Opinia Europejskiego Komitetu Regionów - Instrument na rzecz Ukrainy

Opinia Europejskiego Komitetu Regionów - Instrument na rzecz Ukrainy
(C/2023/1332)

Sprawozdawca generalny: Dario NARDELLA (PES/IT), burmistrz Florencji
Dokument źródłowy: Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ustanowienia Instrumentu na rzecz Ukrainy

COM(2020) 338 final

I. ZALECANE POPRAWKI

Poprawka 1

Motyw 11

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską Poprawka KR-u
Ze względu na szkody wyrządzone przez rosyjską wojnę napastniczą ukraińskiej gospodarce, społeczeństwu i infrastrukturze wsparcie dla kraju w celu utrzymania jego funkcji, a także doraźna pomoc, szybka odbudowa, rekonstrukcja i modernizacja Ukrainy będą wymagały kompleksowego wsparcia na potrzeby odbudowy gospodarki, stworzenia podstaw wolnego i dobrze prosperującego kraju, zakorzenionego w europejskich wartościach, mocno zintegrowanego z europejską i światową gospodarką oraz czyniącego postępy na drodze do członkostwa w Unii Europejskiej. Ze względu na szkody wyrządzone przez rosyjską wojnę napastniczą ukraińskiej gospodarce, społeczeństwu, systemowi edukacji i kultury i infrastrukturze Ukraina potrzebuje silnego wsparcia, by ten kraj mógł utrzymać swoje funkcje. Aby możliwa była krótkoterminowa pomoc i przygotowanie szybkiej odbudowy, rekonstrukcji i modernizacji, Ukraina będzie musiała skorzystać ze strategii lepszego odbudowywania poprzez odbudowę skupioną na ludziach i transformację, która koncentruje się na zrównoważonym rozwoju, poprawia włączenie społeczne i spójność oraz zmniejsza nierówności - strategii, która tworzy podstawy wolnego, dobrze prosperującego i demokratycznego kraju, zakorzenionego w europejskich wartościach, mocno zintegrowanego z europejską i światową gospodarką oraz czyniącego szybkie postępy na drodze do członkostwa w Unii Europejskiej.

Uzasadnienie

Odniesienie do przyjętej przez OECD koncepcji lepszego odbudowywania.

Poprawka 2

Motyw 13

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską Poprawka KR-u
Instrument na rzecz Ukrainy powinien opierać się na spójnym i uporządkowanym pod względem priorytetów planie odbudowy ("Plan Ukrainy"), przygotowanym przez rząd Ukrainy, zapewniającym ustrukturyzowane i przewidywalne ramy odbudowy, rekonstrukcji i modernizacji Ukrainy, jasno powiązane z wymogami przystąpienia do Unii. Instrument na rzecz Ukrainy powinien opierać się na spójnym i uporządkowanym pod względem priorytetów planie odbudowy ("Plan Ukrainy"'), przygotowanym przez rząd Ukrainy w oparciu o zaangażowanie władz lokalnych i regionalnych oraz konsultacje z organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, zapewniającym ustrukturyzowane i przewidywalne ramy odbudowy, rekonstrukcji i modernizacji Ukrainy, jasno powiązane z wymogami przystąpienia do Unii.

Poprawka 3

Motyw 22

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską Poprawka KR-u
Unia powinna również wspierać ścisłe konsultacje z władzami lokalnymi i ich włączenie w prace - przy czym władze te obejmują organy wielu różnych niższych szczebli i działów władz państwowych, w tym regionów, gmin, rejonów i hromad oraz ich stowarzyszenia - a także udział tych władz w odbudowie, rekonstrukcji i modernizacji Ukrainy, na podstawie zrównoważonego rozwoju i przez wdrażanie celów zrównoważonego rozwoju na szczeblu lokalnym. Unia powinna dostrzec liczne funkcje pełnione przez władze lokalne jako promotorów terytorialnego podejścia do rozwoju lokalnego, uwzględniającego procesy decentralizacji, uczestnictwo i rozliczalność, a także nadal zwiększać swoje wsparcie dla budowania potencjału władz lokalnych. Unia powinna również zadbać o włączenie władz lokalnych i regionalnych w kształtowanie polityki - przy czym władze te obejmują organy wielu różnych niższych szczebli i działów władz państwowych, w tym regionów, gmin, rejonów i hromad oraz ich stowarzyszenia - a także powinna zapewnić udział tych władz w odbudowie, rekonstrukcji i modernizacji Ukrainy, na podstawie zrównoważonego rozwoju, wdrażania celów zrównoważonego rozwoju na szczeblu lokalnym i regionalnym oraz zasad z deklaracji z Lugano (lipiec 2022 r.). Unia powinna dostrzec i wspierać liczne funkcje pełnione przez władze lokalne i regionalne jako promotorów terytorialnego podejścia do rozwoju lokalnego i regionalnego, uwzględniającego procesy decentralizacji, uczestnictwo i rozliczalność - które należy dalej rozwinąć poprzez wprowadzenie publicznej osobowości prawnej dla gmin - a także nadal zwiększać swoje wsparcie dla budowania potencjału władz lokalnych i regionalnych.

Poprawka 4

Motyw 31

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską Poprawka KR-u
Odbudowa ze zniszczeń spowodowanych rosyjską wojną napastniczą nie może ograniczać się do odbudowy tego, co zostało zniszczone do stanu sprzed wojny. Rekonstrukcja oferuje możliwość wsparcia Ukrainy w procesie integracji z jednolitym rynkiem i przyspieszenia zrównoważonej transformacji ekologicznej i cyfrowej, zgodnie z politykami Unii. Instrument powinien promować rekonstrukcję w sposób, który zmodernizuje i ulepszy gospodarkę i społeczeństwo Ukrainy, opierając się na unijnych regułach i normach, inwestując w transformację Ukrainy w kierunku zielonej, cyfrowej i sprzyjającej włączeniu społecznemu gospodarki oraz w odbudowę, rekonstrukcję i modernizację w odporny sposób jej infrastruktury krytycznej, zdolności produkcyjnych i kapitału ludzkiego. Odbudowa ze zniszczeń spowodowanych rosyjską wojną napastniczą nie może ograniczać się do odbudowy tego, co zostało zniszczone do stanu sprzed wojny. Rekonstrukcja oferuje możliwość wsparcia Ukrainy w procesie integracji z jednolitym rynkiem i przyspieszenia zrównoważonej transformacji ekologicznej i cyfrowej, zgodnie z politykami Unii. Instrument powinien promować rekonstrukcję w sposób, który zmodernizuje i ulepszy gospodarkę i społeczeństwo Ukrainy, opierając się na unijnych regułach i normach, inwestując w transformację Ukrainy w kierunku zielonej, cyfrowej i sprzyjającej włączeniu społecznemu gospodarki oraz w odbudowę, rekonstrukcję i modernizację w odporny sposób jej infrastruktury krytycznej, zdolności produkcyjnych, kapitału ludzkiego oraz połączeń transgranicznych z Unią.

Poprawka 5

Motyw 36

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską Poprawka KR-u
Zgodnie z zasadą demokracji uczestniczącej Unia powinna zachęcać Ukrainę do wzmocnienia zdolności parlamentarnych, nadzoru parlamentarnego, procedur demokratycznych i sprawiedliwej reprezentacji. Zgodnie z zasadami demokracji przedstawicielskiej i uczestniczącej Unia powinna zachęcać Ukrainę do wzmocnienia zdolności parlamentarnych, nadzoru parlamentarnego, procedur demokratycznych i sprawiedliwej reprezentacji, a także do znaczącego udziału regionów i gmin oraz społeczeństwa obywatelskiego na wszystkich etapach procesu demokratycznego, co umożliwi wzmocnioną kontrolę demokratyczną.

Poprawka 6

Motyw 39

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską Poprawka KR-u
Wsparcie w ramach Instrumentu powinno być udostępniane z zastrzeżeniem warunku wstępnego, zgodnie z którym Ukraina ma nadal respektować skuteczne mechanizmy demokratyczne i swoje instytucje, między innymi wielo- partyjny system parlamentarny i praworządność, oraz gwarantować poszanowanie praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości. Wsparcie w ramach Instrumentu powinno być udostępniane z zastrzeżeniem warunku wstępnego, zgodnie z którym Ukraina ma nadal respektować skuteczne mechanizmy demokratyczne i swoje instytucje, między innymi wielo- partyjny system parlamentarny, dobre rządy na wszystkich szczeblach i praworządność, oraz gwarantować poszanowanie praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości.

Poprawka 7

Motyw 59

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską Poprawka KR-u
Komisja oraz państwa członkowskie powinny zapewnić zgodność, spójność, konsekwentność oraz komplementar- ność swojejpomocy, w szczególności poprzez regularne konsultacje oraz częste wymiany informacji na poszczególnych etapach cyklu pomocy, w tym na szczeblu lokalnym. W świetle obecności różnych darczyńców międzynarodowych należy również poczynić kroki niezbędne do zapewnienia lepszej koordynacji z innymi darczyńcami i komplementarności wobec nich, w tym przez regularne konsultacje. W tym względzie wielostronną platformę koordynacji darczyńców należy wykorzystywać jako już ugruntowane forum takiej wymiany. Komisja oraz państwa członkowskie powinny zapewnić zgodność, spójność, konsekwentność oraz komplementar- ność swojejpomocy, w szczególności poprzez regularne konsultacje oraz częste wymiany informacji na poszczególnych etapach cyklu pomocy, w tym na szczeblu lokalnym i regionalnym. W świetle obecności różnych darczyńców międzynarodowych należy również poczynić kroki niezbędne do zapewnienia lepszej koordynacji z innymi darczyńcami i komplementarności wobec nich, w tym przez regularne konsultacje. W tym względzie wielostronną platformę koordynacji darczyńców należy wykorzystywać jako już ugruntowane forum takiej wymiany i przewidzieć komponent terytorialny, w przypadku którego rolę koordynacyjną odgrywałby europejski sojusz miast i regionów na rzecz odbudowy Ukrainy (1).

____________

(1) https://cor.europa.eu/pl/engage/Pages/European-

Alliance-ef-Cities-and-Regions-for-the-reconstruction-ef- Ukraine.aspx

Poprawka 8

Motyw 66

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską Poprawka KR-u
Ukraina powinna przygotować Plan jako spójną, kompleksową i odpowiednio wyważoną odpowiedź na potrzebę odbudowy i modernizacji Ukrainy, odpowiedź wspierającą odbudowę gospodarczą, społeczną i środowiskową Ukrainy oraz jej postęp na drodze do członkostwa w Unii. W związku z tym Plan Ukrainy stanowiłby również podstawę dla innych darczyńców do określenia priorytetowych obszarów finansowania odbudowy Ukrainy oraz wspierania odpowiedzialności, spójności i dodatkowych wkładów w tym względzie. W tym celu Ukraina powinna dopilnować, aby przygotowany Plan w sposób zintegrowany obejmował jejpotrzeby odbudowy, rekonstrukcji i modernizacji oraz określał, w jakim zakresie środki przewidziane w Planie mają być finansowane przez Unię za pośrednictwem Instrumentu. Przygotowując Plan, Ukraina powinna wziąć pod uwagę wsparcie udzielane w ramach innych programów unijnych. Ukraina powinna tak opracować swójPlan, aby zapewnić, by inni darczyńcy byli w stanie przyczynić się do wsparcia środków przewidzianych w Planie, w tym przez zwiększenie finansowania dostępnego w ramach Instrumentu. Ukraina powinna przygotować Plan jako spójną, kompleksową i odpowiednio wyważoną odpowiedź na potrzebę odbudowy i modernizacji Ukrainy, odpowiedź wspierającą zrównoważony rozwój, spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną Ukrainy oraz zapewniającą jej postęp na drodze do członkostwa w Unii. W związku z tym Plan Ukrainy stanowiłby również podstawę dla innych darczyńców do określenia priorytetowych obszarów finansowania odbudowy Ukrainy oraz wspierania odpowiedzialności, spójności i dodatkowych wkładów w tym względzie. W tym celu Ukraina powinna dopilnować, aby przygotowany Plan w sposób zintegrowany obejmował jej potrzeby odbudowy, rekonstrukcji i modernizacji oraz określał, w jakim zakresie środki przewidziane w Planie mają być finansowane przez Unię za pośrednictwem Instrumentu. Oznacza to, że Plan musiałby opierać się na strategiach regionalnych na poziomie NUTS 2 (obwody). Przygotowując Plan, Ukraina powinna wziąć pod uwagę wsparcie udzielane w ramach innych programów unijnych. Ukraina powinna tak opracować swój Plan, aby zapewnić, by inni darczyńcy byli w stanie przyczynić się do wsparcia środków przewidzianych w Planie, w tym przez zwiększenie finansowania dostępnego w ramach Instrumentu.

Poprawka 9

Motyw 70

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską Poprawka KR-u
Przygotowanie i wdrożenie Planu przez Ukrainę powinno w szczególności uwzględniać sytuację w ukraińskich regionach i gminach, mając na uwadze ich szczególne potrzeby w zakresie odbudowy i rekonstrukcji, reform, modernizacji i decentralizacji, i powinno odbywać się w porozumieniu z władzami regionalnymi, lokalnymi, miejskimi i innymi władzami publicznymi, zgodnie z zasadą wielopoziomowego sprawowania rządów i z uwzględnieniem podejścia oddolnego. W tym kontekście Plan powinien w szczególności wzmocnić gospodarczy, społeczny, środowiskowy i terytorialny rozwój ukraińskich regionów i gmin, wspierać reformę decentralizacyjną w Ukrainie i konwergencję z normami Unii; powinien również zapewnić zaangażowanie władz szczebla niższego niż krajowy, w szczególności gmin, w podejmowanie decyzji dotyczących wykorzystania wsparcia w procesie rekonstrukcji na szczeblu lokalnym, a także zapewnić, aby projekty rekonstrukcji wybrane i wdrożone przez takie władze szczebla niższego niż krajowy stanowiły odpowiednio znaczną część wsparcia. Przygotowanie i wdrożenie Planu przez Ukrainę powinno w szczególności uwzględniać sytuację w ukraińskich regionach i mając na uwadze ich szczególne potrzeby w zakresie odbudowy i rekonstrukcji, reform, modernizacji i decentralizacji, i powinno odbywać się w porozumieniu z władzami regionalnymi, lokalnymi i innymi władzami publicznymi, zgodnie z zasadami partnerstwa i wielopoziomowego sprawowania rządów oraz z uwzględnieniem podejścia oddolnego. W tym kontekście Plan powinien w szczególności wzmocnić gospodarczy, społeczny, środowiskowy i terytorialny rozwój ukraińskich regionów i gmin, co powinno zostać uzupełnione wyraźnym uznaniem publicznej osobowości prawnej dla jednostek terytorialnych. Plan powinien też wspierać reformę decentralizacyjną w Ukrainie i konwergencję z normami Unii; powinien również zapewnić zaangażowanie władz szczebla niższego niż krajowy, w szczególności gmin, w podejmowanie decyzji dotyczących wykorzystania wsparcia w procesie rekonstrukcji na szczeblu lokalnym, a także zapewnić, aby projekty rekonstrukcji wybrane i wdrożone przez takie władze szczebla niższego niż krajowy stanowiły odpowiednio znaczną część wsparcia.

Poprawka 10

Motyw 86

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską Poprawka KR-u
W ramach filaru III Instrumentu wsparcie powinno mieć na celu przede wszystkim stopniowe dostosowanie do unijnych zasad, norm, polityk i praktyk ("dorobek prawny") z myślą o przyszłym członkostwie w Unii, przyczyniając się tym samym do wdrażania Planu Ukrainy. W procesie tym należy również uwzględnić odpowiednie zalecenia organów międzynarodowych, takich jak Rada Europy i Komisja Wenecka. Wsparcie powinno również mieć na celu zwiększenie zdolności zainteresowanych stron, w tym partnerów społecznych, organizacji społeczeństwa obywatelskiego i władz lokalnych. W ramach filaru III Instrumentu wsparcie powinno mieć na celu przede wszystkim stopniowe dostosowanie do unijnych zasad, norm, polityk i praktyk ("dorobek prawny"') z myślą o przyszłym członkostwie w Unii, przyczyniając się tym samym do wdrażania Planu Ukrainy. W procesie tym należy również uwzględnić odpowiednie zalecenia organów międzynarodowych i sojuszy regionalnych, takich jak Rada Europy, Komisja Wenecka i europejski sojusz miast i regionów na rzecz odbudowy Ukrainy. Wsparcie powinno również mieć na celu zwiększenie zdolności zainteresowanych stron, w tym partnerów społecznych, organizacji społeczeństwa obywatelskiego i władz lokalnych i regionalnych. Wsparcie powinno również wzmacniać inicjatywy tworzenia partnerstw z europejskimi odpowiednikami mające na celu zwiększenie wiedzy fachowej i zdolności podmiotów szczebla niższego niż krajowy w Ukrainie.

Poprawka 11

Artykuł 3 ust. 1 lit. b)

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską Poprawka KR-u
w budowaniu odporności społecznej, gospodarczej i środowiskowejoraz w sprzyjaniu stopniowejintegracji z unijną i światową gospodarką i rynkami; w pobudzaniu zrównoważonego rozwoju, odporności środowiskowej, zielonej transformacji, spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej oraz w sprzyjaniu stopniowej integracji z unijną i światową gospodarką i rynkami, jak też pozytywnej konwergencji społeczno-gospodarczej z Unią, jak określono również w zasadach deklaracji z Lugano (lipiec 2022 r.);

Poprawka 12

Artykuł 3 ust. 2 lit. b)

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską Poprawka KR-u
odbudowa i modernizacja infrastruktury zniszczonej przez wojnę, np. infrastruktury energetycznej, sieci wodociągowych, wewnętrznych i transgranicznych sieci transportowych, w tym torów kolejowych, dróg i mostów oraz przejść granicznych, a także wspieranie nowoczesnej, ulepszonej i odpornej infrastruktury; przywrócenie zdolności produkcji żywności; pomoc w radzeniu sobie z wyzwaniami społecznymi wynikającymi z wojny, w tym pomoc określonym grupom, takim jak weterani wojenni, osoby wewnętrznie przesiedlone, samotni rodzice, osoby z niepełnosprawnościami, mniejszości i inne osoby znajdujące się w trudnej sytuacji; pomoc w rozminowywaniu; (i) odbudowa i modernizacja infrastruktury, np. infrastruktury energetycznej, sieci wodociągowych, wewnętrznych i transgranicznych sieci transportowych, w tym torów kolejowych, dróg, mostów, infrastruktury portowej oraz przejść granicznych, a także wspieranie nowoczesnej, ulepszonej i odpornej infrastruktury, która będzie wspomagała ukraińską zieloną transformację i proces dekarbonizacji;

(ii) przywrócenie zdolności produkcji żywności, w tym poprzez rekultywację gruntów rolnych;

(iii) pomoc w radzeniu sobie z wyzwaniami społecznymi i zdrowotnymi, zwłaszcza tymi wynikającymi z wojny w przypadku określonych grup, takich jak weterani wojenni, osoby wewnętrznie przesiedlone, kobiety, dzieci bez opieki rodzicielskiej, samotni rodzice, osoby z niepełnosprawnościami, mniejszości i inne osoby znajdujące się w trudnej sytuacji;

(iv) pomoc w rozminowywaniu i dekontaminacji;

(v) inwestowanie w infrastrukturę kształcenia i w upodmiotowienie młodzieży;

(vi) zachowanie i odtworzenie dziedzictwa kulturowego.

Poprawka 13

Artykuł 3 ust. 2 lit. e)

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską Poprawka KR-u
rozwój i wzmacnianie zrównoważonej transformacji eko- logicznejwe wszystkich sektorach gospodarki, w tym transformacji w kierunku dekarbonizacji gospodarki; promowanie transformacji cyfrowej jako czynnika umożliwiającego zrównoważony rozwój i wzrost sprzyjający włączeniu społecznemu; wnoszenie wkładu w wysiłki na rzecz niwelowania wpływu wojny na środowisko, obejmujące m.in. dokumentowanie, odwzorowanie i pomiar szkód i związanych z nimi konsekwencji; rozwój i wzmacnianie zrównoważo- nejtransformacji ekologicznej we wszystkich sektorach gospodarki, w tym transformacji w kierunku dekarbonizacji gospodarki; promowanie transformacji cyfrowej jako czynnika umożliwiającego zrównoważony rozwój i wzrost sprzyjający włączeniu społecznemu;

Poprawka 14

Artykuł 3 ust. 2 lit. f)

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską Poprawka KR-u
wspieranie decentralizacji i rozwoju lokalnego. wspieranie decentralizacji i rozwoju lokalnego, a także współpracy terytorialnej z regionami w państwach członkowskich UE w takich dziedzinach jak transport, opieka zdrowotna, ochrona środowiska lub badania naukowe i innowacje.

Poprawka 15

Artykuł 4 ust. 6

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską Poprawka KR-u
Zgodnie z zasadą partnerstwa sprzyjającego włączeniu społecznemu Komisja w stosownych przypadkach dąży do zapewnienia, by zostały przeprowadzone należyte konsultacje z odpowiednimi zainteresowanymi stronami, w tym władzami lokalnymi i regionalnymi, partnerami społecznymi i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, oraz by podmioty te miały dostęp - w stosownym czasie - do właściwych informacji, tak aby umożliwić im odgrywanie istotnej roli w trakcie opracowywania i realizacji działań kwalifikujących się do finansowania w ramach przedmiotowego Instrumentu oraz w związanych z tym procesach monitorowania. Komisja promuje w szczególności zaangażowanie władz regionalnych, lokalnych, miejskich i innych organów publicznych, zgodnie z zasadą wielopoziomowego sprawowania rządów i z uwzględnieniem podejścia oddolnego. Komisja zachęca odpowiednie zainteresowane podmioty do koordynowania ich działań. Zgodnie z zasadami wielopoziomowego sprawowania rządów oraz partnerstwa, określonego w europejskim kodeksie postępowania w zakresie partnerstwa w ramach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych (1), i uwzględniając podejście oddolne, Komisja gwarantuje, że zostaną przeprowadzone należyte konsultacje z odpowiednimi zainteresowanymi stronami, w tym władzami lokalnymi i regionalnymi, ich stowarzyszeniami, partnerami społecznymi i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, oraz że podmioty te będą miały dostęp - w stosownym czasie - do właściwych informacji, tak aby umożliwić im kształtowanie opracowywania i realizacji działań kwalifikujących się do finansowania w ramach przedmiotowego Instrumentu oraz w związanych z tym procesach monitorowania. Komisja zachęca odpowiednie zainteresowane podmioty do koordynowania ich działań.

(1) Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 240/2014 z dnia 7 stycznia 2014 r. w sprawie europejskiego kodeksu postępowania w zakresie partnerstwa w ramach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych (Dz.U. L 74 z 14.3.2014, s. 1).

Uzasadnienie

Instrument na rzecz Ukrainy powinien być spójny z europejskim kodeksem postępowania w zakresie partnerstwa oraz z programami wspieranymi z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, co tym samym ułatwi integrację z UE.

Poprawka 16

Artykuł 4a (nowy)

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską Poprawka KR-u
Biorąc pod uwagę, że Instrument będzie stopniowo zastępował kwotę przydzielaną Ukrainie na zasadzie dwustronnej w ramach Instrumentu Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej (ISWMR - "Globalny wymiar Europy") oraz wsparcie udzielane jej w formie pomocy makrefinansowej, Ukraina w dalszym ciągu będzie kwalifikowała się do wsparcia w ramach regionalnych, transgranicznych i tematycznych programów ISWMR oraz programów reagowania kryzysowego ISWMR, a także w ramach innych instrumentów unijnych. Komisja dba o spójność między pomocą udzielaną w ramach Instrumentu a ramami polityki rozszerzenia.

Poprawka 17

Artykuł 5 ust. 1

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską Poprawka KR-u
Warunkiem wstępnym przyznania wsparcia dla Ukrainy w ramach Instrumentu jest utrzymanie i przestrzeganie przez Ukrainę skutecznych mechanizmów demokratycznych, między innymi wielopartyjnego systemu parlamentarnego i praworządności, a także zagwarantowanie poszanowania praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości. Warunkiem wstępnym przyznania wsparcia dla Ukrainy w ramach Instrumentu jest utrzymanie i przestrzeganie przez Ukrainę skutecznych mechanizmów demokratycznych, między innymi wielopartyjnego systemu parlamentarnego, dobrych rządów na wszystkich szczeblach i praworządności, a także zagwarantowanie poszanowania praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości.

Poprawka 18

Artykuł 6 ust. 1 lit. a)

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską Poprawka KR-u
78 % w formie bezzwrotnego wsparcia finansowego zgodnie z rozdziałem III niniejszego rozporządzenia; 73 % w formie bezzwrotnego wsparcia finansowego zgodnie z rozdziałem III niniejszego rozporządzenia;

Uzasadnienie

Przesunięcie środków z rozdziału III do rozdziału V pozwoli wzmocnić wsparcie, którego można by udzielić w ramach filaru III Instrumentu na wdrażanie reform związanych z przystąpieniem do UE, na potrzeby niezbędnego budowania zdolności władz lokalnych i regionalnych oraz na specjalne programy współpracy.

Poprawka 19

Artykuł 6 ust. 1 lit. c)

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską Poprawka KR-u
5 % na wydatki zgodnie z rozdziałem V; 10 % na wydatki zgodnie z rozdziałem V;

Uzasadnienie

Proponowane zwiększenie wydatków w rozdziale V ma na celu wzmocnienie wsparcia w ramach filaru III Instrumentu, zapewniając finansowanie dla budowania zdolności władz lokalnych i regionalnych oraz dla specjalnych programów współpracy.

Poprawka 20

Artykuł 6 ust. 2

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską Poprawka KR-u
Wsparcie finansowe zgodnie z rozdziałem III w formie pożyczki jest dostępne w kwocie do 50 000 000 000 EUR na okres od dnia 1 stycznia 2024 r. do dnia 31 grudnia 2027 r. Wsparcie finansowe zgodnie z rozdziałem III w formie pożyczki jest dostępne w kwocie do 60 000 000 000 EUR na okres od dnia 1 stycznia 2024 r. do dnia 31 grudnia 2027 r.
Ogólna kwota wypłat pożyczek uwzględnia kwoty udostępnione zgodnie z ust. 1 oraz kwotę, o którejmowa w ust. 3. Ogólna kwota wypłat pożyczek uwzględnia kwoty udostępnione zgodnie z ust. 1 oraz kwotę, o której mowa w ust. 3.

Uzasadnienie

Chociaż wniosek przewiduje znaczne wsparcie dla Ukrainy, poziom finansowania na lata 2024-2027 byłby w ujęciu rocznym niższy niż kwota obecnie przewidziana na 2023 r. w ramach pomocy makrofinansowej+. Ponadto Instrument zastąpi inne istniejące wsparcie dwustronne dla Ukrainy (alokacje dwustronne w ramach ISWMR), lecz nie obejmie pomocy humanitarnej, obronności ani wsparcia dla uchodźców. Dlatego wnosi się o zwiększenie ogólnego budżetu Instrumentu na rzecz Ukrainy o 10 mld EUR.

Poprawka 21

Artykuł 6 ust. 3

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską Poprawka KR-u
Suma zasobów udostępnionych zgodnie z ust. 1 i 2 nie może przekroczyć 50 000 000 000 EUR w latach 2024-2027. Suma zasobów udostępnionych zgodnie z ust. 1 i 2 nie może przekroczyć 60 000 000 000 EUR w latach 2024-2027.

Uzasadnienie

Zob. poprawka do poprzedniego ustępu.

Poprawka 22

Artykuł 6 ust. 5

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską Poprawka KR-u
Zasoby, o których mowa w ust. 1 lit. d) i ust. 4, mogą być wykorzystywane na pomoc techniczną i administracyjną we wdrażaniu Instrumentu, taką jak działania w zakresie przygotowania, monitorowania, kontroli, audytu i oceny, które są niezbędne do zarządzania Instrumentem i osiągnięcia jego celów, w szczególności na badania, spotkania z ekspertami, konsultacje z władzami Ukrainy, konferencje, konsultacje z zainteresowanymi stronami, działalność informacyjną i komunikacyjną, w tym sprzyjające włączeniu społecznemu działania informacyjne i komunikację instytucjonalną dotyczącą priorytetów politycznych Unii, w zakresie, w jakim są one związane z celami niniejszego rozporządzenia, na wydatki związane z sieciami informatycznymi nastawionymi na przetwarzanie i wymianę informacji, instytucjonalnymi narzędziami informatycznymi, a także inne wydatki na pomoc techniczną i administracyjną ponoszone przez Komisję w związku z zarządzaniem Instrumentem i jego kosztami w siedzibie głównej i w delegaturach Unii. Wydatki mogą obejmować również koszty innych działań wspierających, takich jak kontrola jakości i monitorowanie w terenie projektów, a także koszty wzajemnego doradztwa i ekspertów związane z oceną i realizacją reform i inwestycji. Zasoby, o których mowa w ust. 1 lit. d) i ust. 4, mogą być wykorzystywane na pomoc techniczną i administracyjną we wdrażaniu Instrumentu, taką jak działania w zakresie przygotowania, monitorowania, kontroli, audytu i oceny, które są niezbędne do zarządzania Instrumentem i osiągnięcia jego celów, w szczególności na badania, spotkania z ekspertami, konsultacje z władzami Ukrainy, konferencje, konsultacje z zainteresowanymi stronami, w tym władzami lokalnymi i regionalnymi oraz organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, działalność informacyjną i komunikacyjną, w tym sprzyjające włączeniu społecznemu działania informacyjne i komunikację instytucjonalną dotyczącą priorytetów politycznych Unii, w zakresie, w jakim są one związane z celami niniejszego rozporządzenia, na wydatki związane z sieciami informatycznymi nastawionymi na przetwarzanie i wymianę informacji, instytucjonalnymi narzędziami informatycznymi, a także inne wydatki na pomoc techniczną i administracyjną ponoszone przez Komisję w związku z zarządzaniem Instrumentem i jego kosztami w siedzibie głównej i w delegaturach Unii. Wydatki mogą obejmować również koszty innych działań wspierających, takich jak kontrola jakości i monitorowanie w terenie projektów, a także koszty wzajemnego doradztwa i ekspertów związane z oceną i realizacją reform i inwestycji.

Poprawka 23

Artykuł 11 - nowy ust. 9

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską Poprawka KR-u
9. Udział w procedurach udzielania zamówień, przyznawania dotacji i nagród za działania finansowane w ramach Instrumentu nie jest otwarty dla podmiotów, które prowadzą działalność i płacą podatki na terenie Federacji Rosyjskiej.

Uzasadnienie

Sankcje wobec Rosji okazały się mieć wyraźny wpływ na jej zdolność do wzmocnienia sił zbrojnych, a tym samym na jej zdolność do kontynuowania agresji przeciwko Ukrainie. Zwiększenie presji na przedsiębiorstwa, aby nie wnosiły wkładu na rzecz rosyjskiego skarbu państwa, jak zaproponowano w poprawce, jeszcze zwiększa wpływ sankcji.

Poprawka 24

Artykuł 16 ust. 2 lit. a)

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską Poprawka KR-u
środki stanowiące spójną, kompleksową i odpowiednio wyważoną odpowiedź na cele określone w art. 3, w tym reformy strukturalne i środki wspierające konwergencję z Unią, a także środki, o których mowa w art. 15 ust. 2, tak aby Plan jako całość podnosił stopę wzrostu ukraińskiej gospodarki; środki stanowiące spójną, kompleksową i odpowiednio wyważoną odpowiedź na cele określone w art. 3, w tym reformy i środki wspierające konwergencję z normami społecznymi, gospodarczymi i środowiskowymi Unii, a także środki, o których mowa w art. 15 ust. 2, tak aby Plan jako całość wspierał odbudowę ukraińskiej gospodarki i zmniejszał nierówności gospodarcze, społeczne i terytorialne.

Poprawka 25

Artykuł 16 ust. 2 lit. e)

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską Poprawka KR-u
wyjaśnienie, w jaki sposób Plan odpowiada potrzebom odbudowy, rekonstrukcji i modernizacji wynikającym z wojny w regionach i gminach Ukrainy, a tym samym wzmacnia ich rozwój gospodarczy, społeczny, środowiskowy i terytorialny, wspiera reformę decentralizacji w całej Ukrainie i konwergencję z normami Unii; wyjaśnienie metod i procesów stosowanych przy wyborze i wdrażaniu projektów oraz mechanizmów angażowania władz szczebla niższego niż krajowy, w szczególności gmin, w podejmowanie decyzji dotyczących wykorzystania wsparcia w procesie rekonstrukcji na szczeblu lokalnym; wyjaśnienie metod stosowanych do śledzenia powiązanych wydatków oraz wyjaśnienie, w jaki sposób Plan zapewnia, by projekty rekonstrukcji wybrane i wdrożone przez takie władze szczebla niższego niż krajowy stanowiły odpowiednio znaczną część wsparcia; wyjaśnienie, w jaki sposób Plan odpowiada potrzebom ukraińskich władz szczebla niższego niż krajowy w zakresie odbudowy, rekonstrukcji i modernizacji, a tym samym wzmacnia zrównoważony rozwój i spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną Ukrainy, wspiera reformę decentralizacji w całej Ukrainie i konwergencję z normami Unii, przy czym to wyjaśnienie uwzględnia kompetencje, zadania i obowiązki przypisane poszczególnym szczeblom rządów; wyjaśnienie metod i procesów stosowanych przy wyborze i wdrażaniu projektów oraz mechanizmów angażowania władz szczebla niższego niż krajowy, w szczególności gmin, w podejmowanie decyzji dotyczących wykorzystania wsparcia w procesie rekonstrukcji na szczeblu lokalnym; wyjaśnienie metod stosowanych do śledzenia powiązanych wydatków oraz wyjaśnienie, w jaki sposób Plan zapewnia, by projekty rekonstrukcji wybrane i wdrożone przez takie władze szczebla niższego niż krajowy stanowiły odpowiednio znaczną część wsparcia; wyjaśnienie to obejmuje partnerstwa między miastami, a także współpracę partnerską i programy wbudowane w partnerstwa między miastami i regionami w Unii i w Ukrainie.

Poprawka 26

Artykuł 17 ust. 2

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską Poprawka KR-u
Przygotowując Plan zgodnie z art. 16, Ukraina bierze pod uwagę w szczególności sytuację na obszarach regionalnych, lokalnych i miejskich Ukrainy, uwzględniając ich szczególne potrzeby w zakresie odbudowy i rekonstrukcji, reform, modernizacji i decentralizacji. Przygotowując Plan zgodnie z art. 16, Ukraina opiera się na strategiach regionalnych na poziomie NUTS 2, aby uwzględnić w szczególności sytuację pod względem regionalnego narażenia na działania wojenne i specyficznych wyzwań dotyczących spójności oraz potrzeby w zakresie odbudowy i rekonstrukcji, reform, modernizacji i decentralizacji.

Uzasadnienie

Proces odbudowy Ukrainy powinien być zróżnicowany w zależności od tego, czy dany region jest obszarem walk, czy w przeważającej mierze znajduje się z dala od linii frontu 1 .

Poprawka 27

Artykuł 17 ust. 3

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską Poprawka KR-u
Przygotowanie i wdrożenie Planu Ukrainy odbywa się w porozumieniu z władzami regionalnymi, lokalnymi, miejskimi i innymi organami publicznymi, zgodnie z zasadą wielopoziomowego sprawowania rządów i z uwzględnieniem podejścia oddolnego. Przygotowanie, opracowanie i wdrożenie Planu Ukrainy odbywa się z pełnym udziałem władz regionalnych, lokalnych i innych organów publicznych, zgodnie z zasadami wielopoziomowego sprawowania rządów oraz partnerstwa., określonego w europejskim kodeksie postępowania w zakresie partnerstwa w ramach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych (1), w oparciu o strategie regionalne na poziomie NUTS 2 (obwody) i z uwzględnieniem podejścia oddolnego. W ten proces należycie włącza się organizacje społeczeństwa obywatelskiego, w tym ukraińską platformę społeczeństwa obywatelskiego (2), i w jego trakcie zasięga się opinii tych podmiotów. Mają one także dostęp w odpowiednim czasie do stosownych informacji, aby mogły monitorować przejrzystość i skuteczność wykorzystania funduszy.

________________________

(1) Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 240/2014

z dnia 7 stycznia 2014 r. w sprawie europejskiego kodeksu postępowania w zakresie partnerstwa w ramach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych (Dz.U. L 74 z 14.3.2014, s. 1).

(2)https://www.rise.org.ua/

Poprawka 28

Artykuł 18 ust. 3 lit. a)

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską Poprawka KR-u
czy Plan stanowi spójną, kompleksową i odpowiednio wyważoną odpowiedź na cele określone w art. 3, w tym przewiduje reformy strukturalne i środki wspierające konwergencję z Unią, tak aby jako całość podnosił stopę wzrostu ukraińskiej gospodarki; czy Plan stanowi spójną, kompleksową i odpowiednio wyważoną odpowiedź na cele określone w art. 3, w tym przewiduje reformy i środki wspierające konwergencję z Unią, tak aby jako całość podnosił stopę wzrostu ukraińskiej gospodarki, zmniejszał nierówności gospodarcze i społeczne oraz zapewniał wymierne postępy Ukrainy w kierunku unijnych norm społecznych, gospodarczych i środowiskowych.

Poprawka 29

Artykuł 18 ust. 3 lit. b)

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską Poprawka KR-u
czy Plan odpowiada potrzebom odbudowy, rekonstrukcji i modernizacji wynikającym z wojny w regionach i gminach Ukrainy, a tym samym wzmacnia ich rozwój gospodarczy, społeczny, środowiskowy i terytorialny, wspiera reformę decentralizacji w całej Ukrainie i konwergencję z normami Unii; czy metody i procesy stosowane przy wyborze i wdrażaniu projektów oraz mechanizmy angażowania władz szczebla niższego niż krajowy, w szczególności gmin, w podejmowanie decyzji dotyczących wykorzystania wsparcia w procesie rekonstrukcji na szczeblu lokalnym są odpowiednie; czy metody stosowane do śledzenia powiązanych wydatków na projekty rekonstrukcji wybrane i wdrożone przez takie władze szczebla niższego niż krajowy są odpowiednie i czy takie projekty stanowią odpowiednio znaczną część wsparcia; czy w Plan w pełni włączono władze lokalne i regionalne i czy odpowiada on potrzebom odbudowy, rekonstrukcji i modernizacji w regionach i gminach Ukrainy, a tym samym wzmacnia zrównoważony rozwój oraz spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną, wspiera reformę decentralizacji w całej Ukrainie i konwergencję z normami Unii; czy metody i procesy stosowane przy wyborze i wdrażaniu projektów oraz mechanizmy angażowania władz szczebla niższego niż krajowy, w szczególności gmin, w podejmowanie decyzji dotyczących wykorzystania wsparcia w procesie rekonstrukcji na szczeblu lokalnym są odpowiednie; czy metody stosowane do śledzenia powiązanych wydatków na projekty rekonstrukcji wybrane i wdrożone przez takie władze szczebla niższego niż krajowy są odpowiednie i czy takie projekty stanowią odpowiednio znaczną część wsparcia;

Poprawka 30

Artykuł 22 ust. 1

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską Poprawka KR-u
Na zasadzie odstępstwa od art. 220 ust. 5 rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046 Unia może ponosić koszty finansowania, koszty zarządzania płynnością oraz koszty obsługi ogólnych kosztów administracyjnych związanych z zaciąganiem i udzielaniem pożyczek ("dotacja na pokrycie kosztów finansowania zewnętrznego"), z wyjątkiem kosztów związanych z przedterminową spłatą pożyczki. Dotacja na pokrycie kosztów finansowania zewnętrznego jest uwzględniona w rozdziale V i obejmie okres od 1 stycznia 2024 r. do 31 grudnia 2027 r. Na zasadzie odstępstwa od art. 220 ust. 5 rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046 i z zastrzeżeniem dostępnych zasobów Instrument może ponosić koszty finansowania, koszty zarządzania płynnością oraz koszty obsługi ogólnych kosztów administracyjnych związanych z zaciąganiem i udzielaniem pożyczek ("dotacja na pokrycie kosztów finansowania zewnętrznego"), z wyjątkiem kosztów związanych z przedterminową spłatą pożyczki. Dotacja na pokrycie kosztów finansowania zewnętrznego jest uwzględniona w rozdziale V i obejmie okres od 1 stycznia 2024 r. do 31 grudnia 2027 r.

Poprawka 31

Artykuł 26 ust. 1

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską Poprawka KR-u
Ukraina publikuje dane osób i podmiotów otrzymujących finansowanie w kwotach przekraczających równowartość 500 000 EUR na potrzeby przeprowadzenia reform i inwestycji określonych w Planie Ukrainy, o którym mowa w niniejszym rozdziale. Ukraina aktualizuje te dane dwa razy w roku, w czerwcu i grudniu. Ukraina publikuje dane osób, podmiotów i ostatecznych beneficjentów otrzymujących finansowanie w kwotach przekraczających równowartość 200 000 EUR na potrzeby przeprowadzenia reform i inwestycji określonych w Planie Ukrainy, o którym mowa w niniejszym rozdziale. Ukraina aktualizuje te dane dwa razy w roku, w czerwcu i grudniu.

Uzasadnienie

Obowiązek przejrzystości jest bardzo pożądany, jednak w kontekście Ukrainy próg 500 000 EUR wydaje się zbyt wysoki.

Poprawka 32

Artykuł 32 ust. 1

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską Poprawka KR-u
Pomoc udzielana na podstawie niniejszego rozdziału wspiera Ukrainę w osiąganiu celów określonych w art. 3. W szczególności pomoc udzielana na podstawie niniejszego rozdziału ma na celu wspieranie stopniowego dostosowywania się Ukrainy do dorobku prawnego Unii z myślą o przyszłym członkostwie w Unii, przyczyniając się tym samym do wzajemnejstabilności, bezpieczeństwa, pokoju i dobrobytu. Takie wsparcie obejmuje wzmocnienie praworządności, demokracji, poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności, zwiększenie skuteczności administracji publicznej oraz wspomaganie przejrzystości, reform strukturalnych, polityk sektorowych i dobrych rządów na wszystkich szczeblach. Takie wsparcie powinno również przyczyniać się do wdrożenia Planu. Pomoc udzielana na podstawie niniejszego rozdziału wspiera Ukrainę w osiąganiu celów określonych w art. 3. W szczególności pomoc udzielana na podstawie niniejszego rozdziału ma na celu wspieranie stopniowego dostosowywania się Ukrainy do dorobku prawnego Unii z myślą o przyszłym członkostwie w Unii, przyczyniając się tym samym do wzajemnej stabilności, bezpieczeństwa, pokoju i dobrobytu. Takie wsparcie obejmuje wzmocnienie praworządności, demokracji, poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności, zwiększenie skuteczności administracji publiczneji dobrych rządów na wszystkich szczeblach oraz wspomaganie przejrzystości i zrównoważonych, pobudzających wzrost reform, m.in. w sferze polityki społecznej oraz zintegrowanych usług w zakresie zdrowia i zdrowia psychicznego. Takie wsparcie powinno również przyczyniać się do wdrożenia Planu.

Poprawka 33

Artykuł 32 ust. 1a (nowy)

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską Poprawka KR-u

Pomoc udzielana na podstawie niniejszego rozdziału służy wzmacnianiu zdolności instytucjonalnych na wszystkich szczeblach sprawowania rządów - w celu wdrożenia Instrumentu i przygotowania się do rekonstrukcji - w tym wzmacnianiu inicjatyw tworzenia partnerstw z europejskimi odpowiednikami z myślą o poszerzeniu wiedzy fachowej i zdolności podmiotów szczebla niższego niż krajowy w Ukrainie oraz wzmocnieniu mechanizmów rozpowszechniania doświadczeń zdobytych w ramach tych partnerstw.

Uzasadnienie

Partnerstwa między gminami mające na celu budowanie zdolności przynoszą przydatne rezultaty, w tym także w innych gminach. Mechanizmy rozpowszechniania tych dobrych praktyk mogą zatem zwiększyć wartość podejmowanych wysiłków.

Poprawka 34

Artykuł 32 ust. 2

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską Poprawka KR-u
Pomocy na podstawie niniejszego rozdziału udziela się również w celu zwiększenia zdolności zainteresowanych stron, w tym partnerów społecznych, organizacji społeczeństwa obywatelskiego i władz lokalnych. Pomocy na podstawie niniejszego rozdziału udziela się również w celu zwiększenia zdolności zainteresowanych stron, w tym partnerów społecznych, organizacji społeczeństwa obywatelskiego i władz lokalnych i regionalnych. W szczególności należy wspierać współpracę partnerską, partnerstwa miast oraz programy wbudowane w partnerstwa między władzami lokalnymi i regionalnymi w Unii i w Ukrainie.

Poprawka 35

Artykuł 34 ust. 2

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską Poprawka KR-u
Rada Audytowa składa się z niezależnych członków mianowanych przez Komisję. Do udziału w działaniach Rady AudytowejKomisja może zapraszać przedstawicieli państw członkowskich i innych darczyńców. Rada Audytowa składa się z niezależnych członków mianowanych przez Komisję. Do udziału w działaniach Rady Audytowej Komisja może zapraszać przedstawicieli państw członkowskich, Parlamentu Europejskiego, Europejskiego Komitetu Regionów i innych darczyńców.

Poprawka 36

Artykuł 35a (nowy)

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską Poprawka KR-u
Opracowanie wytycznych na temat skutecznych konsultacji z zainteresowanymi stronami

W terminie jednego miesiąca od wejścia w życie niniejszego rozporządzenia Komisja przedstawia wytyczne dotyczące skutecznych konsultacji z zainteresowanymi stronami w sprawie wdrażania Instrumentu, w szczególności jego filarów I i III, w zakresie, w jakim konsultacje z władzami lokalnymi i regionalnymi, ich stowarzyszeniami i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego są wymagane przepisami niniejszego rozporządzenia. Takie wytyczne są zgodne z europejskim kodeksem postępowania w zakresie partnerstwa.

Poprawka 37

Artykuł 36 ust. 4

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską Poprawka KR-u
Komisja przedstawia Parlamentowi Europejskiemu i Radzie roczne sprawozdanie z postępów w osiąganiu celów niniejszego rozporządzenia. Komisja przedstawia Parlamentowi Europejskiemu i Radzie roczne sprawozdanie z postępów w osiąganiu celów niniejszego rozporządzenia. W sprawozdaniu szczegółowo opisuje się reformy przyjęte z myślą o modernizacji struktur państwowych, o decentralizacji i rozwoju regionalnym.

Poprawka 38

Artykuł 37 ust. 2

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską Poprawka KR-u
W ocenie ex post korzysta się z zasad dobrych praktyk Komitetu Pomocy Rozwojowej OECD z myślą o ustaleniu, czy osiągnięto cele, oraz o sformułowaniu zaleceń mających usprawnić przyszłe działania. Komisja przesyła Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i państwom członkowskim ustalenia i wnioski z oceny ex post, wraz ze swoimi uwagami i działaniami następczymi. Ocena ex post może być przedmiotem dyskusji na wniosek państw członkowskich. Rezultaty uwzględnia się przy przygotowaniu programów i działań oraz alokacji zasobów. Oceny te i działania następcze są podawane do wiadomości publicznej.
W proces oceny unijnego finansowania udzielanego na mocy niniejszego rozporządzenia Komisja włącza w odpowiednim stopniu wszystkie odnośne zainteresowane podmioty, w tym beneficjentów, partnerów społecznych, organizacje społeczeństwa obywatelskiego i władze lokalne, a w stosownych przypadkach może dążyć do przeprowadzenia wspólnych ocen z państwami członkowskimi i innymi partnerami w ścisłej współpracy z Ukrainą. W ocenie ex post korzysta się z zasad dobrych praktyk Komitetu Pomocy RozwojowejOECD i z zaleceń OECD w sprawie skutecznych inwestycji publicznych na poszczególnych poziomach sprawowania rządów - z myślą o ustaleniu, czy osiągnięto cele, oraz o sformułowaniu zaleceń mających usprawnić przyszłe działania.
Komisja przesyła Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i państwom członkowskim oraz Europejskiemu Komitetowi Regionów ustalenia i wnioski z oceny ex post, wraz ze swoimi uwagami i działaniami następczymi. Rezultaty uwzględnia się przy przygotowaniu programów i działań oraz alokacji zasobów. Oceny te i działania następcze są podawane do wiadomości publicznej. W proces oceny unijnego finansowania udzielanego na mocy niniejszego rozporządzenia Komisja włącza wszystkie odnośne zainteresowane podmioty, w tym beneficjentów, partnerów społecznych, organizacje społeczeństwa obywatelskiego i władze lokalne i regionalne, a w stosownych przypadkach może dążyć do przeprowadzenia wspólnych ocen z państwami członkowskimi i innymi partnerami w ścisłej współpracy z Ukrainą.

II. ZALECENIA POLITYCZNE

EUROPEJSKI KOMITET REGIONÓW (KR),

1. Z aprobatą przyjmuje - także w imieniu europejskiego sojuszu miast i regionów na rzecz odbudowy Ukrainy - wniosek Komisji w sprawie Instrumentu na rzecz Ukrainy, który jest niezbędny do zapewnienia przewidywalnego finansowania dla Ukrainy do 2027 r. Instrument odzwierciedla również niezachwiane wsparcie UE dla odbudowy Ukrainy jako konieczności dla Europy i jako europejskiego obowiązku moralnego.

2. Podkreśla, że z odbudową Ukrainy nie można czekać do końca wojny. Instrument ma pokryć krytyczne i priorytetowe inwestycje w odbudowę i rekonstrukcję, szacowane na 142 mld EUR na lata 2023-2027, natomiast potrzeby Ukrainy w zakresie odbudowy w ciągu najbliższych 10 lat szacuje się na 384 mld EUR, tj. 2,6 razy więcej niż szacunkowy PKB tego kraju w 2022 r. Oznacza to, że okres funkcjonowania Instrumentu trzeba będzie przedłużyć, przyznając mu nowy budżet i nowe zasoby od 2028 r.

3. Przyznaje, że we wniosku dotyczącym Instrumentu wyraźnie wspomina się o kluczowej roli ukraińskich władz lokalnych i regionalnych. Proponuje jednak, aby w ramach Instrumentu stosowano zasadę partnerstwa określoną w europejskim kodeksie postępowania w zakresie partnerstwa w ramach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, aby przygotować zbliżenie Ukrainy do polityki regionalnej UE.

4. Sugeruje, aby Plan Ukrainy opierał się na strategiach regionalnych na poziomie NUTS 2, tak aby zastosować zasady polityki regionalnej UE, a także uwzględnić zwłaszcza sytuację pod względem regionalnego narażenia na działania wojenne i szczególnych wyzwań dotyczących spójności oraz potrzeby regionalne w zakresie odbudowy i rekonstrukcji.

5. Zaleca, aby w wielostronnej platformie koordynacji darczyńców dodać komponent terytorialny, w obrębie którego rolę koordynacyjną odgrywałby europejski sojusz miast i regionów na rzecz odbudowy Ukrainy.

6. Wskazuje, że wśród głównych założeń należy uwzględnić zasady transformacji ekologicznej z myślą o lepszym odbudowywaniu, zgodnie z wytycznymi OECD. Odbudowa powinna koncentrować się na zrównoważonym rozwoju i spójności społecznej oraz wspierać działania mające na celu naprawę szkód wyrządzonych środowisku w wyniku wojny.

7. Zaznacza, że Ukraina posiada już duże zdolności w zakresie transformacji cyfrowej i administracji elektronicznej oraz zaradne i zaangażowane organizacje społeczeństwa obywatelskiego. Instrument powinien opierać się na tych istniejących zasobach i je wzmacniać; jednocześnie organizacje społeczeństwa obywatelskiego powinny zostać w pełni włączone w jego wdrażanie.

8. Podkreśla, że choć wniosek stanowi znaczne wsparcie dla Ukrainy, poziom finansowania na lata 2024-2027 byłby w ujęciu rocznym niższy niż kwota obecnie przewidziana na 2023 r. w ramach pomocy makrofinansowej+. Ponadto Instrument zastąpi inne istniejące wsparcie dwustronne dla Ukrainy (alokacje dwustronne w ramach ISWMR), lecz nie obejmie pomocy humanitarnej, obronności ani wsparcia dla uchodźców. Dlatego Komitet wnosi o zwiększenie ogólnego budżetu Instrumentu na rzecz Ukrainy o 10 mld EUR.

9. Wyraża zadowolenie, że Instrument na rzecz Ukrainy bazuje na zdolności pożyczkowej UE, zapewniając Ukrainie pożyczki na bardzo dobrych warunkach, a także bezzwrotne wsparcie w wysokości do 17 mld EUR i gwarancje, a zatem nie angażuje finansowania związanego z polityką spójności.

10. Proponuje, aby zwiększyć udział funduszy udostępnianych na potrzeby budowania zdolności (w ramach filaru III Instrumentu), tak aby wzmocnić wsparcie na przeprowadzanie reform związanych z przystąpieniem do UE, na niezbędne budowanie zdolności władz lokalnych i regionalnych oraz na specjalne programy współpracy.

11. Podkreśla, że chociaż Instrument stopniowo zastąpi kwotę przyznaną Ukrainie na zasadzie dwustronnej w ramach instrumentu ISWMR - "Globalny wymiar Europy", Ukraina musi nadal kwalifikować się do wsparcia w ramach regionalnych, transgranicznych i tematycznych programów ISWMR oraz programów reagowania kryzysowego ISWMR. Komisja musi zadbać o spójność między pomocą udzielaną w ramach Instrumentu a ramami polityki rozszerzenia.

12. Opowiada się za tym, aby kwota progowa dla obowiązku publikowania danych osób i podmiotów otrzymujących finansowanie została obniżona z 500 000 EUR do 200 000 EUR.

13. Popiera prace prowadzone przez UE i jej państwa członkowskie w celu ustanowienia podstawy prawnej dla konfiskaty rosyjskiego mienia publicznego z myślą o finansowaniu odbudowy i uważa za właściwe, aby już w omawianym rozporządzeniu przewidzieć mechanizm prawny umożliwiający dodawanie kwot jako zewnętrznych dochodów przeznaczonych na określony cel, które będzie można później otrzymać z wszelkich skonfiskowanych aktywów.

14. Wskazuje, jak ważne jest zwiększenie zdolności absorpcyjnej Ukrainy oraz zwrócenie należytej uwagi na spójność i komplementarność między wszystkimi interwencjami UE a pomocą udzielaną przez międzynarodowe instytucje finansowe i darczyńców.

15. Wyraża zadowolenie, że w ramach Instrumentu kładzie się nacisk na reformy decentralizacyjne jako nieodzowne dla odporności Ukrainy w czasie wojny. Pozwoli to władzom lokalnym i regionalnym odgrywać pierwszoplanową rolę w odbudowie i rekonstrukcji kraju i będzie kluczowym elementem na drodze do członkostwa Ukrainy w UE. Dlatego Instrument zapewni środki niezbędne do przeprowadzenia reform decentralizacyjnych i budowania zdolności władz lokalnych i regionalnych. Będzie to się wiązało z wprowadzeniem pojęcia terytorialnego podmiotu publicznego jako osoby prawnej, co jest utrwaloną praktyką w Unii Europejskiej i zostało zapisane w Europejskiej karcie samorządu lokalnego.

16. Uważa, że wniosek Komisji wnosi europejską wartość dodaną i jest zgodny z zasadą pomocniczości, ponieważ szkody wyrządzone Ukrainie są tak ogromne, że żadne państwo członkowskie nie jest w stanie pokryć kosztów samodzielnie, Unia jest w stanie najlepiej wykorzystać swoją zdolność kredytową do udzielania Ukrainie pożyczek na korzystnych warunkach, a wniosek jest elementem przygotowania procesu akcesji Ukrainy do UE.

17. Wzywa by zwiększenie zdolności absorpcyjnej Ukrainy uwzględniało wsparcie mające charakter pomocy technicznej ukierunkowanej na wzmocnienie kadr poprzez edukację, szkolenia i podnoszenie kwalifikacji personelu, jak też na wzmocnienie i usprawnienie działania instytucji publicznych na wszystkich poziomach zarządzania oraz zbudowanie stabilnego i transparentnego systemu instytucjonalnego gwarantującego sprawną realizację zadań, uwzględniającego zasady partnerstwa i wielopoziomowego sprawowania rządów. Wsparcie powinno również wzmacniać inicjatywy tworzenia partnerstw instytucji ukraińskich z odpowiednimi partnerami z terytorium Unii Europejskiej, mające na celu podnoszenie wiedzy, przekazywanie doświadczeń, budowanie kompetencji i wzmacnianie zdolności zarządzania. Dotyczyć to powinno w szczególności instytucji władz lokalnych i regionalnych.

18. Podkreśla, że proces odbudowy Ukrainy wymaga ukierunkowanych wysiłków na rzecz wzmocnienia pozycji młodzieży, tak aby młodsze pokolenie mogło przezwyciężyć słabe punkty i niepewność, a jednocześnie przyczynić się do postępów i rozwoju.

19. Odnotowuje - mając na uwadze konieczność udzielenia pomocy Ukrainie w możliwie najszybszym czasie, a jednocześnie uwzględniając konieczność dostosowania przez Ukrainę swego systemu instytucjonalnego oraz procedur administracyjnych i przepisów prawa do zasad i standardów prawa obowiązujących w Unii Europejskiej - że będzie to proces złożony, który zdecyduje również o tym, w jakim tempie Ukraina będzie czynić postępy w drodze do członkostwa w UE. W tym kontekście z zadowoleniem przyjmuje propozycje przedstawione przez Komisję w rozdziale VI dotyczącym ochrony finansowych interesów Unii oraz w rozdziale VII dotyczącym monitorowania, sprawozdawczości i oceny oraz programów prac, za pomocą których wdrażana będzie pomoc w ramach Instrumentu.

Bruksela, dnia 11 października 2023 r.

1 Zob. plan odbudowy Ukrainy A Blueprint for the Reconstruction of Ukraine: https://cepr.org/publications/books-and-reports/blueprint-reconstruction-ukraine.

Zmiany w prawie

MSZ tworzy dodatkowe obwody głosowania za granicą

We Francji, Irlandii, Stanach Zjednoczonych oraz Wielkiej Brytanii utworzono pięć dodatkowych obwodów głosowania w czerwcowych wyborach do Parlamentu Europejskiego. Jednocześnie zniesiono obwód w Iraku - wynika to z nowego rozporządzenia ministra spraw zagranicznych. Po zmianach łączna liczba obwodów poza granicami Polski wynosi 299.

Krzysztof Koślicki 28.05.2024
Rząd nie dołoży gminom pieniędzy na obsługę wygaszanego dodatku osłonowego

Na obsługę dodatku osłonowego samorządy dostają 2 proc. łącznej kwoty dotacji wypłaconej gminie. Rząd nie zwiększy wsparcia uzasadniając, że koszt został odpowiednio skalkulowany – wyjaśnia Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Ponadto dodatek osłonowy jest wygaszany i gminy kończą realizację tego zdania.

Robert Horbaczewski 23.05.2024
Będą dodatki dla zawodowych rodzin zastępczych i dla pracowników pomocy społecznej

Od 1 lipca 2024 roku zawodowe rodziny zastępcze oraz osoby prowadzące rodzinne domy dziecka mają dostawać dodatki do miesięcznych wynagrodzeń w wysokości 1000 zł brutto. Dodatki w tej samej wysokości będą też wypłacane - od 1 lipca 2024 r. - pracownikom pomocy społecznej. W środę, 15 maja, prezydent Andrzej Duda podpisał obie ustawy.

Grażyna J. Leśniak 16.05.2024
Powstańcy nie zapłacą podatku dochodowego od nagród

Minister finansów zaniecha poboru podatku dochodowego od nagród przyznawanych w 2024 roku powstańcom warszawskim oraz ich małżonkom. Zgodnie z przygotowanym przez resort projektem rozporządzenia, zwolnienie będzie dotyczyło nagród przyznawanych przez radę miasta Warszawy od 1 stycznia do końca grudnia tego roku.

Monika Pogroszewska 06.05.2024
Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.C.2023.1332

Rodzaj: Opinia
Tytuł: Opinia Europejskiego Komitetu Regionów - Instrument na rzecz Ukrainy
Data aktu: 22/12/2023
Data ogłoszenia: 22/12/2023