(2013/387/UE)(Dz.U.UE L z dnia 18 lipca 2013 r.)
RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 140 ust. 2,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
uwzględniając sprawozdanie Komisji Europejskiej 1 ,
uwzględniając sprawozdanie Europejskiego Banku Centralnego 2 ,
uwzględniając opinię Parlamentu Europejskiego,
uwzględniając dyskusję w Radzie Europejskiej,
uwzględniając zalecenie członków Rady reprezentujących państwa członkowskie, których walutą jest euro,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Trzeci etap unii gospodarczej i walutowej ("UGW") rozpoczął się dnia 1 stycznia 1999 r. Rada, zebrana w Brukseli w dniu 3 maja 1998 r. w składzie szefów państw lub rządów, zdecydowała, że Belgia, Niemcy, Hiszpania, Francja, Irlandia, Włochy, Luksemburg, Niderlandy, Austria, Portugalia i Finlandia spełniły warunki konieczne do przyjęcia euro z dniem 1 stycznia 1999 r. 3 .
(2) Decyzją 2000/427/WE 4 Rada zdecydowała, że Grecja spełniła warunki konieczne do przyjęcia euro z dniem 1 stycznia 2001 r. Decyzją 2006/495/WE 5 Rada zdecydowała, że Słowenia spełniła warunki konieczne do przyjęcia euro z dniem 1 stycznia 2007 r. Decyzjami 2007/503/WE 6 i 2007/504/WE 7 Rada zdecydowała, że Cypr i Malta spełniły warunki konieczne do przyjęcia euro z dniem 1 stycznia 2008 r. Decyzją 2008/608/WE 8 Rada zdecydowała, że Słowacja spełniła warunki konieczne do przyjęcia euro. Decyzją 2010/416/WE 9 Rada zdecydowała, że Estonia spełniła warunki konieczne do przyjęcia euro.
(3) Zgodnie z pkt 1 Protokołu w sprawie niektórych postanowień dotyczących Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej załączonego do Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską ("Traktat WE") Zjednoczone Królestwo powiadomiło Radę, że nie zamierza przejść do trzeciego etapu UGW z dniem 1 stycznia 1999 r. Od tego czasu powiadomienie to nie zostało zmienione. Zgodnie z pkt 1 Protokołu w sprawie niektórych postanowień dotyczących Danii załączonego do Traktatu WE oraz zgodnie z decyzją podjętą przez szefów państw lub rządów w Edynburgu w grudniu 1992 r. Dania powiadomiła Radę, że nie zamierza uczestniczyć w trzecim etapie UGW. Dania nie złożyła wniosku o rozpoczęcie procedury, o której mowa w art. 140 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE).
(4) Na mocy decyzji 98/317/WE Szwecja jest objęta derogacją w rozumieniu art. 139 ust. 1 Traktatu. Zgodnie z art. 4 Aktu przystąpienia z 2003 r. 10 Republika Czeska, Łotwa, Litwa, Węgry i Polska są objęte derogacją w rozumieniu art. 139 ust. 1 TFUE. Zgodnie z art. 5 Aktu przystąpienia z 2005 r. 11 Bułgaria i Rumunia są objęte derogacją w rozumieniu art. 139 ust. 1 TFUE. Zgodnie z art. 5 Aktu przystąpienia Chorwacji 12 Chorwacja jest objęta derogacją w rozumieniu art. 139 ust. 1 TFUE.
(5) Europejski Bank Centralny ("EBC") został utworzony dnia 1 lipca 1998 r. Europejski system walutowy został zastąpiony mechanizmem kursowym, którego ustanowienie zostało uzgodnione rezolucją Rady Europejskiej z dnia 16 czerwca 1997 r. w sprawie utworzenia mechanizmu kursów walut w trzecim etapie unii gospodarczej i walutowej 13 . Funkcjonowanie mechanizmu kursowego w trzecim etapie unii gospodarczej i walutowej (ERM II) zostało określone w porozumieniu z dnia 16 marca 2006 r. pomiędzy Europejskim Bankiem Centralnym a krajowymi bankami centralnymi państw członkowskich spoza strefy euro określającym procedury operacyjne mechanizmu kursowego w trzecim etapie unii gospodarczej i walutowej 14 .
(6) Art. 140 ust. 2 TFUE określa procedurę uchylenia derogacji w stosunku do państw członkowskich, których to dotyczy. Przynajmniej raz na dwa lata lub na wniosek państwa członkowskiego objętego derogacją Komisja i EBC składają sprawozdania Radzie zgodnie z procedurą określoną w art. 140 ust. 1 TFUE. Dnia 5 marca 2013 r. Łotwa złożyła formalny wniosek o przeprowadzenie oceny poziomu konwergencji.
(7) Przepisy krajowe państw członkowskich, w tym statuty krajowych banków centralnych, należy w razie potrzeby dostosować w celu zapewnienia zgodności z art. 130 i 131 TFUE oraz ze Statutem Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego ("Statut ESBC i EBC"). Sprawozdania Komisji i EBC zawierają szczegółową ocenę zgodności przepisów prawa Łotwy z art. 130 i 131 TFUE oraz ze Statutem ESBC i EBC.
(8) Zgodnie z art. 1 Protokołu nr 13 w sprawie kryteriów konwergencji, o których mowa w art. 140 TFUE, kryterium stabilności cen, o którym mowa w art. 140 ust. 1 tiret pierwsze TFUE, oznacza, że państwo członkowskie osiągnęło trwały poziom stabilności cen, a średnia stopa inflacji, odnotowana w ciągu jednego roku poprzedzającego ocenę, nie przekracza o więcej niż 1,5 punktu procentowego stopy inflacji w trzech państwach członkowskich o najbardziej stabilnych cenach. Na potrzeby kryterium stabilności cen inflacja jest mierzona za pomocą zharmonizowanych wskaźników cen konsumpcyjnych zdefiniowanych w rozporządzeniu Rady (WE) nr 2494/95 z dnia 23 października 1995 r. dotyczącym zharmonizowanych wskaźników cen konsumpcyjnych 15 . W celu oceny, czy kryterium stabilności cen zostało spełnione, inflacja w poszczególnych państwach członkowskich jest mierzona jako procentowa zmiana średniej arytmetycznej 12 wskaźników miesięcznych w stosunku do średniej arytmetycznej 12 wskaźników miesięcznych w poprzednim okresie. W sprawozdaniach Komisji i EBC jako wartość referencyjna przyjęta została zwykła średnia arytmetyczna stóp inflacji trzech państw członkowskich o najbardziej stabilnych cenach powiększona o 1,5 punktu procentowego. Wyliczono, że w okresie jednego roku do kwietnia 2013 r. włącznie wartość referencyjna inflacji wynosiła 2,7 %; trzema państwami członkowskimi o najbardziej stabilnych cenach były Szwecja, Łotwa i Irlandia, ze stopami inflacji wynoszącymi odpowiednio 0,8 %, 1,3 % i 1,6 %.
Uzasadnione jest wykluczenie z grupy państw o najbardziej stabilnych cenach tych państw, których stopa inflacji nie może zostać uznana za miarodajną wartość referencyjną dla innych państw członkowskich. Państwa, których wykluczenie jest uzasadnione, zostały wymienione w sprawozdaniach z konwergencji z 2004 i 2010 r. W obecnej sytuacji uzasadnione jest wykluczenie z grupy państw o najbardziej stabilnych cenach Grecji, gdyż jej stopa i profil inflacji znacznie odbiegają od średniej w strefie euro, co wynika w głównej mierze z konieczności dokonania szeroko zakrojonych dostosowań, a także wyjątkowej sytuacji greckiej gospodarki; uwzględnienie tego kraju miałoby nadmierny wpływ na wartość referencyjną, a tym samym na rzetelność tego kryterium 16 .
(9) Zgodnie z art. 2 Protokołu nr 13 kryterium sytuacji finansów publicznych, o którym mowa w art. 140 ust. 1 tiret drugie TFUE, oznacza, że w momencie oceny państwo członkowskie nie jest objęte decyzją Rady podjętą zgodnie z art. 126 ust. 6 TFUE, stwierdzającą istnienie nadmiernego deficytu.
(10) Zgodnie z art. 3 Protokołu nr 13 kryterium udziału w mechanizmie kursowym europejskiego systemu walutowego, o którym mowa w art. 140 ust. 1 tiret trzecie TFUE, oznacza, że państwo członkowskie utrzymywało normalne granice wahań przewidziane w mechanizmie kursowym (ERM) europejskiego systemu walutowego bez poważnych napięć co najmniej przez dwa lata przed dokonaniem oceny. W szczególności przez ten sam okres państwo członkowskie nie mogło zdewaluować z własnej inicjatywy dwustronnego centralnego kursu swojej waluty wobec euro. Od dnia 1 stycznia 1999 r. punkt odniesienia dla oceny spełnienia kryterium kursu wymiany stanowi mechanizm kursowy ERM II. Oceniając spełnienie tego kryterium w swoich sprawozdaniach, Komisja i EBC zbadały okres dwóch lat do dnia 16 maja 2013 r.
(11) Zgodnie z art. 4 Protokołu nr 13 kryterium konwergencji stóp procentowych, o którym mowa w art. 140 ust. 1 tiret czwarte TFUE, oznacza, że w ciągu jednego roku przed dokonaniem oceny państwo członkowskie posiadało średnią nominalną długoterminową stopę procentową nieprzekraczającą więcej niż o dwa punkty procentowe stopy procentowej trzech państw członkowskich o najbardziej stabilnych cenach. Na potrzeby kryterium konwergencji stóp procentowych wykorzystano porównywalne stopy procentowe referencyjnych dziesięcioletnich obligacji skarbowych. Aby ocenić, czy kryterium konwergencji stóp procentowych zostało spełnione, w sprawozdaniach Komisji i EBC jako wartość referencyjną przyjęto zwykłą średnią arytmetyczną nominalnych długoterminowych stóp procentowych trzech państw członkowskich o najbardziej stabilnych cenach powiększoną o dwa punkty procentowe. Obliczona w ten sposób wartość referencyjna dla okresu jednego roku do kwietnia 2013 r. włącznie wyniosła 5,5 %
(12) Zgodnie z art. 5 Protokołu nr 13 Komisja ma dostarczać dane wykorzystywane w ocenie spełnienia kryteriów konwergencji. Komisja udostępniła odpowiednie dane na potrzeby przygotowania niniejszej decyzji. Dane budżetowe zostały dostarczone przez Komisję po tym, jak państwa członkowskie złożyły do dnia 1 kwietnia 2013 r. odpowiednie sprawozdania zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 3605/93 17 z dnia 22 listopada 1993 r. w sprawie stosowania Protokołu w sprawie procedury dla nadmiernego deficytu.
(13) Na podstawie przedłożonych przez Komisję i EBC sprawozdań w sprawie postępów dokonanych przez Łotwę w wypełnieniu zobowiązań w zakresie urzeczywistnienia unii gospodarczej i walutowej stwierdza się, że:
a) przepisy krajowe na Łotwie, w tym statut krajowego banku centralnego, są zgodne z art. 130 i 131 TFUE i ze Statutem ESBC i EBC;
b) w odniesieniu do spełnienia przez Łotwę kryteriów konwergencji wymienionych w czterech tiret art. 140 ust. 1 TFUE stwierdza się, że:
- średnia stopa inflacji na Łotwie w okresie jednego roku do kwietnia 2013 r. włącznie wyniosła 1,3 %, a więc znacznie poniżej wartości referencyjnej, i prawdopodobnie utrzyma się poniżej tej wartości w najbliższych miesiącach,
- do końca 2012 r. deficyt budżetowy na Łotwie został w wiarygodny i trwały sposób obniżony do poziomu poniżej 3 % PKB. Decyzją 2013/317/UE z dnia 21 czerwca 2013 r. 18 Rada, stanowiąc na zalecenie Komisji, uchyliła decyzję 2009/591/WE 19 w sprawie istnienia nadmiernego deficytu na Łotwie,
- od dnia 2 maja 2005 r. Łotwa jest członkiem mechanizmu ERM II; w momencie przystąpienia do ERM II władze Łotwy jednostronnie zobowiązały się do utrzymania kursu wymiany łata łotewskiego w przedziale wahań ± 1 % wobec kursu centralnego; w ciągu dwóch lat poprzedzających obecną ocenę kurs łata nie odbiegał od kursu centralnego o więcej niż ± 1 % i nie odnotowano napięć kursowych,
- w okresie jednego roku do kwietnia 2013 r. długoterminowa stopa procentowa na Łotwie wyniosła średnio 3,8 %, czyli poniżej wartości referencyjnej;
c) w świetle oceny zgodności prawnej i spełnienia kryteriów konwergencji oraz dodatkowych czynników Łotwa spełnia warunki konieczne do przyjęcia euro,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:
1Sprawozdanie z dnia 5 czerwca 2013 r. (dotychczas nieopubliko-wane w Dzienniku Urzędowym).
2Sprawozdanie z dnia 5 czerwca 2013 r. (dotychczas nieopubliko-wane w Dzienniku Urzędowym).
3Decyzja 1998/317/WE (Dz.U. L 139 z 11.5.1998, s. 30).
4Dz.U. L 167 z 7.7.2000, s. 19.
5Dz.U. L 195 z 15.7.2006, s. 25.
6Dz.U. L 186 z 18.7.2007, s. 29.
7Dz.U. L 186 z 18.7.2007, s. 32.
8Dz.U. L 195 z 24.7.2008, s. 24.
9Dz.U. L 196 z 28.7.2010, s. 24.
10Dz.U. L 236 z 23.9.2003, s. 33.
11Dz.U. L 157 z 21.6.2005, s. 203.
12Dz.U. L 112 z 24.4.2012, s. 21.
13Dz.U. C 236 z 2.8.1997, s. 5.
14Dz.U. C 73 z 25.3.2006, s. 21.
15Dz.U. L 257 z 27.10.1995, s. 1.
16W kwietniu 2013 r. 12-miesięczna średnia stopa inflacji w Grecji wyniosła 0,4 %, a w strefie euro 2,2 %, przy czym rozbieżność między tymi wartościami ma się powiększyć w nadchodzących miesiącach.
17Dz.U. L 332 z 31.12.1993, s. 7.
18Dz.U. L 173 z 26.6.2013, s. 48.
19Dz.U. L 202 z 4.8.2009, s. 50.
