Sprawozdawca: Maurizio MENSIWspółsprawozdawca: Jan PIE
| Wniosek o konsultację |
Komisja Europejska, 2.5.2023 |
| Podstawa prawna |
Art. 304 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej |
| Sekcja odpowiedzialna |
Komisja Konsultacyjna ds. Przemian w Przemyśle |
| Data przyjęcia przez sekcję |
22.6.2023 |
| Data przyjęcia na sesji plenarnej |
12.7.2023 |
| Sesja plenarna nr |
580 |
| Wynik głosowania |
|
| (za/przeciw/wstrzymało się) |
170/1/1 |
1. Wnioski i zalecenia
1.1. EKES popiera uznanie przez UE znaczenia wymiaru bezpieczeństwa i obrony przestrzeni kosmicznej, czego symbolem było opublikowanie 10 marca 2023 r. wspólnego komunikatu do Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie strategii kosmicznej UE na rzecz bezpieczeństwa i obrony (zwanej dalej "strategią").
1.2. EKES podziela przedstawione wspólne rozumienie nowego kontekstu geopolitycznego obejmującego poważne problemy spowodowane rosyjską inwazją na Ukrainę, krytyczności zasobów i usług kosmicznych oraz konieczności opracowania środków mających na celu ich ochronę i obronę, co stanowi niezbędny krok w kierunku opracowania ogólnoeuropejskiej polityki kosmicznej z prawdziwego zdarzenia.
1.3. EKES zgadza się, że zanim zwiększy się odporność i ochronę systemów kosmicznych i usług dotyczących przestrzeni kosmicznej, trzeba priorytetowo zidentyfikować zagrożenia i w tym celu instytucje UE muszą zapewnić zaangażowanie wszystkich odpowiednich podmiotów, w tym przemysłu, podmiotów społecznych i społeczeństwa obywatelskiego, w to mapowanie i określanie zaleceń. Ważne będzie zachęcanie zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego do pełnego zrozumienia interesu publicznego i korzyści, jakie strategia niesie obywatelom, by poprawić jej legitymację i wzmocnić poparcie społeczne ze względu na odpowiednie cywilne zastosowania technologii kosmicznych.
1.4. EKES zaleca wzmocnienie odporności i ochrony systemów kosmicznych i usług dotyczących przestrzeni kosmicznej w UE w obecnym niepokojącym kontekście geopolitycznym. EKES zauważa, że podstawowym wyzwaniem w odniesieniu do tego celu jest zdolność do zwiększenia obecnego niskiego poziomu inwestycji publicznych i zmniejszenia ich rozdrobnienia oraz do promowania podejścia opartego na europejskiej wartości dodanej w sytuacji, gdy Europa jest daleko za USA, Chinami i Rosją pod względem inwestycji publicznych w przestrzeń kosmiczną.
1.5. EKES odnotowuje, że wzmocnienie odporności i ochrony systemów kosmicznych i usług dotyczących przestrzeni kosmicznej w Unii wymaga również wdrożenia środków wspierających suwerenność technologiczną i odporność krytycznych przemysłowych łańcuchów wartości w celu zapewnienia niezależności. W związku z tym zdecydowanie zaleca pełne uznanie i podkreślenie kluczowej roli przemysłu we wskazywaniu problemów związanych z zależnością i środków ograniczających to ryzyko.
1.6. EKES pragnie przypomnieć, że sposób, w jaki przestrzeń przenika działania ludzkości i wnosi w nie wartość dodaną, jest w coraz większym stopniu uznawany i potwierdzany przez światowych przywódców. Obecnie europejski sektor kosmiczny stawia czoła niektórym z najpilniejszych wyzwań naszych czasów, takim jak monitorowanie zmiany klimatu, pomoc w stymulowaniu innowacji technologicznych i zapewnianie obywatelom w ich codziennym życiu konkretnych korzyści społeczno-gospodarczych. Instytucje, przedsiębiorstwa i obywatele w coraz większym stopniu korzystają z technologii kosmicznej oraz danych satelitarnych i usług dotyczących przestrzeni kosmicznej na potrzeby systemów łączności, nawigacji i pozycjonowania oraz obserwacji Ziemi (np. natychmiastowe informowanie i komunikacja na miejscu w przypadku wystąpienia klęski żywiołowej). Przestrzeń kosmiczna ma zasadnicze znaczenie dla obywateli i strategicznej autonomii Europy, a także dla globalnej dyplomacji, uznawania tożsamości europejskiej oraz inspirowania i motywowania następnych pokoleń.
1.7. EKES z dużą aprobatą odnosi się do przyjęcia w przyszłości "unijnego prawa kosmicznego" obejmującego kwestie bezpieczeństwa, ochrony, zrównoważoności i standaryzacji, co byłoby krokiem w kierunku niezbędnego podejścia UE do zarządzania ruchem w przestrzeni kosmicznej (STM) 1 .
1.8. EKES jest przekonany, że w kontekście niezmiernie silnej zależności europejskiego przemysłu kosmicznego od bardzo ograniczonych otwartych rynków konieczne jest włączenie wszystkich działań związanych z przemysłem (np. konkurencyjność, technologie krytyczne, bezpieczeństwo łańcucha dostaw) do spójnej i ogólnoeuropejskiej polityki przemysłowej.
1.9. EKES podkreśla, że choć szczególne środki są potrzebne i mogą być przydatne w konkretnych sytuacjach, mogą one mieć sens i być w pełni skuteczne tylko wtedy, gdy łączą dostosowaną do potrzeb politykę zamówień publicznych, ambitną i skuteczną politykę w zakresie badań i rozwoju oraz wsparcie dla wprowadzania na rynek opracowanych w Europie technologii i usług kosmicznych, również w odniesieniu do rynków eksportowych, w szczególności poprzez dyplomację gospodarczą.
1.10. EKES jest przekonany, że ambitne, ale też spójne wsparcie badań naukowych i innowacji jest podstawą zrównoważonego rozwoju sektora kosmicznego i jego zdolności do realizacji potrzeb polityki publicznej. Europa potrzebuje silniejszego i spójniejszego wsparcia dla badań naukowych i innowacji, aby utrzymać swoją pozycję w zakresie przestrzeni kosmicznej i zapewnić istnienie przemysłu krajowego zdolnego do projektowania, dostarczania i eksploatacji najnowocześniejszych systemów kosmicznych.
1.11. EKES podkreśla, że w obszarach, w których współpraca z państwami trzecimi ma kluczowe znaczenie, istotne są zachowanie europejskiej suwerenności i unikanie pozaeuropejskich zależności w strategicznych obszarach, a przy tym też promowanie współpracy i interoperacyjności oraz utrzymanie wzajemności i wzajemnych korzyści jako wspólnych zasad w relacjach ze Stanami Zjednoczonymi i innymi podobnie myślącymi stronami trzecimi.
1.12. EKES uważa, że strategii muszą jako kolejny etap towarzyszyć konkretne i szybkie działania dotyczące ukierunkowanego budżetu, harmonogramów realizacji działań i tworzenia miejsc pracy 2 . UE musi opracować dokładny plan działania w oparciu o ogólnoeuropejską koordynację podmiotów zaangażowanych w działania w przestrzeni kosmicznej.
2. Kontekst
2.1. Kryzys związany z COVID-19 ujawnił brak autonomii i kontroli Europy w odniesieniu do krytycznej infrastruktury sieciowej, a rosyjska inwazja na Ukrainę jeszcze przyspieszyła dążenie do wzmocnienia wymiaru przestrzeni kosmicznej dotyczącego bezpieczeństwa i obrony.
2.2. Na poziomie instytucjonalnym symbolem tego stanu rzeczy były dwa kluczowe etapy:
2.2.1. Deklaracja wersalska, ogłoszona 11 marca 2022 r. przez przywódców Unii Europejskiej w odpowiedzi na rosyjską inwazję na Ukrainę - położono w niej szczególny nacisk na przestrzeń kosmiczną na potrzeby działań obronnych i przywódcy UE uzgodnili w szczególności "wzmacnianie wymiaru bezpieczeństwa i obrony w odniesieniu do sektorów przemysłu kosmicznego i działań związanych z przestrzenią kosmiczną".
2.2.2. Strategiczny kompas na rzecz bezpieczeństwa i obrony, opublikowany 21 marca 2022 r. przez Komisję Europejską pod przewodnictwem Wysokiego Przedstawiciela UE do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa. Strategiczny kompas, w którym uznano przestrzeń kosmiczną za coraz bardziej sporną dziedzinę o silnym wpływie na kwestie obronne, ma wiele reperkusji dla europejskiego sektora kosmicznego.
2.3. Uzupełnieniem tych inicjatyw UE były inne programy współpracy: na przykład w kontekście posiedzenia Rady ESA na szczeblu ministerialnym w 2022 r., na którym zaproponowano szereg inicjatyw dotyczących bezpieczeństwa w przestrzeni kosmicznej i z perspektywy przestrzeni kosmicznej, w które państwa członkowie mogą wnosić wkład.
2.4. Inwazja Rosji na Ukrainę wykazała ponad wszelką wątpliwość absolutnie krytyczne znaczenie przestrzeni kosmicznej jako kluczowego aktywu. Wojna pokazała również znaczenie i decydujący wpływ aktywów komercyjnych jako uzupełnienie aktywów i strategii rządowych - stąd znaczenie regularnych interakcji i współpracy publiczno-prywatnej, w szczególności w odniesieniu do zdolności technicznych i operacyjnych.
3. Uwagi ogólne
3.1. EKES uznaje absolutnie krytyczne znaczenie przestrzeni kosmicznej jako kluczowego zasobu dla niezależnego i świadomego podejmowania decyzji i działań przez europejskich decydentów w odniesieniu do zarządzania kryzysowego i bezpieczeństwa, co stanowi niezbędny krok w kierunku opracowania prawdziwej ogólnoeuropejskiej polityki kosmicznej. Ważne będzie zachęcanie zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego do pełnego zrozumienia interesu publicznego i korzyści, jakie strategia niesie obywatelom, by poprawić jej legitymację i wzmocnić poparcie społeczne ze względu na odpowiednie cywilne zastosowania technologii kosmicznych.
3.2. Wysiłki Europy na rzecz uzyskania wiarygodnej i gwarantowanej autonomii w przestrzeni kosmicznej w celu realizacji jej autonomii strategicznej są obecnie rzeczywistością i w coraz większym stopniu stanowią wspólne wyzwanie na całym kontynencie. EKES uważa, że wszystkie wysiłki, zarówno cywilne, jak i wojskowe, krajowe i europejskie, publiczne i prywatne, muszą zmierzać w kierunku skuteczności i niezawodności dla użytkowników w dziedzinie bezpieczeństwa, jak podkreślono w planie działania na rzecz synergii między przemysłem cywilnym, obronnym i kosmicznym 3 . Wynika stąd potrzeba wzmocnienia partnerstw publiczno-prywatnych i potencjalnych partnerstw z krajami o podobnych poglądach.
3.3. Istnieje coraz większe ryzyko, że nowe podmioty stwarzające zagrożenie będą ukierunkowywać swe działania na systemy kosmiczne, aby wywrzeć wpływ na krytyczne usługi zapewniane przez satelity. EKES uważa, że coraz ważniejsze jest, by rosnącemu zainteresowaniu Europy usługami kosmicznymi i uzależnieniu od nich towarzyszyły środki mające na celu ochronę i obronę zdolności i usług kosmicznych, aby nie narażać społeczeństwa i gospodarki Europy na jeszcze bardziej krytyczne zagrożenia.
3.4. EKES jest przekonany, że państwa członkowskie muszą w pełni potwierdzić swoją odpowiedzialność i zaangażowanie na rzecz pokoju i bezpieczeństwa na świecie, zwiększając swą swobodę działania na rzecz i w przestrzeni kosmicznej i opierając się na swoich suwerennych zdolnościach i aktywach. Komitet uważa, że jest to jedno z najbardziej bezpośrednich i kluczowych narzędzi, którymi dysponują, aby podejmować działania i wywierać wpływ. W tym celu państwa członkowskie muszą zagwarantować odporność swojego przemysłu kosmicznego oraz bezpieczeństwo swej infrastruktury dostaw i usług z korzyścią dla obywateli. W tym kontekście zapewnienie Europie suwerennego i trwałego dostępu do przestrzeni kosmicznej jest niepodważalnym priorytetem.
4. Uwagi szczegółowe
4.1. Krajobraz zagrożeń kosmicznych
4.1.1. EKES z zadowoleniem przyjmuje określanie zagrożeń, które mogłyby być odpowiedzialne za zakłócenie, degradację lub zniszczenie systemów kosmicznych, poprzez przygotowywanie corocznej analizy krajobrazu zagrożeń kosmicznych, uznanej za klucz do zrozumienia wrogiego środowiska, w którym infrastruktura i usługi kosmiczne i naziemne ewoluują obecnie i będą ewoluować w przyszłości.
4.1.2. EKES dostrzega, że taka ocena pomogłaby zapobiec nabywaniu wrażliwych zdolności (w tym umiejętności, technologii, aktywów i podstawowych elementów) przez potencjalnie wrogie kraje lub organizacje. Celem jest tu zagwarantowanie europejskiego zarządzania "zdolnościami wrażliwymi" i kontroli nad nimi.
4.1.3. EKES uważa, że opinie i wkład europejskiego przemysłu kosmicznego (dużych i małych podmiotów), organizacji badawczo-technologicznych oraz środowisk akademickich powinny zostać uwzględnione przez Komisję Europejską i ESDZ podczas opracowywania corocznej analizy krajobrazu zagrożeń kosmicznych oraz określania zaleceń i środków, które będą z niej wynikać.
4.1.4. EKES jest przekonany, że taki proces umożliwiłby sektorowi prywatnemu:
a) pracowanie nad nowymi priorytetami w zakresie badań i rozwoju specyficznymi dla już znanych zagrożeń lub nowych rodzajów zagrożeń, które mogą się pojawić;
b) podnoszenie świadomości wśród klientów i podmiotów instytucjonalnych na temat potrzeby podejścia zapobiegawczego;
c) określenie nowych norm na szczeblu europejskim, a tym samym przyczynienie się do procesu normalizacji na szczeblu globalnym;
d) wymianę najlepszych praktyk między podmiotami publicznymi i prywatnymi;
e) dostosowanie podejścia przyjętego na Ziemi do przestrzeni kosmicznej.
4.2. Zwiększanie odporności i ochrony systemów kosmicznych i usług dotyczących przestrzeni kosmicznej w UE
4.2.1. Ogólnounijne ramy bezpieczeństwa na rzecz ochrony systemów kosmicznych, wymiany informacji i współpracy w zakresie incydentów związanych z bezpieczeństwem przestrzeni kosmicznej
4.2.1.1. EKES uważa, że globalne inicjatywy regulacyjne i jednostronne decyzje dotyczące zarządzania ruchem w przestrzeni kosmicznej (STM) mogą stworzyć trudne środowisko dla podmiotów europejskich. Reformy podejmowane poza Europą mogą rzeczywiście potencjalnie ograniczyć zdolność europejskiego sektora kosmicznego do konkurowania na równych warunkach i wpłynąć na jego zrównoważony charakter, a także dodatkowo zagrozić suwerenności Europy jako nadrzędnemu celowi UE w odniesieniu do przestrzeni kosmicznej.
4.2.1.2. EKES jest przekonany, że Unia Europejska powinna wykorzystać pojawiającą się okazję, by być liderem w dyskusjach i stworzyć podstawy do ochrony kluczowej europejskiej infrastruktury kosmicznej i związanych z nią usług. Dzięki proaktywnemu działaniu i promowaniu współpracy państw członkowskich UE zamiast fragmentacji Unia Europejska umożliwi europejskiemu sektorowi kosmicznemu wykorzystanie uzgodnionych zasad i procedur z korzyścią dla niego oraz dalsze ich promowanie na szczeblu globalnym. Bardziej zharmonizowane i oparte na współpracy podejście państw członkowskich zachęciłoby do szerszych wspólnych inwestycji w obronność i przemysł UE. W związku z tym możliwość wspólnego udzielania zamówień mogłaby zwiększyć efektywność strony popytowej i przyczynić się do konkurencyjności i efektywności europejskiego przemysłu kosmicznego i obronnego 4 .
4.2.1.3. EKES uważa, że wzmocnienie potencjału pokrewnych technologii i gałęzi przemysłu, takich jak przemysł lotniczy i kosmonautyczny oraz technologii o zastosowaniach zarówno wojskowych, jak i cywilnych ("podwójne zastosowanie"), miałoby istotny wpływ zarówno na rozwój przemysłowy, jak i wojskowy UE.
4.2.1.4. Jeśli chodzi o bezpieczeństwo i cyberbezpieczeństwo, EKES w pełni zgadza się, że wymóg uwzględniania bezpieczeństwa na etapie projektowania ma zasadnicze znaczenie dla odporności. Wspólne europejskie normy bezpieczeństwa także są niezbędne, o ile są stosowane w praktyczny sposób, ponieważ cykle ich definiowania i przyjmowania są często zbyt długie na konkurencyjnym rynku, na którym musi działać europejski sektor kosmiczny. Oznacza to, że:
a) należy je opracowywać równolegle z rozwojem technologii;
b) należy ustanowić sprawny proces certyfikacji;
c) włączenie przedsiębiorstw typu startup i MŚP poprzez ich zdolność do spełnienia wymogów bezpieczeństwa wymaga lepszego wsparcia instytucjonalnego i współpracy w ramach łańcucha dostaw;
d) należy opracować nowe normy.
4.2.1.5. EKES zauważa, że dyrektywa CER 5 ("w sprawie odporności podmiotów krytycznych") i dyrektywa NIS2 6 ("w sprawie środków na rzecz wspólnego wysokiego poziomu cyberbezpieczeństwa w całej Unii") mają zastosowanie wyłącznie na szczeblu państw członkowskich, a nie na szczeblu instytucji UE. EKES uważa, że te dyrektywy powinny mieć zastosowanie również do aktywów będących własnością UE.
4.2.2. Wzmacnianie suwerenności technologicznej sektora kosmicznego UE
4.2.2.1. EKES w pełni popiera dążenie do zwiększenia budżetu Europejskiego Funduszu Obronnego i programu "Horyzont Europa", ponieważ w odniesieniu do ostatnich etapów rozwoju UE wydaje się jak dotąd niezdolna do dostosowania swojego budżetu - i powiązanych instrumentów finansowych - do deklarowanych przez nią ambicji dotyczących doprowadzenia zaawansowanych technologii do wymaganego poziomu gotowości.
4.2.2.2. W kontekście "odnowienia" wspólnej grupy zadaniowej EKES uważa, że należy ustanowić jeden proces prowadzący do utworzenia jednego uzgodnionego i wspólnego repozytorium sytuacji krytycznych. Obecność europejskiego przemysłu kosmicznego jako kluczowego podmiotu w tym procesie jest ważna, ponieważ zmniejszenie zależności mogłoby zwiększyć europejską suwerenność, tak samo jak zwiększa konkurencyjność przemysłu.
4.2.2.3. EKES zastanawia się nad przyszłymi rolami wspólnej grupy zadaniowej i obserwatorium technologii krytycznych i ich interakcjami oraz podkreśla potrzebę lepszej synergii między nimi.
4.2.2.4. EKES opowiada się za ustanowieniem nowych sojuszy i ważnych projektów stanowiących przedmiot wspólnego europejskiego zainteresowania (IPCEI) związanych z technologiami istotnymi dla przestrzeni kosmicznej i obronności, ponieważ mogłyby one przyczynić się do zwiększenia poziomu finansowania oraz rozwoju i zrównoważoności podwójnych źródeł w Europie.
4.2.3. Przeciwdziałanie zagrożeniom dla bezpieczeństwa w sektorze kosmicznym w UE
4.2.3.1. EKES z dużym zadowoleniem przyjmuje przeciwdziałanie zagrożeniom dla bezpieczeństwa w sektorze kosmicznym w UE poprzez ochronę łańcuchów dostaw i przepisy dotyczące zamówień publicznych, które w pełni gwarantują bezpieczeństwo dostaw.
4.2.3.2. EKES uważa jednak, że kluczowe znaczenie ma szerokie zintegrowanie tych działań w ramach spójnej i ogólnoeuropejskiej polityki przemysłowej na rzecz przestrzeni kosmicznej.
4.2.4. Budowanie zdolności, w tym autonomicznego dostępu UE do przestrzeni kosmicznej, na potrzeby zwiększenia odporności
4.2.4.1. EKES zgadza się, że ładunki użytkowe służące do ochrony własnej, responsywne rakiety nośne, zdolności w zakresie orientacji sytuacyjnej w przestrzeni kosmicznej, obsługa na orbicie oraz zabezpieczona suwerenna chmura przeznaczona do zastosowań kosmicznych są kluczowymi technologiami/zdolnościami dla odporności.
4.2.4.2. EKES uważa, że należy zapewnić długoterminowy niezależny dostęp UE do przestrzeni kosmicznej, ponieważ Europa nie może zależeć od państw trzecich w zakresie uruchomienia swoich zdolności w zakresie przestrzeni kosmicznej i utrzymania własnej infrastruktury kosmicznej. W związku z tym konieczne jest stosowanie zasady preferencji europejskiej w odniesieniu do rakiet nośnych w zakresie wynoszenia na orbitę organizowanego przez instytucje europejskie.
4.2.5. Reagowanie na zagrożenia kosmiczne
4.2.5.1. EKES uważa, że wykrywanie zagrożeń wymaga opracowania pełnoprawnej i autonomicznej struktury zarządzania ruchem w przestrzeni kosmicznej (STM), opierającej się m.in. na ustanowieniu i wspieraniu finansowanych linii programowych w celu dalszego rozwoju europejskich zdolności w zakresie STM (zdolności w zakresie obserwacji i śledzenia obiektów kosmicznych - SST, obserwacji przestrzeni kosmicznej - SDA) oraz przyspieszenia wdrażania opłacalnych z handlowego punktu widzenia, konkurencyjnych i skalowalnych europejskich zdolności w zakresie SST i STM 7 .
4.2.5.2. W tym kontekście EKES w pełni zgadza się z silnym ukierunkowaniem wspólnego komunikatu na zdolności w zakresie obserwacji przestrzeni kosmicznej, pod warunkiem że opiera się to na wsparciu, wiedzy fachowej i zdolnościach przemysłu - dodatkowo do zdolności europejskich i zdolności państw członkowskich UE - na każdym etapie.
4.2.5.3. EKES zachęca państwa członkowskie UE do ścisłej koordynacji na szczeblu UE wysiłków na rzecz osiągnięcia celu, jakim jest zwiększenie otwartej europejskiej autonomii strategicznej, zgodnie z sojuszem na rzecz partnerstwa transatlantyckiego, współpracą z kluczowymi partnerami strategicznymi, takimi jak Stany Zjednoczone i Zjednoczone Królestwo, i zaangażowaniem na poziomie wielostronnym, oraz ewentualnie do przygotowania gruntu dla zdolności na szczeblu UE.
4.2.5.4. EKES dostrzega znaczenie ćwiczeń w dziedzinie przestrzeni kosmicznej, ponieważ koordynacja między europejskimi podmiotami powinna być silniejsza, skuteczniejsza i mieć większą wagę w stosunku do naszych sojuszników, w szczególności USA. Zakłada to stworzenie wspólnej kultury działań w przestrzeni kosmicznej.
4.2.6. Zwiększanie wykorzystania przestrzeni kosmicznej na potrzeby bezpieczeństwa i obrony
4.2.6.1. EKES zgadza się, że zwiększenie wkładu przestrzeni kosmicznej w europejskie zdolności obronne oznacza również bazowanie na już istniejących europejskich programach przewodnich i ich poprawę w wymiarze bezpieczeństwa i obrony.
4.2.6.2. EKES podkreśla, że rozszerzenie programu Copernicus na zdolności w zakresie bezpieczeństwa oznaczałoby znaczne poszerzenie celów programu, co należy dokładnie ocenić, zwłaszcza w odniesieniu do powiązanych zagrożeń dla zdolności finansowania z programu Copernicus i jego obecnej polityki otwartych danych.
4.2.6.3. EKES podkreśla znaczenie wkładu strategii w Europejski Zielony Ład i w związane z nim ekosystemy przemysłowe. W szczególności program Copernicus, uznawany za światowej klasy punkt odniesienia w kontekście monitoringu zmiany klimatu i środowiska, bezpośrednio wnosi wkład w zajmowanie się problemem zmiany klimatu i znajdowanie rozwiązań oraz we wspieranie roli Europy na arenie międzynarodowej. Ponieważ program Copernicus stał się powszechnie akceptowanym standardem w zakresie obrazowania odpowiadającego potrzebom nauki i jakości danych, należy go dalej niezmiennie ambitnie wspierać.
4.2.6.4. Jeśli chodzi o IRIS2, EKES zdecydowanie popiera program, który pomoże Unii pozostać wiodącym podmiotem międzynarodowym dysponującym swobodą działania w dziedzinie przestrzeni kosmicznej.
4.2.6.5. EKES jest przekonany, że w kontekście bardzo silnej zależności europejskiego przemysłu kosmicznego od bardzo ograniczonych otwartych rynków konieczne jest włączenie wszystkich działań związanych z przemysłem (konkurencyjność, technologie krytyczne, bezpieczeństwo łańcucha dostaw) do spójnej i ogólnoeuropejskiej polityki przemysłowej.
4.2.6.6. EKES pragnie podkreślić, że sektor kosmiczny jest sektorem innowacyjnym i stale się rozwijającym. Aby zapewnić konkurencyjność europejskich działań związanych z przestrzenią kosmiczną, trzeba stale dostosowywać i doskonalić umiejętności zawodowe. Ponieważ w ostatnich latach tendencje w zakresie zatrudnienia w sektorze były silne i oczekuje się, że utrzyma się to w najbliższej przyszłości, potrzebne są dalsze konkretne działania towarzyszące, takie jak stworzenie Akademii Kosmicznej UE.
4.2.7. Partnerstwo na rzecz odpowiedzialnego zachowania w przestrzeni kosmicznej
4.2.7.1. EKES zgadza się, że dla zapewnienia bezpiecznego, zrównoważonego i niezawodnego wykorzystania zdolności kosmicznych niezbędne są partnerstwa i wspólne przedsięwzięcia z innymi regionami, podmiotami i podobnie myślącymi stronami trzecimi.
4.2.7.2. Choć współpraca ma kluczowe znaczenie, EKES przestrzega jednak, że absolutnie konieczne jest zachowanie europejskiej suwerenności i niezależności przy promowaniu współpracy i interoperacyjności oraz utrzymaniu wzajemności i wzajemnych korzyści jako wspólnych zasad w relacjach ze Stanami Zjednoczonymi i innymi podobnie myślącymi stronami trzecimi.
Bruksela, dnia 12 lipca 2023 r.
