Zalecenie 2022/495 w sprawie monitorowania obecności furanu i alkilofuranów w żywności

ZALECENIE KOMISJI (UE) 2022/495
z dnia 25 marca 2022 r.
w sprawie monitorowania obecności furanu i alkilofuranów w żywności

KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 292,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Furan i alkilofurany, w tym metylofurany, takie jak 2-metylofuran, 3-metylofuran i 2,5-dimetylofuran, są zanieczyszczeniami procesowymi powstającymi w żywności podczas przetwarzania termicznego.

(2) Panel Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) ds. zanieczyszczeń w łańcuchu żywnościowym przyjął w 2017 r. opinię naukową w sprawie zagrożeń, jakie obecność furanu i metylofuranów w żywności stwarza dla zdrowia publicznego 1 . Stwierdzono w nim, że obecne poziomy narażenia na furan wskazują na zagrożenie dla zdrowia. Jeżeli chodzi o metylofurany, w opinii stwierdzono, że mogą one znacząco przyczynić się do ogólnego narażenia na furan i alkilofurany, a tym samym zwiększyć zagrożenie dla zdrowia. Ponieważ brakuje jednak danych na temat obecności metylofuranów w żywności, EFSA zaleciła opracowanie dodatkowych danych w tej dziedzinie. Zgłoszono w szczególności, że furan i alkilofurany występują w kawie, żywności dla niemowląt w słoiczkach, zupie gotowej do spożycia, chipsach na bazie ziemniaków, sokach owocowych, śniadaniowych przetworach zbożowych, herbatnikach, krakersach i pieczywie chrupkim.

(3) 2-metylofuran i 3-metylofuran można wiarygodnie określić ilościowo za pomocą obecnie dostępnych metod analizy, natomiast konieczne są dalsze prace w celu wiarygodnej analizy 2,5-dimetylofuranu. Jeżeli jednak pozwala na to zastosowana metoda analizy, należałoby przeanalizować i określić ilościowo 2,5-dimetylofuran oraz podać dane.

(4) Ponadto w literaturze naukowej wskazano niedawno na obecność substancji zanieczyszczających w żywności związanych z alkilofuranami innymi niż metylofurany, takimi jak 2-pentylofuran i 2-etylofuran. Należy zatem przeanalizować i określić ilościowo takie dodatkowe (inne niż metylofurany) alkilofurany, pod warunkiem że metoda analizy jest do tego celu wiarygodna.

(5) Wyniki monitorowania furanu i alkilofuranów muszą być wiarygodne i porównywalne. Należy zatem przedstawić instrukcje dotyczące pobierania próbek i kryteriów skuteczności analitycznej.

(6) EFSA jest upoważniona przez Komisję Europejską do gromadzenia wszystkich dostępnych danych na temat występowania chemicznych zanieczyszczeń w żywności i paszy. Dane te są wykorzystywane w opiniach naukowych i sprawozdaniach EFSA dotyczących zanieczyszczeń w żywności i paszy.

(7) Należy zatem zalecić monitorowanie furanu i alkilofuranów w żywności oraz przekazywanie danych do EFSA,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ZALECENIE:

1.
Państwa członkowskie powinny, przy aktywnym udziale podmiotów prowadzących przedsiębiorstwa spożywcze, monitorować furan, 2-metylofuran i 3-metylofuran w żywności, w szczególności w kawie, żywności dla niemowląt w słoiczkach (w tym żywności dla niemowląt w pojemnikach, tubkach i torebkach), zupie gotowej do spożycia, chipsach na bazie ziemniaków, sokach owocowych, śniadaniowych przetworach zbożowych, herbatnikach, krakersach i pieczywie chrupkim.
2.
W celu zapewnienia reprezentatywności próbek państwa członkowskie powinny przestrzegać procedur pobierania próbek ustanowionych w części B załącznika do rozporządzenia Komisji (WE) nr 333/2007 2 . Podmioty prowadzące przedsiębiorstwo spożywcze powinny również stosować tę procedurę pobierania próbek lub równoważną procedurę pobierania próbek, zapewniając reprezentatywność próbki.
3.
Do celów analizy furanu, 2-metylofuranu i 3-metylofuranu w kawie i żywności dla niemowląt w słoiczkach państwa członkowskie i podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze powinny stosować metodę spełniającą następujące kryteria:
Parametr Kryterium
Swoistość Metoda wolna od interferencji matrycy lub interferencji spektralnych
Próby ślepe Niższa od LOD
Powtarzalność (RSDr) 0,66 wartości RSDR obliczonej ze (zmodyfikowanego) równania Horwitza
Odtwarzalność (RSDR) Obliczona ze (zmodyfikowanego) równania Horwitza
Odzysk 80-110 %
LOD Trzy dziesiąte LOQ
LOQ W przypadku kawy: nie więcej niż 20 ug/kg

W przypadku żywności dla niemowląt w słoiczkach:

5 ugkg

Do celów analizy furanu w żywności innej niż kawa i żywność dla niemowląt w słoiczkach państwa członkowskie i podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze powinny stosować metodę spełniającą te kryteria, a granica oznaczalności (LOQ) nie powinna być wyższa niż 5 ug/kg.

Do celów analizy 2-metylofuranu i 3-metylofuranu w żywności innej niż kawa i żywność dla niemowląt w słoiczkach laboratoria powinny dysponować procedurami kontroli jakości w celu zapewnienia wiarygodności uzyskanych wyników analitycznych, przy czym LOQ nie powinna być wyższa niż 5 ug/kg.

4.
Jeżeli zastosowana metoda analizy umożliwia oznaczenie alkilofuranów innych niż 2-metylofuran i 3-metylofuran, państwa członkowskie i podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze powinny oznaczyć te alkilofurany.
5.
Państwa członkowskie i podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze powinny przekazywać EFSA wyniki monitorowania do dnia 30 czerwca każdego roku, zgodnie z wymogami określonymi w wytycznych EFSA w sprawie standardu opisu próbek (SOP) dla żywności i paszy oraz dodatkowymi szczególnymi wymogami EFSA dotyczącymi sprawozdawczości 3 .
Sporządzono w Brukseli dnia 25 marca 2022 r.
W imieniu Komisji
Stella KYRIAKIDES
Członek Komisji
1 Panel CONTAM (panel EFSA ds. zanieczyszczeń w łańcuchu żywnościowym), Scientific Opinion on the risk for public health related to the presence of furan and methylfurans in food (Opinia naukowa dotycząca ryzyka dla zdrowia publicznego związanego z obecnością furanu i metylofuranów w żywności). Dziennik EFSA 2017;15(10):5005, 142 s. https://doi.org/10.2903/j.efsa.2017.5005
2 Rozporządzenie Komisji (WE) nr 333/2007 z dnia 28 marca 2007 r. ustanawiające metody pobierania próbek i metody analiz do celów urzędowej kontroli poziomów ołowiu, kadmu, rtęci, cyny nieorganicznej, 3-MCPD i wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w środkach spożywczych (Dz.U. L 88 z 29.3.2007, s. 29).

Zmiany w prawie

Wnioski o świadczenie z programu "Aktywny rodzic" od 1 października

Pracujemy w tej chwili nad intuicyjnym, sympatycznym, dobrym dla użytkowników systemem - przekazała we wtorek w Warszawie szefowa MRPiPS Agnieszka Dziemianowicz-Bąk. Nowe przepisy umożliwią wprowadzenie do systemu prawnego trzech świadczeń: "aktywni rodzice w pracy", "aktywnie w żłobku" i "aktywnie w domu". Na to samo dziecko za dany miesiąc będzie jednak przysługiwało tylko jedno z tych świadczeń.

Krzysztof Koślicki 11.06.2024
KSeF od 1 lutego 2026 r. - ustawa opublikowana

Obligatoryjny Krajowy System e-Faktur wejdzie w życie 1 lutego 2026 roku. Ministerstwo Finansów zapowiedziało wcześniej, że będzie też drugi projekt, dotyczący uproszczeń oraz etapowego wejścia w życie KSeF - 1 lutego 2026 r. obowiązek obejmie przedsiębiorców, u których wartość sprzedaży przekroczy 200 mln zł, a od 1 kwietnia 2026 r. - wszystkich przedsiębiorców.

Monika Pogroszewska 11.06.2024
Prezydent podpisał nowelę ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju

Prezydent podpisał nowelizację ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju oraz niektórych innych ustaw - poinformowała w poniedziałek kancelaria prezydenta. Nowe przepisy umożliwiają m.in. podpisywanie umów o objęcie przedsięwzięć wsparciem z KPO oraz rozliczania się z wykonawcami w euro.

Ret/PAP 10.06.2024
Wakacje składkowe dla przedsiębiorców z podpisem prezydenta

Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw – poinformowała Kancelaria Prezydenta RP w poniedziałkowym komunikacie. Ustawa przyznaje określonym przedsiębiorcom prawo do urlopu od płacenia składek na ubezpieczenia społeczne przez jeden miesiąc w roku.

Grażyna J. Leśniak 10.06.2024
Prezydent podpisał ustawę powołującą program "Aktywny Rodzic"

Prezydent podpisał ustawę o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka "Aktywny rodzic". Przewiduje ona wprowadzenie do systemu prawnego trzech świadczeń wspierających rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowywaniu i rozwoju małego dziecka: „aktywni rodzice w pracy”, „aktywnie w żłobku” i „aktywnie w domu”. Na to samo dziecko za dany miesiąc będzie przysługiwało tylko jedno z tych świadczeń. O tym, które – zdecydują sami rodzice.

Grażyna J. Leśniak 10.06.2024
Nawet pół miliona kary dla importerów - ustawa o KAS podpisana

Kancelaria Prezydenta poinformowała w piątek, że Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej oraz niektórych innych ustaw. Wprowadza ona unijne regulacje dotyczące importu tzw. minerałów konfliktowych. Dotyczy też kontroli przewozu środków pieniężnych przez granicę UE. Rozpiętość kar za naruszenie przepisów wyniesie od 1 tys. do 500 tys. złotych.

Krzysztof Koślicki 07.06.2024