Rozporządzenie delegowane 2023/2104 zmieniające rozporządzenie delegowane (UE) 2015/2402 w odniesieniu do przeglądu zharmonizowanych wartości referencyjnych sprawności dla rozdzielonej produkcji energii elektrycznej i ciepła w zastosowaniu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/27/UE

ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) 2023/2104

z dnia 4 lipca 2023 r.

zmieniające rozporządzenie delegowane (UE) 2015/2402 w odniesieniu do przeglądu zharmonizowanych wartości referencyjnych sprawności dla rozdzielonej produkcji energii elektrycznej i ciepła w zastosowaniu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/27/UE

KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/27/UE z dnia 25 października 2012 r. w sprawie efektywności energetycznej, zmiany dyrektyw 2009/125/WE i 2010/30/UE oraz uchylenia dyrektyw 2004/8/WE i 2006/32/WE ¹ , w szczególności jej art. 14 ust. 10 akapit drugi,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Rozporządzeniem delegowanym Komisji (UE) 2015/2402 ²  ustanowiono zmienione zharmonizowane wartości referencyjne sprawności dla rozdzielonej produkcji energii elektrycznej i ciepła, w postaci macierzy wartości zróżnicowanych według odpowiednich czynników, w tym roku zbudowania jednostki i stosowanych paliw i uzupełnionych współczynnikami korekcyjnymi dotyczącymi przeciętnych warunków klimatycznych i unikniętych strat sieciowych.

(2) Komisja dokonała przeglądu ("przegląd") wspomnianych zharmonizowanych wartości referencyjnych sprawności dla rozdzielonej produkcji energii elektrycznej i ciepła, uwzględniwszy dane z eksploatacji w rzeczywistych warunkach, dostarczone przez państwa członkowskie i zainteresowane strony. W wyniku rozwoju najlepszych dostępnych i uzasadnionych ekonomicznie technologii, odnotowanego w objętych przeglądem latach 2016-2021, rozróżnienie wprowadzone w rozporządzeniu delegowanym (UE) 2015/2402 dotyczące roku zbudowania jednostki kogeneracji należy nadal stosować w odniesieniu do zharmonizowanych wartości referencyjnych sprawności dla rozdzielonej produkcji energii elektrycznej.

(3) W wyniku przeglądu stwierdzono potrzebę uwzględnienia nowych paliw i powstających technologii, które mogą zostać wprowadzone w kogeneracji lub szerzej w niej stosowane. W związku z tym wykaz źródeł energii z określonymi wartościami referencyjnymi należy rozszerzyć, aby uwzględnić w nim również e-gazy i wodór będący przedmiotem obrotu. W odniesieniu do wodoru będącego przedmiotem obrotu należy ustanowić oddzielne wartości referencyjne, aby zwiększyć sprawność wykorzystania wodoru w dużych jednostkach kogeneracji.

(4) Jak wynika z przeglądu, należy stosować jedną wartość referencyjną dotyczącą rozdzielonej produkcji energii elektrycznej dla wszystkich paliw kopalnych w oparciu o wykorzystanie gazu ziemnego w elektrowniach z turbinami gazowymi o cyklu kombinowanym. Budowa nowych jednostek kogeneracji wykorzystujących ciekłe lub stałe paliwa kopalne nie jest zgodna z długoterminowymi celami polityki energetycznej i klimatycznej Unii. W związku z tym, aby uniknąć zmian z mocą wsteczną w odniesieniu do obecnych systemów, wartości referencyjne powinny zostać zaktualizowane i mieć zastosowanie do nowych i poddanych znacznej modernizacji jednostek kogeneracji, w których wykorzystuje się paliwa kopalne, oddanych do eksploatacji 1 stycznia 2024 r. lub po tej dacie.

(5) Przegląd wykazał, że zharmonizowane wartości referencyjne sprawności dla rozdzielonej produkcji ciepła powinny zostać zmienione wyłącznie w odniesieniu do paliw kopalnych. Nowy zestaw wartości referencyjnych dla paliw kopalnych ustala się na podstawie danych dotyczących kotłów na gaz ziemny wytwarzających wyłącznie ciepło, i powinien on mieć zastosowanie do nowych lub poddanych znacznej modernizacji jednostek do rozdzielonej produkcji ciepła, których budowę zakończono 1 stycznia 2024 r. lub po tej dacie.

(6) Konieczne jest zapewnienie stabilnych warunków dla inwestycji w kogenerację oraz utrzymanie zaufania inwestorów, dlatego należy ustalić zharmonizowane wartości referencyjne dla energii elektrycznej i ciepła.

(7) Jednym z celów dyrektywy 2012/27/UE jest promowanie kogeneracji w celu zaoszczędzenia energii, należy zatem wprowadzić zachęty do modernizacji starszych jednostek kogeneracji, aby zwiększyć ich efektywność energetyczną. Aby zapewnić takie zachęty oraz zgodnie z wymogiem zharmonizowania wartości referencyjnych sprawności, które powinny być zgodne z zasadami wymienionymi w lit. f) załącznika II do dyrektywy 2012/27/UE, wartości referencyjne sprawności dla energii elektrycznej stosowane do jednostek kogeneracji powinny być zwiększane począwszy od jedenastego roku po roku zbudowania danej jednostki, zgodnie z zasadami określonymi w art. 3 ust. 2 rozporządzenia delegowanego (UE) 2015/2402.

(8) Z punktu widzenia bezpieczeństwa, odporności i elastyczności systemu energetycznego coraz większe znaczenie ma wytwarzanie energii cieplnej. W zależności od zastosowania, eksploatacja niektórych systemów kogeneracji może wymagać zmian w celu zapewnienia bezpieczeństwa dostaw energii, elastyczności lub usług pomocniczych dla systemu elektroenergetycznego. Przy okazji przyszłych przeglądów rozporządzenia delegowanego (UE) 2015/2402 przeanalizowana zostanie ewolucja poziomów sprawności, ponieważ należy dostosować eksploatację elektrowni cieplnych, zwiększając elastyczność w odpowiedzi na brak ciągłości dostaw energii ze źródeł odnawialnych i elektryfikację po stronie popytu.

(9) Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie delegowane (UE) 2015/2402,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł  1

W rozporządzeniu delegowanym (UE) 2015/2402 wprowadza się następujące zmiany:

Załączniki I i II zastępuje się tekstem znajdującym się w załączniku I do niniejszego rozporządzenia;

Załącznik IV zastępuje się tekstem znajdującym się w załączniku II do niniejszego rozporządzenia.

Artykuł  2

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 1 stycznia 2024 r.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 4 lipca 2023 r.

ZAŁĄCZNIK  I

"ZAŁĄCZNIK I

Zharmonizowane wartości referencyjne sprawności dla rozdzielonej produkcji energii elektrycznej

(o których mowa w art. 1)

Poniższa tabela zawiera zharmonizowane wartości referencyjne sprawności (%) dla rozdzielonej produkcji energii elektrycznej oparte na wartości opałowej netto i standardowych warunkach atmosferycznych ISO (temperatura otoczenia 15 °C, ciśnienie 1,013 bara, wilgotność względna 60 %).

	Kategoria	Źródło energii	Rok zbudowania
			Przed 2016	2016- 2023	Od 2024
Paliwa stałe	S1	Węgiel kamienny, w tym antracyt, węgiel bitumiczny, węgiel subbitumiczny, koks, półkoks, koks PET	44,2	44,2	53,0
	S2	Węgiel brunatny, brykiety z węgla brunatnego, łupek bitumiczny	41,8	41,8	53,0
	S3	Torf, brykiety z torfu	39,0	39,0	53,0
	S4	Sucha biomasa, w tym biomasa drzewna i inne rodzaje biomasy stałej, w tym granulat drzewny i brykiety drzewne, suszone wióry drewniane, czyste i suche odpady drzewne, łupiny orzechów oraz pestki oliwek i inne pestki	33,0	37,0	37,0
	S5	Inna biomasa stała, w tym wszystkie rodzaje biomasy drzewnej nieujęte w kategorii S4 oraz ług czarny i melasa	25,0	30,0	30,0
	S6	Odpady komunalne i przemysłowe (nieodnawialne, pochodzenia niebiologicznego, takie jak tworzywa sztuczne, kauczuk i inne materiały syntetyczne) oraz odpady odnawialne/biodegradowalne	25,0	25,0	25,0
Paliwa ciekłe	L7	Ciężki olej opałowy, olej napędowy, inne produkty naftowe	44,2	44,2	53,0
	L8	Biopaliwa ciekłe, w tym biometanol, bioetanol, biobutanol, biodiesel, inne biopaliwa i wszystkie e-płyny	44,2	44,2	44,2
	L9	Odpady płynne, w tym odpady ulegające biodegradacji i odpady nieodnawialne (w tym łój, tłuszcz i młóto)	25,0	29,0	29,0
Paliwa gazowe	G10	Gaz ziemny, LPG, LNG i biometan	52,5	53,0	53,0
	G11 A	Wodór będący przedmiotem obrotu (1)	44,2	44,2	53,0
	G11B	Gazy rafineryjne, gaz syntezowy, wodór (produkt uboczny), e-gazy (2)	44,2	44,2	44,2
	G12	Biogaz uzyskany w wyniku fermentacji beztlenowej, fermentacji odpadów na składowiskach i oczyszczania ścieków	42,0	42,0	42,0
	G13	Gaz koksowniczy, gaz wielkopiecowy, gaz kopalniany i inne gazy odzyskiwane (z wyjątkiem gazu rafineryjnego)	35,0	35,0	35,0
	O14 A	Ciepło odpadowe, w tym gazy spalinowe z procesów technologicznych, produkt egzotermicznych reakcji chemicznych (temperatura wejściowa > 200 °C)		30,0	30,0
Inne	O14B	Ciepło odpadowe, w tym gazy spalinowe z procesów technologicznych, produkt egzotermicznych reakcji chemicznych (temperatura wejściowa < 200 °C)		30,0	20,0
	O15	Paliwa jądrowe		33,0	33,0
	O16	Energia słoneczna termiczna		30,0	30,0
	O17	Energia geotermalna		19,5	19,5
	O18	Paliwa inne niż wymienione powyżej		30,0	30,0
(1) Wodór sprzedany operatorowi jednostki kogeneracji przez dostawcę. (2) E-gazy należy rozumieć jako gazowe paliwa syntetyczne pochodzące z wodoru odnawialnego i dwutlenku węgla wychwytywanego ze źródła skoncentrowanego, takiego jak gazy spalinowe z zakładu przemysłowego, albo z powietrza.

ZAŁĄCZNIK II

Zharmonizowane wartości referencyjne sprawności dla rozdzielonej produkcji ciepła (o których mowa w art. 1)

Poniższa tabela zawiera zharmonizowane wartości referencyjne sprawności (%) dla rozdzielonej produkcji ciepła oparte na wartości opałowej netto i standardowych warunkach atmosferycznych ISO (temperatura otoczenia 15 °C, ciśnienie 1,013 bara, wilgotność względna 60 %).

Kategoria			Źródło energii		Rok zbudowania
					Przed 2016						2016-2023						Od 2024
					Gorąca woda		Para wodna (1)		Bezpośrednie wykorzystanie ciepła spalin (2)		Gorąca woda		Para wodn- a(1)		Bezpośrednie wykorzystanie ciepła spalin (2)		Gorąca woda		Para wodna (1)		Bezpośrednie wykorzystanie ciepła spalin (2)
Paliwa stałe	S1		Węgiel kamienny, w tym antracyt, węgiel bitumiczny, węgiel subbitumiczny, koks, półkoks, koks PET		88		83		80		88		83		80		92		87		84
	S2		Węgiel brunatny, brykiety z węgla brunatnego, łupek bitumiczny		86		81		78		86		81		78		92		87		84
	S3		Torf, brykiety z torfu		86		81		78		86		81		78		92		87		84
	S4		Sucha biomasa, w tym biomasa drzewna i inne rodzaje biomasy stałej, w tym granulat drzewny i brykiety drzewne, suszone wióry drewniane, czyste i suche odpady drzewne, łupiny orzechów oraz pestki oliwek i inne pestki		86		81		78		86		81		78		86		81		78
	S5		Inna biomasa stała, w tym wszystkie rodzaje biomasy drzewnejnieujęte w kategorii S4 oraz ług czarny i melasa		80		75		72		80		75		72		80		75		72
	S6		Odpady komunalne i przemysłowe (nieodnawialne, pochodzenia niebiologicznego, takie jak tworzywa sztuczne, kauczuk i inne materiały syntetyczne) oraz odpady odnawialne/biodegradowalne		80		75		72		80		75		72		80		75		72
Paliwa ciekłe	L7		Ciężki olejopałowy, olej napędowy, inne produkty naftowe		89		84		81		85		80		77		92		87		84
	L8		Biopaliwa ciekłe, w tym biometanol, bioetanol, biobutanol, biodiesel, inne biopaliwa i wszystkie e-płyny		89		84		81		85		80		77		85		80		77
		L9		Odpady płynne, w tym odpady ulegające biodegradacji i odpady nieodnawialne (w tym łój, tłuszcz i młóto)		80		75		72		75		70		67		75		70		67
Paliwa gazowe		G10		Gaz ziemny, LPG, LNG i biometan		90		85		82		92		87		84		92		87		84
		G11 A		Wodór będący przedmiotem obrotu		89		84		81		90		85		82		92		87		84
		G11B		Gazy rafineryjne, gaz syntezowy, wodór (produkt uboczny), e-gazy		89		84		81		90		85		82		90		85		82
		G12		Biogaz uzyskany w wyniku fermentacji beztlenowej, fermentacji odpadów na składowiskach i oczyszczania ścieków		70		65		62		80		75		72		80		75		72
		G13		Gaz koksowniczy, gaz wielkopiecowy, gaz kopalniany i inne gazy odzyskiwane (z wyjątkiem gazu rafineryjnego)		80		75		72		80		75		72		80		75		72
Inne		O14 A		Ciepło odpadowe, w tym gazy spalinowe z procesów technologicznych, produkt egzotermicznych reakcji chemicznych (temperatura wejściowa > 200 °C)		-		-		-		92		87		-		92		87		-
		O14B		Ciepło odpadowe, w tym gazy spalinowe z procesów technologicznych, produkt egzotermicznych reakcji chemicznych (temperatura wejściowa < 200 °C)		-		-		-		92		87		-		92		87		-
		O15		Paliwa jądrowe		-		-		-		92		87		-		92		87		-
		O16		Energia słoneczna termiczna		-		-		-		92		87		-		92		87		-
		O17		Energia geotermalna		-		-		-		92		87		-		92		87		-
		O18		Paliwa inne niż wymienione powyżej		-		-		-		92		87		-		92		87		-
(1) Jeżeli w obliczeniach sprawności cieplnej kogeneracji w odniesieniu do instalacji na parę wodną nie został uwzględniony odzysk skro- plin, wartości sprawności dla pary wodnej określone w tabeli należy zwiększyć o 5 punktów procentowych. (2) Wartości dla bezpośredniego wykorzystania ciepła należy stosować, jeżeli temperatura wynosi co najmniej 250 °C."

ZAŁĄCZNIK  II

"ZAŁĄCZNIK IV

Współczynniki korekcyjne związane z uniknięciem strat sieciowych, na potrzeby stosowania zharmonizowanych wartości referencyjnych sprawności dla rozdzielonej produkcji energii elektrycznej

(o których mowa w art. 2 ust. 2)

Poziom napięcia przyłączeniowego	Współczynnik korekcyjny (poza jednostką)	Współczynnik korekcyjny (w jednostce)
> 345 kV	1	0,976
> 200 - < 345 kV	0,972	0,963
> 100 - < 200 kV	0,963	0,951
> 50 - < 100 kV	0,952	0,936
> 12 - < 50 kV	0,935	0,914
> 0,45 - < 12 kV	0,918	0,891
< 0,45 kV	0,888	0,851

Przykład:

Jednostka kogeneracji o mocy 100 kWel z silnikiem tłokowym napędzanym gazem ziemnym wytwarza energię elektryczną o napięciu 380 V. 85 % tej energii jest wykorzystywane na potrzeby własne, a 15 % jest wysyłane do sieci. Elektrociepłownię zbudowano w 2020 r. Średnia roczna temperatura otoczenia wynosi 15 °C (korekta klimatyczna nie jest więc wymagana).

Po uwzględnieniu korekty związanej ze stratami sieciowymi otrzymana wartość referencyjna sprawności dla rozdzielonej produkcji energii elektrycznej w przypadku tej jednostki kogeneracji, w oparciu o średnią ważoną współczynników w niniejszym załączniku, wynosi:

Ref En = 53 % x (0,851 x 85 % + 0,888 x 15 %) = 45,4 %".

1 Dz.U. L 315 z 14.11.2012, s. 1.

2 Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2015/2402 z dnia 12 października 2015 r. w sprawie przeglądu zharmonizowanych wartości referencyjnych sprawności dla rozdzielonej produkcji energii elektrycznej i ciepła w zastosowaniu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/27/UE i uchylające decyzję wykonawczą Komisji 2011/877/UE (Dz.U. L 333 z 19.12.2015, s. 54).

• Identyfikator: Dz.U.UE.L.2023.2104
• Rodzaj: Rozporządzenie
• Tytuł: Rozporządzenie delegowane 2023/2104 zmieniające rozporządzenie delegowane (UE) 2015/2402 w odniesieniu do przeglądu zharmonizowanych wartości referencyjnych sprawności dla rozdzielonej produkcji energii elektrycznej i ciepła w zastosowaniu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/27/UE
• Data aktu: 04/07/2023
• Data ogłoszenia: 04/10/2023
• Data wejścia w życie: 24/10/2023, 01/01/2024