Rozporządzenie wykonawcze 2021/2006 ustanawiające wykonawcze standardy techniczne zmieniające rozporządzenie wykonawcze (UE) 2016/1800 w odniesieniu do przyporządkowania ocen kredytowych wystawianych przez zewnętrzne instytucje oceny wiarygodności kredytowej do obiektywnej skali stopni jakości kredytowej zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/138/WE

ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE) 2021/2006
z dnia 16 listopada 2021 r.
ustanawiające wykonawcze standardy techniczne zmieniające rozporządzenie wykonawcze (UE) 2016/1800 w odniesieniu do przyporządkowania ocen kredytowych wystawianych przez zewnętrzne instytucje oceny wiarygodności kredytowej do obiektywnej skali stopni jakości kredytowej zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/138/WE
(Tekst mający znaczenie dla EOG)

KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/138/WE z dnia 25 listopada 2009 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Wypłacalność II) 1 , w szczególności jej art. 109a ust. 1 akapit trzeci,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) W rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) 2016/1800 2  określono między innymi, w załączniku, związek między odpowiednimi ocenami kredytowymi wystawianymi przez zewnętrzne instytucje oceny wiarygodności kredytowej ("ECAI") a stopniami jakości kredytowej określonymi w art. 3 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2015/35 3  ("zewnętrzne oceny kredytowe").

(2) Od ostatnich zmian, które zostały wprowadzone rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) 2020/744 4  do załącznika do rozporządzenia wykonawczego (UE) 2016/1800, uległy zmianie czynniki ilościowe i jakościowe stanowiące podstawę ocen kredytowych niektórych przyporządkowań. Ponadto niektóre ECAI rozszerzyły swoje oceny kredytowe na nowe segmenty rynku, co doprowadziło do powstania nowych skali ratingowych i nowych rodzajów ratingów kredytowych. Należy zatem zaktualizować przyporządkowania przedmiotowych ECAI.

(3) Od momentu przyjęcia rozporządzenia wykonawczego (UE) 2020/744 zarejestrowano dwie agencje ratingowe zgodnie z art. 14-18 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1060/2009 5 , a w odniesieniu do dwóch innych ECAI, dla których w rozporządzeniu wykonawczym (UE) 2016/1800 ustanowiono przyporządkowania, rejestracje wycofano. Konieczne jest zatem ustanowienie przyporządkowania dla tych nowo zarejestrowanych ECAI oraz usunięcia przyporządkowania ECAI, których rejestrację wycofano.

(4) Ponadto jedna ECAI zarejestrowana zgodnie z art. 14-18 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1060/2009, i w odniesieniu do której w rozporządzeniu wykonawczym (UE) 2016/1800 ustanowiono przyporządkowania, rejestracje wycofano, zmieniła symbole stosowane do oznaczania kategorii ratingowych jej skali ratin- gowych. Konieczna jest zatem zmiana przyporządkowania w odniesieniu do tej ECAI, aby odzwierciedlić obecnie stosowane przez tą ECAI symbole.

(5) Podstawę niniejszego rozporządzenia stanowi projekt wykonawczych standardów technicznych przekazany Komisji wspólnie przez Europejskie Urzędy Nadzoru, tj. Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EUNB), Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) oraz Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych (EIOPA).

(6) Europejskie Urzędy Nadzoru przeprowadziły otwarte konsultacje publiczne w zakresie projektu wykonawczych standardów technicznych, który stanowi podstawę niniejszego rozporządzenia, przeanalizowały potencjalne powiązane koszty i korzyści oraz zwróciły się o opinię do Bankowej Grupy Interesariuszy ustanowionej zgodnie z art. 37 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 6 , do Grupy Interesariuszy z Sektora Giełd i Papierów Wartościowych ustanowionej zgodnie z art. 37 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1095/2010 7  oraz do Grupy Interesariuszy z Sektora Ubezpieczeń i Reasekuracji ustanowionej zgodnie z art. 37 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1094/2010 8 .

(7) Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie wykonawcze (UE) 2016/1800,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł  1

Zmiana rozporządzenia wykonawczego (UE) 2016/1800

Załącznik do rozporządzenia wykonawczego (UE) 2016/1800 zastępuje się tekstem znajdującym się w załączniku do niniejszego rozporządzenia.

Artykuł  2

Wejście w życie

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.
Sporządzono w Brukseli dnia 16 listopada 2021 r.
W imieniu Komisji
Ursula VON DER LEYEN
Przewodnicząca

ZAŁĄCZNIK

"ZAŁĄCZNIK

Przyporządkowanie ocen kredytowych wystawianych przez zewnętrzne instytucje oceny wiarygodności kredytowej do obiektywnej skali stopni jakości kredytowej
Stopień jakości kredytowej 0 1 2 3 4 5 6
A.M. Best (EU) Rating Services B.V.
Skala długoterminowego ratingu kredytowego emitenta aaa aa, aa- a+, a, a- bbb+, bbb, bbb- bb+, bb, bb- b+, b, b- ccc+, ccc, ccc-, cc, c, d, e, f, s
Skala długoterminowego ratingu emisji aaa aa, aa- a+, a, a- bbb+, bbb, bbb- bb+, bb, bb- b+, b, b- ccc+, ccc, ccc-, cc, c, d, s
Skala ratingowa kondycji finansowej A++, A+ A, A- B++, B+ B, B- C++, C+ C, C-, D, E, F, S
Skala krótkoterminowego ratingu emitenta AMB-1+ AMB-1- AMB-2, AMB-3 AMB-4, d, e, f, s
Skala krótkoterminowego ratingu emisji AMB-1+ AMB-1- AMB-2, AMB-3 AMB- 4, d, s
ARC Ratings SA
Skala średnioterminowego i długoterminowego ratingu emitenta AAA AA A BBB BB B CCC, CC, C, D
Skala średnioterminowego

i długoterminowego ratingu emisji

AAA AA A BBB BB B CCC, CC, C, D
Skala ratingu zdolności wypłaty odszkodowań AAA AA A BBB BB B CCC, CC, C, R
Skala krótkoterminowego ratingu emitenta A-1+ A-1 A-2, A-3 B, C, D
Skala krótkoterminowego ratingu emisji A-1+ A-1 A-2, A-3 B, C, D
ASSEKURATA Assekuranz RatingAgentur GmbH
Skala długoterminowego ratingu kredytowego AAA AA A BBB BB B CCC, CC/C, D
Skala krótkoterminowego ratingu korporacyjnego A++ A B, C, D
Axesor Risk Management SL
Skala długoterminowego ratingu globalnego AAA AA A BBB BB B CCC, CC, C, D, E
Skala krótkoterminowego ratingu globalnego AS1+ AS1 AS2 AS3, AS4, AS5
Banque de France
Skala długoterminowego globalnego ratingu kredytowego emitenta 3++ 3+, 3 4+ 4, 5+ 5, 6 7, 8, 9, P
Skala długoterminowego globalnego ratingu kredytowego NEC emitenta 1+ 1, 1- 2+, 2, 2- 3+, 3, 3-, 4+, 4, 4-, 5+ 5, 5-, 6+, 6, 6- 7, 8, P
BCRA - Credit Rating Agency AD
Skala długoterminowego ratingu globalnego AAA AA A BBB BB B CCC, CC, C, D
Skala krótkoterminowego ratingu globalnego A-1 + A-1 A-2, A-3 B, C, D
Skala długoterminowego ratingu zakładu ubezpieczeń emerytalnych AAA AA A BBB BB B CCC, CC, C, D
Skala krótkoterminowego ratingu zakładu ubezpieczeń emerytalnych A-1+ A-1 A-2, A-3 B, C, D
Skala długoterminowego ratingu funduszy emerytalnych AAA pf AA pf A pf BBB pf BB pf B pf C pf
Skala długoterminowego ratingu funduszy gwarancyjnych AAA AA A BBB BB B C, D
Skala krótkoterminowego ratingu funduszy gwarancyjnych A-1+ A-1 A-2, A-3 B, C, D
Capital Intelligence Ratings Ltd
Skala długoterminowego międzynarodowego ratingu emitenta AAA AA A BBB BB B C, RS, SD, D
Skala długoterminowego międzynarodowego ratingu emisji AAA AA A BBB BB B CCC, CC, C, D
Skala długoterminowego międzynarodowego ratingu kondycji finansowej ubezpieczyciela AAA AA A BBB BB B C,RS, SD, D
Skala krótkoterminowego międzynarodowego ratingu emitenta A1+ A1 A2, A3 B, C, RS, SD, D
Skala krótkoterminowego międzynarodowego ratingu emisji A1+ A1 A2, A3 B, C, D
Skala krótkoterminowego międzynarodowego ratingu kondycji finansowej ubezpieczyciela A1+ A1 A2, A3 B, C, RS, SD, D
Cerved Rating Agency SpA
Skala długoterminowego ratingu korporacyjnego A1.1 A1.2, A1.3 A2.1, A2.2, A3.1 B1.1, B1.2 B2.1, B2.2 C1.1 C1.2, C2.1
Skala krótkoterminowego ratingu korporacyjnego S-1 S-2 S-3 V-1, R-1
Creditreform Rating AG
Skala ratingu długoterminowego AAA AA A BBB BB, B C, SD, D
Skala długoterminowego ratingu emisji AAA AA A BBB BB, B C, D
Skala ratingu krótkoterminowego L1 L2 L3, NEL, D
CRIF Ratings S.r.l.
Skala długoterminowego ratingu emitenta AAA AA A BBB BB B CCC, CC, C, D1S, D
Skala długoterminowego ratingu emisji AAA AA A BBB BB B CCC, CC, C, DS
Skala ratingu MŚP SME1, SME2 SME3 SME4 SME5, SME6 SME7, SME8
Skala krótkoterminowego ratingu emitenta IG-1 IG-2 SIG-1, SIG-2, SIG-3, SIG-4
Skala krótkoterminowego ratingu emisji IG-1 IG-2 SIG-1, SIG-2, SIG-3, SIG-4
DBRS Ratings GmbH
Skala długoterminowego ratingu zobowiązań AAA AA A BBB BB B CCC, CC, C, D
Skala ratingu papierów dłużnych i krótkoterminowego ratingu zadłużenia R-1 H, R-1 M R-1 L R-2, R-3 R-4, R-5, D
Skala ratingowa kondycji finansowej AAA, AA A BBB BB B CCC, CC, C, R
Skala ratingu oczekiwanych strat AAA(el), AA(el) A(el) BBB(el) BB(el) BB(el) CCC(el), CC(el), C(el)
Egan-Jones Ratings Co.
Skala długoterminowego ratingu kredytowego AAA AA A BBB BB B CCC, CC, C, D
Skala krótkoterminowego ratingu kredytowego A-1+ A-1 A-2 A-3, B, C, D
EuroRating Sp. z o.o.
Skala długoterminowego ratingu globalnego AAA AA A BBB BB B CCC, CC, C, D
Fitch Ratings Ireland Limited
Skala długoterminowego ratingu kredytowego emitenta AAA AA A BBB BB B CCC, CC, C, RD, D
Korporacyjne zobowiązania finansowe - skala ratingu długoterminowego AAA AA A BBB BB B CCC, CC, C
Skala długoterminowego międzynarodowego ratingu kondycji finansowej ubezpieczyciela AAA AA A BBB BB B CCC, CC, C
Skala ratingowa kontrahentów instrumentów pochodnych AAA dcr, AA dcr A dcr BBB dcr BB dcr B dcr CCC dcr, CC dcr, C dcr
Skala ratingu krótkoterminowego F1+ F1 F2, F3 B, C, RD, D
Skala krótkoterminowego ratingu kondycji finansowej ubezpieczyciela F1+ F1 F2, F3 B, C
GBB-Rating Gesellschaft für

Bonitätsbeurteilung mbH

Skala długoterminowego ratingu globalnego AAA AA A BBB BB B CCC, CC, C, D
HR Ratings de México, S.A. de C.V.
Skala długoterminowego ratingu globalnego HR

AAA(G)

HR AA(G) HR A(G) HR BBB(G) HR BB(G) HR B(G) HR C(G)/HR D(G)
Skala krótkoterminowego ratingu globalnego HR+1(G) HR1(G) HR2(G) HR3(G) HR4(G), HR5(G), HR D(G)
ICAP S.A.
Skala długoterminowego globalnego ratingu emitenta AAA, AA A, BBB BB, B CCC, CC C, D
Skala długoterminowego globalnego ratingu emisji AAA, AA A, BBB BB, B CCC, CC C, D
INBONIS SA
Skala ratingu długoterminowego AAA AA A BBB BB B CCC, CC, C, D
Japan Credit Rating Agency Ltd
Skala długoterminowego ratingu emitenta AAA AA A BBB BB B CCC, CC, C, LD, D
Skala długoterminowego ratingu emisji AAA AA A BBB BB B CCC, CC, C, D
Skala krótkoterminowego ratingu emitenta J-1 + J-1 J-2 J-3, NJ, LD, D
Skala krótkoterminowego ratingu kredytowego emisji J-1 + J-1 J-2 J-3, NJ, D
Kroll Bond Rating Agency Europe
Skala długoterminowego ratingu kredytowego AAA AA A BBB BB B CCC, CC, C, D
Skala krótkoterminowego ratingu kredytowego K1+ K1 K2, K3 B, C, D
modeFinance S.r.l.
Skala długoterminowego ratingu globalnego A1 A2 A3 B1 B2 B3 C1, C2, C3, D
Moody's Investors Service
Skala długoterminowego ratingu globalnego Aaa Aa A Baa Ba B Caa, Ca, C
Skala krótkoterminowego ratingu globalnego P-1 P-2 P-3 NP
Nordic Credit Rating AS
Skala ratingu długoterminowego AAA AA A BBB BB B CCC, CC, C, D, SD
Skala ratingu krótkoterminowego N-1+ N-1, N-2, N-3, N-4
QIVALIO SAS (wcześniej Spread Research)
Skala długoterminowego ratingu globalnego AAA AA A BBB BB B CCC, CC, C, D
Skala krótkoterminowego ratingu globalnego SR0 SR1, SR2 SR3, SR4, SR5, SRD
Rating-Agentur Expert RA GmbH
Skala długoterminowego międzynarodowego ratingu kredytowego AAA AA A BBB BB B CCC,CC, C, D, E
Skala międzynarodowego ratingu wiarygodności AAA AA A BBB BB B CCC,CC, C, D, E
Skala krótkoterminowego międzynarodowego ratingu RA1+ RA1 RA2, RA3 RA4, RA5, C, D
Scope Ratings AG
Skala ratingu długoterminowego AAA AA A BBB BB B CCC, CC,C, D
Skala ratingu krótkoterminowego S-1+ S-1 S-2 S-3, S-4
Scope Hamburg GmbH
Skala długoterminowego ratingu globalnego AAA AA A BBB BB B CCC, CC, C, SD, D
S&P Global Ratings
Skala długoterminowego ratingu kredytowego emitenta AAA AA A BBB BB B CCC, CC, R, SD/D
Skala długoterminowego ratingu kredytowego emisji AAA AA A BBB BB B CCC, CC, C, D
Skala ratingowa kondycji finansowej ubezpieczyciela AAA AA A BBB BB B CCC, CC, SD/D, R
Długoterminowe ratingi kontrahentów w ramach restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji instytucji finansowych AAA AA A BBB BB B CCC, CC, SD, D
Skala ratingowa oceny średnich przedsiębiorstw MM1 MM2 MM3, MM4 MM5, MM6 MM7, MM8, MMD
Skala krótkoterminowego ratingu kredytowego emitenta A-1 + A-1 A-2, A-3 B, C, R, SD/D
Skala krótkoterminowego ratingu kredytowego emisji A-1+ A-1 A-2, A-3 B, C, D
Krótkoterminowe ratingi kontrahentów w ramach restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji instytucji finansowych A-1+ A-1 A-2, A-3 B, C, SD/D"
1 Dz.U. L 335 z 17.12.2009, s. 1.
2 Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2016/1800 z dnia 11 października 2016 r. ustanawiające wykonawcze standardy techniczne dotyczące przyporządkowania ocen kredytowych wystawianych przez zewnętrzne instytucje oceny wiarygodności kredytowej do obiektywnej skali stopni jakości kredytowej zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/138/WE (Dz.U. L 275 z 12.10.2016, s. 19).
3 Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2015/35 z dnia 10 października 2014 r. uzupełniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/138/WE w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Wypłacalność II) (Dz.U. L 12 z 17.1.2015, s. 1).
4 Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2020/744 z dnia 4 czerwca 2020 r. zmieniające rozporządzenie wykonawcze (UE) 2016/1800 ustanawiające wykonawcze standardy techniczne dotyczące przyporządkowania ocen kredytowych wystawianych przez zewnętrzne instytucje oceny wiarygodności kredytowej do obiektywnej skali stopni jakości kredytowej zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/138/WE (Dz.U. L 176 z 5.6.2020, s. 4).
5 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1060/2009 z dnia 16 września 2009 r. w sprawie agencji ratingowych (Dz.U. L 302 z 17.11.2009, s. 1).
6 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego), zmiany decyzji nr 716/2009/WE oraz uchylenia decyzji Komisji 2009/78/WE (Dz.U. L 331 z 15.12.2010, s. 12).
7 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1095/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych), zmiany decyzji nr 716/2009/WE i uchylenia decyzji Komisji 2009/77/WE (Dz.U. L 331 z 15.12.2010, s. 84).
8 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1094/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych), zmiany decyzji nr 716/2009/WE i uchylenia decyzji Komisji 2009/79/WE (Dz.U. L 331 z 15.12.2010, s. 48).

Zmiany w prawie

KSeF od 1 lutego 2026 r. - ustawa opublikowana

Obligatoryjny Krajowy System e-Faktur wejdzie w życie 1 lutego 2026 roku. Ministerstwo Finansów zapowiedziało wcześniej, że będzie też drugi projekt, dotyczący uproszczeń oraz etapowego wejścia w życie KSeF - 1 lutego 2026 r. obowiązek obejmie przedsiębiorców, u których wartość sprzedaży przekroczy 200 mln zł, a od 1 kwietnia 2026 r. - wszystkich przedsiębiorców.

Monika Pogroszewska 11.06.2024
Prezydent podpisał nowelę ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju

Prezydent podpisał nowelizację ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju oraz niektórych innych ustaw - poinformowała w poniedziałek kancelaria prezydenta. Nowe przepisy umożliwiają m.in. podpisywanie umów o objęcie przedsięwzięć wsparciem z KPO oraz rozliczania się z wykonawcami w euro.

Ret/PAP 10.06.2024
Wakacje składkowe dla przedsiębiorców z podpisem prezydenta

Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw – poinformowała Kancelaria Prezydenta RP w poniedziałkowym komunikacie. Ustawa przyznaje określonym przedsiębiorcom prawo do urlopu od płacenia składek na ubezpieczenia społeczne przez jeden miesiąc w roku.

Grażyna J. Leśniak 10.06.2024
Prezydent podpisał ustawę powołującą program "Aktywny Rodzic"

Prezydent podpisał ustawę o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka "Aktywny rodzic". Przewiduje ona wprowadzenie do systemu prawnego trzech świadczeń wspierających rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowywaniu i rozwoju małego dziecka: „aktywni rodzice w pracy”, „aktywnie w żłobku” i „aktywnie w domu”. Na to samo dziecko za dany miesiąc będzie przysługiwało tylko jedno z tych świadczeń. O tym, które – zdecydują sami rodzice.

Grażyna J. Leśniak 10.06.2024
Nawet pół miliona kary dla importerów - ustawa o KAS podpisana

Kancelaria Prezydenta poinformowała w piątek, że Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej oraz niektórych innych ustaw. Wprowadza ona unijne regulacje dotyczące importu tzw. minerałów konfliktowych. Dotyczy też kontroli przewozu środków pieniężnych przez granicę UE. Rozpiętość kar za naruszenie przepisów wyniesie od 1 tys. do 500 tys. złotych.

Krzysztof Koślicki 07.06.2024
Senat poparł zmianę obowiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów

W ślad za rekomendacją Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej Senat przyjął w środę bez poprawek zmiany w Kodeksie pracy, których celem jest nowelizacja art. 222 dostosowująca polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.06.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.L.2021.407.18

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Rozporządzenie wykonawcze 2021/2006 ustanawiające wykonawcze standardy techniczne zmieniające rozporządzenie wykonawcze (UE) 2016/1800 w odniesieniu do przyporządkowania ocen kredytowych wystawianych przez zewnętrzne instytucje oceny wiarygodności kredytowej do obiektywnej skali stopni jakości kredytowej zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/138/WE
Data aktu: 16/11/2021
Data ogłoszenia: 17/11/2021
Data wejścia w życie: 07/12/2021