Skarga przeciwko Norwegii została wniesiona do Trybunału EFTA 26 lipca 2023 r. przez Urząd Nadzoru EFTA, reprezentowany przez następujące osoby: Claire Simpson, Erlend Leonhardsen, Marte Brathovde i Ewa Gromnicka, działające w charakterze pełnomocników Urzędu Nadzoru EFTA, Avenue des Arts 19H, B-1000 Bruksela, Belgia.Urząd Nadzoru EFTA występuje do Trybunału EFTA o:
1. Królestwo Norwegii, utrzymując w mocy przepisy, takie jak art. 2-1b(4) Ustawy o prawach pacjenta (nor. Pasient- og bru- kerrettighetsloven, zwanej dalej "PRA") i art. 6 norweskiego rozporządzenia w sprawie ustalania priorytetów (nor. Priorite- ringsforskriften, zwanego dalej "PR"), które w sposób niezgodny z prawem ograniczają prawo do ubiegania się o leczenie stacjonarne w innym państwie EOG lub nie uwzględniają tego prawa, w sytuacji gdy nie jest możliwe dotrzymanie uzasadnionego medycznie terminu zapewnienia leczenia, uchybiło zobowiązaniom ciążącym na nim na mocy art. 20 ust. 2 rozporządzenia 883/2004 lub art. 36 Porozumienia EOG;
2. Królestwo Norwegii, utrzymując w mocy przepisy, takie jak art. 2-1b(5) i 3(4) PR oraz art.2-4a(2)a PRA i art. 3 PR, które nie odzwierciedlały lub nie odzwierciedlają prawidłowo praw pacjentów do ubiegania się o leczenie w innym państwie EOG, w przypadku gdy takie samo lub równie skuteczne leczenie nie może być zapewnione w państwie pochodzenia w terminie uzasadnionym z medycznego punktu widzenia, uchybiło zobowiązaniom ciążącym na nim na mocy art. 20 ust. 2 rozporządzenia 883/2004 lub art. 36 Porozumienia EOG;
3. Królestwo Norwegii, utrzymując w mocy strukturę odwoławczą i proceduralną na podstawie przepisów, takich jak sekcja 7-2 PRA oraz sekcje 7 i 8 PR, które uniemożliwiają organom zajmującym się skargami/odwołaniami na podstawie PRA/PR prawidłowe stosowanie i zabezpieczanie praw pacjentów do ubiegania się o leczenie w innym państwie EOG lub zniechęcają do tego te organy, w przypadku gdy takie samo lub równie skuteczne leczenie nie może być przeprowadzone w państwie pochodzenia w terminie uzasadnionym z medycznego punktu widzenia, lub utrzymując praktykę administracyjną, w ramach której takie prawa nie są zagwarantowane, uchybiło zobowiązaniom ciążącym na nim na mocy art. 20 ust. 2 rozporządzenia 883/2004 lub art. 36 Porozumienia EOG, z naruszeniem również art. 3 Porozumienia EOG;
4. Królestwo Norwegii, utrzymując w mocy i stosując powyższe niejasne lub sprzeczne krajowe przepisy i praktyki w odniesieniu do praw pacjentów do ubiegania się o leczenie w innym państwie EOG, naruszyło zasadę pewności prawa i podważyło skuteczność art. 36 Porozumienia EOG i art. 20 ust. 2 rozporządzenia 883/2004, z naruszeniem tych przepisów, lub art. 3 Porozumienia EOG.
Kontekst prawny i faktyczny oraz zarzuty prawne przytoczone na poparcie skargi:
- W niniejszym wniosku Urząd Nadzoru EFTA ("Urząd") wnosi o stwierdzenie, że Norwegia, w związku z niektórymi krajowymi przepisami i praktyką regulującymi dostęp do leczenia stacjonarnego w innych państwach EOG, naruszyła art. 36 Porozumienia EOG, art. 20 ust. 2 rozporządzenia 883/2004 ("rozporządzenie") lub art. 3 Porozumienia EOG, a także zasadę pewności prawa.
- Po otrzymaniu skarg dotyczących norweskiego systemu leczenia stacjonarnego oraz możliwości skorzystania z takiego leczenia za granicą Urząd podjął w 2009 r. decyzję o przeprowadzeniu z własnej inicjatywy oceny odpowiednich norweskich przepisów.
- W latach 2009-2013 Urząd i rząd Norwegii uczestniczyli w dyskusjach na temat kwestii poruszonych w skargach i związanych z nimi przepisów.
- 14 maja 2014 r. Urząd wystosował do rządu norweskiego wezwanie do usunięcia uchybienia, w którym stwierdził, że Norwegia uchybiła zobowiązaniom ciążącym na niej na mocy art. 20 rozporządzenia lub art. 36 Porozumienia EOG.
- W odpowiedzi z 15 sierpnia 2014 r. rząd Norwegii nie zgodził się, że zastrzeżenia Urzędu są zasadne, ale stwierdził, że zaproponowano zmiany legislacyjne, i wskazał, że w celu zwiększenia pewności prawa rozważa dostarczenie dodatkowych informacji i wyjaśnień dotyczących praw do opieki zdrowotnej za granicą.
- 3 lutego 2016 r. Urząd wystosował uzupełniające wezwanie do usunięcia uchybienia, w którym stwierdził, że nie ustosunkowano się do wszystkich jego zastrzeżeń. Rząd norweski odpowiedział pismem z 3 maja 2016 r.
- 20 września 2017 r. Urząd przekazał Norwegii uzasadnioną opinię, na którą rząd norweski odpowiedział pismem z 19 stycznia 2018 r., utrzymując, że nie doszło do naruszenia prawa EOG, i wyjaśniając, w jaki sposób wprowadzono szereg zmian do odpowiednich przepisów. W piśmie z 11 kwietnia 2018 r. Norwegia poinformowała również Urząd o dalszych ocenach, planowanych zmianach w ramach prawnych i planowanych praktycznych usprawnieniach.
- Urząd uznał zmiany legislacyjne za niezadowalające i 18 grudnia 2019 r. postanowił skierować sprawę do Trybunału EFTA. Urząd, w trakcie przygotowywania swojego wniosku do Trybunału 7 maja 2021 r., skierował do Norwegii wniosek o udzielenie informacji w związku z dodatkowymi informacjami przekazanymi przez skarżącego.
- W świetle odpowiedzi udzielonej przez Norwegię Urząd wystosował 18 maja 2022 r. drugie uzupełniające wezwanie do usunięcia uchybienia.
- Odpowiedź rządu norweskiego w piśmie z 8 lipca 2022 r. została uznana przez Urząd za niezadowalającą i 22 października 2022 r. wydał on uzupełniającą uzasadnioną opinię.
- Rząd norweski odpowiedział pismem z 20 grudnia 2022 r., podtrzymując swoje stanowisko, że odpowiednie norweskie prawo jest zgodne z prawem EOG. Norwegia zmieniła jednak przepisy transponujące rozporządzenie 883/2004 do prawa krajowego; przepisy te weszły w życie 25 listopada 2022 r.
- Urząd uważa, że nawet jeśli zmiany te rozwiązałyby niektóre z problemów, nadal pozostają inne kwestie poruszone w uzasadnionej opinii i uzupełniającej uzasadnionej opinii, a Norwegia nadal nie zapewnia pacjentom prawa dostępu do leczenia stacjonarnego w innych państwach EOG, co stanowi naruszenie jej obowiązków w ramach Porozumienia EOG.
