu o Unii Europejskiej;
D. mając na uwadze, że od 1959 r. do 2020 r. Europejskie Fundusze Rozwoju (EFR) stanowiły instrument pomocy w zakresie współpracy na rzecz rozwoju z państwami Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP) oraz krajami i terytoriami zamorskimi (KTZ); mając na uwadze, że ramy regulujące stosunki Unii z państwami AKP i KTZ stanowiła umowa o partnerstwie podpisana w Kotonu ("umowa z Kotonu") 23 czerwca 2000 r. na okres 20 lat, przedłużony następnie do 30 czerwca 2022 r.;
E. mając na uwadze, że jedenasty EFR osiągnął swój ostatni etap, ponieważ jego klauzula wygaśnięcia weszła w życie 31 grudnia 2020 r., a od 2021 r. programy EFR zostały włączone do wieloletnich ram finansowych (WRF) Unii; mając jednak na uwadze, że umowy szczegółowe dotyczące obowiązujących umów w sprawie finansowania będą nadal podpisywane do 31 grudnia 2023 r.;
F. mając na uwadze, że w WRF na lata 2021-2027 pomoc w zakresie współpracy na rzecz rozwoju, którą Unia zapewnia państwom AKP, została włączona do Instrumentu Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej - "Globalny Wymiar Europy" ("ISWMR - »Globalny Wymiar Europy«"), zaś pomoc w zakresie współpracy na rzecz rozwoju krajów i terytoriów zamorskich została objęta decyzją o stowarzyszeniu zamorskim, która dotyczy również Grenlandii 1 ;
G. mając na uwadze, że ósmy, dziewiąty, dziesiąty i jedenasty EFR nie zostały włączone do budżetu ogólnego Unii, lecz są nadal wdrażane odrębnie i aż do momentu zamknięcia pozostaną przedmiotem odrębnych sprawozdań;
H. mając na uwadze, że EFR są zarządzane prawie w całości przez Dyrekcję Generalną Komisji ds. Partnerstw Międzynarodowych (DG INTPA) 2 , przy czym niewielką częścią (0,25 %) wydatków EFR w 2021 r. zarządza Dyrekcja Generalna ds. Europejskiej Ochrony Ludności i Pomocy Humanitarnej;
I. mając na uwadze, że współpraca na rzecz rozwoju ewoluuje od bardziej tradycyjnej koncentracji na sektorach społecznych w kierunku większego nacisku na wzajemne interesy, w tym na inwestycje, handel i rozwój sektorów gospodarki o wysokiej wartości dodanej, zrównoważony rozwój, edukację i równouprawnienie płci;
J. mając na uwadze, że w sektorze rolnictwa w rozwijających się krajach partnerskich potrzebne są zmiany strukturalne, w szczególności poprzez wzmocnienie pozycji lokalnych drobnych producentów rolnych, wspieranie ich w stosowaniu nowych technologii rolniczych, wdrażanie nowoczesnych metod gospodarki wodnej i ułatwianie dostępu do rynku;
K. mając na uwadze, że dzięki podejściu "Drużyna Europy" 3 Unia współpracuje z państwami członkowskimi w terenie, z lokalnymi beneficjentami i innymi darczyńcami, aby wywrzeć namacalny wpływ i dokonać zmian transformacyjnych w krajach partnerskich; przypomina, że wsparcie budżetowe musi odpowiadać potrzebom krajów partnerskich, a także kluczowym strategiom politycznym Unii; przypomina, że konieczny jest również pomiar wyników programów i ich wpływu na kraje partnerskie i ludność cywilną;
L. mając na uwadze, że współpraca na rzecz rozwoju należy do kompetencji dzielonych między państwa członkowskie i Unię, a art. 208 TFUE wyraźnie stanowi, że "polityka Unii i polityka państw członkowskich w dziedzinie współpracy na rzecz rozwoju uzupełniają się i wzmacniają wzajemnie";
M. mając na uwadze, że Unia i państwa członkowskie mogą podejmować wspólne działania i powinny się wzajemnie informować o działaniach podejmowanych w dziedzinie współpracy na rzecz rozwoju;
N. mając na uwadze, że zrównoważony rozwój ma kluczowe znaczenie dla osiągnięcia wyznaczonych celów i wyników, a zwłaszcza dla długoterminowego wpływu pomocy rozwojowej;
O. mając na uwadze, że tradycyjnie wdrażanie EFR, a także ogólnie rozwój, odbywa się w ryzykownym, złożonym i szybko zmieniającym się środowisku, które w 2021 r. uległo dodatkowo pogorszeniu przez pandemię COVID-19 oraz niestabilną sytuację polityczną w niektórych krajach partnerskich Unii, co utrudnia wdrażanie EFR i odpowiednie działania kontrolne;
P. mając na uwadze, że coraz większa luka między funduszami potrzebnymi a dostępnymi w celu reagowania na pogłębiający się kryzys klimatyczny, głód, coraz większe zadłużenie, kryzys humanitarny i inne kryzysy pogłębiają nierówności między krajami uprzemysłowionymi a mniej rozwiniętymi oraz zwiększają poziom ubóstwa po raz pierwszy od dziesięcioleci;
Q. mając na uwadze, że niezależnie od poprzedniego oświadczenia wspieranie przejrzystości, odpowiedzialności, należytej staranności w zakresie praw człowieka oraz walki z korupcją i nadużyciami finansowymi ma kluczowe znaczenie dla powodzenia operacji wsparcia budżetowego Unii;
R. mając na uwadze, że pomoc humanitarna i rozwojowa jest wyrazem faktycznej światowej solidarności, zapisanej w traktatach i leżącej u podstaw wartości Unii;
Wykonanie budżetu
Wpływ działalności w sprawozdaniu finansowym
Wiarygodność rozliczeń
Legalność i prawidłowość transakcji leżących u podstaw rozliczeń
Przejrzystość i skuteczność systemów monitorowania i poświadczenia wiarygodności
Zapobieganie nadużyciom finansowym, wykrywanie ich i korygowanie
Potencjalny wpływ wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej na sprawozdanie finansowe EFR za 2021 r.
Wsparcie budżetowe Unii
Działania podjęte w następstwie udzielenia absolutorium za rok 2020
1 Decyzja Rady (UE) 2021/1764 z dnia 5 października 2021 r. w sprawie stowarzyszenia krajów i terytoriów zamorskich z Unią Europejską, w tym stosunków między Unią Europejską, z jednej strony, a Grenlandią i Królestwem Danii, z drugiej strony (Decyzja w sprawie stowarzyszenia zamorskiego, łącznie z Grenlandią) (Dz.U. L 355 z 7.10.2021, s. 6).
2 W styczniu 2021 r. DG DEVCO została przekształcona w DG INTPA.
5 Rozporządzenie Rady (UE) 2018/1877 z dnia 26 listopada 2018 r. w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do 11. Europejskiego Funduszu Rozwoju i uchylającego rozporządzenie (UE) 2015/323 (Dz.U. L 307 z 3.12.2018, s. 1).
6 Botswana, Burkina Faso, Dżibuti, Timor Wschodni, Etiopia, Ghana, Gwinea Bissau, Haiti, Jamajka, Liberia, Malawi, Mali, Niger, Nigeria, Tanzania, Uganda i Zambia.
7 Wszystkich 140 płatności dokonano za pośrednictwem DG INTPA.
8 Botswana, Burkina Faso, Etiopia, Ghana, Gwinea Bissau, Haiti, Liberia, Malawi, Niger, Nigeria, Tanzania, Uganda i Zambia.
9 Roczne sprawozdanie z działalności DG INTPA za rok 2021 (s. 51).
11 Zgodnie z "podejściem założeniowym", w sytuacji gdy wkłady wnoszone przez Komisję na rzecz projektów z udziałem wielu darczyńców są łączone ze środkami przekazanymi przez innych darczyńców i nie są zarezerwowane na ściśle określone i dające się wyodrębnić pozycje wydatków, Komisja przyjmuje, że wydatki są zgodne z unijnymi zasadami kwalifikowalności, pod warunkiem że łączna kwota pochodząca z różnych źródeł obejmuje wydatki kwalifikowalne wystarczające do pokrycia wkładu Unii, https://www. eca.europa.eu/Lists/ECADocuments/annualreports-2021/annualreports-2021_PL.pdf
12 Roczne sprawozdanie z działalności DG INTPA za 2021 r., s. 34.
13 Te wskaźniki to: 1) wykorzystanie środków na zobowiązania; 2) prognozy wykorzystania środków na zobowiązania; 3) wykorzystanie środków na płatności; 4) prognozy wykorzystania środków na płatności; 5) absorpcja zobowiązań globalnych oraz 6) terminowe płatności.
14 Cztery dodatkowe wskaźniki to: 7) terminowe umorzenia; 8) czas potrzebny na rejestrowanie faktur; 9) jakość danych księgowych; 10) jakość danych zarządczych.
15 Roczne sprawozdanie z działalności DG INTPA za 2021 r. (s. 43).
17 Globalne wskaźniki ubóstwa wielowymiarowego (MPI) z 2022 r.