Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 23 czerwca 2022 r. w sprawie przyznania Ukrainie, Republice Mołdawii i Gruzji statusu krajów kandydujących (2022/2716(RSP))(2023/C 32/01)
(Dz.U.UE C z dnia 27 stycznia 2023 r.)
Parlament Europejski,
- uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Ukrainy, Republiki Mołdawii i Gruzji,
- uwzględniając art. 49 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE),
- uwzględniając wnioski o członkostwo w UE złożone przez Ukrainę, Republikę Mołdawii i Gruzję,
- uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej w sprawie Ukrainy z 30 maja 2022 r.,
- uwzględniając deklarację wersalską z 10 i 11 marca 2022 r.,
- uwzględniając opinie Komisji z 17 czerwca 2022 r. w sprawie wniosków o członkostwo w UE złożonych przez Ukrainę (COM(2022)0407), Republikę Mołdawii (COM(2022)0406) i Gruzję (COM(2022)0405),
- uwzględniając wspólne oświadczenie przywódców grup politycznych skierowane do szefów państw i rządów w perspektywie posiedzenia Rady Europejskiej 23 i 24 czerwca 2022 r.,
- uwzględniając art. 132 ust. 2 i 4 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że od 24 lutego 2022 r. Federacja Rosyjska prowadzi niesprowokowaną, nieuzasadnioną i nielegalną wojnę napastniczą przeciwko Ukrainie; mając na uwadze, że Ukraina złożyła wniosek o przystąpienie do Unii Europejskiej 28 lutego 2022 r., a Republika Mołdawii i Gruzja uczyniły to 3 marca 2022 r.;
B. mając na uwadze, że wnioski te złożono w kontekście rosyjskiej agresji wojskowej na Ukrainę, która jest prowadzona na bezprecedensową skalę we współczesnej historii Europy i podczas której dochodzi do zbrodni wojennych mogących stanowić ludobójstwo ludności ukraińskiej, a także w kontekście trwającej okupacji części terytoriów Gruzji i Mołdawii; mając na uwadze, że Ukraina broni europejskiego porządku bezpieczeństwa i zasad, na których się on opiera, takich jak akt końcowy z Helsinek i Paryska karta dla nowej Europy;
C. mając na uwadze, że zgodnie z art. 49 TUE "[k]ażde państwo europejskie, które szanuje wartości, o których mowa w artykule 2, i zobowiązuje się je wspierać, może złożyć wniosek o członkostwo w Unii";
D. mając na uwadze, że nie ma przyspieszonej procedury przystępowania do UE, oraz mając na uwadze, że przystąpienie pozostaje opartym na osiągnięciach i ustrukturyzowanym procesem, który wymaga spełnienia kryteriów członkostwa w UE i zależy od skutecznego wdrożenia reform i transpozycji dorobku prawnego UE;
E. mając na uwadze, że Rada wyjątkowo szybko zwróciła się do Komisji o przedstawienie opinii w sprawie wniosków Ukrainy, Republiki Mołdawii i Gruzji o członkostwo w UE;
F. mając na uwadze, że w deklaracji wersalskiej z 10 i 11 marca 2022 r. Rada Europejska uznała europejskie aspiracje i europejski wybór Ukrainy;
G. mając na uwadze, że obywatele Ukrainy, Republiki Mołdawii i Gruzji od lat konsekwentnie wykazują niezachwiane poparcie dla europejskiego kursu ich krajów, przyjmując europejskie zasady i wartości; mając na uwadze, że podobne aspiracje do życia w wolnym, suwerennym i demokratycznym kraju wyraża większość ludności białoruskiej, która sprzeciwia się popieranemu przez Rosję reżimowi Łukaszenki;
H. mając na uwadze, że rozwój sytuacji w przeszłości pokazał, iż brak rozszerzenia wiąże się z ogromnymi kosztami strategicznymi i może zagrażać bezpieczeństwu i stabilności na naszym kontynencie;
I. mając na uwadze, że stosunki UE z Ukrainą, Republiką Mołdawii i Gruzją opierają się na ambitnych układach o stowarzyszeniu oraz pogłębionych i kompleksowych strefach wolnego handlu, co tworzy warunki sprzyjające stowarzyszeniu politycznemu, zbliżeniu przepisów i integracji gospodarczej, które są kluczowymi elementami przyszłego procesu akcesyjnego; mając na uwadze, że nie wdrożono jeszcze w pełni układów o stowarzyszeniu oraz pogłębionych i kompleksowych stref wolnego handlu;
J. mając na uwadze, że Ukraina, Republika Mołdawii i Gruzja przedłożyły oba kwestionariusze dotyczące przystąpienia do UE w rekordowym czasie, co nie tylko świadczy o ich wielkim zaangażowaniu na rzecz wartości UE, ale także potwierdza ich dużą zdolność i wolę osiągnięcia tych celów;
K. mając na uwadze, że 17 czerwca 2022 r. Komisja opublikowała opinie w sprawie tych trzech wniosków i zaleciła Radzie, żeby potwierdziła perspektywy Ukrainy, Republiki Mołdawii i Gruzji na członkostwo w UE;
L. mając na uwadze, że w opiniach Komisja zaleciła przyznanie Ukrainie i Republice Mołdawii statusu kraju kandydującego przy założeniu, że podjęte zostaną pewne reformy, np. w dziedzinie praworządności i walki z korupcją; mając na uwadze, że w przypadku Gruzji Komisja zaleciła przyznanie statusu kraju kandydującego dopiero po podjęciu wskazanych działań priorytetowych;
M. mając na uwadze, że przyznanie statusu kraju kandydującego stanowiłoby wyraźny sygnał nadziei i solidarności dla obywateli tych trzech krajów oraz pokazałoby, że Unia Europejska jest zdecydowana sprostać obecnym wyzwaniom i zachować wierność swojej wizji przyszłości;
1. z zadowoleniem przyjmuje wnioski Ukrainy, Republiki Mołdawii i Gruzji o członkostwo jako wyraz europejskich aspiracji tych narodów oraz ich pragnienia pokojowego i bezpiecznego życia w wolnych, demokratycznych i zamożnych krajach, które utrzymują stosunki dobrosąsiedzkie ze wszystkimi państwami europejskimi i angażują się w coraz ściślejszą współpracę z państwami członkowskimi UE;
2. z zadowoleniem przyjmuje formalne zalecenie Komisji, aby przyznać Ukrainie i Republice Mołdawii status kraju kandydującego do UE oraz wyznaczyć europejską perspektywę Gruzji;
3. wzywa szefów państw i rządów, którzy zbiorą się na posiedzeniu Rady Europejskiej 23 i 24 czerwca 2022 r., aby niezwłocznie przyznali Ukrainie i Republice Mołdawii status kraju kandydującego do UE oraz przyznali taki sam status Gruzji, gdy jej rząd zrealizuje priorytety wskazane w opinii Komisji; podkreśla, że szefowie państw i rządów muszą sprostać spoczywającej na nich odpowiedzialności historycznej i wysyłać jasne sygnały polityczne;
4. podkreśla, że przyznanie przez Unię Europejską statusu kraju kandydującego będzie równoznaczne z wykazaniem się przywództwem, determinacją i dalekowzrocznością w obecnym kontekście brutalnej rosyjskiej wojny napastniczej przeciwko Ukrainie i próby zdefiniowania na nowo otoczenia geopolitycznego, a także będzie stanowić wyraźne przesłanie polityczne, że te kraje nieodwracalnie wybrały ścieżkę europejską, którą ich europejscy partnerzy zaakceptowali, i nie może być to przedmiotem ingerencji stron trzecich; ponownie stwierdza, że UE musi nadal być niezawodnym partnerem i wiarygodnym podmiotem geopolitycznym, który pozostaje wierny własnym zasadom i wartościom i okazuje solidarność z tymi, którzy bronią takich samych ideałów;
5. wzywa państwa członkowskie do wykazania woli politycznej, aby ożywić proces rozszerzenia i wywiązać się ze swoich obietnic poprzez konkretne pozytywne kroki w procesie akcesyjnym krajów, które chcą przystąpić do Unii i zasługują na członkostwo w europejskiej rodzinie; w związku z tym wzywa szefów państw i rządów UE zgromadzonych na posiedzeniu 23 i 24 czerwca 2022 r. do wznowienia procesu rozszerzenia o Bałkany Zachodnie, który jest obecnie zablokowany;
6. przypomina, że aby zachować wiarygodność procesu rozszerzenia UE i uwolnić jej potencjał transformacyjny, należy utrzymać długotrwałe zaangażowanie UE wobec krajów Bałkanów Zachodnich i trzeba niezmiennie kontynuować z większą dynamiką ich równoległą ścieżkę, której wyznacznikami są osiągnięcia, harmonizacja polityki, solidarność w sprawach międzynarodowych i uzgodnione zobowiązania;
7. podkreśla, że przystąpienie do UE musi nastąpić zgodnie z art. 49 TUE, z poszanowaniem odpowiednich procedur i pod warunkiem spełnienia ustalonych kryteriów - w szczególności tzw. kryteriów kopenhaskich dotyczących członkostwa w UE - i pozostaje procesem opartym na osiągnięciach, który wymaga przyjęcia i wdrożenia odpowiednich reform, zwłaszcza w dziedzinie demokracji, praworządności, praw człowieka, gospodarki rynkowej i wdrażania dorobku prawnego UE;
8. zwraca się do władz Ukrainy, Republiki Mołdawii i Gruzji, aby jednoznacznie pokazały determinację polityczną w dążeniu do spełnienia europejskich ambicji swoich obywateli poprzez znaczne przyspieszenie istotnych reform w celu jak najszybszego skutecznego spełnienia kryteriów członkostwa w UE;
9. podkreśla, że doświadczenia Ukrainy, Republiki Mołdawii i Gruzji zdobyte podczas wdrażania odnośnych układów o stowarzyszeniu oraz pogłębionych i kompleksowych stref wolnego handlu trzeba wykorzystać jako podstawę przyszłego procesu akcesyjnego, co pozwoli tym krajom na stopniową integrację na jednolitym rynku UE i zacieśnienie współpracy sektorowej; wzywa Komisję i państwa członkowskie do przygotowania struktur wewnętrznych i do zapewnienia dodatkowych zasobów, a także większej pomocy technicznej i wsparcia politycznego;
10. przyznaje, że Ukraińcy, Mołdawianie i Gruzini nieprzerwanie popierają proeuropejską orientację swoich krajów i zasługują na życie w wolnych, demokratycznych i zamożnych krajach, które są dumnymi i zaangażowanymi członkami europejskiej rodziny; stwierdza, że na zbliżającym się posiedzeniu Rada Europejska może uczynić ważny pierwszy krok w kierunku realizacji uzasadnionych aspiracji ludności tych trzech krajów;
11. ponownie podkreśla zaangażowanie UE na rzecz suwerenności, integralności terytorialnej i niezależności politycznej Ukrainy, Republiki Mołdawii i Gruzji w granicach uznanych przez społeczność międzynarodową, a także wspiera ich wysiłki na rzecz pełnego egzekwowania tych zasad; podkreśla znaczenie jedności i solidarności państw członkowskich w tym względzie;
12. wzywa Komisję, państwa członkowskie i wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa do aktualizacji polityki Partnerstwa Wschodniego, tak aby mogła ona pozostać transformacyjnym i znaczącym instrumentem w obecnym kontekście rosyjskiej wojny napastniczej przeciwko Ukrainie - wojny, która zagraża również bezpieczeństwu krajów sąsiadujących z Ukrainą i wpływa na stabilność w całym regionie; ponownie podkreśla potrzebę współpracy regionalnej między krajami Partnerstwa Wschodniego;
13. wzywa Komisję i Radę, aby nawiązały wzmocniony i zorganizowany dialog polityczny z krajami kandydującymi i potencjalnymi krajami kandydującymi w celu dalszej integracji gospodarczej i harmonizacji przepisów, a także, w stosownych przypadkach, stopniowego włączania ich w prace i działania instytucji UE;
14. ponawia apel do instytucji UE, aby przyspieszyły niezbędne kroki w celu usprawnienia procesu decyzyjnego UE;
15. potwierdza swoje zaangażowanie na rzecz rozszerzenia, dla którego nie ma alternatywy i które - bardziej niż kiedykolwiek - jest geostrategiczną inwestycją w stabilną, silną i zjednoczoną UE; jest głęboko przekonany, że perspektywa pełnego członkostwa w UE dla krajów, które chcą zostać członkami Unii, leży w jej własnym interesie politycznym, gospodarczym i w zakresie bezpieczeństwa;
16. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji wiceprzewodniczącemu Komisji / wysokiemu przedstawicielowi Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich oraz prezydentom, rządom i parlamentom Ukrainy, Republiki Mołdawii, Gruzji i krajów Bałkanów Zachodnich.
