Unijne podejście do zarządzania ruchem w przestrzeni kosmicznej - Wkład UE w działania służące przezwyciężeniu globalnego wyzwaniaRezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 6 października 2022 r. w sprawie unijnego podejścia do zarządzania ruchem w przestrzeni kosmicznej - wkład UE w działania służące przezwyciężeniu globalnego wyzwania (2022/2641(RSP))
(2023/C 132/14)
(Dz.U.UE C z dnia 14 kwietnia 2023 r.)
Parlament Europejski,
- uwzględniając wspólny komunikat Komisji i wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa z 15 lutego 2022 r. zatytułowany "Unijne podejście do zarządzania ruchem w przestrzeni kosmicznej - Wkład UE w działania służące przezwyciężeniu globalnego wyzwania" (JOIN(2022)0004),
- uwzględniając konkluzje Rady z 11 listopada 2020 r. zatytułowane "Wytyczne dotyczące europejskiego wkładu w ustanawianie głównych zasad globalnej gospodarki kosmicznej",
- uwzględniając komunikat Komisji z 22 lutego 2021 r. zatytułowany "Plan działania na rzecz synergii między przemysłem cywilnym, obronnym i kosmicznym" (COM(2021)0070),
- uwzględniając wytyczne Komitetu ONZ ds. Pokojowego Wykorzystania Przestrzeni Kosmicznej z 20 czerwca 2019 r. dotyczące trwałego zrównoważonego charakteru działań prowadzonych w przestrzeni kosmicznej,
- uwzględniając pytanie do Komisji w sprawie zarządzania ruchem w przestrzeni kosmicznej (O-000035/2022 - B9-0022/2022),
- uwzględniając art. 136 ust. 5 i art. 132 ust. 2 Regulaminu,
- uwzględniając projekt rezolucji Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii,
A. mając na uwadze, że zarządzanie ruchem w przestrzeni kosmicznej (STM) ma strategiczne znaczenie z punktu widzenia Unii i przyczynia się do zapewniania bezpieczeństwa i autonomii w dostępie do przestrzeni kosmicznej oraz w prowadzonej w niej działalności, z gwarancją bezpiecznego powrotu, a także zapewnia zrównoważony charakter działań prowadzonych w przestrzeni kosmicznej oraz wspiera i gwarantuje nieprzerwaną konkurencyjność unijnego przemysłu kosmicznego;
B. mając na uwadze, że ostatnio znacznie wzrosła liczba operacji i śmieci kosmicznych oraz satelitów na orbicie; mając na uwadze, że rozwój ten spowodował gwałtowny wzrost zagrożenia dla bezpieczeństwa operacji kosmicznych na orbicie i naruszył równowagę przestrzeni kosmicznej; mając na uwadze, że może to zagrażać usługom świadczonym przez komponenty unijnego programu kosmicznego;
C. mając na uwadze, że w przemyśle pojawiły się nowe trendy, co skomercjalizowało podejście do przestrzeni kosmicznej, spowodowało pojawienie się nowych podmiotów niepublicznych w sektorze kosmicznym, które planują rozmieszczenie megakonstelacji na niskiej orbicie okołoziemskiej, a także mając na uwadze inne trendy w przemyśle, takie jak górnictwo kosmiczne;
D. mając na uwadze, że liczne technologie zapewniają niezawodne rozwiązania w zakresie ruchu w przestrzeni kosmicznej oraz zagrożeń zatorami komunikacyjnymi i kolizjami; mając na uwadze rozwój wielu innowacyjnych rozwiązań UE oraz prywatnych i publicznych inicjatyw do wykrywania i śledzenia śmieci kosmicznych; mając na uwadze, że techniki (automatycznego) unikania kolizji statków kosmicznych, unikania, usuwania i remediacji śmieci kosmicznych oraz ograniczania ich ilości to skuteczne narzędzia, których regulacja i wdrażanie wymagają odpowiednich przepisów;
E. mając na uwadze, że unijny program kosmiczny zawiera komponent orientacji sytuacyjnej w przestrzeni kosmicznej, obejmujący podkomponent obserwacji i śledzenia obiektów kosmicznych (SST), który stanowi filar STM;
F. mając na uwadze, że kompleksowe międzynarodowe ramy regulacyjne zawierające szczegółowe zasady i specyfikacje techniczne dla STM nie są rozwinięte w takim samym stopniu jak w innych sektorach (transportowych) oraz ograniczają się do dobrowolnych wytycznych;
1. z zadowoleniem przyjmuje planowane działania nakreślone we wspólnym komunikacie zatytułowanym "Unijne podejście do zarządzania ruchem w przestrzeni kosmicznej - Wkład UE w działania służące przezwyciężeniu globalnego wyzwania";
2. z zadowoleniem przyjmuje ostatnie zmiany w sektorze kosmicznym, w tym pojawienie się na rynku nowych firm i przejęcie przez rynek usług świadczonych przez różne komponenty unijnego programu kosmicznego;
3. podkreśla, że wzrost liczby operacji kosmicznych, liczba podmiotów w przestrzeni kosmicznej oraz bezprecedensowe powiększenie się konstelacji satelitów to dane ilościowe ilustrujące poważne problemy, którym trzeba stawić czoło, przede wszystkim wykorzystując środki prewencyjne oraz rozwijając i wdrażając zaawansowane, automatyczne technologie, takie jak automatyczne unikanie kolizji; zaznacza w tym kontekście, że niezbędna automatyzacja procesów obsługi i śledzenia wymaga zastosowania sztucznej inteligencji, obliczeń wielkiej skali i uczenia maszynowego;
4. zwraca uwagę, że właściwe zarządzanie ruchem w przestrzeni kosmicznej wymaga danych opartych na wskaźnikach ilościowych i narzędzi pomiaru oraz większej liczby i lepszej jakości czujników, rozbudowanego udostępniania danych i postępów w kwestii śmieci kosmicznych;
5. podkreśla, że w związku z rozwojem sektora kosmicznego UE musi przyjąć ambitne podejście strategiczne obejmujące aspekty regulacyjne, wymiar międzynarodowy oraz usługi SST;
6. kładzie nacisk na konieczność propagowania uznawanej międzynarodowo definicji STM, aby zagwarantować wspólne rozumienie wszystkich parametrów, co przyczyni się do zapewnienia bezpieczeństwa operacjom kosmicznym w coraz bardziej zatłoczonym kosmosie;
7. uważa, że aby zagwarantować bezpieczne operacje kosmiczne, za podstawę równych warunków działania w całej UE powinny posłużyć jasne ramy regulacyjne działań w przestrzeni kosmicznej i kompleksowe ramy europejskich wiążących przepisów; wzywa Komisję do opracowania pakietu unijnych zasad, standardów, specyfikacji technicznych i wytycznych oraz do aktywnego promowania tych zasad na szczeblu międzynarodowym;
8. podkreśla, że bezpieczeństwo i ochrona powinny być brane pod uwagę już w fazie projektowania, że wynoszenie na orbitę i aktywa kosmiczne muszą mieć zrównoważony charakter, że najlepsze obecnie praktyki i wytyczne nie są dostatecznie wykorzystywane oraz że fragmentaryzacja nie sprzyja skutecznemu podejściu na dużą skalę; podkreśla, że zmiany te należy dokładnie i jasno przygotować, by można było szybko je wdrożyć na szczeblu międzynarodowym i by uniknąć nadmiernego obciążania biurokracją przemysłu kosmicznego;
9. wzywa Komisję do uwzględnienia zarówno potrzeb cywilnych, jak i obronności i bezpieczeństwa, do oceny skutków rozwoju STM dla europejskich podmiotów publicznych i prywatnych oraz do konsultacji ze stronami zainteresowanymi spoza UE;
10. wzywa Komisję do zwrócenia się do państw trzecich i organizacji międzynarodowych, bez uszczerbku dla autonomii Unii;
11. wzywa Komisję do rozszerzenia oferty unijnych usług SST o zbieranie danych i analizę wejścia w atmosferę i fragmentacji oraz do dalszego rozwijania unijnej bazy danych SST, dotyczących między innymi wykrytych, skatalogowanych i przewidywanych ruchów obiektów kosmicznych;
12. podkreśla konieczność wspierania rozwoju potencjału SST oraz intensyfikacji badań i innowacji w STM;
13. podkreśla, że śmieci kosmiczne to palący problem wymagający pilnego rozwiązania; w związku z tym wzywa Komisję do dalszych inwestycji w badanie i wdrażanie technologii ograniczających śmieci kosmiczne z wykorzystaniem wszystkich możliwości finansowania badań i innowacji UE, takich jak program "Horyzont Europa", misja zbadania kosmosu Cassini-Huygens, programy pilotażowe, w tym synergia między różnymi programami UE i łączenie ich oraz, w miarę możliwości, środki Europejskiej Agencji Kosmicznej;
14. wzywa Komisję do działań politycznych i dyplomatycznych, w tym do współpracy z ONZ, by wypracować kompleksowe podejście, zastosować wspólne normy i zasady oraz wdrożyć konkretne rozwiązania w STM na szczeblu globalnym;
15. zachęca Komisję do ułatwienia UE udziału w umowie ONZ o ratowaniu kosmonautów 1 , konwencji o odpowiedzialności 2 i konwencji o rejestracji 3 .
16. wzywa Komisję, by do 2024 r. przedstawiła przepisy dotyczące STM, obejmujące zarządzanie systemem i obowiązki proponowanej Agencji UE ds. Programu Kosmicznego oraz - na podstawie oceny śródokresowej wieloletnich ram finansowych na lata 2021-2027 i obecnego programu kosmicznego Unii - włączenie STM do następnego programu kosmicznego;
17. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji Komisji, wiceprzewodniczącemu Komisji / wysokiemu przedstawicielowi Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Radzie oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.
