a także mając na uwadze, co następuje:(1) Rozporządzenie (UE) 2018/1139 zawiera wspólne zasadnicze wymogi mające zapewnić ustanowienie wysokiego, jednolitego poziomu bezpieczeństwa lotnictwa cywilnego w Unii oraz zagwarantowanie, że integralność i skuteczność systemów i ich części składowych w zakresie bezpieczeństwa są zgodne z oczekiwaniami. Interoperacyjność systemów zarządzania ruchem lotniczym/wsparcia służb żeglugi powietrznej (ATM/ANS) oraz części składowych ATM/ANS powinna zapewnić niezakłócone działanie europejskiej sieci zarządzania ruchem lotniczym (EATMN).
(2) Należy określić szczegółowe specyfikacje, które pozwolą zapewnić zgodność z zasadniczymi wymogami; te szczegółowe specyfikacje powinny w miarę możliwości opierać się na uznanych normach branżowych organizacji opracowujących normy (SDO), które odzwierciedlają stan techniki i najlepsze praktyki projektowe. Projektowanie i produkcja systemów ATM/ANS i części składowych ATM/ANS powinny odbywać się z uwzględnieniem wymogów dotyczących wydawania certyfikatów i deklaracji zgodności projektowej oraz zgodnie ze szczegółowymi specyfikacjami wydanymi przez Agencję Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego ("Agencja").
(3) Należy ustanowić różne metody poświadczania na potrzeby oceny zgodności z wymogami określonymi w załączniku do niniejszego rozporządzenia oraz szczegółowymi specyfikacjami systemów ATM/ANS i części składowych ATM/ANS. Bardziej rygorystyczne metody poświadczania należy stosować w odniesieniu do bezpiecznej eksploatacji statku powietrznego oraz w odniesieniu do urządzeń, które mają krytyczne znaczenie dla interoperacyjności i bezpieczeństwa EATMN.
(4) Spośród służb ATM/ANS służby kontroli ruchu lotniczego (ATC) są najważniejsze pod względem ryzyka dla bezpieczeństwa związanego z nawigacją statków powietrznych, w szczególności ze względu na wydawanie instrukcji zapewniających separację między statkami powietrznymi i zapobieganie kolizjom. Instytucje zapewniające ATC mają najpełniejszy obraz bezpieczeństwa przestrzeni powietrznej. Z tego względu urządzenia ATM/ANS o najbardziej krytycznym znaczeniu, tj. urządzenia wspomagające ATC, powinny podlegać bardziej rygorystycznym metodom poświadczania, czyli certyfikacji.
(5) Urządzenia ATM/ANS, które wspomagają komunikację powietrze-ziemia, dostarczają bezpośrednie instrukcje do statków powietrznych i również powinny podlegać certyfikacji.
(6) Służby łączności, dozorowania i nawigacji biorą bezpośredni udział w ATS w celu zapewnienia bezpiecznej nawigacji statków powietrznych, choć wspomniane trzy służby nie mają pełnego obrazu ruchu i nie sprawują aktywnej kontroli nad separacją między statkami powietrznymi. W związku z tym ich rola ma mniej krytyczne znaczenie. Systemy ATM/ANS i części składowe wspomagające ATM/ANS powinny podlegać mniej rygorystycznej metodzie poświadczania, tj. deklaracji zgodności projektowej.
(7) Ponadto inne systemy i urządzenia ATM/ANS o mniej krytycznym znaczeniu, wspomagające służby meteorologiczne, służby informacji lotniczej, służby zarządzania przestrzenią powietrzną i służby zarządzania przepływem ruchu lotniczego, powinny podlegać najmniej rygorystycznej metodzie poświadczania, tj. oświadczeniu o zgodności.
(8) Możliwe są dodatkowe kryteria decydujące o krytycznym znaczeniu systemów ATM/ANS i części składowych ATM/ANS stanowiące uzupełnienie kontroli zarządczej nad ryzykiem dla bezpieczeństwa służb i funkcji, które wspierają.
(9) W związku z powyższym należy ustanowić trzy różne poziomy wymogów i szczegółowych specyfikacji: (i) certyfikacja przez Agencję - poziom najbardziej rygorystyczny; (ii) deklaracja składana przez zatwierdzoną organizację zajmującą się projektowaniem lub produkcją urządzeń ATM/ANS - poziom średni; oraz (iii) oświadczenie o zgodności wydane przez instytucję zapewniającą ATM/ANS, która włącza urządzenia ATM/ANS do swojego systemu funkcjonalnego, zgodnie z definicją zawartą w rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) 2017/373 2 , lub - na wniosek instytucji zapewniającej ATM/ANS - przez zatwierdzoną organizację zajmującą się projektowaniem lub produkcją urządzeń ATM/ANS.
(10) Zgodnie z art. 29 ust. 2 lit. a) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/696 3 Agencji Unii Europejskiej ds. Programu Kosmicznego (EUSPA) powierzono zarządzanie europejskim systemem wspomagania satelitarnego (EGNOS), w tym eksploatacją EGNOS, co obejmuje m.in. wsparcie działań w zakresie certyfikacji i normalizacji.
(11) Zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2021/696 zarówno EUSPA, jak i Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) są odpowiedzialne za projektowanie systemu EGNOS i jego urządzeń. Agencja powinna nadzorować deklaracje zgodności projektowej urządzeń EGNOS zgodnie ze szczegółowymi ustaleniami, które mają zostać zawarte z EUSPA. Ustalenia te mają dotyczyć aspektów technicznych, administracyjnych i finansowych, takich jak wymóg konsultacji z EUSPA w zakresie opracowywania szczegółowych specyfikacji; nadzór EASA nad deklaracjami zgodności projektowej systemu EGNOS; oraz wymiana danych między obiema agencjami w zakresie zgodności z odpowiednimi normami i zalecanymi metodami postępowania (SARPs) Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO). Ustalenia te mają zapewnić poziom bezpieczeństwa i interoperacyjności odpowiadający wymogom niniejszego rozporządzenia.
(12) Na niektórych terytoriach oddalonych, poza europejskim regionem ICAO (EUR) zgodnie z definicją w tomie I planu żeglugi powietrznej ICAO (dok. 7754), o niskim natężeniu ruchu i w miejscach, w których ta przestrzeń powietrzna graniczy wyłącznie z przestrzenią powietrzną podlegającą instytucjom zapewniającym ATM/ANS z państw trzecich, zastosowanie metod poświadczania na potrzeby certyfikacji i deklaracji zgodności projektowej urządzeń ATM/ANS może być trudne lub nawet niewykonalne ze względu na ich szczególne potrzeby w zakresie bezpieczeństwa i intero- peracyjności. W takich przypadkach uznaje się, że w odniesieniu do urządzeń ATM/ANS wykorzystywanych przez instytucje zapewniające ATM/ANS w regionach oddalonych poza regionem EUR. ICAO należy zapewnić odstępstwa od wymogów certyfikacji lub deklaracji mających zastosowanie do takich urządzeń ATM/ANS. Zamiast tego w celu zagwarantowania bezpiecznego i interoperacyjnego zapewniania ATM/ANS instytucja zapewniająca ATM/ANS w tym regionie musi dopilnować, aby obowiązujące specyfikacje były spełnione, wydając oświadczenie o zgodności.
(13) Konieczne jest zapewnienie płynnego przejścia do nowych ram regulacyjnych ustanowionych niniejszym rozporządzeniem oraz zapewnienie utrzymania wysokiego i jednolitego poziomu bezpieczeństwa lotnictwa cywilnego w Unii. Należy zatem zapewnić wystarczającą ilość czasu na dostosowanie się do tych nowych ram przez sektor projektowania i produkcji systemów ATM/ANS i części składowych ATM/ANS, a także przez Agencję i administracje państw członkowskich. W okresie przejściowym urządzenia ATM/ANS, które są w eksploatacji i które otrzymały świadectwo zgodnie z poprzednimi ramami, należy uznawać za posiadające certyfikat lub deklarację wydane zgodnie z nowymi ramami, chyba że Agencja stwierdzi, że urządzenia te nie zapewniają poziomu bezpieczeństwa i inte- roperacyjności wymaganego na podstawie rozporządzenia (UE) 2018/1139.
(14) W okresie przejściowym w odniesieniu do każdego nowego systemu ATM/ANS i części składowej ATM/ANS wprowadzonych do eksploatacji właściwemu organowi instytucji zapewniającej ATM/ANS, o której mowa w art. 4 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego (UE) 2017/373, lub, na żądanie, przez organizację projektującą i produkującą, która je projektuje i wytwarza, należy przedłożyć oświadczenie o zgodności wydane przez instytucję zapewniającą ATM/ANS, która włącza je do swojego systemu funkcjonalnego.
(15) Po zakończeniu okresu przejściowego Agencja powinna ponosić wyłączną odpowiedzialność za certyfikację i przyjmowanie deklaracji dotyczących niektórych urządzeń ATM/ANS; Agencja powinna zatem ocenić informacje dotyczące zgodności przedłożone organom krajowym zgodnie z poprzednimi ramami, zanim takie urządzenia ATM/ANS wejdą w zakres kompetencji Agencji. W związku z tym organy krajowe powinny udostępnić te informacje Agencji. Po dokonaniu oceny przez Agencję urządzenia ATM/ANS uznaje się za opatrzone certyfikatem lub deklaracją zgodności. Ocena musi zostać upubliczniona decyzją dyrektora wykonawczego Agencji.
(16) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu opierają się na opinii nr 01/2023 wydanej przez Agencję Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego zgodnie z art. 75 ust. 2 lit. b) i c) oraz art. 76 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2018/1139,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.Sporządzono w Brukseli dnia 14 lipca 2023 r.